De uitvoer der
kandbouuiprodueten
De Oorzaken van Verlies
van Stalmest.
Landbouwweekblad
VERSLAG
IE1ENSCHAPPEL1JKE BIJDRAGE
Meel en Brood.
Belangrijk Bericht.
ZONDAG 25 JULI 1926
Prijs m bm! dVUi
8ste JAARGANG Nr 395
Arbeid
adelt
Abonnementsprijs 6,00 frank 'a jaar».
Men schrift in op ons Bureel en op alle postkantoren
Aankondigingen volgens akkoord.
Bureel en Redactie BRABANTSTRAAT, 53, AALST
Verantwoordelijke Opsteller
ORTAIRE CAUDRON, Aalst.
Voor ea door
de Landbouwers
r dep»
vriend
om K
et b»
>t raai
ge voi
kens lil
te bil
akene
ten lal)
r moes
te bel
aarmeti
iet
j vr»
De verschillende meelsoorten worden
bekomen door het pletten van zaden of
graan en hun samenstelling is min of
meer veranderlijk volgens de soorten,
hoewel voor de eigenlijke graangewas
sen die samenstelling maar tusschen zeer
beperkte grenzen schommelt vooral
voor het gehalte aan koolhydraten is
ïuiks opvallend.
Ziehier de samenstelling der bijzon
derste graansoorten
Tarwe 12,1 70,6 1,7 13,8
Rogge 12,9 69,4 2 13,8
Gerst 9,7 71,4 2.7 13,8
Haver 10,7 68 4,2 13,8
Rijst 6,7 79,1 0.9 12,5
Maïs 9,4 71.5 4,3 13,5
Boekweit 10,5 71,7 5,4 10,9
Het gemalen graan bevat nog de zaad-
wanden door ziften verwijdert men in
rekere mate die zaadwanden die de ze
melen vormen. Volgens de fijnheid der
maliën worden min of meer zemelen uit
het meel verwijderd in bloem is die
zuivering praktisch volledig.
Uit 100 kilo tarwegraan kan men on
geveer 75 kilo bloem bekomen. Is de
verwijdering der zemelen onvolledig en
worden uit 100 kilo graan b. v. 85 of
90 kilo mee! verkregen, dan spreekt men
van meel aan 85 of 90 °/o.
De zemelen zijn mengsels van zetmeei,
ruweiwit en celstof of ruw vezel. Tarwe
graan bevat ongeveer 3 °/0 ruwvezel.
Door de gewichtsbepaling van het ruw
vezel kan men vaststellen op hoeveel
bet meel gezift is. Daar de zemelen nog
een hooge voedingswaarde bezitten is
bun belang in de veevoeding licht te
begrijpen. Zulks blijkt overigens uit hun
gehalte aan verteerbare voedstoffen
Voor de samenstelling van het meel
gelden volgende cijfers
Hieruit ziet men dat het builen het
gehalte aan eiwit en vet vermindert, het
gehalte aan koolhydrateu vermeerdert.
Wannefer we bloem met water roeren
en ze aldus een tijd lang aan de lucht
blootgesteld laten, dan ontwikkelen zich
allerlei rottings- en verzuringsgistingen,
wijl zich tevens aan de oppervlakte van
bet mengsel schimmelplanten vermenig
vuldigen; uiterst zelden echter grijpt in
dat geval aikoholische gisting plaats.
Anders is het gesteld met den deeg,
want hieraan voegt de bakker biergist
ofstokerijgist toe. Hij verwerkt de bloem
met ongeveer 1 °/o gist en aldus ontwik-
belt zich de aikoholische gisting.
De broodbereiding is een nijverheid
die nauwe betrekking heeft met den
landbouw; in een groot getal hoeven
bakken de landbouwers hun brood zelf.
Zeer lang had men een valsche ge
dachte over de gisting van het brood.
De bekende fransche scheikundige J. B.
Dumas is de eerste die zich over deze
gisting een klaar denkbeeld vormde hij
legde alles uit door de omzetting van het
suiker van het meel in alkohol door de
werking van de bakterien.
In het meel zelve zijn geen bakteriën.
Chamberland heeft in 1879 bewezen dat
bet zaad in de volledig gesloten vrucht
bevat, kiemvrij is. De wind, de insekten,
en het landbouwersalaam brengen de
bakteriën op het zaadhuidje en het ge
malen graan zet ze in de bloem over. De
bloem is zeer rijk aan mikroben; men
kan er 30.000 a 40 000 per gram aan
treffen. De aikoholische gisting grijpt
echter enkel plaats na toevoeging van
gist: uit 1 kilo brooddeeg kon A. Girard
2,6 gram alkohol trekken.
Door toevoegen van malt aan de
bloem wordt meer suiker gevormd ten
koste van zetmeel, en daar suiker de
grondstof is van de aikoholische gisting,
zal deze laatste bevoordeeligd worden.
Schneidewind en Meyer hebben getoond
dat men door die toevoeging een merke
lijke verbetering van het brood kon be
komen.
Het toevoegen van maltextract ver
meerdert het suikergehalte van de bloem
en het gistingsvermogen van de gist
wordt er door geprikkeld.
De goede ontwikkeling der gist, d. z.
alkohol vormende microben, geeft al
kohol koolzuurgas en behoedt den deeg
tegen de ontwikkeling van schadelijke
bakteriën. Door verwarming zetten zich
koolzuurgas en alkohol uit en de deeg
zwelt op.
Wat de samenstelling en de voedings
waarde van brood betreft, ziehier
We kunnen de waarde van het brood
niet te hoog schatten in de voeding
het verschaft een ruim gehalte plantaar
dig eiwit en het is bijna 3 maal zoo voe
dend als vleesch we zeggen dit om de
meening te bestrijden die beweert dat
een krachtige voeding een vleeschrijke
voeding moet zijn. Men ziet dat zulks
verkeerd is. P. C,
Reken nooit op de edele gezindheid
der tnenschen en ge zult niet gauw in
ongelegenheid komen.
Sam. Maatschappij Redt U Zeiven
der Buitengewone Algemeene Vergade
ring der Aandeelhouders, op 18 Juli.
De Zitting neemt aanvang om 10 1/2
uur onder voorzitterschap van den heer
B. Schockaert. Een honderdtal leden
waren opgekomen.
De heer B. SchockaertDankt de le
den voor hun opkomst en geeft de reden
op dezer vergadering. Hij verleent ver
volgens het woord aan den heer Cau-
dron.
De heer Caudron, Bestuurder be
spreekt het eerste punt van de dagorde
gelijkstelling der aandeelen van de laat
ste kapitaalsverhooging met de oudere
aandeelen. Hij vraagt aan de vergade
ring de stemming over dit voorstel.
Dit voorstel wordt met algemeene
stemmen en zonder opmerkingen aange
nomen.
Vervolgens geeft de heer Caudron
uitleg over het tweede punt uitgifte
van kasbons. Hij geeft de reden op uit
breiding der maatschappij, nieuwe maal
derij, prijsverhooging van alle waren.
Eenige leden vragen uitleg over de
manier van uitgifte en meer. De kasbons
zullen een waarde hebben van 500 fr.
6 °/o. zuiver van lasten, intrest opbren
gen. Ze zijn geldig voor vijf jaar maar
zullen alle jaren uitkeerbaar zijn van 15
tot 31 Dec. op aanvraag der houders.
De uitgifte van kasbons wordt met
algemeene stemmen goedgekeurd.
De Voorzitter dankt vervolgens de
led en sluit de vergadering-om 111/4 uur.
De Maatschappij Redt U Zeiven
geeft kasbons uit ten bedrage van 500
frank, intrest 6 zuiver van lasten.
Deze bons zijn gemaakt voor vijf jaar,
maar zijn ook alle jaren, van 15 tot 31
December, uitbetaalbaar tegen 500, fr.
zoo de houders dit begeeren. De aanvra
gen tot uitkeering moeten gedaan wor
den vóór 1 December van elk jaar. Deze
bons zijn niet op naam,maar aan drager,
j De bons worden uitgegeven aan alle
leden en niet-leden.
Men kan van heden af inschrijven op
onze bureelen te Aalst en Herzele of bij
de bestuursleden en magazijniers. De
stortingen moeten gedaan worden op
onze checkrekening Redt U Zeiven
nr 142593 of op onze bureelen te Aalst
of Herzele.
De lieden die geld beschikbaar heb
ben en het in alle zekerheid en zonder
risico willen plaatsen, nemen deze gele
genheid te baat.
Ieder mensch moet op ZIJN wijze
denken, want langs eigen weg vindt hij
altijd iets WAARS, dat hem door het
leven helpt.
Al vliedt de Leugen nog zoo snel,
De Waarheid achterhaalt ze wel.
Andere Klok, Anderen klank
Ziedaar reeds 'n volle maand dat de
beruchte persridders der fransche dag
bladen met "Le Soir" aan 't hoofd hun
hatelijke perscampagne onafgebroken
voortzetten, om de verbruikersmassa te
gen den boerenstand op te hitsen.
Wat we echter min goed begrijpen is
dat er onder onze zoogezegde officieële
landbouwverdedigers van Kamer en
Senaat geen enkele proteststem is opge
gaan, om die beruchte paniekzaaiers door
n gepast antwoord te kortbekken en tot
de orde te roepen.
Een hunner heeft echter den moed
gehad om naar de pen te grijpen en onze
grootschreeuwers door 'n paar flinke ar
tikels 'n welgepaste en duchtige roskam
ming te geven.
Ziehier in welke bewoordingen de
achtbare Heer baron de Steenhault, de
symphatieke brusselsche senator voor
noemde persridders in "Le Soir logen
straft:
Sommigen zijn er op uit om het stelsel
der uitvoerregeling voor landbouwpro
ducten terug in t leven te roepen. Wat
zijn die lieden kort van geheugen, immers
de zaak is niet nieuw. Gedurende jaren
hebben we het regiem beleefd der uit
voervergunningen en van het uitvoer
verbod. Pas n jaar geleden herinnerde
minister Wauters in een interview aan
"Le Soir" dat de negatieve uitslagen
van dergelijke beperkingspolitiek niets
goeds opleverden.
De toestand zei deMinister in Okto
ber jongstleden is eerst en vooral
beïnvloed door de wisselschommelingen.
Melk, boter en al de voedingsvetstoffen
mogen onder geen enkel voorwendsel
uitgevoerd worden geen enkele ver
gunning mag worden toegestaan. En
nochtans is er geen voedingsstof die
meer in prijs is gestegen dan boter.
Het eenig afdoende redmiddel ware
de stabiliseering onzer munt, die alle
speculatie belet.
Waarom dan de dwaze koppigheid
begaan de toepassing te eischen van een
geneesmiddel waarvan de ondervinding
genoegzaam het ondoelmatige heeft be
wezen en dat sinds lang bankroet is ge
gaan?
We vinden het overigens wel zon
derling dat men zich over 't algemeen
slechts beperkt maatregelen te eischen
uitsluitend voor de landbouwproducten.
Niemand zal echter durven betwisten
dat er op het budjet van het huishouden
nog tal van andere artikels voorkomen,
van even groote behoefte als de voe
dingswaren en om wier geweldige prijs
stijgingen men zich maar niet bekommert.
Bedoelde artikels worden nochtans
door onze buren met voordeeligen wis
sel net zoo goed opgekocht als de land
bouw- of tuinbouwproducten.
De verduldigheid te dien opzich
te begrijpt men des te minder, aan
gezien de prijsstijging hier nochtans veel
gewichtiger is in verhouding tot deze
der landbouw- en hoeveproducten.
Ten bewijze ervan de kolen, de mar
garine, de zeep, de wollen stoffen en de
schoeisels al deze artikels zijn met
een percent van 20, 30, 40 ja zelfs 50
t. h. gestegen, terwijl de landbouwpro
ducten oneindig beneden dit stijgings-
procent blijven.
Zoo merken we voor boter 4.8 °/o
zwijnen 13 ossen vleesch 7,8
eieren 2,5 °/o.
Vergelijken we verder de prijzen der
groenten met het overeenkomstig tijd
stip van 1925, dan vinden we voor de
eerste week van Juni eene daling van
21 °/o voor bloemkoolen en van 18 °/o
voor wortelen.
Dit verschil van meening en de opge
zette gekantheid tegenover de land
bouwproducten eenzijds en de onver
schilligheid en verduldige verdraagzaam
heid tegenover producten van eender
welken anderen aard anderzijds, komt
ons dan ook voor als een onrechtvaar
dig stelsel van twee maten en twee ge
wichten Waarom wil het zg.z. pu
bliek dat hier als rechter optreedt, de
cenen veroordeelen en de meest plichti-
gen op vrije voeten laten loopen Ten-
zij men zich geen rekening geve van den
noodlottigen weerslag, welke de uit voer-
beperking op onze nationale nijverheids
takken noodzakelijk moet teweegbren
gen.
Niemand zal het overigens aandurven
te beweren spreekt Heer baron de
Steenhault verder de thesis te verde
digen, dat de landbouw geen recht heeft
op dezelfde waardeering als eender wel
ke andere belgische nijverheid, waarvan
de meeste op verrena het nationaal
economisch belang niet opleveren als
datgene door onzen Landbouw bekleed.
Staat de Landbouw niet aan de spits
van al onze nijverheidstakken
Weet men wel dat het handelscijfer
van onzen landbouwuitvoer van verle
den jaar niet minder dan twee milliard
frank bedroeg
Welnu dat men dan ook toegeve dat
zulke reusachtige som haar belang heeft
in onze handelsbalans en de eereplaats
bekleedt om tot de heropbeuring van
onzen ziekelijken frank mede te helpen.
Laat ons ten minste logisch en eerlijk
wezen Het is niet op het oogenblik
dat onze muntkrisis te lande zich op zul
ke onrustwekkende wijze doet voelen,
dat er sprake mag zijn onzen uitvoer te
beperken, waaraan de finantiëele ver
heffing zóó innig nauw is verbonden.
Dergelijke dwaze politiek, liever dan de
ramp te keer te gaan, kan niet anders
dan ze bespoedigen.
Wezen we niet kortzichtig, maar laat
ons de zaken beschouwen met helderen
en breeden kijk en alle kleingeestige kri
tiek van kant schuiven.
Waarom de hoop op 'n betere toe
komst blindelings willen slachtofferen om
enkele vluchtige en bedrieglijke voor
deden?
Vergunnen we de breedst mogelijke
vrijheid aan de noeste en kalme voort
brengers onzer landbouw- tuin- en hoe
veproducten, aan hen die de aarde een
heilig geweld aandoen om ons den bo
terham van morgen te bezorgen.
Wij brengen volgaarne erkentelijke
hulde aan het flink en onpartijdig ant
woord van den Senator baron de Steen
hault en zeggen hem hartelijk dank om
de kranige verdediging van ons boeren-
recht. C.V.
Ill
Onder de meest practische middelen
om den voortgebrachten ammoniak in
mest en aal te bewaren zonder groote
verliezen, noemden we voornamelijk;
1°) Het aanwenden van strooiselstof-
fen, die den ammoniak vastleggen;
2") Het bouwen van goede aalputten.
A. Gebruik van Turfstrooisel.
Turfstrooisel bezit, zooals elkeen
weet, het bizonder vermogen een
groote hoeveelheid vloeimest op te slor
pen (2.5 tot 3 maal zooveel als stroo.)
Het bezit daarenboven de kostbare eigen
schap den ammoniak vast te leggen, door
de gisting ontstaan.
Zeer talrijke proeven hebben op af
doende wijze vastgesteld dat het gebruik
van turfstrooisel als bedding een uitste
kend middel is om de verliezen aan am
moniak tot een minimum te beperken.
Wanneer men de lucht onderzoekt,
voortkomende van stallen waar men
turfstrooisel gebruikt, ontdekt men nau
welijks sporen van ammoniak; integen
deel indien het stroo de turf vervangt
dan bevat de lucht merkelijke hoeveelhe
den ammoniak.
Deze twee eigenschappen van turf
strooisel, groote opslorpings- en vast
leggingskracht van vloeistof en ammo
niak, leggen de groote waarde uit de
zer strooiselstof. Het ware misschien niet
zonder belang eenige der talrijke mest-
proeven aan te halen, om onze bewerin
gen nog beter te staven, doch wijl het
ons daartoe over noodige plaatsruimte
ontbreekt, verwijzen we naar het werk
"Les Engrais" door Müntz en Girard,
waar de lezer daaromtrent zeer nauw
keurige, leerrijke en volledige gegevens
zal vinden.
Het gebruik van turfstrooisel valt
gewoonlijk niet kostelijker dan dat van
stroo. Men heeft hierop te steunen
turfstrooisel mag slechts dan uit den stal
gevoerd worden, wanneer het doornat is
van vloeimest.
En zelfs, moesten de uitgaven iets of
wat hooger komen te staan dan deze
veroorzaakt door 't aanwenden van
stroo, dan zou men er uit hoofde zij
ner hooge eigenschappen nog voor
deel bij vinden aan turfstrooisel den
voorrang te vergunnen.
Immers het te bereiken doelde on
schatbare verliezen aan stikstof voorko
men, verliezen, welke millioenen franken
bedragen in ons land, is en blijft hoofd
zaak.
Men kan ook turf en stroo gelijktijdig
als strooisel aanwenden en deze doen
wijze verdient zelfs warm aanbevolen te
worden. Men bedekt niet turf het ach
tergedeelte van den vloer, waarop de
dieren liggen en doet er dan een laag
stroo op.
Men kan zich ook nog vergenoegen
turf te strooien in de riolen, ten einde
de opslorping van het piswater te ver
gemakkelijken.
De aldus doorweekte turf wordt dan
regelmatig gemengd met stroomest.
Deze gebruikswijze van turf heeft op
de andere dit voordeel dat de dieren
geen turfstrooisel kunnen eten, wat niet
zonder gevaar is, wijl deze stof weinig
verteerbaar is en verstoptheid veroor
zaakt.
Onder voorwendsel een groote hoeveel
heid stalmest te maken en derwijze den
grond aan humus te verrijken, verknoeit
men niet zelden aanzienlijke kwantitei
ten stroo op de hoeve.
Deze jammerlijke en dwaze verkwis
ting zou niet mogen gebeuren en vooral
niet in jaren van karigen voeder voor -
raad. Stroo gebruiken in matige doch
voldoende hoeveelheid, ten einde
aan de dieren een goede en behoorlijke
bedding te verzorgen is gezondheids-
halve noodzakelijk en gansch te recht
vaardigen, doch er meer gebruiken dan
't wel noodig is, schijnt ons een onbere
deneerde verkwisting.
B. Het bouwen van goede Aalputten.
Zooals we het in onze vorige uiteen
zettingen reeds lieten uitschijnen, komt
bijna al de ammoniak die in den stal
ontstaat voort van piswater. Wij wezen
er ook op dat deze ammoniakvorming
zeer snel gebeurt. Wanneer men nu
geen turfstrooisel aanwendt om de
vloeimest op te vangen, is het hoofdzaak
den snellen afloop ervan te verzekeren
en hem te bewaren in een wel ingerich-
ten aalput.
De vloer waarop de dieren staan, als
ook de riolen zullen zoodanig aangelegd
worden dat de vloeimest snel af- en
wegloope naar den aalput. Deze moet
goed licht- en waterdicht zijndaarom
is het geraadzaam vloer en wanden te
bestrjjken met eene cimentlaag en hem
van een duiker te voorzien.
De vloeimest zal ook niet vrij langs
boven in den put vallen, maar zal bij
middel eener afleidingsbuis tot bij den
bodem van den put gebracht worden
zoodoende blijft de korst ongebroken,
die door de gisting op den aal ontstaat,
korst die het vervluchtigen van den
ammoniak moeilijker maakt ea dus be
perkt.
Eindelijk zullen de openingen die tot
den put toegang verleenen zeer dicht
gesloten zijn bij middel van arduinen of
ijzeren deksels. Dit belangrijk punt wordt
door veel onzer landbouwers over 't
algemeen verwaarloosd.
Zeer dikwijls nog beperkt men zich
op die openingen eenige plankjes naast
een te leggen, waartusschen lucht en
ammoniak willekeurig doordringen. Dit
stelsel is gansch ontoereikend en totaal
verkeerd.
De bijgevoegde kosten voorzaakt
door aanschaffing van 'n duiker, afvoer
buis en deksel zijn waarlijk te gering op
dat men zou aarzelen deze verbeteringen
toe te brengen.
Men vergete niet dat het aanleggen
van een degelijken aalput, die aan al de
voormelde eischen beantwoordt, voor
elk verstandig boer een kapitaalplaat
sing uitmaakt waarvan de voordeden
een onberekenbaar hoog percent ople
veren.
Dat elkeeu deze groote waarheid wel
in acht houde C. V.
Als we voor ons zelf recht begee
ren, gaat het niet op onbillijk te zijn
voor anderen.
]HkTRFfiFM
it if mm y Hm
De medewerkers zijn verantwoordelijk voor huoue bedragen.
Ongeteekende stukken worden niet opgenomen.
Niet opgenomen bandschriften worden niet teruggegeven.
Ruweiwit Koolhydr. Vet Water
vert. eiwit v. koolhyd. v. vet
Fijne tarwezemelen 12,9 42,6 3.7
Grove tarwezemelen 11,3 39,7 3
eiwit koolhydr. vet
Ougebuild tarwemeel "jol 1,6 73,3 1,5
Gebuild tarwemeel 10,9 75 1
Roggemeel 10,6 73,2 1,7
v. eiwit v. koolhyd. v. vet. water calor.
Wit tar
webrood 5,5 56,6 0,4 33,7 253
Roggebr. 4,7 47,9 0,6 39,7 220
