REDT U
ZELVEN
Arbeid adelt
Het benuttigen der Afgeroomde Melk
Dit fliemaerkeFken.
>1
MELK
Oordeelkundige Bemesting
Landbouwweekblad
EEN ALARMKREET DER VEEKWEEKERS
EN BEENHOUWERS VAN BEROEP
Drooge Pulp
■sj
moet steeds de
leus zijn van
alle landbouwers.
o"°
Qestanddeelen en Ontleding
ZONDAG 15 FEB. 1925.
Prija 12 centiemen.
7de JAARGANG N\ 320
Abonnementsprijs i 6,00 frank 's jaars.
Men schr(jft in op ons Bureel en op alle postkantoren.
Aankondigingen volgens akkoord. v-
Bureel en Redactie BRABANDSTRAAT, 53, AALST
Verantwoordelijke Opsteller ORTA1RE CAUDRON, Aalst,
De medewerkers zijn verantwoordelijk voor hunne bijdragen
öngeteekende stukken worden niet opgenomen.
Niet opgenomen handschriften worden niet teruggegeven.
Voor en door de
Landbouwers
we
Herhaalde malen namen
reeds de gunstige gelegenheid te
baat om op het groot en dreigend
gevaar te wijzen, dat de steeds
toenemende invoer van Frigo
of bevrozen vleesch daarstelt, niet
alleen voor onzen landbouw zelf,
maar bovendien voor eene drie
dubbele klas van neringdoeners,
wien de zaak rechtstreeksch aan
belangt.
Beenhouwers, veekooplieden
en landbouwers, veefokkers en
vetmesters vragen zich met recht
en reden af wat er van hun erg
bedreigden stiel in de toekomst
zal geworden.
Hier nogmaals bestatigen we
vanwege de Regeering een dub
bel zwaar plichtverzuim
De belgische landbouwnijver
heid omvat drie voorname hoofd
takken
a) De cultuur der graan-, voe
der en nijverheidsgewassen
b) de melkerij en hare neven
producten melk, boter, kaas,
kweek enz.
c) het mestvetten van vee.
Deze drie takken der nationale
landbouwnijverheid zijn zóó innig
nauw met elkaar verbonden en
hunne wederzijdsche belangen
staan in zulke rechtstreeksche ver
houding. dat, indien één hunner
gevaarlijk wordt bedreigd zoo
als nu 't geval zich voordoetde
anderen er ook onvermijdelijk de
noodlottige gevolgen van onder
gaan.
Het is een algemeen erkend feit,
zoowel door alle landbouw-com-
petentie's als door 't bevoegde
Ministerie zelf vastgesteld, dat het
vetmesten van vee voor 't oogen-
blik eene wanhopige crisis door
spartelt, waarvan de noodlottige
weerklank zich op den landbouw
over 't algemeen erg doet gevoe
len. Binst het afgeloopen jaar .1924
voerde België ongeveer 200,000
stuksbevrozen vee in.Deze 200000
dieren vertegenwoordigen een
middelmatig gewicht van nage
noeg 260 kgr. ieder, hetzij een to
taal van 63 millioen kgr. Ter waar
de van 4,50 fr. per kilo gerekend,
maakt zulks een rond kapitaal van
234 millioen franken aan den
vreemde betaald.
Volgaarne erkennen we dat het
invoeren van eene zekere hoe~
veelheid bevrozen vleesch zich op
dringt om reden dat de beschik
bare hoeveelheid versch inlandsch
vleesch niet aan de volledige ver-
bruiksbehoeften beantwoordt. Er
is voor het oogenblik een spijtig
te kort aan inlandsch vleesch het
welk dan ook door invoer van
frigo dient aangevuld te worr
den,
Doch wat de Regeering ten
zeerste moest beletten is de onge
hoorde overvloedige vrije invoer
van dit product, hetwelk en voor
de beenhouwers evenals voor
veekooplieden en vetters een
schier onmogelijke concurrentie
daarstelt, waaraan geen enkel
hunner hoofd kan bieden en waar
door ze in eenen wanhopigen toe
stand verkeeren
Zonder zich om den Alarm
kreet dezer klassen van nering
doeners eenigszins te bekommeren,
—alhoewel nochtans ook die stiel
doeners recht en aanspraak heb
ben op een eerlijk en winstgevend
bestaan doemt de stilzwijgende
en armenkruisende Regeering die
menschen tot een radikaal verlam
men en stopzetten hunner handels
zaak. Bovendien staat diezelfde
plichtige Regeering in volledige
tegenstrijdigheid met haar eigen
princiep. Immers door hare luid
ruchtige reklaam, door haar eigen
plakbrieven, die ze op alle straat-
mren en in alle publieke gebou
wen liet uithangen, deed ze eenen
warmen oproep tot al de inwoners
van 't land en spoorde ze ten
zeerste aan, den bedreigden eco-
nomischen toestand van België te
helpen redden door het aankoo-
pen en verbruiken van eigen na
tionale producten.
Ideale theorie, die ongelukkig
lijk in de practijk en door de Re
geering en door tal van inwoners
zelf radikaal wordt onder de voe
ten getrapt IJdele woordenpraat,
waarvan de daden en de werke
lijkheid ons heel het tegenoverge
stelde bevestigen.
Immers, in plaats van onze eigen
inlandsche producten te bescher
men, ziet men diezelfde verblinde
Regeering vreemde, overzeesche
producten ruimschoots bevoordee-
ligen, door ze te ontslaan van in
voer- en overdrachttaks, door het
crediet dat ze er aan vergunt, door
er zelfs een machtige publiciteit
aan te verkenen, zoo verre ge
dreven dat ze ons eigen inlandsche
producten dikwijls doet kleineeren
en misprijzen
Zulke plichtige handelwijze on
zer Regeerders zal onvermijdelijk
leiden tot eene gevoelige inkrim
ping der nationale productie. De
volstrekte onzekerheid van den
dag van morgen maakt onze vee
fokkers en vetmesters zóó wan
trouwig, dat ze voor de toekomst
bitter weinig lust gevoelen, nog
langer hunne kapitalen te steken
in eene gansch onzekere land-
bouwuitbating.
Bovendien treft men een over-
groot getal landbouwers aan, die
dezen overrompelenden invoer
van frigo persoonlijk in de
hand werken. Die onbewuste
landbouwers schijnen te vergeten,
dat ze door zelf Bevroren
Vleesch aan te koopen en te
verbruiken, hun eigen belangen
benadeeligen en hun eigen profij
ten tegenwerken
Ze schijnen maar niet te willen
begrijpen, dat telkenmale ze
vreemd vleesch aankoopen, ze
aan de koord trekken, die hen
welhaast voor goed de keel zal
toestroppen.
Voor de Regeering evenals
voor den landbouwer zelf is het
ons een gewetensplicht onze in
landsche vleeschsoorten te be
schermen en te verdedigen. De
landbouwer zal in die richting de
loffelijke poging der trouw geble
ven beenhouwers dienen te steu
nen, bij deze beenhouwers, die
zich slechts bezig houden met den
verkoop van versch vleesch.
Verders leidt de gelijktijdige
verkoop van Versch en Bevroren
vleesch in éénen en denzelfden
winkel tot zware misbruiken. Hoe
vaak gebeurt het niet dat men de
te goeder trouw bedrogen ver
bruikers frigo voor versch
vleesch in de handen duwt
Zonder we het weten verkoopt
men ons appelen voor citroenen
Naar aanleiding der ernstige
besprekingen die onlangs plaats
grepen in een algemeene verga
dering van afgevaardigden der
U. P. A. en het syndicaat der
beenhouwers, kwam men tot vol
gende practische besluiten
1° Het streng verbod voortaan
beide, vleeschsoorten tegelijk nog
in denzelfden winkel te verkoopen.
Zulke maatregel werd sinds lang
reeds getroffen voor wat den ver
koop van boter en margarine be
treft. Onder even gewichtig voor
wendsel dienen frigo en versch
vleesch gescheiden te worden in
in den handel.
2° Het zien verdwijnen der fis
cale ongelijkheid tusschcn beide
producten. Inlandsch vee betaalt
thans drie, vier soms vijfmaal de
overdrachttaks, terwijl bevroren
vleesch daarvan radikaal wordt
ontslagen
3° Het stellen van een ernstig
inkomrecht op den invoer van be
vroren vleesch over t algemeen,
ten einde een rechtmatige en mo
gelijke concurrentie daar te stellen
voor het inlandsch vleesch.
4° Op zelfden voet als inlandsch
vleesch, dient bevroren vleesch
voortaan onderworpen te worden
aan de veeartsinspectie, alvorens
in den handel te worden verkocht
5° De invoer van frigo
eenigszins beperken. In de totaal
verbruikte vlceschhoeveelheid
komt thans het bevroren vleesch
voor met een verbruikspercent van
75 °/ozulks vertegenwoordigdt
een kapitaal van millioenen fran
ken, welke jaarlijks uit onze
schatkist naar de vreemde ver
dwijnen. Door het aanmoedigen
en beschermen onzer Belgische
veefokkers en vetmesters zullen
we ons opbrengstvermogen ver-
grooten en derwijze onze handels
balans in evenwicht brengen.
6° Het bestaan redden van deze
beenhouwers die enkel en alléén
versch vleesch verkoopen, en
dit voornamelijk door de bevol
king en vooral de landbouwers
aan te wakkeren bij deze vleesch-
verkoopers voortaan uitsluitend
hunne aankoopen te doen.
De Regeering vraagt gedurig
nieuwe belastingen om het natio
naal budjet in evenwicht te hou
den. Waarom dan enkel en alleen
het versch of inlandsch vleesch
met belasting treffen en 't "vreemd
of frigo ervarf ontslaan Druist
zulks niet rechtstreeksch in tegen
alle gezond oordeel en een gezond
en rechtvaardig lastenstelsel
Overigens Belgische producten
met lasten treffen, is onvermijde
lijk het dure leven moedwillig ver-
hoogen. Terwijl den invoer van
vreemde producten zooals "frigo,,
belasten, daarentegen een zuiver
inkomst zou daarstellen, die ons
ontvangstbilan ruimschoots zal
vermeerderen en de levensduurte
integendeel zal verminderen.
Mochten onze Regeerders zich
eindelijk eens gewaardigen het
billijke dier rechtmatige eischen en
wenschen in te zien, het zou ons
allen vrij wat beter gaan. Been
houwers, veefokkers en de ver
bruikers zelf zouden er oneindig
veel bij winnen en een der hoofd-
voorname takken onzer landbouw
nijverheid zou van eenen onver-
biddelijken en betreurenswaardi-
gen ondergang bespaard blijven.
Zulks wenschen en hopen we
nogmaals van harte
't Is tengevolge van een internatio
naal congres van veevoeding, dat vóór
den wereldoorlog ter gelegenheid der
wereldtentoonstelling te Parijs plaats
greep, dat wij het gedacht hebben opge
vat eene proef te ondernemen nopens
het goed of slecht geschikt zijn van afge
roomde melk tot het kweeken van vig-
gens. De heer Gouin droeg er een ver
slag voor waaruit bleek dat de aardap-
pelbloem een uitmuntend middel is om
het verdwenen vet in de gecentrifugeer
de melk te vervangen de heer Gouin
had uitstekende uitslagen bekomen, zoo
wel in het vetten als bij het kweeken der
kalvers.
De Afdeeling der proeven op vee
voeding van een onzer Landbouwver-
eenigingen heeft dit belangrijk vraag
stuk willen onderzoeken. De noodige
aardappelbloem werd aangekocht aan
den prijs van 220 fc. de 100 kg. Zij was
van goede hoedanigheid, zooals bleek
uit de ontleding gedaan in het Staatsla-
boratorium te Gent. Ziehier de inhoud
Verleden Zondag na de Hoogmis
hield de afdeeling Redt U Zei ven eene
belangrijke vergadering bij Remy Sche-
pens.
De opkomst was opperbest en ruim
100 landbouwers, waaronder de bijzon
derste der gemeente, luisterden in de
groote herbergzalen.
Den heer Romain Pauwels, Voorzitter,
met meestal de leden van 't Bestuur wa
ren op post De heeren Roels Alfons
De WindtDe Vulder Cyr.Van Ho
len en anderen zaten aan het bureel.
De Voorzitter M' Romain Pauwels
opende de vergadering en stelde de
sprekers voor. Hij dankte de talrijk op
gekomen leden.
M' P. Querton, Agronoom, gaf ver
volgens eene zeer leerrijke voordracht
over Bemesting Men ondervindt
seffens dat onzen Agronoom zijne ken
nissen niet alleen in de school opdeed,
maar dat hij als zoon van eene groote
hoeve de praktijk heeft meegemaakt.
Mr Caudron. Bestuurder van R.U.Z.
gaf eene klare uiteenzetting over wer
kingen van de verschillende takken van
Redt U Zeiven. Bijzonder over de
Brandverzekering, Spaar- en Leenbank,
Fruitverzending. Hij bracht hulde aan
den te vroeg gestorven medestichter der
Brandverzekering, de heer Leon De
Clercq. Hij maande al de leden aan zich
in orde te zetten met het nieuw regle
ment, waarbij ieder lid, moet abonnent
worden aan De Koornbloem.
De vergadering werd in de beste
stemming gesloten om 11 3/4 ure. Er
werden inschrijvingen gedaan voor kalk,
enz.
V. H.
Vocht
Vetstoffen
Eiwitstoffen
Koolhydraten
Celstof
Asschen
17,73
0,38
0,44
81,14
0,00
0,31
Twaalf kalvers van ongelijken oor
sprong en ouderdom, toebehoorende aan
negen verschillige stallen, werden aan de
proef onderworpen. Zij werden verdeeld
in twee groepen, derwijze samengesteld
dat alle beide zooveel mogelijk overeen
kwamen voor wat ouderdom en gewicht
aanging.
Groep Nr 1 werd gevoed met afge
roomde melk, waar men eene zekere
hoeveelheid aardappelbloem bijvoegde.
Groep Nr 2 kreeg insgelijks afgeroomde
melk met verschillige stoffen als bijvoeg
sel. De keus der aanvullende voedstof-
fen werd overgelaten aan de proefne
mers zoo gebruikte de eene tarwemeel,
de anderd lijnmeel, een derde een kleine
hoeveelheid brood dat in de magere
melk geweekt en gekleind werd, een
vierde maakte gebruik van de zuivere
afgeroomde melk zonder eenig bijvoeg
sel, enz.
Hier dienen wij te zeggen op welke
wijze en in welke hoeveelheid de aard
appelbloem gebruikt werd.
Hoeveelheid. Een liter afgeroom
de melk heeft nagenoeg 33 grammen
vet verloren bij de ontrooming. Men
vervangt dit vet door aardappelbloem.
Aangezien de aardappelbloem zoo
krachtig, zoo voedzaam niet is als het
botervet dat uit de melk verdwenen is,
zoo zal men een grootere hoeveelheid
aardappelbloem gebruiken 50 tot 80
grammen per liter magere melk.
Veronderstellen wij nu een kalf dat
dagelijks 10 liters afgeroomde melk
drinkt om het botervet te vervangen
zal men 500 tot 800 grammen aardap
pelbloem gebruiken.
Gebruikswijze. Men neemt de
500 gram aardappelboem en maakt er
eenen stijfselpap mede te dien einde
zet men twee of drie liters afgeroomde
melk op het vuur, voegt er de aardap
pelbloem bij dewelke men zoo goed mo
gelijk verdeelt met de hand men laat
alles in zooi komen. De dikke pap welke
men zoo bekomen heeft, wordt in zoo
veel deelen verdeeld als het dier maal
tijden neemt. Zoo, bijvoorbeeld, ingeval
het kalf driemaal daags te drinken
krijgt, dan neemt men bij iedere maal
tijd het derde deel van het bereid rant
soen zoodoende moet de pap maar
eenmaal daags bereid worden. Door
het bijvoegen aan de gepaste hoeveel
heid magere melk van den stijfselpap
welke goed onder de melk gemengd
wordt, bekomt men een vettige drank,
die gretig door de dieren genomen
wordt.
Men vergete niet dat de melk die zoo
bereid is nagenoeg van 25 tot 30 centi
graden warmte moet hebben vooraleer
ze aan de dieren te geven.
Wij laten nu de bekomen uitslagen
volgen
12 KALVEREN WAARVAN
6 gevoed met afgeroomde melk en
aardappelbloem
a
o a
1
2
3
4
5
6
Te zamen
-2 a
13 O
Gewicht
na de
proef
voor
Winst
in kilos
5 gevoed met afgeroomde melk
zonder aardappelbloem
maar met verschillige stoffen
a
O
Gewicht
na de
vóór
proef
Winst
in kilos
1
2
3
4
5
6
Te zamen
461.5
In een volgende en laatste bijdrage zullen we nog eenige
dige raadgevingen bij het vetten van kalvers uiteenzetten.
aanbevelingswaar-
F. S.
Landbouwers leest en
verspreidt uw blad,
Op aanvraag van enkele lezers wien
de zaak aanbelangt, zal ik in deze bij
drage uitleggen hoe de scheikundige te
werk gaat bij het ontleden van melk.
Alvorens tot de ontledingsmethode over
te gaan, zullen we 't een en 't ander zeg
gen over de bestanddeelen der melk.
De melk bestaat uit boter, eiwitstoffen,
melksuiker, zouten of aschbestanddeelen
en water.
De boter is in de melk aanwezig in
den vorm van zeer kleine druppeltjes die
enkel onder den mikroskoop kunnen
gezien worden in koemelk wisselt de
middellijn dezer druppeltjes af tusschen
1/100' en 2/1000' van een millimeter.
Het melkvet of boter is dus in de melk
niet opgelost, maar melk is een mengsel
van twee in elkaar onoplosb. vloeistoffen.
Van deze twee vloeistoffen is het vet de
lichtste het heeft dus een neiging om
naar boven te drijven en er vormt zich
aldus room. Room bevat volgens de
soorten van 20 tot 35 °/o v^t en verder
ook de andere bestanddeelen der volle
melk, maar niet in dezelfde verhouding.
Volgens professor Storch zijn de vet-
druppeltjes door een laag eiwitstof om
huld de hierdoor ontwikkelde opper
vlakte-spanning houdt de vetdruppeltjes
in oververkoeling en belet aldus het
stollen. Bij het karnen wordt deze laag
eiwitstof gescheurd, de oppervlakte
spanning vernield, en de vetdruppeltjes
stollen samen tot boterklompjes. Boter
bevat omtrent 85 melkvet.
De eiwitstoffen der melk. De
caseïne is in de melk niet opgelost men
kan best den toestand van caseïne in de
melk vergelijken met den toestand van
stijfsel in stijfselpap het is er in opge
zwollen. Caseïne behoort tot een groep
zeer ingewikkelde eiwitstoffen welke
men nucleo albuminen (letterlijk kern
van kalium, kalk, fosforus en ijzer. Z(j
dienen voor den opbouw van het ge
raamte voor het jonge dier, waarvoor
de melk door de natuur bestemd is.
In welke verhouding vindt men deze
stoffen in de melk Ziehier de middel
matige samenstelling van koemelk per
liter
Vet 35 gr. I
Caseïne 34 gr.Vetvrije/ Droog-
Melksuiker 50 gr.droog- rest
Asch 6 gr. I rest
Water
Om het vetgehalte eener melk te be
palen giet men in den butyrometer (dit
is een speciaal gegradueerd buisje) 10 c3
zwavelzuur, 11 cm3 melk en 1 c3 amyl-
alcohol (uit aardappelalcohol); het meng
sel wordt flink dooreengeschud en bij
ongeveer 65° in een ceatrifuge 4 a 5
minuten gecentrifugeerd. Een centrifuge
is een schijfvormig machien waarop men
15 en meer butyrometers kan plaatsen
en dat door electrische drijfkracht of
met de hand in snelle omwenteling
wordt gebracht. Alle organische stoffen,
uitgezonderd het vet. worden aldus ver-
coold. Het vet drijft boven in het smal-
ere deel van den butyrometer, waarop
een schaal verdeeling is aangebrachtde
inhoud van een dezer schaaldeeltjes
komt overeen met 0,1 vet in de melk.
Volle melk moet volgens de wet min
stens 28 graden 2,8 vet heb
ben.
De droogrest of droge stof is al wat
overblijft na verdampen van het water
uit de melk. Men verdampt in een
schaaltje 10 cm3 melk op een waterbak,
daarna droogt men op 100°in de droog-
stoof. Men weegt en men berekent de
droogrest voor 1 liter door te vermenig
vuldigen met 100. De melk waarvan we
hooger de samenstelling gaven heeft
een droogrest van 125 gr. (35+34+50
+6 125).
Vetvrije droogrest. Indien we
van de droogrest het gewicht vet aftrek
ken, dan bekomen we de vetvrije droog
rest. In ons voorbeeld hebben we 125
35 90 vetvrije droogrest per liter. De
wet eischt voor volle melk een vetvrije
droogrest van minstens 87.
Melksuiker, Kaasstof, Wei-pro
teïne. Hoe men hun gehalte in de
melk vaststelt is al te ingewikkeld om
aan oningewijden in de scheikunde uit te
leggen. Overigens het vetgehalte en de
vetvrije droogrest zijn voldoende gege
vens om de vervalsching van een melk
te bepalen.
albumine) noemt, omdat ze vooral in de
kern der cellen voorkomen. Onder den
invloed van het stremsel wordt de ca^
séïne gesplitst in onoplosbaar para
caseïne of kaasstof en in een klei.
nere hoeveelheid van een andere eiwit
stof welke men wei-proteine noemt, om
dat ze in de wei (dat is het vocht dat
overblijft wanneer vet en kaasstof uit
de melk zijn weggenomen) opgelost
blijft Para-caseïne of kaasstof is eene
nucleine, zoo noemt men immers de
eiwitstof welke men bekomt door split
sing van nucleo albumine. Kaasstof,
zooals elke nucleine, is eene verbinding
van eiwitstof met fosfoorzuurderivaten.
De caseïne is in de melk met kalk
verbonden. Wanneer de melk zuur
wordt, door omzetting van melksuiker in
melkzuur, dan verbindt zich het zuur met
de kalk der caseïne en deze laatste wordt
aldus neergeslagen in kaasstof en wei
proteïne juist zooals bij stremming door
stremsel. Er zijn echter bacteriën (Tyro-
thrix genoemd! die eene stof afscheiden
dat op het lebbenzijm gelijkt. (Lebben-
zijm is het werkzaam bestanddeel van
stremsel). Deze bacteriën bewerken de
stremming, zonder dat de melk daartoe
hoeve zuur te wezen.
In de wei vindt men melksuiker, wei
proteïne en de eigenlijke albumine der
melk. Deze drie stoffen z(jn in de wei
opgelost, evenals de zouten of aschbe
standdeelen.
De melksuiker. Door verhitting
der wei gaan wei-proteïne en albumine
in den vasten toestand over. Het vocht
dat dan overblijft is een oplossing van
melksuiker en zouten in water. Door
verdamping bekomt men de melksuiker,
dat als geneesmiddel gebruikt wordt.
De zouten of aschbestanddeelen.
Onder andere vindt men verbindingen
De winst verwezenlijkt door den land
bouwer hangt tegenwoordig in de eerste
plaats af van de bekomen opbrengsten
en dus van de toegepaste bemestin
gen. Deze blijven immers de grootste
regelaars der opbrengsten.
Om de maxima-opbrengsten te beko
men is het dus noodig dat de gronden
oordeelkundig bemest worden. En
hierdoor moet men verstaan niet alleen
het toepassen der voedende stoffen in
voldoende hoeveelheid en gewenschte
verhouding, maar ook het aanwenden
van deze meststoffen die best aan de
gestelde vereischten beantwoorden.
Onder de stikstokmeststoffen is de
ideale meststof het Sodanitraat van
Chili dat de stikstof onder opneembaren
en benuttigbaren vorm oplevert en ver
der aan alle höogervermelde vereisch
ten voldoet. Daarenboven biedt het
het groot voordeel de gronden niet te
verzuren.
Ik heb in de laatste dagen nogal vele
landbouwers tegengekomen die natte
pulp vroegen. Nu is er geen meer te
vinden, maar men kan hem gemakkelijk
door drooge pulp vervangen. Laat ons
maar eens die voedsels vergelijken.
In 100 kg. natte pulp hebben wij
9 °/o drooge stof
91 °/o water
In 100 kg. drooge pulp
89 o drooge stof
11 °/o water
De proefondervindelijke voedzame
waarde van natte pulp is van 5 als die
van drooge, boven 50 gaatdeze is dus
10 maal grooter. Wij mogen dus zeggen
dat 100 kg. drooge pulp de zelfde voed
zame waarde bezit als 1000 kg. natte.
Aan welken prijs hebben wij den ge
wonen pulp betaald
Voor de koopwaar 30 fr.
vracht 10 fr.
het werk 10 fr.
50 fr.
Daarbij kan het verlies van gewicht
in de groeven van 30 tot 35 zijn. Dat
brengt dus den prijs tot 65 fr.
In de putten gebeuren nog gistingen,
nuttige en schadelijke. Zijn die laatste
de voornaamste, dan kunnen ze de
vruchtbaarheid verminderen en ook
vergiftingen veroorzaken (misvallen,
i-i
I V
u a
