I
Uitreiking der Prijzen
Besmettelijk vermerpen
TYPISCH PROCES
Bemesting van Haver
Landbouwweekblad
Eiwit en Vet.
A.LSj
mm WETENSCHAPPELIJKE BIJDRAGE
Schaal 0e ^oopnbloem
Voorkomen of genezen?
ZONDAG 28 MAART 1926
Prijs 12 centiemen.
8ste JAARGANG Nr 378
ste,
rrn adi
Broda
ectrist
rk.
:ken,
>s)
Arbeid
adelt
Abonnementsprijs j 6,00 frank 's jaars.
Men schrjjft in op ons Bureel en op alle postkantoren.
Aankondigingen volgens akkoord.
Bureel en Redactie f BRABANTSTRAAT, 53, AALST
Verantwoordelijke Opsteller
ORTAIRE CAUDRON, Aalst.
Wij hebben in onze vorige bijdrage
a uitgelegd hoe de planten koolhydraten
vormen uit koolzuur en water.
H|^ Deze koolhydraten ondergaan zeer in
gewikkelde omzettingen en werken te
vens terug op minerale stikstofverbin-
:LSS(' dingen zooals nitraten en ammoniak-
zouten. Aldus worden eiwit en andere
'.7r organische stikstofverbindingen ge-
yvormd deze beide soorten worden ook
'lgezamenlijk ruweiwit genoemd, Wan
neer men in de samenstelling van voeder
en berekening der rantsoenen over eiwit
spreekt' dan wordt altijd ruweiwit be
doeld.
Ruweiwit bevat gemiddeld 16 stik
stof om het eiwitgehalte van voeder
vast te stellen, bepaalt de scheikundige
de totale hoeveelheid stikstof en verme
nigvuldigt het aldus gevonden getal
j jdoor 100/16 dus door 6,25,
Wat de vetten betreft deze zijn ver
bindingen van glycerine, die door de
splitsing van suiker ontstaat, en van or
ganische zuren die door een tot hiertoe
onbekend mekanism, ook uit de koolhy
draten onstaan.
De drie bijzonderste der vetten zijn
oleïne, palmitine en stearine.
Men treft in de planten nog een geringe
hoeveelheid andere vetten aan, die ook
verbindingen zijn van glycerine en ken
merkende vetzuren.
Hoe meer palmitine en stearine een
vet bevat, hoe harder het is bij de
gewone temperatuur.
(If" II Naast de glycerine verbindingen treft
men in de vetten of oliën een kleine hoe
veelheid vrije vetzuren aan. Deze vrije
f, {(vetzuren ontstaan uit de splitsing der
glycerine ver bindingen door zekere bac
teriën. Als die splitsing tamelijk gewich
tig wordt, is het vet rans of sterk zooals
men nog zegt. Wil men het ransworden
van oliekoeken voorkomen dan hoeft
enkel te zorgen dat het watergehal-
dier koeken de 14 niet overschrijdt.
Om het vetgehalte te bepalen wordt
net vet in aether opgelost. Daar hars, was
en bladgroen ook in aether oplossen.
Joch geenerlei voedingswaarde bezitten,
wordt het aldus bepaalde vetgehalte
ruwvet genoemd in tegenstelling met
bet verteerbaar vet.
De warmte welke door verbranding
fl/ü'an 1 gram vet ontwikkeld wordt ver-
tchilt volgens de vetsoorten. Zoo heb-
aen we voor
81 $t*ier^k vet 9.423 Caloriën of warmte-
eenheden
>oter 9,230
M&foHe 9,412
De warmte ontwikkeld door verbran-
ling van 1 gram vet is ongeveer 1,91 a
i i7 maa' zoo groot als de warmte ont-
^eKt Wikkeld door verbranding van I gram
vraigtetmeel (koolhydraten).
4®c 1 gram zetmeel geeft immers 4,1 warm-
hote,eëenheden.
Voor fca door
de Landbouwers
en aai
;Dteel! 9ram eiwit geeft 4.44 warmteëen-
teden.
Heliin verbranding van eiwit in het dier-
er rei ^c^aam k volledig zooals voor
ijken zelnieel het geval ismoest ze
]iikdi,0"?dig ziin ^an zou één gram eiwit 5,5
,ot 5,8 Caloriën geven.
anenv
altiji 'nd'en we in aanmerking nemen dat
i naarielei7't'dc koolbydrater en het vet niet
olledig
verteerbaar zijn,
^indere cijfers aannemen
3 Proefondervindelijke
hebt'a;s.tle!teld 5°
al
eerste
i de i
moeten we
welke door
waarnemingen
voor eiwit
vet
zetmeel
">e!de Zullen fchtcr
skantt Qswaarde niet
3.68 Cal.
8.65
3.88
later zien dat de
meer in Caloriën
"te ba®aar in zetmee'waarde berekend wordt,
ïat, er' n neemt de voedingwaarde van 1 gr.
heilitftmee,i eenkcid en men vergelijkt
lertjes, voedingswaarde van eiwit en
J, waa
en tol P- J- CLAUS.
>aden Scheikundige,
uikraa"*****
nne ril Laat het kostelijkst van al
■ouwei U niet roekeloos ontglippen,
>ot Dat is de tijd, die snel gaat glippen,
likkel Zonder dat hij keeren zal.
ran a(
open In nutten arbeid ligt een zegen,
i van Niet tegen schatten op te wegen,
uitkijk
ïrnstij
*rea.
voor den Prijskamp
De plechtige uitdeeling der prijzen
had plaats in ons lokaal, te Aalst, verle
den Zondag 21 Maart.
De vergadering werd geopend om
10 1/2 uur.
Eene korte aanspraak door den heer
O. Caudron, hoofdopsteller van De
Koornbloem kunnen we alsvolgt sa
menvatten
Geachte Heeren en Vrienden,
Ik ben gelukkig U allen te danken
voor uwe kostbare medewerking tot
verspreiding van ons blad De Koorn
bloem Meer dan 1000 nieuwe lezers
werden sinds Nieuwjaar aangeworven
dank uwen ijver. Ik moet in 't bijzonder
gelukwenschen de heeren Emile Cop-
pens, van Haeltert. en Clement Ruys
sinck, van Meire, twee leden van ons
Bestuur, die een schitterenden uitslag
bekwamen. Beide heeren hebben, alhoe
wel reeds bijna alle landbouwers hunner
gemeente aangesloten zijn, een over
groot getal nieuwelingen bijgebracht.
Dit is wel een bewijs dat er nog heel
wat te doen is, zelfs op dorpen waar
reeds honderde lezers zijn. Vele maga
zijniers hebben ook hun best gedaan om
alleman in regel te stellen anderen heb
ben er nog eens weinig naar omgekeken.
Van de bestuursleden zijn er nog twee
die zich geweerd hebben, namelijk de
heeren Frans Wynant, van Oultre, en
Victor De Clippel, van Woubrechte-
gem. Eenige gewone leden die noch ma-
gazier noch bestuurslid zijn, hebben zich
ook onderscheiden noemen we de hee
ren Em. Van Nuffel, van Herdersem,
Alf. Roels en Gust. Van Holen, van
Nieuwerkerken, die een schoon getal
nieuwe lezers hebben aangewonnen.
Onze nieuwe magazijnier van Lede-Sui-
kerstraat heeft op een paar weken 11
abonnementen bijgemaakt dat is
goed gewerkt.
Ook onze vrienden van andere pro
vincies hebben hun best gedaan, noemen
we heeren Jef Schots, van Kersbeek,
Claeskens, van Assent Vandenberghe,
van Schelle Christiaens, van Herrue,
en Peeters, van Rymenam.
Ik hoop dat deze prachtige uitslag
voor de lauwhartige of weinig strijdlus
tige Redt-U-Zelvers een spoorslag zal
zijn om toekomend jaar meer schitterend
uit den slag te komen.
Ik dank nogmaals al degenen die heb
ben meegewerkt aan dit vruchtbaar pro
pagandawerk en bijzonder de prijswin-
ners die zich "eervol en dapper hebben
onderscheiden.
Ik zal overgaan tot het aflezen der
uitslagen. Laat me eerst toe U te herin
neren Dat een voorsprong van vijf
punten toegestaan werd aan de niet-ma-
gazijniers dat een bijzondere prijs
kamp plaats had voor de bedienden, en
dat twee leden buiten prijskamp meede
den, namelijk onze agronoom en uw
dienaar.
Buiten Prijskamp,
HH. Caudron, Bestuurder 52 abon.
Van den Eeckhaut, agron. 48
Schaal De Koornbloem
Prijswinners
1HH. Vander Meirssche, Wichelen 46
2. Van Damme, Steenhuyze 45
3. Coppens Emiel, Haeltert 41
4. Ruyssinck Clement, Meire 39
5. Callebaut Petrus, Heldergem 19
5. Parent Gustaaf, Lede 17
7. Moreels Constant, Burst 14
8. Van Nuffel Emiel, Herdersem 14
8. Bayens Medard, Cherscamp 13
10. Roels Alfons, Nieuwerkerken 13
10. V. d. Steen A., Denderhautem 13
10. De Pril Jules, Baelegem 13
13. V. Holen A., Nieuwerkerken 12
13. Casteels Jos., Oordegem 12
13. Coppens Gust. St L. Hautem 12
16. Schots Jos., Kersbeek 11
16. Bayens Ant., Lede 11
18. De Mont Alb., Santbergen 10
19. De Bodt René, Denderhautem 9
20. Schoonjans Benoit. Hekelgem 8
20. De Troyer Const. Nederhasselt 8
.20. Mad Govaert, Herzele 8
20. De Clippel V., Woubrechteg. 8
20. Claeskens Jos., Glabbeek 8
20. Van den Berghe Arm. Schelle 8
20. Ronsyn R„ Okegem 8
20. Wynants Fr., Oultre 8
20. Verbeeck Jos. Aalst 8
20. Cuper Const. Meldert 8
Eervolle Meldingen
HH. Maes Alfons, Gijsegem 7
D'Haese Omer, Erondegem 7
Christiaens Victor, Herrue 7
Peeters D., Rijmenam 7
Verheirstraeten, Moorsel 7
Praet J., Santbergen 7
Meert J Kerkxken 6
De Winne Alfr., Letterhautem 5
Van den Abeele R., Baardegem 5
Bogaert Aug Schoonaarde 5
Daelman Wed., Hofstade 5
De Geyter, Velsique 5
l ientailen mededingers hadden min
dan vijf abonnementen.
Bedienden en Voordrachtgevers.
Prijswinners
1HH. Boelaert Richard, Herzele 35
2. Vincx Camiel, Aalst 20
3. Van Driessche V., Wieze 11
4. Saeys Clement, Aalst 7
5. Mej. G De Baetselier, Aalst 7
6. H. Callebaut Frans, Teralfene 6
Eervolle Meldingen
HH. Caudron Jos., Aalst 4
Schockaert Omer, Erondegem 4
Van Brempt Louis, Meldert 4
De prachtige schaal De Koorn
bloem 1926 geschonken door de S M.
Redt U Zei ven, werd gewonnen door
onzen magazijnier Van der Meirssche, te
Wichelen.
De schaal "De Koornbloem 1926
geschonken door onzen hoofdopsteller
O. Caudron, werd gewonnen door on
zen hoofdmagazijnier Richard Boelaert,
te Herzele.
De heeren Van Damme, te Steen
huyze, Coppens, te Haeltert, Ruyssinck,
te Meire, bekwamen prachtige geschen
ken, evenals de prijswinners van den
tweeden prijskamp, Mejuffer De Baet
selier en de heeren Vincx, Van Dries
sche, Saeys en Callebaut. De andere
prijzen waren in geld.
Aan alle dappere prijswinners nog
maals hartelijk proficiat I
HOE HET
bij het Hoornvee
In onze voorgaande verhandeling
meenen we onze landbouwers en vee
fokkers zoo volledig mogelijk te hebben
ingelicht over de aard, de oorzaken, de
gang en de noodlottige gevolgen dezer
aanstekelijke plaag.
Wat echter van meer practisch belang
is voor de boeren, is het kennen en toe
passen der afdoende hulpmiddelen, wel
ke zonder verder vertoeven dienen aan
gewend, om de ziekte zoo mogelijk te
voorkomen of gebeurlijk te bestrijden.
Hier, even als bij andere dergelijke ge
vallen is het klaarblijkend veel gemak
kelijker de ziekte te voorkomen, dan wel
ze te genezen.
Diensvolgens zullen we in die volg
orde de twee soorten van hulpmiddelen,
beschouwen, welke voor beide gevallen
tot onze beschikking staan. Wat dient
er dus gedaan
A. In niet besmette stallen.
In de boerderijen waar geen ziekte
heerscht, is het hoogst noodzakelijk er
nauwkeurig op te letten dat er geen kie
men binnengebracht worden. Deze ko
men er meest
1° Door dieren uit besmette stallen
aan te koopen
2° Door bespringing, wanneer de
stier besmet is.
In het eerste geval, wanneer men niet
goed ingelicht is over den gezondheids
toestand van den stal, vanwaar het aan
gekochte dier herkomstig is, moet men
dit laatste in een afzonderlijke stal, of
minstens in eenen bijzonderen hoek van
den gemeenzamen stal, afzonderen. Die
voorzorg spreekt van zelf, en door ze
bij elke gelegenheid in acht te nemen,
zou men dikwijls vermijden dat er in ge
zonde stallen gevaarlijke en aansteke
lijke veeplagen gebracht worden, zooals
pokziekte, knobbelziekte (tuberculose),
muil- en pootplaag, besmettelijk ver
werpen en meer andere.
Het ware dan ook hoogst wensche-
lijk, dat op alle nieuwe hofsteden een
afzonderingsstal gebouwd werd, en
dat men ook op alle oude boerderijen,
op een of andere wijze, voor een lokaal
zorgde, waar men de dieren desnoods
kan afzonderen.
In het tweede geval, dient men even
eens alle noodige voorzorgen en maat
regelen te treffen, om de besmetting
door het bespringen te vermijden, welke
ook de hoedanigheden van den stier
mogen wezen. Vooraleer de koeien te
laten dekken, is het dus volstrekt noo-
dig zich van den gezondheidstoestand
van den stier te verzekeren, en tevens te
onderzoeken of er geen verwerpen
heerscht, t zij op de hoeve waar de stier
zich bevindt, t zij elders waar hij de
koeien heeft gedekt.
Men moet vooral de besmetting der
geprimeerde stieren trachten te vermij
den, want deze zetten niet alleen het
meest de ziekte voort, maar ze verliezen
bovendien klaarblijkend hun goede hoe
danigheden van voorttelers.
Het spreekt van zelf dat hooger aan
geduide voorzorgsmaatregelen eveneens
en met dezelfde nauwkeurigheid dienen
toegepast voor vaarzen en melkkoeien
die op de weide verblijven.
B. In besmette stallen.
Wanneer een geval van besmettelijk
verwerpen in den stal wordt waargeno
men, dienen de volgende raadgevingen
onmiddellijk aangewend
1° Afzonderen der aangetaste
koeien.
Zoodra eene koe voorteekens van
verwerpen toont, dient ze onmiddellijk
in een afgezonderde stal of lokaal ge
plaatst. Doorgaans zijn deze voorteekens
echter moeilijk of niet te bemerken,
zoodat men plots voor een voltrokken
feit staat. De afzondering van het be
smette dier eischt in dit geval alle haast,
zooniet blijft het dagen achtereen een
bron van besmetting voor de andere
dieren en de veearts staat dan dikwijls
machteloos, om het gevaar voldoende
te weren of te beperken.
Vergenoegt men zich de aangetaste
koe in eenen hoek van den stal te plaat
sen, dan bemerkt men gedurende tien of
vijftien dagen, eene bloed- of etterach
tige vloeistof, die uit de scheede in de
afwateringsriool druipt en achter de an
dere koeien stroomende, deze natuurlijk
aan besmetting blootstelt. Noodzakelijk
is het dus de besmette koe uit den stal
te verwijderen men voere haar mest
ver weg en ontsmette onmiddellijk de
plaats waar ze stond.
2° Vernieling der kiemen.
a) Hetgeen van de misgeboorte
voortkomt zal zorgvuldig verzameld
worden op versch stroo,buiten gebracht
zonder den vloer of grond te raken en
met ongebluschte kalk diep ondergedol-
ven worden, De doode vrucht en de
nageboorte zullen door verbranding of
door scheikundige ontsmettingsmiddelen
vernietigd worden. In geen enkel geval
mag daarvan eenig overblijfsel noch in
den mesthoop gedolven noch in den
aalput geworpen worden. Deze onvoor
zichtige doenwijze ware aan de kiemen
de beste gelegenheid verschaffen zich
voortdurend te ontwikkelen en de uit
breiding der besmetting moedwillig in
de hand werken.
b) Na de misgeboorte zal men de koe
op alle deelen die gedurende het ver
werpen bevuild werden, met een be
derfwerende oplossing wasschen. De
baarmoeder en de geslachtsorganen die
nen ook zoo volledig mogelijk ontsmet'
Dit geschiedt door middel van over
vloedige en herhaalde inspuitingen of
uitspoelingen met een bederfwerende
vloeistof, zooals het potasch-perman-
ganaatzuur tegen 1/2 t. h. opgelost in
water. De besproeiingen moeten gedaan
worden over gansch de binnenopper-
vlakte van de baarmoeder en zoolang de
bedorven vloed niet heeft opgehouden.
Hier gedrage men zich natuurlijk best
naar de voorschriften van den veearts,
wiens hulp men bij zulke gevallen altoos
dient in te roepen.
c) Na verwijdering der zieke koe.
moet men gansch den stal en vooral de
plaats waar ze gestaan heeft, volkomen
reinigen, wasschen en ontsmetten, b.v.
met eene oplossing van 3 t.h. zwavel
zuur ijzer of koper. Het mest moet da
delijk na het uithalen in hoopen gelegd
worden op eenen zekeren afstand der
hoeve, in stede van op den gewonen
mestput gebracht te worden.
Ook de nabijstaande koeien moeten
met een bederfwerend middel gewas-
schen worden. Vooral de staart, de bil
naad, de aars en de geslachtsdeelen die
nen op vaste tijdstippen zorgvuldig be
sproeid met eene phenoloplossing van
2 t. h.
d) De koe die verworpen heeft mag
slechts na een tijdverloop van 10 tot 15
dagen, d.i. nadat de besmette afvloei
ing uit de scheede volledig heeft opge
houden, terug in den gemeenschap-
pelijken stal gebracht worden. Slechts
drie maanden na de misgeboorte mag ze
terug bij den stier gebracht worden.
e) Men moet ook nogmaals volgens
de voorschriften en aanwijzingen van
den veearts het teellid van den stier
ontsmetten, na het bespringen van elke
koe, die aan verwerpen heeft geleden.
Een der meest afdoende bestrijdings
middelen door den veearts in zulke ge
vallen aangewend is de inenting (vacci
neeren) der aangetaste of bedreigde kud
den. Het is in dit geval van het grootste
belang dat al de verschijnselen die zich
na de inenting, binst de dracht van het
dier voordoen, zorgvuldig door den land
bouwer waargenomen en aangestipt
worden.
in de praktijk is het voorzeker niet ge
makkelijk al de hooger vermelde voor
schriften stipt na te leven. Maar het be
smettelijk verwerpen is voor den land
bouwer zóó gewichtig, dat men alles
dient te werktestellen om de heerschen-
de plaag te keer te gaan.
Het groot gevaar voor besmetting zal
overigens steeds aangroeien, wanneer
niet allen samenspannen om de verdere
uitbreiding ervan te belemmeren.
Elkeen draagt hier eene groote ver
antwoordelijkheid. Dat elkeen dus zijn
plicht beseffe en volbrenge.
CAM. VINCX.
Landbouwleeraar.
of
Noodlottig gevolg van gebrek aan
eene Pachtwet!
Over enkele dagen werden andermaal
een aantal huurboeren uit de provincie
Namen voor de burgerlijke Rechtbank
van Dinant gedaagd, omdat ze naar oor
deel van den Staat„ hunne rechten als
huurders moedwillig waren te buiten ge-
gaan. Die brave lieden huurden van den
Staat,, een aantal landerijen gekend on
der den naam van "Koninklijke qifte„ of
Staatsgoederen
Het 1'inantiebestuur, hetwelk deze
domeinen beheert, verhuurde deze lan
derijen, vóór den oorlog, aan zeer gema
tigde, zelfs lage huurprijzen. Een dezer
huurboeren onder andere, betaalde enkel
145 fr. landhuur voor 3 hectaren. Ge
lukkige tijd! zult ge algauw opwer
pen. Inderdaad ook die boertjes lachten
heimelijk in de vuist tot in 1923, da
tum waarop hun zoetzalig huurcontract
Na graan (in Haspengouw)200-
250 kg. Sodanitraat 400 kg. Super-
phosphaat100 kg. Chioorpotasch.
(Te zamen met stalmest).
Na graan (in Haspengouw): 200-
400 kg. Sodanitraat 500 kg. Super-
phosphaat150-200 kg. Chioorpot
asch. (Zonder stalmest).
Na graan (op zandachtigen grond):
200-300 kg. Sodanitraat600 kg.
Metaalslakken 200 kg. Chioorpot
asch. (Te zamen met stalmest).
Na graan (op zandachtigen grond):
300-500 kg. Sodanitraat 600 kg.
Metaalslakken 200 kg. Chioorpot
asch. (Zonder stalmest).
Deze meststoffen zullen vóór de
zaaiïng ingeploegd wordende kleine
hoeveelheden te zamen met stalmest
de groote hoeveelheden, als men in
vruchtbaren akker zonder stalmest
wil verbouwen, zou dan later nog een
toepassing van Sodanitraat nuttig
blijken, dan kan men vier of vijf
weken na het opkomen nog 100 tot
200 kg. Sodanitraat als dekmest ge
bruiken.
7
DEK
De medewerkers zija verantwoordelijk voor haaae bijdragen
stukfcea worden aiec opgeaoiuf-ij
Niet opgenomen handschriften worden niet teruggegeven.
•\/y r\ti"I"" aauu
O
Ingezonden.
