W
Voeding en verpleging
van den Ktueekstier.
VERSLAG
N
Landbouwweekblad
ENSCHAPPELIJKE BIJDRAGE
laugscliikking en oorsprong
iler Vitaminen.
3fd
Bestrijding van
de Meeldauw
Algemeene Vergadering der
Hoppianters van 1 Land m Aalst.
Bemesting der Wortel- en
Knolgewassen.
ZONDAü 13 JUNI 1926
Prijs 12 centiemen.
8ste JAARGANG Nr 389
tF
Igens
m.
Abonnementsprijs 6,00 frank
Men schrift in op ons Bureel en op alle postkantoren
Aankondigingen volgens akkoord.
Bureel en Redactie BRABANTSTRAAT, 53, AALST
Verantwoordelijke Opsteller j
ORTAIRE CAUDRON,
Aalst.
Voor en door
de Landbouwers
e vitaminen worden doorgaans in
variëteiten onderverdeeld, welke
:en specifieke of kenmerkende wer-
bezitten.
e vitamine A, ook factor A ge-
j,d, is oplosbaar in vetten en oliën,
lig oplosbaar in water.Zij is bestand
n warmte 3 a i uur verwarming
00° worden vereischt om ze te ver
ia.
wil
ïchap
<atie
ehiit
)tten
lotte.
eest
:oo
e factor A is onmisbaar voor een
oale ontwikkeling en het zou bij
rek aan dezen factor zijn dat de
itis of Engelsche ziekte toe te schrij-
is. Het is Hopkins, en nadien Funk,
de Engelsche ziekte aan deze oor-
toeschreef en bemerkenswaardig
t inderdaad dat zeer geringe hoe-
icden traan in deze ziekte zulke
|H(gèirWp werkzaamheid bezitten. Sedert
roeven van Mellanbij, in 1919, op
proefondervindelijke rachitis van
|t honden is die ziekte ontegenspre-
keen avitaminose, 1.1. z. ziekte door
rek aan vitaminen.
leze proef is zoo belangrijk dat we
nalaten mogen er meer over te zeg-
een jonge houd werd op den ouder
van zes weken van zijn moeder ge
ilden dagelijks wordt hem als voe-
f verstrekt 250 a 300 cm3 afgeroom-
aelk, wit brood, 10 cm3 lijnolie, 1 a
am keukenzout, 5 a 10 grambiergist
ke de vitamine B of bios bevat) en
n3 appelsiensap (dat factor C bevat),
zes weken vertoonen zich blijkbaar
lenteekens van rachitis, hoewel de
ei en de gewichtsvermeerdering nor-
1 zijn. Indien men aan het vermelde
tsoen andere voedstoffen voegt, zoo-
haverbloem, rijst, kalkfosfaat,,
escheiwit en melkeiwit, wordt geen
ezing van de rachitis bekomen
rentegen volle melk \l/2 liter daags),
an, boter, olijfolie, verkensvet, rund-
uittreksel van vleesch en uittreksel
malt, hebben in verschillende mate
genezend vermogen tegenover rachi-
Zoo zijn 10 cm3 traan in het hooger
meld rantsoen voldoende om alle tee-
is van rachitis te voorkomen.
Jitdeze proef blijkt dat een ruime
«ding van kalkfosfaat van de Engel-
ie ziekte niet vrijwaartdaarentegen
>ben de proeven van Stoeltzer bewe-
idat een kalkarme voeding, zoo ze de
«veelheid kalk in de beenderen ver-
ndert, nochtans de klinische kentee-
as van rachitis niet verwekt.
Wat de werkzaamheid van traan be
lt ziehier een welsprekende proef van
T Hess en L.J lingers in New-York
rwezenlijkt op kinderen van 4 a 12
nd onder de negerbevolking ge-
lijn gj3 oonlijk worden tot 90 dezer kinde-
op hei a door rachitis aangetast. Op 32 kin-
cere ra ren die gedurende zes maand dagelijks
jl teai I gram traan ontvingen, zijn er slechts
rachitiek geworden .terwijl op lóande-
ge kla n die geen traan kregen er slechts één
/ekt an de ziekte ontsnapte.
Het gebrek aan factor A stelt ook
;hc nat °otaan allerlei ziekten van besmette-
le sten 'ten aai'd, vooral oogziekten. Ook te
ken li En deze besmettelijke oogvliesontste-
ng, welke in Japan soms als een echte
woedt, is traan een wonderbaar
eelmiddel.
De vitamine B of factor B, treft men
end t an in bijna alle dieren- en plantenstoffen
geziei Jij bestaat vooral in melk en in eieren,
t geoi a blijft aan kaasstof en aan gezuiverde
omdai lelksuiker gebonden. In rauwe groenten,
anderi i graan en meel treft men den factor B
jezonï ian. Factor B is hetzelfde als de bios,
van Wildiers die in gist gevonden
jandat lordt. Factor B is de factor welke tegen
ver; reri-beri behoedt.
iksonl Vitamine of factor C bevindt zich in
angeoi tvende planten- en dierenweefsels, in
:e' trlt «rsc/ie vruchten en versche groenten
oera js weinig verspreid in vleesch en melk
len her (Q afwezig in gist, vetten en graange-
rtgef-p/assen, Sedert eeuwen reeds wisten de
olieden dat de scheurbuik (scorbut)
tatstaat door gebrek aan versch voedsel
aam£f en dat het gebruik van versche groenten
en van fruit een buitengewoon behoe
dend en genezend vermogen heeftzulks
°]oe!: vordt gemakkelijk bestatigd met kleine
haart ioeveelheden citroensap. Bij het meer-
enieti zwijntje werd een proefondervindelijke
o®1 scheurbuik verwekt door voeding met
Verv
vrotw'
graan en gesteriliseerde melk (waarinalle
vitaminen vernietigd zijn).Door gebruik
van versche plantengewassen werd deze
scheurbuik genezen. Zoo is lgr.5 versche
koolbladeren voldoende om bij een
meerzwijntje van 350 gram het scheur
buik te genezen of zijn ontstaan te voor
komen.
In een volgende bijdrage geven we en
kele practische wenken over de vitami
nen in de voeding.
P. J. CLAUS.
Scheikundige.
De Valsche Meeldauw is een der
meest gevreesde ziekten voor de wijn-
druivelaars. Vooral dit jaar, tengevolge
van de tot zijne ontwikkeling gunstige
weersomstandigheden afwisseling van
regen en zonneschijn—zou de opbrengst
er erg kunnen door lijden.
De ziekte is gekenmerkt door haar
groote, witachtige schimmelvlekken,
welke zich aan de onderzijde der blade
ren vertoonen. Aan de bovenzijde krij
gen de vlekken een gele of roode kleur.
De vlekken nemen snel in omvang
toe, de bladeren verdrogen, aan de ran
den te beginnen, schrompelen in elkaar
en vallen af. Zelf de jonge druiven wor
den door de zwam aangetast, deze wor
den bij besmetting loodkleurig grijs, ver
schrompelen en vallen ook af.
De overplanting geschiedt door zwam-
sporen, die, wanneer ze op de bladeren
of andere vatbare deelen van de plant
terecht komen, ontkiemen. De overwin
tering heeft plaats in de bladeren in den
toestand van sporen, ook wel eens als
mycelium in de knoppen.
Hetgeen hier vooral van belang is,
voor de wijngaardeniers, is te weten
welke de middelen zijn tot bestrijding,
het tijdstip van bestrijden en het aantal
behandelingen welke dienen uitgevoerd.
Doch tot heden is de wetenschap er niet
in geslaagd een geneeskundig middel ter
hand te stellen, alleen kan men door
behandeling met een of ander oplos
sing de ziekte voorkomen.
Het kopersulfaat, zooals overigens alle
koperzouten, zelfs in zeer zwakke op
lossing, belet de sporen te ontkiemen
en zal hier dus heel doelmatig kunnen
aangewend worden.
Het kopersulfaat wordt, om wille van
zijne bijtende eigenschappen, zelden in
zuiveren toestand aangewend. Meestal
wordt het in vermenging mét kalk (bor-
deleesche pap) of soda (burgondische
pap) welke de zure werking neutra-
liseeren gebruikt.
De basische oplossingen waarin de
kalk in lichte meerderheid is worden
door veel praktiekers op den voorrang
gesteld, tegenover de onzijdige oplossin
gen, welke nochtans meest worden
toegediend. De zure oplossingen, waar
bij het kopersulfaat in lichte meerderheid
is tegenover de kalk, werken sneller,
doch vereischen groote voorzorgen bij
de bereiding en beschadigen in veel ge
vallen de planten.
Bereiding der Oplossingen.
Betreffende de bereiding van bordeau-
sche pap verwijzen wij naar ons nummer
van Zondag 23 Mei, waar dit onder
werp is uiteengezet in het artikel De
gewone Aardappelziekte
Burgondische Pap.
In de burgondische pap speelt de soda
dezelfde rol als de kalk in de kopersul-
faatoplossingen.
j Hier moeten we de aandacht vesti
gen op het feit dat alleen de soda met
90 t. h. zuiverheid mag gebruikt worden,
indien men tegen alle verwachtingen in,
geen mislukking wil oploopen.
De burgondische pap wordt best als
onzijdige oplossing toegediend, de basi
sche oplossingen zijn te zwaar en ver-
deelen zich onvoldoende bij besproeiing.
Tot de bereiding gebruikt men 2 kgr.
kopersulfaat, welke worden opgelost in
10 liter water, en 1 kgr. soda carbonaat
in een zelfde hoeveelheid water op te
lossen.
De sodaoplossing wordt onder voort
durend omroeren bij de eerste gegoten,
tot wanneer het phenolphtaleine papier,
aangewend om de zuurheid der oplos
sing vast te stellen (1), begint rood te
kleuren.
Het mengsel wordt vervolgens aange
lengd, tot 100 liter, met water. De zure
oplossingen worden op dezelfde wijze
bereid, om vervolgens aan het mengsel
nog 200 tot 250 gram kopersulfaat toe
te voegen.
Burgondische pap biedt het voordeel,
dat zij beter aankleeft en meer geschikt
is om met den pulverisateur uit te sproei
en dan bordeleesche pap, doch biedt hier
tegenover het nadeel dat bij herhaald
gebruik de ontwikkeling der planten er
kan door te lijden hebben.
De oplossingen kleven des te beter
aan, daar ze min lang bereid zijn vóór
het gebruik. Burgondische pap dientden
dag zelf der bereiding aangewend, ter
wijl de bordeausche gedurende verschil
lende dagen kan bewaard blijven.
Kopergroen- oplossing.
Deze oplossing is gemakkelijk te be
reiden. Het volstaat 1 kgr. kopergroen
in 10 liter water op te lossen en deze
tot 100 aan te lengen. Om de oplossing
wat meer kleverigheid te geven, kan
men er 20 tot 30 gr. gelatine, opgelost
in warm water, aan toevoegen.
Van overwegend belang is het tijd
stip waarop een of andere oplossing
wordt toegediend. De eerste sproeiïng
moet geschieden enkele dagen voor de
ziekte zich kan veropenbaren, einde Mei
begin Juni. Het is vooral van deze be
sproeiing dat het welslagen der behan
deling afhangt.
2' behandeling vóór den bloei.
3e na den bloei.
4e een maand later.
Meestal zijn drie tot vier besproeiin
gen voldoende om de meeldauwziektete
voorkomen, doch in jaren dat het veel
regent is het soms noodzakelijk 7 tot 8
maal dezelfde behandeling te herhalen.
Het gevaarlijkste tijdstip loopt voorze
ker van 1 Juni tot 15 Juli.de besproei
ingen mogen zich hierom, gedurende dit
tijdverloop herhaaldelijk opvolgen, voor
al indien tengevolge van de regens de
oplossing zou afgespoeld worden.
De hoeveelheid te gebruiken oplos
sing is moeilijk aan te geven, omdat deze
door verschillende omstandigheden kan
beïnvloed worden, hoofdzaak is dat
alle deelen der plant, maar in 't bijzon -
der blad en jonge druii, goed besproeid
wezen. V. D. E.
(Vervolg)
Bij het kalf, dat men tot den
kweek bestemt, moet de overer
vingskracht, voor zoover men deze
uit den stamboom kan afleiden, de
grondslag vormen der hoedanig
heden bij den voortteler vereischt.
Zonder gunstigen erfelijken aanleg
is het niet mogelijk een volwassen
dier te bekomen met schoonen en
kloeken lichaamsbouw, dat een
overvloedige opbrengst van veel
en rijke melk geeft.
Bij de keus van den jongen fok
stier dient er vooral gezorgd dat
het dier van goede afstamming
weze, zoowel van vaders- als van
moederskant. De ontwikkeling van
het dier, alsmede zijn productie on
dergaan rechtstreeks den invloed
van het midden, t.t.z. van de uit
wendige levensomstandigheden,
waarvan de voornaamste zijnde
voedingde verpleging en de op
voeding.
Opdat de overervingskracht
haar volle uitwerksel geve, moeten
de uitwendige levensomstandig
heden zoo gunstig mogelijk wezen.
Onder deze is natuurlijk een doel
matige voeding de voornaamste
factor van een krachtigen groei.
Men moet dus den toekomstigen
kweekstier genoeg voedsel geven,
dat spreekt van zelf, maar men
mag hem ook niet te veel geven,
want dat maakt het dier te vet.
Eene krachtige voeding is nood
zakelijk van 't begin af, want iede
re vertraging in den groei heeft de
noodlottigste gevolgen, vooral in
de eerste maanden; die achterstel
kan men later nooit geheel inwin
nen. Dit vindt zijne verklaring in
het volgendevanaf de geboorte
tot op volwassen leeftijd groeien
de dieren. Bij sommige duurt dit
groeitijdperk 3 jaar, bij andere 4 en
5 jaar. Hoe jonger het dier, hoe
sneller de groei. Zoo kan b.v. een
kalf van 50 kg. 1 kg. per dag aan
winnen, hetzij 2 °/o. Een os van
500 kg. kan hoogstens 1,5 kg. bij-
winnen zijnde slechts 0,4 °/o. Hier
uit blijkt dus onmiddellijk dat de
eerste levensmaanden de gewich
tigste zijn. Dat groeien eindigt niet
op hetzelfde oogenblik in al de li-
chaamsdeelen.
Tot vijftien maanden bemerkt
men sterken groei en belangrijken
aanvoer van stoffen in de onderste
ledematen. Het jonge dier heeft op
dien leeftijd reeds 60 van de
schofthoogte op volwassen leeftijd
bereikt, procent dat gedurende het
tweede levensjaar met 25 toe"
neemt, terwijl de ontbrekende 15
worden bereikt op 3 a 4 jarigen
leeftijd. Dezelfde verhoudingen
gelden ongeveer voor alle li
chaamsmaten.
Een goede verpleging in de
jeugd maakt niet alleen de dieren
krachtig en gezond, en stelt hen
tot de grootst mogelijke productie
in staat, maar zulks stelt ons tevens
in de gelegenheid den erfelijken
aanleg te beoordeeJen. Rationeele
teeltkeus kan maar weinig baten,
wanneer wij de jonge dieren karig
of gebrekkig voederen. De ouders
krijgen dan de schuld van het mis
lukken van het jonge dier.
Doelmatige opkweek van jong
vee is daarom inderdaad van groo
te beteekenis, vooral in de periode
van den sterksten wasdom, d.i,
wanneer het lichaam nog kneed
baar is.
In het eerste levensjaar kunnen
wij den meesten en besten invloed
uitoefenen. Eens het groeitijdperk
voorbij, kan een begane fout, of
een schuldige verwaarloozing in
voeding en verpleging, zelfs spijts
de grootste moeite, kosten en
krachtinspanningen, die men zich
ook zou getroosten, nooit meer
hersteld worden.
De aloude vlaamsche spreuk:
"Te laat den put gevuld, wanneer
't kalf verdronken is„ spreekt hier
meer dan ooit de volste waarheid.
't Is ook algemeen bekend dat
de spiermassa langer kneedbaar is
dan het geraamte.
Men neme wel in acht dat het
groeitijdperk verkort wordt bij
vroegrijpe dieren. Met het stijgen
der vroegrijpheid stijgen dus ook
de eischen omtrent voeding en
verpleging.
Wij moeten niet alléén genoeg
voedsel geven, maar het moet ook
van goede hoedanigheid zijn. Te
weinig eiwit geeft te weinig spie
ren, te weinig bloed en eene alge-
meene zwakte. Te weinig zouten
(phosphoor- en kalkzouten) geeft
een licht en misvormd geraamte.
De vitaminen mogen ook niet
uit het oog verloren wordengroei
ende dieren hebben bijzonder de
"vitamine A" noodig, zonder de
welke de groei onmogelijk is. Die
vitamine treffen we meest aan in
de groene planten en in de nor
male melk. Zij is weinig of niet
aanwezig in zaden, beeten, woi
telen, aardappelen of stroo. Alzoo
is het gedeeltelijk te verklaren dat
kalveren, die in den Winter gebo
ren worden, wanneer de koeien
dus op stal staan, doorgaans
minder goed gedijen dan andere,
die in den Zomer geboren worden,
als de koeien groenvoeder krijgen,
dat rijk aan vitaminen is.
Dat de fokkers van kweekvee
en vooral van kweekstieren zich
van deze groote waarheden wel
doordringen. Hun toepassing in de
practijk zal voor den kweek de
hoogste kans tot wellukken en
tot degelijke uitslagen opleveren.
Cam. VINCX,
Landbouu'leeraar.
■■Ba»B*«Bit*naiitm«iïaBaiiflBBsaaHi
der
De Aaistersche hopboeren hielden
bun jaarlijksche algemeene feestvergade-
ring op Donderdag 3 Juni jongstleden
ten lokale L. Kieckens, Brusselschesteen-
weg te Aalst, om 3 u. nanoen.
Eenige vooruitstrevende hoppianters
uit 't land van Assche, hadden eveneens
onze uitnoodiging beantwoord.
De Hr Vincx Cam., algemeen Sekre-
taris der Hopfederatie, geeft lezing van
een telegram vanwege den Voorzitter,
Heer baron L. De Réthune, meldend dat
hij in Brussel door dringende Kamerver
gaderingen is weerhouden en spijtiglijk
belet is de vergadering voor te zitten.
Tevens stuurt dc ieverige voorzitter aan
al de leden der hopfederatie de verzeke
ring zijner toegenegen gevoelens.
De Hr L. Baert, onder-voorzitter,
neemt het ambt van Voorzitter waar.
De h' Sekretaris brengt daarna onmid
dellijk omstandig verslag uit over de
werkzaamheden van het hoofdbestuur
binst het afgeloopen jaar. Hij drukt ech
ter zijn groot spijt uit dat van de drukke
en ernstige onderhandelingen met de
heeren afgevaardigden der Hophandels
kamer bitter weinig te recht is ge
komen.
Zoo is onder meer het verkoopen vol
gens overeengekomen kontract aan de
nieuwe verkoopsvoorwaarden. zoo niet
gansch, dan toch grootendeels verwaar
loosd geworden.
Die verwaarloozing is vooral te wij
ten aan dit dubbel feit1° Talrijke hop
boeren verkochten hun hop zonder het
kontrakt te eischen 2° verscheidene
handelaars hebben er geen rekening mee
gehouden anderen weigerden het af te
leveren of gingen er niet meê akkoord.
Suikerbeeten.
In goede leemgronden met 30-
40,000 kg. stalmest800-1000 kg.
Sodanitraat van Chili 800 kg.
Superphosphaat200 kg. Chloor-
potasch.
Voederbeeten.
Met 30.000 kg. stalmest en meer
600-800 kg. Sodanitraat van Chili
600 kg. Superphosphaat of 1000 kg.
Thomasslakken 250 kg. Chloorpot-
asch of 100 kg. Sylviniet.
Aardappelen.
In rijke gronden met 30.000 kg.
stalmest300-500 kg. Sodanitraat
van Chili600 kg. Superphosphaat
250 kg. Chloorpotasch.
In gronden van minder goede hoe
danigheid en met min dan 30.000 kg.
stalmest: 400-600 kg. Sodanitraat
van Chili800 kg. Superphosphaat
300 kg. Chloorpotasch.
ri
RNBL
S)
jüafs;.
De medewerkers zijn verantwoordelijk voor hunne bijdragen.
Ongetcekende stukken worden niet opgenomen
Niet opgenomen handschriften worden niet teruggegeven
g, zoo
(1) Het phenolphtaleine papier is in den handel
als zoodanig te verkrijgen, doch ook gemakkelijk
te bereiden, door een stuk filterpapier in volgende
oplossing te dompelen
Phenolphtaleine 1 gram.
Alcool 1 [4 liter.
Vervolgens laat men het papier opdrogen. Dit
papier blijft wit in een zure oplossing, en kleurt
rood van het oogenblik dat er voldoende kalk
melk is aan toegevoegd.
BUBBBBBBBBBBBBBMUBBNBBBB
Ingezonden.
