Wetenschap_en_ Verdichtsel Nabeschouwingen over II November
ZITDAG
Arbeid adelt*
Landbouwweekblad
Voor en c
!oor de Landbouwers
Een omstreden
Vraagstuk
Orgaan der Landbouwersvereeniging Redt U Zeiven
ZONDAG 19 NOVEMBER 1933.
Prijs 25 centiem
16de JAARGANG Nr 777
Abonnementsprijs 12fr. 's jaars.
Men schrijft in op ons
Bureel en op alle postkantoren.
Het overnemen van artikelen
zonder aanduiding der bron
is streng verboden.
Bestuurder en verantwoordelijke Opsteller
O. CAUDRON.
Bureel en Redactie t De Vilanderstraat, 4, Aalst.
De medewerkers zijn
verantwoordelijk voor hunne
bijdragen.
Aankondigingen volgens
akkoord.
Ook op Landbouwgebied.
Niet alleen de wetenschap, maar ook
de volksontwikkeling heeft de laatste
veertig jaar een verbazende uitbreiding
genomen. Waar een halve eeuw geleden
slechts drie of vier dagbladen in een
gemeente gelezen werden, treft men
thans nog weinig gezinnen aan, welke
het kunnen stellen zonder een of meer
dag- en weekbladen. Ook de openbare
bibliotheken hebben zeer veel aan be
langstelling gewonnen en het is geen
wonder meer een kostbaar vakboek in
de handen van een eenvoudigen boer of
werkman aan te treffen.
Wij kunnen niet anders dan dit stre
ven naar kennis toejuichen de geeste
lijke ontwikkeling van een volk leidt
immers tot welvaart en zedelijkheid.
In deze eeuw van gewetenloos eigen
belang en politieke twisten moeten wij
onze lezers echter waarschuwen tegen
ersatzwetenschap en verdichtsel, die
veelal onder het mom van waarheid aan
het publiek worden voorgeschoteld.
Te veel schrijvers verkoopen hun
talent en hun pen aan een of ander po
litieke partij of aan de nijverheidstrus-
ten aldus wordt de goedgeloovige
massa, in zaken van openbaar nut om
den tuin geleid en in handelsaangelegen
heden de centen uit haar zakken geklopt.
Lezen alleen volstaat dus nietmen
moet daarbij kunnen oordeelen en het
koren van het kaf weten te onderschei
den.
Om dit te staven geven we eenige
feiten die als bewijs kunnen gelden.
Nog niet lang geleden vierde men in
gansch Nederland en ook op verschei
dene plaatsen in Vlaanderen het vierde
eeuwfeest van Willem den Zwijger,
Prins van Oranje. Geschiedenisboeken
en biografiën over dezen persoon zijn
talrijk voorhadden.
Doch niet alle beoordeelen hem op
dezelfde manier vooral in de handboe
ken onzer lagere en middelbare scholen
zijn de opinies daaromtrent zeer ver
deeld. Sommigen schilderen den Zwij
ger af als een hoogmoedig en baat- j
zuchtig revolutionnair, die enkel optrad
en handelde uit eigenbelang anderen
zien in hem den edelmoedigen redder
van zijn volk en den "Vader des Vader
lands,,.
Wat moet hier nu gelden als waar
heid en wat als leugen Voor menschen
die iets of wat van geschiedenis afwe
ten is het oordeel hier veel gemakkelij
ker dan in menig ander gevalimmers,
Oranje verloste zijn vaderland van de
Spaansche dwingelandij, schonk het,
met de medehulp zijner opvolgers, de
volledige onafhankelijkheid, terwijl de
Zuidelijke Provinciën nog eeuwen lang
onder den hiel der vreemde verdrukkers
geknecht bleven.
Zij die de grootsche figuur van den
Zwijger bezwadderen of zelfs er maar
met minachting over spreken, stellen
zich moedwillig aan als apostelen van
de leugen en van de misleiders van het
volk.
Dit feit uit de geschiedenis is maar
een voorbeeld onder duizende, want
ook op ons eigen terrein, namelijk op
landbouwgebied, wordt de wetenschap
nogal eens uitgebuit en ontmoet men
wel eens valsche profeten.
Reeds meer dan een kwart eeuw ge
leden werden, door zoogezegde weten-
schapsmenschen, de meest gunstige re
sultaten over het benuttigen van ultra-
violetstralea de wereld ingezonden
groenten en jonge dieren met deze stra
len bewerkt, groeiden veel vlugger en
kloeker op de bekomen uitslagen wa
ren effenaf verbluffend. Deze nieuwig
heid vond betrekkelijk snel weerklank
bij de belanghebbenden en in meenige
kweekerij werden de gewone ruiten
door vitaglas vervangen.
Twee Amerikaansche geleerden met
wereldfaam, Tottingham W. E. en
Moore J. G. hebben nu, na talrijke
proeven, over deze kwestie een studie
laten verschijnen die vast en zeker te
vertrouwen is, zoowel om de ondervin
ding waarop zij gesteund is, als om de
naam van de schrijvers zelf.
Welnu, in deze studie wordt ronduit
verklaard dat de onderzoekingen met
vitaglas tot hiertoe geen aanmoedigende
resultaten hebben opgeleverd. Ook in
Duitschland, het land bij uitnemend
heid voor natuurkundige wetenschap
pen, werden dezelfde negatieve resul
taten vastgesteld.
Is dan al hetgeen zekere halfgeleerden
met zooveel schijn van waarheid daar
over weten te verkondigen, geen hoon
aan de wetenschap
Maar ook veel dichter bij ons hebben
we dagelijks de gelegenheid wetenschap
en verdichtsel, waarheid en leugen van
elkander te onderscheiden.
Bij den aankoop van veevoeders,
meststoffen, plant- en zaaigoed is het
dikwijls toch zoo gemakkelijk zekere
boeren om den tuin te leiden en hen,
onder een wetenschappelijk etiket of
een klinkend rtklaam, appelen voor
citroenen te verkoopen. Het woordje
goedkoop klinkt toch zoo welluidend en
verlokkelijk in de ooren van vele men
schen.
Zoo vroegen we onlangs aan een
landbouwer waarom hij zijn lijnmeel
niet bij zijne vereeniging maar wel el
ders kocht. Het antwoord was volgens
zijn eigen meecing afdoende
Zie eens hoe fijn en zacht en malsch
dit lijnmeel is, en wat gezonden geur
het heeftEn zes frank beterkoop dan
in Redt LI Zeiven En de handelaar
heeft bovendien nog gezegd dat wij het
mogen doen ontleden Ik smijt mijn geld
niet weg, man
Wat konden wij tegen al deze goede
eigenschappen van koopwaar en ver-
kooper inbrengen Hoegenaamd niets
wij vertikten het dan ook zooveel
dwaasheid te willen weerleggen.
Goed lijnmeel is immers niet fijn en
malsch en zacht, maar ruw en hard en
droog is het zulks niet, dan werd het
vervalscht of bij het malen met water
damp gedrenkt, waardoor het gewicht
aanzienlijk verhoogt.
En welke handelaar zal aan zijn klan
ten zestig of zeventig frank ter hand
stellen, om zijn lijnmeel te laten ont
leden
Woorden zijn geen oorden inde
laboratoria moet men zich niet aanmel
den om kosteloos bediend te worden
daar, zoowel als elders, moet alle arbeid
vergoed worden.
Opsnijden is geen kunst, vooral niet
bij oningewijden deze nemen verdicht
sel voor wetenschap en leugen voor
waarheid.
Hoeveel geld wordt er ieder jaar door
sommige landbouwers niet besteed aan
plant- en zaaigoed, zonder eenigen
waarborg van kwaliteit en herkomst
Voor een verschil van enkele franken
verkiezen ze het mindere en het onge
kende boven het beste en het zekere,
zonder zich om den uitslag te bekomme
ren en zonder te overwegen dat het
beste nooit te goed is en dat koopwaar
van slechte hoedanigheid steeds duurder
komt dan prima kwaliteit, die enkel in
ernstige en betrouwbare inrichtingen te
vinden is. i
Hoe gewetensvol R. U Z. die zaken
ter harte neemt, is vast te stellen in het
feit dat wij het Oskavrivoeder eerst dan
aan onze leden hebben aangeraden,
nadat wij met eigen oogen, op een stu
diereis, er den uitslag van waargenomen
hebben.
Het onderscheid tusschen echte we
tenschap en verdichtsel, tusschen re-
klaam en waarheid, zoowel in den han
del als in wetenschappelijke uiteenzet
tingen, leert men maar vatten door
echte studie, door proefondervindelijk
werk en door ervaring.
j 11 November-herdenking van den
wapenstilstand was dit jaar een trooste-
looze mistige dag en als dusdanig een
trouwe weergave van den geestestoe
stand over de wereld,
i 15 jaar is het geleden dat de klaroe
nen op het oorlogsfront het stopzetten
aankondigden van de gruwelijkste men-
schenslachting die ooit geschiedde. De
millioenen jonge mannen die werden
neergeveld, de ontelbare schare van
oorlogsverminkten en zieken die hun
jong leven voor immer geknakt zagen,
hadden gehoopt dat het menschdom
voortaan zou gespaard blijven van nieu
we gruwelheden en dat de oorlog welke
wij hebben gekend de laatste zou wezen!
Van hen gaat de verpletterende aan
klacht uit tegen de ijselijke misdaad,
welke de massamoord veroorzaakte van
ongeveer 13 millioen menschen, 5 mil-
lioen 669,000 soldaten verminkt, 16 mil
lioen 257,Of 0 strijders ernstig verwond
de, 6 millioen menschen door allerlei
ontberingen deecf omkomen, de geboor
ten deed verminderen met 20 millioen,
verwoestingen aanrichtte voor meer
dan 20 milliard goudfrank.
En toch is de internationale toestand
zóó dat er nog niet van vrede kan ge
sproken worden, zelfs is er nog geen
wapenstilstand in den vollen zin van
het woord bereikt, daar in alle landen
de bewapeningsfurie hoogtij viert.
De millioenen dooden welke de laat
ste wereldoorlog naar het graf heeft
gesleurd moeten zich wanhopig in de j
kille aarde omdraaien en zich de vraag
stellen Waartoe heeft al ons lijden,
waartoe heeft ons bloed gediend
De atmospheer van wantrouwen en
angst waarin de volkeren sedert de mis
lukking der ontwapeningsconferentie
leven,* kan toch goed vergeleken wor
den met de vooroorlogsche stemming
in 1913-1914 toen voortdurend de ge
ruchten over den nakenden oorlog op
doken en verspreid werden
Ook op economisch gebied is er hoe
genaamd geen verstandhouding tusschen
de landen. De economische conferentie
van Londen die voor doel had de inter
nationale handelsbetrekkingen te her
stellen is na tal van prachtige verklarin
gen van goeden wil en van lofbetuigin-
gen over de internationale solidariteit
door de staatslieden, jammerlijk op een
sisser uitgeloopen.
Intusschen woedt de tarievenoorlog
met zijn handelsbeperkingen en kontin-
genteeringen voort, terwijl de massa in
ellende wordt gestort.
Onder voorwendsel van verdediging
van 's lands onafhankelijkheid en van
vaderlandsliefde worden in alle landen
de bewapeningen uitgebreid en wordt
zelfs de geest van de jeugd door haat
tegen de andere volkeren vergiftigd.
Idealisten die met de daad tegen deze
verderfelijke geestestrooning durven in
gaan worden verbannen gekerkerd en
ten doode gefolterd.
Het Hitlerregiem in Duitschland dat
voortdurend de nationalistische passie
der massa opzweept en zijne betrachtin
gen voorstelt als eene reactie tegen de
verongelijking welke Duitschland zoo
gezegd door de andere landen wordt op
gelegd heeft het wantrouwen der ande- 1
re staten ten toppunt gedreven.
De andere landen zooals Frankrijk,
Engeland, zelfs de kleine staten zooals
Zwitserland, België, Zweden, Noor
wegen en Denemarken besteden dan
ook nieuwe aanzienlijke uitgaven aan
de inrichting hunner weermacht en aan
de versterking hunner landsverdediging.
Anderzijds zijn de gespannen verhou
dingen tusschen Japan en Rusland oor
zaak dat beide landen hun leger aan-
zienlijk versterken. Ook de Vereenigde j
Staten breiden hunne vloot en lucht-
vaart geweldig uiti
Het verschrikte menschdom stelt zich
met benard gemoed de vraag waar deze
wedloop naar bewapeningen moet ein-
digen.
Enkel de wapenfabrikanten die bij
dergelijke wantoestanden enorme win
sten verwezenlijken en er nog aanzien
lijker verhopen, wrijven zich de handen
met wellust. De pers door haar betaald
spant zich dagelijks in om de algemeene
ongerustheid nog aan te wakkeren.
Is een nieuwe oorlog dan werkelijk
onvermijdelijk zooals op groote schaal
wordt voorgesteld
Wij antwoorden met beslistheid neen,
indien de massa van 't volk met energie
tegen de oorlogsvoorbereiding optreedt.
In al de landen zijn de volkslagen die
van den arbeid moeten leven en er in
de huidige crisis zelfs niet in slagen in
hun levensonderhoud te voorzien tegen
nieuw wapengeweld gekant. Zij vragen
slechts brood en vrede.
Doch de massa bepaalt zich helaas
bij enkele protesten, terwijl slechts een
behoorlijke organisatie van alle vrede
lievende elementen de verantwoordelij
ke staatslieden kan dwingen den weg op
te gaan naar verstandhouding tusschen
de volkeren.
In de huidige omstandigheden komt
het er in hoofdzaak op aan het hoofd
koel te houden en niet mee te werken
aan de verspreiding der angststemming,
welke door de wapen- en munitiefabri
kanten met behulp d<r door hen be
taalde pers wordt verwekt.
De massa van boeren, arbeiders, mid
denstanders en intellectueelen moet zich
integendeel vereenigen en organiseeren
in al de landen om de staatslieden te
verplichten tusschen de volkeren onder
ling een overeenkomst te bewerken,
waarbij zij zich verplichten alle even-
tueele geschillen te onderwerpen aan
een internationaal gerechtshof, zich on
derling niet aan te valien en zich geza
menlijk te^eeren tegen den Staat die aan
deze verplichtingen zou te kort komen.
Enkel op die wijze kan een nieuwe
oorlog voorkomen worden die de on
dergang zou beteekenen van de be
schaafde wereld en even noodlottig zou
zijn voor den overwinnaar als voor den
overwonnene 1
Wie slaat er de hand aan 't werk voor
dit edel doel Op onzen steun en alge-
heele medewerking mag hij ten volle
rekenen
De Mensch en de Machine.
I.
De machine heeft hare dichters die de
zakelijkheid harer lijnen bezingen en het
geronk der motoren vergelijken bij het
gegons van een zwerm nijverige bieën
de machine heeft hare verdedigers, of
beter gezegd de romantiekers, die als
H. Dubreuil en Elie Faure een toekom
stige wereld voorspellen waarin de
machine alleen den arbeid zal leveren
en de mensch slechts zal behoeven toe
te zien maar de machine heeft ook haar
tegenstanders en haar afbrekers als
Haecker, Pallu en Georges Duhamel,
die heftig verzet aanteekenen tegen de
barbaarschheid, de dwinglandij, de
overrompeling van het metalen monster
dat doof is en blind, en den mensch zijn
brood ontsteelt.
Laten we van stonde af erkennen
we staan niet vijandig tegenover de
machine als dusdanig, maar we staan
vijandig tegenover de roekeloos op de
spits gedreven techniseering van de nij
verheid, en we staan angstig en beklemd
tegenover de nadeelige gevolgen die er
uit voortspruiten voor millioenen onder
ons.
Want niet enkel de aibeiders, maar
ook de bedienden stellen zich iederen
dag opnieuw de vraag
Zal ik morgen mijn plaats niet
moeten ruimen voor de machine
Weliswaar laten de verdedigers geen
gelegenheid onverlet om ons gerust te
stellen. Ze beweren dat de uitsluiting
van den werkman door de machine
slechts tijdelijk is. De ondervinding be
wijst het daghelder. Sinds de uitvinding
van de eerste machine immers heeft
ditzelfde vraagstuk zich reeds honderd
maal gesteld en telkens werd het in het
voordeel der werkmenschen opgelost.
Om u te overtuigen, kijk even de ge
schiedenis na. De uitvinding van de
boekdrukkunst stelde vele schrijvers en
teekenaars broodeloos. Maar het boek,
dat tot dan toe slechts in het bereik lag
van enkele bevoorrechten, ging een
ongemeenen bijval tegemoet, zoodat
duizend en nog duizend menschen een
nieuwe en betere broodwinning vonden.
Met de uitvinding van de stoom
machine ging het er evenzoo toe. De
spoorweg verdrong de postkoets en vele
menschen zagen hun handel ten onder
gaan. Maar het rijzen werd dermate
vergemakkelijkt dat het aantal men
schen die eens in de wereld wilden
rondkijken, vertienvoudigd, neen ver
honderdvoudigd werd. De gevolgen
I lieten zich niet wachten. Voor honderd
menschen die door de afschaffing van de
postkoets waren broodeloos gevallen,
vonden duizend menschen in den loop
der eerstvolgende jaren, in de uitbating
der spoorwegen, een nieuw en beter
bestaan.
Zóó is de gang van de wereld, en
van den tijd. Gelijk alles in de natuur
wordt ook iederen maatschappelijken
vooruitgang in pijn en leed geboren.
Laten we dus niet wanhopen en niet
beweren dat aan de huidige crisis geen
einde komt. De geschiedenis is een
eeuwig herbegin, en, gelijk vroeger, zal
ook de machine een einde stellen waar
bij iedereen baat zal vinden.
Daarop moet echter geantwoord
worden
Het komt bij niemand op te betwis
ten dat de machine onschatbare dien
sten heeft bewezen, en in de toekomst
nog groote diensten bewijzen zal. Maar
het zou onvoorzichtig zijn te besluiten
dat de machine steeds en opnieuw de
economische wanorde in veilige banen
zal voeren. Het is alleszins gevaarlijk
den tijd waarin we leven te vergelijken
b.v. met de XIXe eeuw. De toestanden
zijn totaal veranderd.
Laten we, ter staving, een paar feiten
naar voren brengen
In den loop der 19e eeuw boekte men
ongeveer ieder tien jaar een groote uit
vinding. Deze uitvinding werd dan door
Westelijk Europa en Noord-Amerika
uitgebaat. De rest van de wereld was
ons afzetgebied.
Tijdens en na den oorlog maakte de
techniek reusachtige vorderingen, en tot
in de verste hoeken van Asië, Afrika,
Australië werden de fabrieken als uit
den grond gestampt. Over heel de we
reld razen en ronken de motoren en
tegen den schalieblauwen tropenhemel
spuwen de fabriekschouwen het roet
hunner rookwolken. Denk aan Japan,
dat den gevaarlijksten mededinger van
Europa geworden is, en niet langer dan
de vorige week berichtten de dagbladen
het ontstellend nieuws dat Australië, om
zijn glasnijverheid te beschermen, de
inkomrechten op het Belgisch glas had
verhoogd.
Het is een feitWestelijk Europa
heeft in den loop der laatste vijftien
jaar gansche werelddeelen als afzetge
bied verloren.
En alsof dit nog niet genoeg ware,
worden dag aan dag nieuwe uitvindin
gen, of verbeteringen aan reeds be
staande uitvindingen, uitgedacht. Kijk,
om te overtuigen, de gespecialiseerde
tijdschriften na. De vloed patentaanvra-
gen houdt ongestremd aan, en telkens
komt dezelfde bemerking voor de toe
passing van patent nrzal den be
drijfsleider toelaten zijn personeel met
tien, twintig, honderd arbeiders te ver
minderen.
Het gevolg daarvan is, dat de ratio
nalisatie van de nijverheid steeds scher
per en scherper wordt doorgetrokken,
en dat, alhoewel de productiecapaciteit
steeds verhoogt, het aantal werklieden
steeds vermindert. De tijd is niet ver af
dat de droom der techniekers zich zal
verwezenlijkenreusachtige fabrieken
waar de gang der machienen zal belet
worden door mechanische menschen,
gelijk de Robot uit de laatste Lon-
densche tentoonstelling.
Een kleine vraag is hier waarschijn
lijk niet overbodigwat gewordt er
desgevallend van den werkman
(Wordt vervolgd).
van Rechtskundige Dienst wordt ge
houden op Zondag 3 December van
10 tot 3 uur.
BI»
LEDEN DER JEUGDVEREENIGINGvergeet
niet dat uw prachtig Feest vandaag
gegeven wordt in De Koornbloem,
waar zang en declamatie elkander
zullen afwisselen.
Denk er aan dat het begint om 5 uur en
dat er gedurende het feest prachtige
prijzen zullen verloot worden onder
de aanwezigen.
BBSS
SSBBBB 8SBBBB BBBBBB
