woGIHDO GEZELLE - »3o
De Landbouwkrisis
Over de Ruaderhorzel
Vlaamsche Denker Vlaatosche Dichter
ZONDAG 4 MEI 1930
Prijs 20_^centiem
12dc JAARGANG Nr 592
Arbeid
adelt
Abonneinerateprgft 110,6C haak j»a?e,
Mr a schrijft hi op nm Btureel eis op elk postkcatoren.
Aaakoadlglsgesi volgens akkoord,
Bureel en RedaktieiDE VILANDERSTRAAT, AALST
Verantwoordelijke Opsteller
ORTAïRH GAUDRON, Aalst.
¥ss©r as fear
déj Landboawera
Bij de herdenking van de 1 OOjarige
geboortedag van Guido Gezelle, een ne
derige Vlaamsche Priester, kunnen we
niet nalaten aan onze geachte lezeressen
en lezers een en ander te vertellen over
den grooten man.
Geboren te Brugge den 1 Mei 1830,
als tuinmanszoon, ging hij o. m. de
priesterstudie op, eerst aan het Klein Se
minarie te Roeselare, dan aan het Semi
narie te Brugge. Later werd hij leeraar
te Roeselare, alwaar hij gevierd en be
mind werd. Door tegenwerking van de
overheid werd hij terug naar Brugge
gestuurd, om er onderpastoor benoemd
te worden in 1865 en later verplaatst
naar het afgelegen Kortrijk, alwaar hij
zich geknakt voelde en ontmoedigd
werd. Vele jaren nadien kwam even
tueel wel eerherstel en werd hij naar
Brugge teruggeroepen.
De tijd tusschen 1860 en 1880 was dus
in het Zuiden, evenals in het Noorden,
arm aan echte poëzie. Middelmatige en
slechte dichters werden als groote talen
ten gevierd. Daarentegen werd de beste
dichter nauwelijks opgemerkt of achter-
uitgeschoven.
De jonge priester, een echte natuur
dichter, die door zijn levenswekkend on-
derwijs geestdriftige liefde voor poëzie
wist te wekken, trad al vóór 1860 als
dichter op met zijn Vlaamsche Dicht
oefeningen en Kerkhofblommen.
Niet alleen door de franschgezinde
hoogere geestelijkheid, maar ook door
zekere kategoriën Flaminganten werd de
waarde van Gezelle's poëzie miskend én
om het godsdienstig karakter, én om het
"particularisme
Gezelle versmaadde namelijk de gang
bare, bij de Noord-Nederlanders ge
borgde dichterlijke taal en gaarde in
in oud- en nieuw-west-vlaamsch het ma
teriaal voor zijn woordkunst bijeen.
Na de krenkende achteruitzetting van
1860 is Gezelle's poëzie ongeveer dertig
jaar verstomd.
De verschijning van de beide dicht
bundels "Tijdkrans,, en "Rijmsnoer om
en om het jaar,, was een zeldzame ver
rassing. Dat toen pas de tijd gekomen
was om Gezelle's kunst te waardeeren,
verwondert ons niet. De kring waarin
zijne poëzie beweegt, is niet groot. Ter
wijl de dichters van '80 de schoonheid
allereerst zochten door zich te verdiepen
in de natuur en in het individueele ziele-
leven, ziet de katholieke dichter in de
natuur en in de mensch allereerst hun
verhouding tot God. Het innige natuur
gevoel, de verheerlijking van de schoon
heden van het Vlaamsche land wordt
tot vereering van den Schepper.
Onder de talrijke gedichten van dien
grooten man, geven de meesten zijn ge
voelens en verfijnde natuurkennis weer.
Stippen we aan
Waar zit die heldere zanger
Twee Horsen
Het Schrijverke
De avondtrompe
Peren
Als ge naar het kooren luistert
O 't ruischen van het ranke riet
De navond komt zoo stil
Hier geven we het gedichtje:
Als ge naar het kooren luistert
Als ge naar het kooren luistert,
Dat nu op nu nedergaat;
Daar een' zwepe wind in snuistert,
Dat de lieve zonne baadt
Neen, 't en kan geen' snare talen,
Die zoo zoete om hooren is
Als 't gerep der roggestalen,
Als 't geroer van 't kooren is.
't Vaart een fijn gelispeld leven
Deur de toppen, allemaal;
Daar de diepre stammen beven,
Dreunende als een dondertaal.
Hel en duister, lijze en luide,
Mingelmangelt in de lucht
't Ruischen van de groengekruide,
Grauwgetopte koorenvrucht.
Drijft dan maar, gij dunne staven,
Die den landman 't leven wint
Laat de zonne uw lenden laven
Zoetjes, en den zomerwind
Hei, daar valt er volk te peerde,
Losgetoomd, in 't vrije groen
Donker diept het neer naar de eerde,
Zoo in zee de schepen doen.
1
Volgende elk den andere, varen
Ze elk gevolgd, in 't volle veld
't Zonnelicht beglanst de baren
Van dit rennend rosgeweld.
Schielijk, in de lucht ontkomen,
Zijn de riddren weg't en speelt
Niets meer in de vrije vromen,
Dat de zware zee verbeeldt.
Stille is 't nude zonne vonkelt
Deur de wolken, blij en blank
Milde lacht het al en monkelt
In en om mij, lief en lang.
Ach, 'k en gave om al het schoone,
Dat de heldere zonne ziet,
Vlanderen, Vlanderen spant de
krone
Neen-ik, nog mijn Vlanderen niet
Veel werd er over Gezelle geschreven
in alle bladen van ons en andere landen.
Het is een beroemdheid geworden na
zijne dood, alhoewel de brave kerel ge
durende zijn leven door geestelijke en
andere overheden als een schurftig
schaap werd behandeld en meermaals
diep werd gekrenkt in zijne teederste ge
voelens.
In Ons Volk Ontwaakt vertelt
zijn neef Priester Gesar Gezelle het
volgende
Hij is een volksjongen, een volks-
mensch geweest, en daar draagt zijne
groote kunst den stempel vanzijne
kunst is volksch, is uit het volk en eerst
en vooral voor het volk. Hij gaat zijne
onderwerpen gaarne zoeken onder de
werkende klas. Hij maakt geen subtiele
ontleding van verfijnde zielen. Hij
maakt beschrijft den delver, den spa-
man, den zaaier, den maaier, den we-
ver in zijn weergalooze stuk Van de
nachtegaal. Hij beschrijft den wasch-
bleeker, die zijn water schept, badend
in 't zonnelicht, en het zendt robbelend
vallen verre over 't ronkende lijnwaad.
Hij beschrijft den Leiewerker bij zijn
lekendende vlas en met zijn bloote
beenen in het stroomende, doomende
Leiewater. Hij beschrijft den landman
„en 't geboerte; den dekker en zijn
stroo. Hij bezingt de hofstede en het
land met de koornvrucht, het paard
en den hotsebotsenden wagen. Hij be-
schrijft het werkersgezin in de keuken
bij den heerd.
En verder
Gezelle is dertig jaar dood en er zijn
honderd jaren verloopen sedert zijne
geboorte. Nu gaan ze dat vieren, dat
en zijn dichterswezen, dat en zijne
kunstenaarsziel, dat en zijn werk op
taalgebied en zijn streven om Vlaan
deren, zijn Vlaanderen weer omhoog
te werken terug naar de grootheid, die
het eens bezeten heeft, hij wilde Vlaan
deren groot en schoon en Vlaamsch
hij wilde het weer verbinden met de
Vlaamsche onverbasterde zuiver Ger-
maansche overlevering, die in onze
landen afgesprongen is met de 16e
eeuwdat is het doel van al zijn wer-
ken geweest, het tweede doel naast
het eerste, dat was de verheerlijking
van God. Hij heeft geleefd voor zijnen
God en voor zijn volk. Hij heeft ge-
werkt voor zijn volk en voor zijnen
God.
En nog verder schrijft Gesar Gezelle
Dertig jaar zijn voorbij sedert ik U
zag sterven. Want ik heb U weten le-
ven en heb U zien sterven. Met mijn
hoofd stond ik tegen uwe lippen ge-
bogen, terwijl gij den laatsten adem
uitbliest: mijne ooren vingen uw laatste
woorden ophet klokje van het En-
gelsch klooster begon te tingelen en
een vogeltje ving zijn liedjen aan en
dan rechttet gij uwen zwaren kop om-
hoog en spraakt nog die merkwaar-
dige woorden Wat hoorde ik toch
geerne de vogeltjes schuifelen Ik zie
li nog liggen op uw sterfbed, arm en
van elkeen verlaten, gehuld in het
nachtgewaad, waarin gij uit het bad
naar uw bed waart gekropen, moe en
afgemat en tenden alle straten. Ik zie
U nog liggen, krullend onder snijden-
de, de peuterende hand van den dok-
ter, krullend als een serpent en kreten
uitstootend van de pijn die het deed.
Ik zie U nog liggen en we stonden bij
uwe bedsponde alléén, twee priesters,
dat was geheel uw hofgeleide om U
weg te brengen naar het ander leven.
Niemand was daar van al de toenma-
lige en tegenwoordige vereerders. Ze
zijn alle achterna gekomen.
Zóó stierf de groote Vlaamsche Dich
ter Gezelle, eenzaam en verlaten
Maar onsterfelijk is zijn naam, en zij
die heden nog dezelfde mensch in den
ban zouden slaan, zullen geen lofbetui-
gingen sparen om den gemartelden held
als een wonderfiguur te vieren
Zoo hangt dees maatschappij aaneen
komedie en huichelarij
Guido Gezelle staat hoog. Als dichter
is hij wereldberoemd geworden.
Eere aan Hem
Oorzaken en Bestrijdingsmiddelen.
(Vervolg).
Tot heden hebben wij achtereenvol
gens gehandeld over de graanteelt, de
aardappelteelt en de suikerbeetteelt.
Thans wenschen wij enkele beschouwin
gen te doen over sommige meer gespe
cialiseerde takken van het landbouw
bedrijf.
De Vlasteelt
De vroeger zoo bloeiende vlaskuituur
in de streek van Kortrijk wordt met on
dergang bedreigd. Waar de gemiddelde
opbrengst per hectaar over de jaren
1927-1928 6500 fr. bedroeg, is zij over
de tien eerste maanden van 1929 gezon
ken tot 4750 fr. hetzij eene vermindering
van 26 t.h.
Oorzaken der huidige moeilijkheden
zijn benevens de concurrentie van de
katoennijverheid welke sinds een eeuw
de vlasprijzen drukt, de uitbreiding der
vlaskultuur tijdens het jaar 1929 dat de
bezaaide oppervlakte zag stijgen van
22.000 ha. tot 27.200 ha., doch voorna
melijk de Russische Vlasdumping.
Teneinde zich vreemde geldwaarden
aan te schaffen voeren de sow jets in
België vlas in dat niet van eerste hoe
danigheid is, doch aan de weverijen
wordt aangeboden tegen prijzen verre
beneden de binnenlandsche marktwaar
de. De weverijen uit het oog verliezende
de solidariteit welke dient te bestaan
tusschen hen en de inlandsche vlasteelers
verwerken de Russische vlassoorten,
alleen bekommerd over de wijze waarop
zij hun afzet op de wereldmarkt zullen
vrijwaren tegen de scherpe mededinging
van de katoennijverheid.
Het gevolg daarvan is dat van den in-
landschen oogst van 1929 nog een aan
zienlijke hoeveelheid onverkocht blijft.
Hoe nu aan de crisis verhelpen
Onze Regeerders zouden zonder aar
zelen afdoende maatregelen moeten tref
fen tegen de oneerlijke handelspraktijken
der Russische sowjets. Het is voor deze
niet moeilijk hier vlas in te voeren aan
uiterst geringe prijzen daar zij de boeren
van hunne producten berooven zonder
of tegen bespottelijke prijzen en zich bit
ter weinig bekommeren over de behoef
ten der Russische bevolking.
Het is natuurlijk niet mogelijk de me
dedinging van het katoen weg te cijferen
of te beperken, doch beide producten
hebben een voldoende afzetgebied, op
voorwaarde dat de hoedanigheid van
het vlas genoegzaam worde verzorgd en
dat onze vlasweverijen zich onthouden
van alle oneerlijke handelsmethoden bij
de fabrikatie. Hier ook heeft het be
roepsonderwijs een gewichtige taak te
vervullen.
Verder is het voor onze vlas teelt van
overwegend belang dat de samenhoo-
righeid worde verwekt en bevorderd
tusschen de vlas voortbrengers eenerzijds
en de vlasweverijen en bleekerijen an
derzijds. Deze samenwerking is natuur
lijk de taak der beroepsverenigingen,
doch het privaat initiatief kan ook op
dit gebied worden uitgelokt en warm
gesteund door de openbare besturen.
De Hopcrisis.
De hopteelt, welke vroeger zoo bloei
end was in sommige onzer Vlaamsche
gewesten, is ingevolge de ongunstige
verkoopprijzen dezer laatste jaren zoo
danig verminderd, dat zij met algeheele
verdwijning wordt bedreigd, indien de
huidige toestand blijft voortduren. Over
de oorzaken en de bestrijdingsmiddelen
der hopcrisis verschenen in dit blad uit
voerige bijdragen. Wij achten het over
bodig daarop terug te keeren. Alleen
kunnen wij herhalen dat de hopplanters
als redmiddelen eischen de volledige
uitroeiing der mannelijke planten de
aanpassing onzer toltarieven aan de hui
dige economische omstandigheden, om
onze voortbrengers te verdedigen tegen
den overtollige invoer van vreemde hop
soorten wettelijke regeling van den
hophandel om bedrag en vervalschin-
gen te verhinderen.
De Fruitteelt.
Wanneer de oogst goed lukt is onze
inlandsche markt zoodanig overlast aan
gewone fruitsoorten, dat de prijzen niet
loonend genoeg zijn om de kosten van
het plukken en het vervoer te dekken.
Bij overvloedigen oogst gaan dan ook in
België duizenden kilos fruit verloren
door verrotting of worden als dieren-
voeder benuttigd.
Deze crisis van overproductie is te
wijten aan het niet bestaan eener eigen
nijverheid tot verwerking onzer inland
sche fruitsoorten. De algemeene econo
mie van het land en de landbouw in 't
bijzonder zouden nochtans veel baat vin
den bij het tot stand komen eener nijver
heid tot fabrikatie van fruitwijnen, schui
mende appelwijnen, fruitazijn en het
droogen van vruchten.
De hooge accijnsrechten bedragende
tot 840 fr. per hectoliter, wanneer de
fruitwijnen worden bereid door toevoe
ging van distileeralcohol of andere fer
menten en de talrijke ingewikkelde
pleegvormen opgelegd door het belas-
tingsbeheer makenhet ontstaan dezer
hoogst nuttige nijverheid onmogelijk.
De noodlottige belastingspolitiek der
regeering heeft voor gevolg dat België
thans belangrijke sommen besteed voor
den aankoop in den vreemde van ge
droogde vruchten en van fruitwijnen,
welke het zelf zou kunnen voortbrengen.
Om aan dien huidigen wantoestand te
verhelpen, dient de regeering dus haar
belastingsstelsel volkomen te wijzigen,
ja zelfs door volledige afschaffing van
de accijnsrechten op de inlandsche fruit
wijnen beantwoordende aan de gezond
heidsvoorschriften de hooger bedoelde
nieuwe nijverheid in 't leven te roepen
en aan te maedigen. Door voordrachten,
brochuren en andere vulgarisatiemetho
den zou het Departement van Land
bouw ruimschoots kunnen bijdragen tot
het ontstaan en den bloei van deze
hoogst nuttige nieuwe nijverheid.
Onze fruitkweekers moeten zich be
ijveren om geleidelijk de gewone fruit
soorten te vervangen door uitgelezen
fijne vruchten, welke voor den uitvoer
vatbaar zijn. Door de inrichting van den
samenverkoop, welke zorgt voor afzet
gebieden in den vreemde en behoorlijke
sorteering en verpakking, zal het onze
voortbrengers mogelijk zijn voor fijne
waar in den vreemde loonende prijzen te
bekomen.
Redt U Zei ven zal hier zooals altijd
zijne leden van dienste zijn. Ook de ge
zamenlijke verkoop van fruit in den
vreemde zal ten gepaste tijde worden in
gericht. Aan onze landbouwers hunne
belangen te begrijpen en door tucht
volle getrouwheid aan hunne Vereeni-
ging dezer werking te steunen.
De Tabakteelt.
Deze is sedert enkele jaren geleidelijk
afgenomen. Oorzaken van dezen toe
stand zijn Het sedert den oorlog steeds
toenemend verbruik van vreemde fijnere
tabakken, alsook de zware tolrechten en
de ingewikkelde bestuurlijke pleegvor
men, welke van onze planters door den
fiskus worden gevergd.
Als verbeteringsmaatregelen dienen in
overweging genomen
Vanwege de regeeringmerkelijke
vermindering der accijnsrechten en ver
eenvoudiging van het huidige stelsel,
derwijze dat de voortbrenger zonder in
gewikkelde formaliteiten vrij kunne be
schikken over de opbrengst van zijne
teelt en deze rechtstreeks kunne plaatsen
bij den verbruiker.
Vanwege de tabakplantersMeer
wetenschappelijke inrichting van hun
bedrijf, ten einde meer verfijne en puike
produkten af te leveren, flinke propa
ganda tot uitbreiding van het verbruik
der inlandsche tabaksoorten.
Om tot die uitslagen te geraken is
aansluiting noodig bij een machtige flink
georganiseerde beroepsvereeniging van
tabakplanters. Redt U Zeiven heeft
zich destijds ingespannen voor de op
richting eener dergelijke onafhankelijke
beroepsvereeniging. Ónze tabakplanters
bleven echter doof voor onzen oproep.
Zullen de huidige ongunstige omstan
digheden thans de oogen hebben ge
opend Wij verhopen het en blijven
steeds bereid in de bres te springen voor
de belangen onzer tabakplanters.
(Wordt voortgezet).
(Vervolg)
Bij voorkeur leggen zij hunne eieren
op de lange haartjes der ledematen en
na eenige dagen ontkiemen uit deze ei
eren kleine witte larven, dewelke de
neet verlaten en onder de huid kruipen.
Sommige veeartsen beweren dat de
kleine larven langs de poriën van het
haar onder de huid hunnen weg vervol
gen anderen echter beweren dat de
larven afgelikt worden en zoo langs den
slokdarm in de weefsels van het lichaam
terecht komen om eindelijk onder de
huid op den rug en kruis hunne verdere
ontwikkeling af te wachten tot zij op
den grond vallen om er hunnen tweeden
levensvorm aan te nemen, namelijk het
leven van vlieg.
Wat er ook van weze, de nauwelijks
zichtbare larve groeit stil aan en geeft
de horzellarve welke men aantreft in
Mei-Juni in de gezwellen; groeibulten of
knobbels genaamd op de huid van het
rundvee.
Daar de larven de huid prikkelen, ont
staat een geel etterig vocht in de holte
waarin zij verblijvenen wanneer het
gezwel rijp wprdt loopt deze etter langs
eene kleine opening over de huid en
doet de haren er rond samenplakken.
Als de larve geheel volwassen is, rijp
dus, dan vergroot zij stilaan de opening
van het gezwel en geraakt zij op enkele
oogenblikken vrij.
Door snel opeenvolgende samentrek
kingen beweegt de larve zich nu voort
totdat zij op den grond valt. Deze larve
heeft alsdan den vorm van eene lang
werpige geringe worm met lederachtige
huid en bruin zwart van kleur, ongeveer
twee centimeter lang.
Komt de larve op den stalbodem te
recht, dan ontwikkelt zij zich niet verder,
doch sterft. Valt zij echter op den grond
in de weide dan dringt zij eenige centi
meters diep in den grond om er na enkele
uren te verpoppen. Eene maand nadien
ontwikkelt zich in deze pop de horzel-
vlieg de bevruchting gebeurt in de lucht,
en de horzelwijfjes zijn bereid om eieren
op de runderen te leggenen dan herbe
gint de levensloop zooals wij hooger
zagen.
Het blijkt nu uit hetgeen wij reeds
leerden dat gedurende eenen zekeren tijd
van het jaar dit woekerdier uitsluitelijk
nestelt op eene plaats waar het gemak
kelijk te bereiken valt en zonder veel
moeite kan verdelgd worden namelijk in
de gezwellen op rug en kruis der runde
ren.
De stelselmatige vernieling der horzel
larven op deze plaats gedurende eenige
jaren volgehouden zal ongetwijfeld een
goeden uitslag opleveren en de horzel-
plaag beperken, ja zelfs gansch doen ver
dwijnen uit ons land, zooals het reeds ge
beurd is in Denemarken, het boerenland
bij uitstek.
Deze bestrijding of verdelging kan op
verschillende wijzen gebeuren maar het
is noodig dat ze op het gepast oogenblik
gedaan wordt.
Maar het is van allergrootste belang
dat de dieren onthorzeld worden voor-
alleer zij naar de weide gaan om te be
letten dat de larven in het gras zouden
vallen alwaar zij hun geschikte plaats
vinden om zich te ontwikkelen.
Daar echter alle horzelgezwellen niet
op denzelfden tijd te voorschijn komen
en dat er late gezwellen zijn die maar
opkomen wanneer de koeien reeds naar
de weide gaan, daarom moeten de dieren
behandeld worden drie of vier weken na
de eerste behandeling op al de koeien
die reeds naar de weide gingen en nog
steeds gezwellen vertoonen.
Welk ook de wijze van verdelging
iimniiniinmr nu«r miirnrni ---Me-yum*^irnmr^wmmmsx^'ivp -m
'isnmi&P'e
MMrawawiMMWir*)^
Dr medcwcrktri sga vicrantweorMjIk vner hits .bedringen.
Ongoteekendt ttakkoE werden niet apgenenseK.
Niet opgenomen hnndnrhrifte» werden «iet teruggegeven.
o
