REDT U
ZELVEN
Arbeid adelt
KERSTDAG EN DE LANDBOUWERS
Landbouwweekblad
Belangrijke Berichten.
M
HET ONDOELMATIG
BEMESTEN
DE ZIEKTEN ONZER
FRUITBOOMEN
Hoogeschool.
Spreekkamertje.
Over het verstandig gebruik der
Scheikundige Meststoven.
moet steeds de
leus zijn van
alle landbouwers.
D@ Vlaamschs
fis
ZONDAG 24 DEC. 1922.
Prijs lü centiemen.
5de JAARGANG Nr 208
Abonnementsprijs 5,00 frank 's jaars.
Men schrijft in op ons Bureel en op alle postkantoren.
Aankondigingen volgens akkoord.
Bureel en Redactie GROOTE MARKT, AALST
Verantwoordelijke Opsteller ORTAIRE CAUDRON, Aalst.
De medewerkers zijn verantwoordelijk voor hunne bijdragen
Ongeteekende stukken worden niet opgenomen.
Niet opgenomen handschriften worden niet teruggegeven.
Voor en door de
Landbouwers
Kerstfeest Het Feest van den Vrede
in de geloovige wereld is niet altijd een
vredefeest voor de landbouwers. Hoe-
velen onzer boeren zijn er niet welke
steeds met een angstgevoel Kerstdag
zien naderen en die zich het hart zeer
verlicht voelen, eens zij zonder slecht
nieuws op Kerstdag een nieuw jaar mo
gen ingaan. Immers begint het jaar voor
velen onzer boeren niet met Kerstdag
Eerst op dien dag zijn zij er ten volle
van verzekerd of ze tot het volgende
jaar vrij en vast kunnen wonen op hun
ne hoeve, of hunne landerijen nog een
jaar mogen gebruiken.
Toestanden als deze hier te lande in
zake opzeg, opslag en uitdrijving, die
den landbouwer-huurdec heelemaal
overlaten aan de ikzucht en willekeur
van de eigenaars, zonder dat de eerste
op eenige wettelijke hulp kan rekenen,
is wel eenig op onze dagen alleen nog
in twee landen van het beschaafde
Europa zijn dergelijke dingen in zwang,
namelijk in het bolschevistisch Rusland
en het... democratisch België.
Hier weer zouden we moeten wijzen
op het verschil hetwelk onze wetgevers
schijnen te maken voor sommige Belgi
sche onderdanen. Hoeveel parlementair
werk heeft de huishuurwet niet reeds
gevergd en hoe talrijk waren de wetge
vers niet die voor de rechten van dezen
die het geluk niet hebben eigenaar te
zijn, zoo hardnekkig streden. Weliswaar
was de huishuurwet van meer dringen
den aard dan eene pachtwet, toch is
deze laatste zeker meer noodzakelijk dan
vele der wetten welke na den wapen
stilstand in voege werden gebracht.
In den jongsten tijd werd zooveel met
de woorden sociale plicht geschermd.
Wij willen hier even wijzen op de so
ciale plichten der eigenaars, daarmee zal
de noodzakelijkheid eener goede pacht
wet klaarder voor oogen komen.
De eigenaar, door 't feit zelf dat hij
eigenaar is, oefent een sociaal bedrijf
uit. Zijn groote sociale plicht bestaat
hierin ten bate van de algemeenheid
zijn grond zooveel mogelijk te doen op
brengen. Indien hij zich persoonlijk niet
met de uitbating van zijn eigendom kan
of wil bezig houden en die taak aan
pachters overdraagt, dan moet hij die
laatsten in staat stellen voort te brengen
in de beste voorwaarden hen als men-
schen eerbiedigen en zich zeiven tevre
den stellen met de rechtmatige vergoe
ding of pacht die hem, als leener van
den grond toekomt. De eerste voor
waarde om den pachter er toe te bren
gen, zijne gehuurde gronden de hoogst
mogelijke opbrengst te doen leveren, is
wel den huurder de standvastigheid van
zijn bedrijf te verzekeren hem bescher
men tegen willekeurige uitdrijving, hem
dfe waarborg geven dat in geen geval
hij zonder voldoende voorbericht kan
worden op straat gezet.
Indien de eigenaars het zoo wilden
begrijpen, dan hadden wij geene pacht
wet noodig, dan zouden de eigenaars
van lieverlede hunne pachters een on
derteekend kontrakt geven hetwelk zou
voorzien in de hoogere gegevens. Maar
hoeveel eigenaars zijn er die het met
hunne pachters en hunne sociale plichten
zoo meenen.
Velen onder hen stellen zich aan als
echte dictators, die de weerloosheid van
hunne pachters met eene gewetenlooze
harteloosheid weten uit te buiten. Hier
maar twee voorbeeldjes, onder duizen
den, als bewijsvoering
Aan de gebroeders H., die een hoeve
en al de daarbij behoorende gronden
van één eigenaar in huur hadden, werd
daags voor Kerstdag 1921 een opzeg
gedaan. De gebroeders H., die reeds 15
jaar de hoeve in huur hadden en aan
niets hadden tekort gebleven tegenover
hun eigenaar, hadden niets te doen dan
de hoeve te verlaten. Eene rede tot ver
rechtvaardiging van die daad gaf de
eigenaar niet op, alleen mocht die on-
menschelijke handelwijze aan verschil
van politieke denkwijze worden aange
schreven.
2. Een tiental landbouwers eenër
gemeente uit den omtrek van Aalst kre
gen eenige dagen voor Kerstdag 1921
een schrijven van hun eigenaar waarbij
deze hun liet weten dat hij zijn pacht met
50 verhoogde en dat die verhooging
een terugwerkende kracht had van af
Kerstdag 1919. In geval zij (de huurders)
met die beslissing niet te vreden waren,
hadden zij zulks vóór 20 December aan
Mijnheer te melden, maar mochten zich,
in dit laatste geval aan opzeg verwach
ten. De meesten der landbouwers die
die zoo'n schrijven ontvingen waren
kleine boeren, die stonden dus voor de
keuzeofwel aan de geldzucht van Mijn
heer voldoen, ofwel zich beroofd zien
van hunne akkers.
In het eerste geval werd het innerlijk
leven de zelfstandigheid van de gedach
te, de vrijheid van de persoonlijke opinie
aangerand. Omdat dus de huurder niet
dacht als mijnhear. Omdat de overtui
ging van den huurder met deze van
Mijnheer niet overeenstemde werd de
huurder op straat gezet. Nochtans had
deze laatste 15 jaar lang mijnheer goed
betaald en hem meermalen vele diensten
bewezen.
Het tweede aangehaald geval moet
zeker niet onderdoen voor het eerste.
Eene verhooging van huurprijs nog voor
twee verstrekene jaren doen betalen, en
om de weerlooze huurder van alle te
genkanting te doen afzien hem het mach
tige wapen opzeg voor oogen bren
gen geeft een zeker bewijs van schraap
zuchtige lafheid.
Het is haast onverstaanbaar hoe er
tot nog toe door wettelijke tusschen-
komst aan dergelijke wantoestanden
geen einde werd gesteld. Maar er is
reeds al te dikwijls in dit blad opgewe-
zen, welke nalatigheid of onverschillig
heid, door onze regeering werd aan den
dag gelegd, wanneer het maatregelen
geldt die den landbouw aanbelangen,
omdat wij er hier nog breedvoerig zou
den op terug keeren,
In de jongste vergadering van den raad
van afgevaardigden der landbouwers-
vereeniging ging Redt U Zeiven werd
met algemeene stemmen eene motie aan
genomen die aan alle Belgische parle
mentairen werd overgemaakt en waar
bij eene spoedige behandeling van het
pachtwetvoorstel Van Dievoet werd
geëischt.
Laat ons hopen dat dergelijke actie
door de verschillende landbouwersver-
eenigingen van het land werd gevolgd
en dat wij eerlang de invoegetreding
van een degelijke pachtwet mochten
verwezenlijkt zien.
Dan zou het Kerstfeest voor ons allen
een waar vredefeest zijn.
HARD-LABOUR.
De inhaling van ons Lokaal is voorloopig bepaald op den 2" Zondag van
Januari aanstaande. Buiten de premies van den Bond zelf, waarvan het pro
gramma met de feestelijkheden op tijd en stond zullen bekend gemaakt worden,
is de Onderlinge Brandverzekering ook niet ten achter gebleven een prachtig
bronzen schouwgarnituur zal samen met de andere premies, tusschen de deelne
mende maatschappijen afgelot worden. Het is tentoongesteld in het koffiehuis
Redt U Zeiven Groote Markt, te Aalst.
o
Ter gelegenheid van Kerstdag zullen de magazijnen in Aalst en Ninove
gesloten blijven op 2e Kerstdag. Dus opgepast en eerst Woensdag 3e Kerstdag
zullen de waren die beschikbaar zijn, besteld worden.
rtMR
r\
In plechtig zwijgen van een witten Winternacht
Is het gebeurd,... de Mesias is ons geboren
En klank van brons weergalmend uit onzichtbren toren
Noodt kristenzielen ter aanbidding van zijn macht.
't Mirakel van de krib, waarin een kindje lacht,
Omringd van alleluja zingende englenkoren,
Laat, krist'nen, mee met hen uw lofgezangen hooren.
En juicht en dankt den God die vrede op aarde bracht.
Komt strompelt mee op 't krakend witte winterpad
We gaan met jub'lend hart het klokkenlied dan tegen,
Vol diep geloof er smeken om des Kindjes zegen.
Laat oogen staren, van ontroering tranennat.
Op 't wonderkind dat ons de heilige Moeder baarde,
Zijn komst brengt sterkte en vrede aan den mensch op aarde.
Em. Van den Broeck.
De Yzerslakken. Men weet dat
deze voortkomen uit de smeltovens.
Om het gegoten ijzer in staal te veran
deren moet men het zuiveren van den
phosphoor en ook gedeeltelijk van de
koolstof, die het bevat. Daarom wordt
het gesmolten in eene bornne Besse
mer een stroom zuurstof wordt er onder
pressing doorgejaagd zuurstof en phos
phoor verbinden zich met den kalk die
den Bessemer bekleedt en vormen
de ijzerslakken. Zooals wij het reed zeg
den zijn er, in den handel, verschillige
soorten ijzerslakken Thomas-slakken,
slakken Siemens, Martin enz. De waar
den dezer verschillige slakken zijn zeer
uiteenloopend en de Thomas-slakken
zijn verreweg de beste. Volgens de
de proefnemingen van G. Smets die een
der Belgen is, die 't meest ondervinding
bezit in zake bemesting bezitten de Tho-
slakken 4 en 5 maal meer waarde dan
de andere,
Hoe fijner de slakken hoe beter. Ook
moet men bij het aankoopen doen reke
ning houden der fijnheid. Thans gaan
meestal 75 der slakken door den temst
van 17 mm. Doch twee Thomas-slakken
waarvan, voor beiden, 75 door de
temst van 17 mm. gaan, kunnen van
waarde verschillen. De eene kan samen
gesteld zijn uit een ffjne, onvoelbaar
poeder, wijl de andere meer graantjes
bevat fijn genoeg om den tempst door
te gaan.
De ijzerslakken worden en met rede,
zeer veel gebruikt. Ze passen bijzonder
voor blijvende gewassen, op weiden enz.
Ze bevatten veel kalk die overal en bij
zonder op de meerschen, zoo zeer ont
breekt. Men mag ijzerslakken gebruiken
voor alle vruchten en op alle gronden,
doch ze passen best op zware, vochtige
landen, op zeer bemeste velden, op ze
kere zandgronden, kortom op al de gron
den waarvan de natuurlijke flora de zu
righeid verraadt.
Bij het aankoopen van ijzerslakken
moet men niet alleen rekening houden
van de fijnheid maar ook van de oplos
baarheid in citroenzuur. Wagner en
anderen hebben vastgesteld dat hoe
meer kiezelzuur de phosphaat beVat hoe
beter hij door de gewassen benuttigd
wordt, het is heel waarschijnlijk dat het
kiezelzuur een grootere rol in de plan
voeding speelt dan men tot hier wel
dacht.
De Supra. Verleden jaar schreven
wij hier in De Koornbloem dat het ons
nog niet mogelijk was een bevestigend
antwoord te geven op de vragen die ons
gedaan worden, nopens deze meststof.
Weliswaar had men al verscheidene
proeven aangelegd die een voldoenden
uitslag hadden gegeven, doch hun getal
scheen ons nog te gering om een alge
meen besluit te verrechtveerdigen.Thans
moeten wij bekennen dat nieuwe proe
ven, namelijk die te Leuven op touw
gezet door de HH. Giele en Graftiau,
alsook de zeer nauwkeurige studiën van
Mr Grégoire, te Gembloux, eenparig de
groote waarde van den Supra bevesti
gen, die de Thomas-slakken zelfs tame-
zou overtreffen.
De Supra wordt vervaardigd door
het zelfde huis die den phosphaat Ber
nard verkoopt, te Mesvin-Ciply, doch is
van veel grooter waarde dan dit laatste
DE GEELZIEKTE
(Vervolg en slot).
Over een veertien dagen liet ik in
De Koornbloem een eerste artikel
over de geelziekte verschijnen met een
verbintenis om in een volgend artikel
het vervolg en slot er van te geven.
Een landbouwer van Teralphene
hielp me op een zijspoor, doch langer
uitstellen wil ik het niet om in mijn oude
gewoonte niet te hervallen, 'k Moet de
lezers van De Koornbloem nochtans
eerst en vooral op de hoogte brengen
van een zeer verheugend en aanmoedi
gend nieuws. Het getal abonnenten is
merkelijk gestegen, een bewijs dat De
Koornbloem niet aan geelziekte lijdt.
Daar wordt ook veel gedaan om die
ziekte te voorkomen en het is troostend
als men bij 't sluiten van 't jaar zeggen
mag, dat de arbeid een rijken oogst van
heerlijke en prachtige vruchten heeft af
geworpen. Te meer mag ik er zonder
aarzelen bijvoegen dat indien het or
gaan van Redt U Zeiven met zulke
reuzenschreden vooruitgaat ook de
boerenbond niet aan anker ligt, hij bezit
reeds een moedermagazijn in Ninove en
zal weldra gansch de Dendervallei tot
zijn gedachten hebben overhaald. Uw
zaken, landbouwers, zijn aan goede han
den toevertrouwd, aan u dus het getal
vet. Hij wordt bekomen met natuurlijke
phosphaat, op hoogen warmtegraad te
smelten in draaiende hovens met
sodacarbonaat en kiezelzure kali. Door
deze werking wordt, niet alleenlijk het
phosphoorzuur, maar ook het kiezel
zuur oplosbaar gemaakt, hetgeen vol
gens Wagner en andere proefnemers
van 't grootste belang is.
De supra bevat van 12 tot 18 phos
phoorzuur, meestal 16°/», 45% kalk,
22 °/o kiezelzuur, 1 of 2 kali en ver
ders ijzer, aluminium enz. Hij wordt met
de grootste zorg gemalen 95 door
de temst nr 100 Door zijne oplosbaar-
heid, door zijne gehalte aan kalk, kiezel-
zuur en kali, door zijne fijnheid is hij
voorzeker een der nuttigste meststoffen,
voor onze streek. Hij is thans een der
goedkoopste daar hij de eenheid phos-
phoorzunr aan circa 0,90 fr. de kg. le
vert. De supra mag gerust op alle gron
den gebruikt worden. De algemeene
regels zijner toepassing zijn dezelfde als
voor de ijzerslakken. Daar wij hier op
onze eigen ondervinding alleen niet wil
len steunen, denken wij 't belangstellend
ook de besluiten der HH. Graftiau
Giele en Hardy (Leuven) aan te duiden
1° De uitslagen der proefnemingen
dit jaar door ons aangelegd bevestigen
degene die wij reeds te Tervueren be
kwamen. Ze toonen de groote bevruch-
tigingswaarde van de Supra.
2° Steunende op de uitslagen, op
haver bekomen, met de Thomas-slakken
en den Supra, mag men zeggen dat de
eerste eene vermeerdering van de op
brengst gaf van 128.3 en de supra een
vermeerdering van 134 1.
3° De vergelijkende waarde van
super, slakkea en supra mag beschouwd
worden alsvolgtsuperphosphaat 100,
slakken 74,5, Supra 95,7.
D. BRICOUT.
leden tot een ontzettend getal te doen
stijgen.
Ge zult met mij bekennen dat ik reeds
verre van mijn onderwerp ben afge
dwaald, maar nu alles in Redt U Zei
ven zoo springlevend en gezond is,
wil ik slechts om mijn woord gestand te
houden tot de voorkomings- en bestrij
dingsmiddelen van de geelziekte bij de
fruitboomen terugkeeren.
In een vorig artikel heb ik gezegd dat
de geelziekte in de meeste gevallen toe
te schrijven is aan gebrek van voedende
bestanddeelen en inzonderheid aan ge
brek van ijzer. We moeten de boomen
voeden, zoowel als onze dieren en onze
andere veldvruchten. Iets dat gevoed is
op doelmatige en oordeelkundige wijze
kan weerstand bieden aan de ziekte.
Ongelukkiglijk wordt de voeding der
fruitboomen dikwijls verwaarloosd en in
de meeste gevallen weinig oordeelkun
dig gedaan. Niet enkel stikstofrijke mest
stoffen maar ook en bijzonder kalk, fos-
foor en potasch behoeft de boom. Daar
waar fruit- en veekweek, gepaard gaan,
kan men jaarlijks per are een 50 gram
ijzersulfaat strooien en dit, niet alleen
om de boomen van een ijzerinhoudend
voedsel te voorzien, maar ook om de
mossen te vernielen die dikwijls het
gras in zijn ontwikkeling belemmeren.
Niet zelden ook spruit de geelziekte
voort uit overtollig vocht of te groote
droogte. We moeten dus de fruitboo
men in een grond zetten die het water
gemakkelijk laat doorgaan en bovendien
veel haarbuiskracht bezit om bij groote
droogte het vocht,weder in 't bereik der
wortels te brengen of in andere woorden
in een grond die gediepspit en gedrai
neerd is.
Wat staat er ons nu te doen als de
boomen, ondanks al onze voorzorgen,
toch door de geelziekte zijn aangetast
of wel geheel ©f wel gedeeltelijk. Indien
geheel de boom er onder lijdt, ware 't
misschien meest aan te raden hem uit te
smijten en door een andere boomsoort
te vervangen. De aarde ook welke hij
met zijn wortels heeft dooreten dient
vernieuwd te worden. Wanneer nu
slechts een deel van den boom is aange
tast en dit voortspruit uit een wonde in
den tak, dan moet men trachten die
wonde te genezen of zoo het evenwicht
in de gesteltakken er niet door gebro
ken wordt, ware 't misschien nog beter
dit deel gansch weg te snijden.
De aarde rondom den boom be
strooien met kalk en dan de aarde zoo
wel als de bladeren besproeien met een
oplossing van 10 gram zwavelzuur ijzer
per liter water, kan ook de ziekte weg
nemen. Men zal deze besproeiing met
tusschenruimten van eenige dagen ver
nieuwen tot men ziet dat de jonge bla
deren de groene kleur terug nabijkomen.
Het water, waarin de smid zijn ijzer
afkoelt en hierom smedewater wordt
geheeten, is voor de hierbovenvermelde
besproeiing ook warm aan te bevelen.
Zwavelzuur ijzer kost niet duur en men
kan het zich bij de drogisten aanschaf
fen.
Op erfelijkheid en afgeleefdheid kom
ik niet meer terug koopt uw boompjes
bij vertrouwbare kweekers en die zullen
u in de meeste gevallen nopens die twee
punten voldoende inlichten.
Laat ons dus altijd een goede planting
nastreven in welvoorbereiden grond en
in de meeste gevallen zult ge weinig met
geelziekte af te rekenen hebben als gij
daarbij niet al te zuinig met uw voe
dingsstoffen zijt.
L. HAEMS
Landbouwvoordrachtgever.
De Vlaamsch Hoogeschool te Gent is
dees week in princiep aangenomen in de
Kamer.
Eenige amendementen hebben haar
aangezicht eenigszins verbleekt, doch is
de groote muur omgeworpen, die de
Vlamingen van alle hooger onderwijs in
eigen taal afsloot.
De vijf volksvertegenwoordigers uit
ons arrondissement de heeren de Bethune,
Nichels, Robyn, Van Nieuwenhove en
Van Schuylenbergh, hebben voor de
Vlaamsche Hoogeschool gestemd.
Wij betuigen hierbij aan deze heeren
onzen besten dank 1
(Vervolg)
In voorgaande artikels hebben we ge
tracht U een iet of wat klaar begrip te
geven over de noodzakelijkheid eener
volledige bemesting Laten we nu
een oogenblikje stilstaan bij elk hunner,
ten einde hun nut, hunne rol en hunne
werking en invloed op den planten
groei na te gaan.
1° De Stikstofmesten.
In alle bewerktuigde lichamen is er
stikstof. Deze is de voornaamste stof,
welke in de samenstelling der eiwitstof
fen treedt. Ook weet ge dat de eiwit
stoffen de kostbaarste voedende stoffen
zijn en tevens oök de duurste onder op
zicht van handelswaarde De stikstof
werkt mede te zamen met het fosfoor,
de potasch en de kalk, tot de vorming
en de ontwikkeling van al de deelen der
plant. Doch hare juiste rol, hare speci
fieke rol, zal ik zeggen, bestaat in hare
werking tot de ontwikkeling der groene
deelen der planten en der vleezige ge
deelten der wortelen en der vruchten.
Zij werkt dus tegelijkertijd en op het
gewicht, en op den omvang en op de
massa.
Zij prikkelt den wasdom en laat toe
overvloedig uit grond en lucht de andere
bestanddeelen te putten, die tot de vor
ming der plant meewerken.
Zij is het die aan de planten en vruch
ten dat weelderig uitzicht geeft, voor
teeken van eenen rijken oogst.
De stikstofhoudende mesten zijn van
hoofdzakelijke belangrijkheid, tot het
bekomen van rijke en groote opbreng
sten. Gezien nu anderzijds, dat ze ook de
kostelijkste zijn, zoo komt het er voor
ons landbouwers dan ook op aan, de
stikstof in de beste voorwaarden te ge
bruiken, opdat ze het maximum harer
voortbrengstkracht kunne daarstelle.
Onder de meest in voege zijnde stik-
stofmesten wil ik er vandaag slechts één
beschouwen, dat bij vele landbouwers
stellig min goed in aanmerking staat, en
dit om de eenvoudige reden dat het tot
nog toe voor velen min goed gekend is.
Immers hier ook blijft d'oude spreuk
waarheid "Ongekend is onbemind
Ik bedoel hier voornamelijk Het
Zwavelzuur Ammoniak als nationaal
produkt. Nu wijl het hier eene nationa
le nijverheid geldt, dan is het mijns dun-
kens ons aller rechtmatigen plicht,onzen
nationalen handel in de mate van 't mo
gelijke, ook op dit gebied te bevoor-
deeligen.
Vooraf dan een brokje geschiedenis
ter opheldering. De invloedrijke wer
king der Ammoniak produkten op den
plantengroei staat sinds lang gekend. In
derdaad de beir en de Guano sedert
lang in gebruik— zijn grootendeels hun
ne vruchtbaarmakende werking ver
schuldigd aan het Ammoniak, hetwelk
ze bevatten.
Om niet te ver achteruit te gaan, zul
len we enkel wijzen op de klassieke
proef van Davy, die onder eene gras
zode deammoniak-uitwasemingen bracht
van stalmest en die derwijze, door den
weligen wasdom van het gras, het
vruchtbaarmakend vermogen daarstelde
van het Ammoniak.
Omstreeks 1840 was in Engeland het
Ammoniak Sulfaat reeds in voege dit
gebruik is van daar in Europa en de
wereld door verspreid geworden.
Het Ammoniak bevat in het Zwavel
zuur Ammoniak komt bijzonderlijk voort
van de steenkolen, van koolschilfer-
steen, van turf en in ondergeschikte
mate, van de drekstoffen en van ver
scheidene nijverheidsafvalprodukten.
Ge weet dat kool- en koolschilfer-
steen beddingen en wouden zijn uit
de oudheid, die bedolven zijn gewor
den, ten gevolge der omwentelingen,
welke de aarde door de eeuwen heen
heeft ondergaan.
De turf is gevormd door bijzondere
planten, veenmos genaamd. Die woud-
boomen, dat veenmos hebben stikstof
bevatde kolen, de koolschilfersteen en
de turf bevatten er dus ook en laten die
stikstof ontsnappen onder den vorm
van Ammoniak, wanneer men ze stookt.
De grootste hoeveelheid zwavelzuur
s
RNBL
O
—o
