Is voor Amerika het einde der crisis nabij
Arbeid adelt*
Landbouwweekblad
Voor en door de Landbouwers
Hoe kan men onze Landbouwers
ter hulp komen
De Balans van onzen
Landbouw in 1932
LANDBOUWERS,
Groepreis naar
Nederland
Orgaan der Landbouwersvereeniging Redt U Zeiven
ZONDAG 6 AUGUSTUS 1933
Prfls* 23 eentiea
15de JAARGANG Nr 762
\bonnementsprijs 12 fr. 's jaars.
Men schrijft in op ons
Bureel en op alle postkantoren.
Het overnemen van artikelen
zonder aanduiding der bron
is streng verboden.
Bestuurder en verantwoordelijke Opsteller
O. CAUDRON.
Bureel en Redactie t De Vilanderstraat, 4, Aalst.
De medewerkers zijn
verantwoordelijk voor hunne
bijdragen.
Aankondigingen volgens
akkoord.
In ons artikel van verleden week
"Hoe kan men onze landbouwers ter
hulp komen deelden we onze lezers
reeds mee dat we zouden trachten enkele
gedachten te ontwikkelen die, naar
onze meening, zoo ze met stoute durf
werden uitgevoerd, DOELMATIGE
hulp voor den landbouw beteekenen.
We wezen er reeds op dat, hoe
noodzakelijk sommige in Belgie reeds
toegepaste maatregelen ook zijn, de
stukken-en-brokken landbouwpolitiek
der Regeering door het volstrekt gemis
aan eenige samenhang geen afdoend
effect gaan hebben, of hebben kunnen,
ook niet voor die uitbaters wier speciale
bedrijvigheidstak begunstigd geworden
is met een of andere rechtstreeksche of
onrechtstreeksche staatstusschenkomst.
Een van de meest elementaire be
ginselen der huishoudkunde zegt dat de
toestand van een zaak niet gezond kan
zijn als de uitgaven hooger zijn dan de
inkomsten.
Om daarvan een actueel en bijzonder
sprekend voorbeeld te geven hebben we
maar den toestand van 's lands financiën
op dit oogenblik te bekijken.
Dat geldt ook voor onzen landbouw.
Het zou weliswaar zeer moeilijk zijn
nauwkeurig-juist uit te cijferen met
welk deficiet of boni de landbouw een
"maatschappelijk jaar,, sluit. Door de
veelzijdigheid der bedrijven, veelzijdig
heid inzake teelten, oppervlakte, vrucht
baarheid en andere zeer wisselvallige en
veranderende productiefactoren, wordt
dat haast een onbegonnen werk. Wel
kan voor enkele afzonderlijke bedrijven
nagenoeg juist de winst- en verliesre
kening worden gemaakt, aan de hand
van een regelmatig bijgehouden land
bouwboekhouding.
Interessanter is het, ons dunkens, een
algemeene en bekende basis van ver
gelijking te vinden om een gedacht te
vormen van de algemeene toestand der
landbouwuitbating.
Daarvoor gebruiken we het land-
bouw-index-number.
Het zegt ons dat het indexcijfer der
akkerbouwproducten 303 is dit van de
veeteelt 509 wat de index ,voor al de
landbouwvoortbrengselen brengt op
444.
Het indexcijfer der productiekosten
is 684.
Dat wil zeggen
1) dat wanneer in de maanden Mei
van 1909- 14 gemiddeld 100 vooroor-
logsche franks werden ontvangen voor
al de voortbrengselen van een door
snee-landbouwbedrijf, in Mei 1933,
444 huidige franks werden betaald,
welke slechts de waarde hebben van 64
vooroorlogsche franks;
2) dat wanneer er in de maanden Mei
der jaren 1909 tot 1914 gemiddeld 100
vooroorlogsche franks uitgaven werden
gedaan aan productiekosten, er in de
maand Mei van dit jaar 684 huidige
franks besteed werden, die een waarde
hebben van 99 vooroorlogsche franks.
Men ziet onmiddelijk het oneven
wicht.
Hetgeen de boer ontvangt is tegen
over vóór den oorlog met 36 i
gedaald,
hetgeen hij uitgeven moet voor de
landbouwproductie slechts met 1 °/0 j
Op het eerste zicht zouden oninge-
wijden uit deze vaststelling wellicht nog
slechtere gevolgtrekkingen halen als
dit reeds hoeft.
Iedereen weet dat de vooroorlogsche
levensstandaard onzer boerenbevolking
reeds zeer, zeer bescheiden was, om niet
meer te zeggen, en dat die bijgevolg be
zwaarlijk in dezelfde mate als voor
noemde cijfers het laten veronderstel
len, naar omlaag kon worden gedrukt.
Dat is ook niet.
Volledigheidshalve en om der waar-
heidswille moet gezegd dat bij de bere
kening van het landbouw-indexcijfer
nog geen rekening wordt gehouden met 1
de hoogere opbrengst per Ha, die een
meer rationeele uitbating, dank zij ma-
chines en andere verbeterde uitbatings
methodes, heeft meegebracht. De weer
slag die deze tegenover vóór den oor
log ietwat hoogere productiecapaciteit
op het budjet van den boer bracht
js echter zeer miniem, en breekt in bijna
niets de gebrachte wanverhouding tus-
schen voortbrengstprijzen en voort-
brengstkosten, waarvan de aangehaalde
cijfers een sprekend beeld geven.
Het evenwicht moet hersteld.
Het is klaar het eerste werk ter
saneering hoeft te zijn het gebroken
evenwicht tusschen wat de boeren ont
vangen en uitgeven herstellen.
Het zijn heel zeker groote problemen,
veel grooter dan de meeste boeren den
ken, die hier gesteld worden. Het is ons
doel niet die problemen van sociaal-
ekonomischen aard in heel hun om-
vang en hun diepte in deze regelen te
behandelen, omdat ze toch buiten het
bestek liggen van een onmiddellijk
hulpplan, dat ons nu bezighoudt, omdat
het met haast en spoed dient uitgewerkt
om vele zinkende schepen der "boeren-
vloot terug vlot te krijgen.
1 erloops merken we dat echter aan
omdat we later wel eens daarop breed
voeriger hopen terug te komen.
Er moet getracht worden, ofwel de
uitgaven te verlagen, ofwel de inkom
sten te verhoogen door een valorisee
ring der productieprijzen.
Ofwel dient op beide wijzen ingegre
pen wat onze meening is.
De uitgaven verlagen.
Naar onze meening zijn er hier voor
al 3 afzonderlijke posten van uitgaven
die een verlaging kunnen ondergaan,
zonder te spreken van wat gebeurlijk
een mogelijke doelmatiger uitbating van
sommige bedrijven zeker kon meebren
gen. Die drie posten zijn
1) de pacht.
2) de meststoffen en veevoeders.
3) de belastingen.
De Pacht
Reeds ettelijke malen is er in dit blad
gewezen op het te hoog peil der huidige
pachtprijzen.
In voornoemd landbouw-indexcijfer
wordt als afzonderlijke index voor de
pachten 620 aangegeven.
Lijk we vroeger reeds zegden kunnen
we ons daarmee niet vereenigen. Cijfers
uit verschillende landbouwstreken ver
zameld, brengen ons tot de slotsom dat
deze index minstens 750 is. Tevens
op grond van boekhoudingen van ver
schillende hoeven meenen we dat de
factor pachtprijs in de productiekosten
niet 20 °/o van het totaal dezer laatste
bedraagt, maar minstens 30
Verondersteld dat de pachtprijs aan
de momenteele waarde der landbouw
producten (de werkelijke waardemeter
der gronden) aangepast wordt.
Dit zou een verlaging brengen van
de pacht-index van 620 444 1 76
punten. Zoo we aanvaarden dat slechts
21 °/0 der productiekosten pachtprijs is,
zou die aanpassing of lOOfr. uitgaven
van een doorsnee-landbouwbedrijf een
vermindering brengen van 6 frank.
Voor een uitbating waar jaarlijks
10.000 fr. globale productiekosten zijn,
zou dergelijke aanpassing 600 frank
in de kas van den boer brengen.
Naar onze vooropzetting (indexcijfer
pachtprijs 750 en in de productie
kosten 30) zou de aanpassing een ver
mindering brengen van 12 frank op
1000 frank uitgaven, en op een uitbating
met 10.000 frank jaarlijksche kosten een
verlichting brengen van 1200 frank.
Men ziet dat in beide veronderstel
lingen een algemeene aanpassing van
den pachtprijs op het budget onzer
landbouwers een zeer gunstige weer-
slag hebben zou. Met opzet schrijven
we budjet onzer landbouwer omdat
de aangegeven cijfers slaan op een
doorsnee-landbouwbedrijf, dus niet uit
sluitend huur-uitbatingen op het oog
hebben. We hebben weinig betrouwen
in de pachtwet die uit de parlementaire
palabers zal te vooi schijn komen, voor
wat redelijke aanpassing der prijzen
betreft.
Meer als ooit staat het vast dat het
systeem der maxima-pachtprijzen, vast
gesteld naar de waarde der landbouw
voortbrengselen alleen de meest doel
matige oplossing brengen.
In onverminderd tempo moet daar
voor gestreden wordenI
(Vervolg toekomende week).
Economisch Overzicht
I. Akkerbouw.
Onze landbouw heeft zich door het
jaar 1932 heengeworsteld met al de
zwarigheden die hij bij de aanhoudende
overdreven prijsdaling zijner produkten
en de internationale uitbreiding der
protectionistische politiek heeft onder
vonden. Men kan de wijze waarop hij
aan deze moeilijkheden het hoofd biedt,
niet in alle oogpunten vergelijken met
de gevolgde politiek in het meerendeel
van onze buurlanden. Deze hebben,
met den steun hunner Regeeringen, in-
landsche markten tot stand gebracht
waarop de prijzen kunstmatig ver boven
het peil der internationale markten
werden gehouden, maar daardoor ook
den kostprijs der landbouwprodukten
aanmerkelijk verhoogd. De industrie
immers genoot denzelfden kunstmatigen
steun. Of een dergelijke politiek een
afdoende oplossing brengen kan van de
finantiëele landbouwvraagstukken, als
de hypothecaire lasten en het pacht
wezen, valt te betwijfelen.
In België is de toestand in menig op
zicht minder ongunstig. Maatschappe
lijk is de landbouw er beter georgani
seerd. De kleine en middelmatige cultu
ren zijn er in overwicht. De landman
eigenaar en de kleine pachter genieten
het voordeel bijna uitsluitelijk op eigen j
krachten te moeten rekenen, hetgeen i
de groote uitbaters, werkende met loon
trekkende arbeiders, dit niet altijd met
volle zekerheid vermogen te doen. Van
finantiëele zijde is de toestand ook ge
zonder, doordat er maar zeer weinig
hypothecaire lasten op onzen landbouw
drukken. In zijn geheel genomen bezit
hij zelfs reserven die, afgaande op de
geldbeleggingen, vrij hoog beloopen.
Daarentegen zijn er ook wel landbouw-
uitbatingen die in de schoone jaren met
ontleende fondsen werden opgericht en
thans in een moeilijken toestand verkee-
ren. De akkergrond is, in 't algemeen
gesproken, vruchtbaarder dan in de
naburige landen, terwijl de technische
kundigheden en de organisatie op tal
rijke gebieden als zeer bevredigend
mogen beschouwd worden.
Niettegenstaande dit alles kon de
dreigende nood niet afgewend worden
en werd in de landbouwmiddens de
staatstusschenkomst menige malen op
geroepen. Ten overstaan van den ernst
der wereldcrisis en de algeheele ont
reddering van de internationale mark
ten hebben zij, sedert een paar jaar, en
kele goevernementeele beschermings
maatregelen bekomen de tarievenre-
geling, verhooging der invoerrechten
op de haver, een invoerrecht op de
vreemde bieten enz. Eindelijk kwamen
ook de contingenteeringen en de ver
plichting voor de bakkers een zekere
proportie inlandsch tarwemeel te ge
bruiken deze laatste maatregelen dag-
teekenen vooral van 1932.
Of deze staatstusschenkomst altijd
een gelukkig resultaat heeft opgeleverd
Laten wij dit even onderzoeken. Vast
en zeker, de tot hiertoe gevolgde poli
tiek had voor doel nieuwe prijsverla
gingen der waren te voorkomen ofwel
de Belgische markt te behoeden tegen
overvloed van import-waren wegens
het sluiten van vreemde grenzen. Wat
de granen en bieten betreft, werd hier
door toch een lichte prijsstijging beko-
Zijt gij tevreden over de werking van R.U.Z.
Begrijpt ge dat er in deze moeilijke tijden voor
ons geen uitweg is dan door sterke samenwer
king
Komt dan talrijk op, naar het landbouwerscongres
op 8 SEPTEMBER, dat uitsluitend voor het belang
onzer boeren ingericht wordt.
men.
In 't algemeen echter mag gezegd
worden dat een algemeen herstel van de
prijzen, zooals men het beoogde en zoo
als men in den vreemde wel heeft weten
te bewerkstelligen, niet werd bereikt.
Het economisch uitwerksel is zeer ge
ring gebleven, ten bewijze hiervan dat
de prijsdaling op de wereldmarkt aan
houdt.
Zie vervolg 2de blz. 1'" kol.)
■■■■■■aam
Lees op de tweede bladzijde
over deze nuttige en aange
name studiereis.
II.
Gelijk we het de vorige week in
het eerste deel van dit artikel lieten
uitschijnen is de achteruitgang der prij
zen op de Amerikaansche beurzen slechts
van korten duur geweest en het pessi
misme dat zoowat overal tot uiting
kwam, werd gelukkiglijk niet bewerk
stelligd. Integendeel.Dit achteruitloopen
der prijzen, midden de hervattingsperi
ode, heeft heilzame gevolgen gehad.Het
overdreven optimisme, waaraan de
Amerikanen zich bezondigden werd tot
juistere afmetingen teruggebracht en de
speculatieve strooming, die heel het
herstelplan dreigde mee te sleuren, werd
tegengehouden.
Zoo is de kortstondigheid van die
crisis die over een paar weken losbrak
en slechts enkele dagen duurde, het
beste bewijs dat de verhoogingsbe-
weging niet van louter speculatieven
aard is en daarmee krijgen we een ont
kennend antwoord op de vraag waar
mede we verleden week ons artikel
sloten is de economische hervatting in
Amerika slechts een kortstondige op
flakkering
Weliswaar valt het niet te loochenen
dat er in de hervatting verschillende
factoren van voorbijgaanden aard aan
te stippen zijn. Zoo heeft bv. het voor
uitzicht op een mislukten oogst in Ame
rika en Canada er veel toe bijgedragen
om de prijs verhooging der tarwe te
bewerken. Voor de nijverheid was de
vrees voor een verdere waardevermin
dering van den dollar de bijzonderste
reden waarom er in den loop der eerste
maanden van het Presidentschap van
Roosevelt zoo koortsig werd gearbeid.
Maar men mag niet vergeten dat de
waardevermindering van den dollar en
schuldenvermindering voor de land
bouwers en de nijveraars voor gevolg
hebben gehad een verhooging der bij
zonderste grondstoffenprijzen, zoodat ze
terug in staat werden gesteld hun acti
viteit te hervatten.
Het is haast overbodig er op te wijzen
dat in geen enkel land, nijverheid en
landbouw, onder zulke zware lasten als
gebukt gingen, omdat er nergens zoo
onbezonnen met de credietverleeningen
werd omgesprongen dan juist in Ame
rika. En het mag zijn dat de dollar ste
vig en vast stond, de toestand van de
bevolking was er slechter dan ergens
anders. Geen enkel groot land heeft zich
na den oorlog kunnen terug opwerken
zonder de waarde van zijn munt te ver
minderen en in laatste instantie heeft
Amerika daar ook zijn toevlucht moeten
toe nemen.
En dit is een feit van beteekenis. De
waardevermindering van den dollar
heeft de prijsverhooging in de hand ge
werkt en daardoor is de koopkracht,
bijzonder bij de landbouwers, merkelijk
verbeterd. Merken we terloops aan dat
50 °lo van de Amerikaansche bevolking
rechtstreeks of onrechtstreeks van den
landbouw leeft.
Voor Roosevelt het bewind in handen
nam bekwam de Amerikaansche land
bouwer amper 50 °/o van hetgeen hij
voor den oorlog van den verkoop zijner
producten maakte. In Mei, dus in het
begin van de herstelperiode, was dit
procent reeds met 12 gestegen. Sinds
dien is de toestand er gestadig op voor
uitgegaan.
Van nu af aan kunnen we dus de
prijsverhoogingen der grondstoffen als
vaststaande beschouwen, te meer daar
Roosevelt het onder banken noch stoe
len steekt, dat hij daarvoor bereid
de dollar in twee te snijden.
Nu wordt er wel beweerd dat de nij
verheid onmogelijk het hoofd zal kun
nen bieden aan de zware loonsverhoo-
gingen die haar door de National Re
covery Act werden opgelegd. In schijn
is dat waar. Maar als we dan nagaan
dat de nijverheid een schuldenkwijt
schelding voor 30 van het totale
bedrag heeft gekregen dan mogen we
aannemen, dat ze in compensatie het
herstelplan van Roosevelt in de hand
kan werken. Daarbij indien het mocht
bewezen worden dat de opgelegde las
ten te hoog zijn, is Roosevelt bereid de
schulden verder kwijt te schelden.
Zoodra dus de nijverheidskeuren zul
len toegepast worden zullen millioenen
arbeiders een hooger loon genieten en
zal het leger der werkloozen met ette
lijke honderdduizendtallen verminderd
zijn.
Voeg daarbij de menschen die hun
geld in acties hadden belegd die sinds
de hervatting voortdurend in waarde
stijgen. In Juni reeds bedroeg de ver
meerdering der gecoteerde waarden
ruim 15 milliard dollar. We weten het
wel dat die vermeerdering voor velen
slechts een vermindering van de vroe
ger opgeloopen verliezen daarstelt, niet
temin is daardoor het moraal verbeterd
en daar de beste nijverheden weerom
dividenden beginnen uit te keeren is
ook werkelijk de koopkracht van een
deel der Amerikaansche bevolking ver
beterd.
Nu stelt zich de vraag Heeft Euro
pa belang bij die hervatting, of ware
het beter voor haar dat het Amerikaan
sche experiment spaak liep
In Frankrijk werd dien wensch wei
eens geopperd uit vrees dat de waarde
vermindering van den dollar ook de
fransche frank zou meesleuren. Die
vrees echter schijnt ongegrond.
Maar daartegenover staan de voor-
deelen die Europa uit de Amerikaan
sche hervatting heeft getrokken. Kijk de
prijzen na van koper, katoen, rubber
enz. en de coteeringen van de vooraan
staande industrieele waarden op de
beurzen van Londen en Parijs om u
daarvan te overtuigen, de vermindering
van de private en openbare schulden
tegenover Amerika niet meegerekend.
Verder wordt in bijna al de landen een
vermindering van het getal der werk
loozen genoteerd, het zekerste bewijs
dat de nijverheid herpakt. Het staat
buiten kijf dat bij een grootere Ameri
kaansche hervatting de voordeelen voor
Europa zullen vermeerderen.
Zoodus is het voor die landen die het
regiem van den gouden standaard kun
nen verdragen van groote beteekenis
dat het herstelplan van Roosevelt ge
lukt. Een fiasco zou de chaos over de
wereld in hooge mate verhoogen zonder
dat er ook iemand voordeel zou uit
halen.
We konden dus gerust zijn indien ons
niet zekere geruchten bereikten die er
op wijzen dat een comiteit van nijve
raars een plan bestudeert om de dum
ping van Amerikaansche goederen
wettelijk in te richten. De Amerikanen
vreezen terecht, dat gezien de loons-
verhoogingen die ze invoerden, hun
producten op de uitvoermarkten zullen
verdrongen worden door andere landen
waar de 48 urenweek invoege blijft en
minder loon wordt betaald. Roosevelt
zou bereid zijn opofferingen te doen om
dit euvel tegen te gaan. Daaruit zou ge
wis een verscherping van den interna
tionalen toestand kunnen voortspruiten.
Dit is wellicht het grootste gevaar dat
ons van uit Amerika dreigt.
is
