Het lot is geworpen
De Belgische Witloofteelt
Arbeid adelt.
Landbouwweekblad
Voor eo door de Landbouwers
ZITDAGEN
De Bescherming van het Spaarwezen
en Private Spaarkassen.
Orgaan der Landbouwersvereeniging Redt U Zeiven
ZONDAG 10;SEPT. 1939.
Prijs 33 ctniiem
21ste JAARGANG Nr 1079
Abonnementsprijs 15 fr. 's jaars.
Men schrijft in op ons
Bureel en op alle postkantoren.
Het overnemen van artikelen
zonder aanduiding der bron
la streng verboden.
Bestuurder en verantwoordelijke Opsteller 1
O. CAUDRON.
Bareel en Redactie t Zeebergkaai, 4* Aalst.
De medewerkers zijn
verantwoordelijk voor hunne
bijdragen.
Aankondigingen volgens
akkoord.
Het lot is geworpen het oude
Europa is in een draaikolk van
bloed, tranen en vernieling ge
stort.
De oorlogsgod, het vreeselijkste
monster der menschheid met zijn
onheilen en rampen, is op zijn
troon gestegen.
Wat velen hadden gevreesd,
maar wat toch ongeloofbaar
scheen, is geschied de volkeren
gaan elkaar verscheuren, ze gaan
zien wie de fijnste middelen en de
grootste macht tot vernietigen be
zit, intusschentijd zichzelf uitroei
end tot er slechts lijken en pui-
nen zullen overblijven.
Het kan ons niet door den kop
hoe een geschil, hoe groot het
ook moge wezen, door de wapens
moet worden beslecht
We kunnen niet aannemen dat
de barbaarsche doenwijzen van
voor eeuwen moeten gebruikt
worden door beschaafde naties
om iets te regelen dat naar hun
meening onrecht is.
Het is een feit dat oorlog
zal woeden zoolang er groote
legers zullen zijn,en zoolang enkele
personen de macht zullen hebben
millioenen menschen naar de
slachtbank te zenden.
Wij verfoeien dan ook de doen
wijze van alle mogendheden, die
de eene voor de andere machtige
legers voeden en de bevolking
uitpersen om zich oorlogstuigen
aan te schaffen.
In de oeroude tijden werd in
vele gekende gevallen de oorlog
beslist tusschen de hoofdman
nen, en niet tusschen de solda
ten. Waarom, als de rede geen
vat heeft op de harde koppen van
de moderne volksleiders, worden
ze zelf niet in het strijdperk ge
bracht in plaats van de millioenen-
legers in het veld te sleuren
De volkeren zelf verachten
en verafschuwen den oorlog.
Geen natie ter wereld zal als dus
danig de wapens opnemen tegen
de broeders van over de grenzen,
wanneer het niet door leugens en
geweld gedreven wordt.
Nu zal het weer een strijd om
leven en dood worden tusschen
machtige staten, die elkander
vreezen en benijden, en niemand
weet welk de uitslag van die mas
samoord zal zijn.
Onze gedachten gaan naar
die millioenen jonge mannen die
van hun haardstee en familie wer
den weggerukt om hun leven te
wagen in de bloedgrachten, die
misschien jarenlang als dieren
zullen leven, groote ontberingen
zullen kennen en veel kans heb
ben ten slotte als honden te wor
den neergeschoten 1
En dit om enkele personen die
blindelings worden gehoorzaamd
en het in hun kop kregen de legers
te doen in botsing komen.
Gelukkig voor ons land, zijn
we buiten het geschil. Door den
wil der overgroote meerderheid
en door de beslissing van den
Koning en de Regeering zal ons
land streng onzijdig blijven.
Onze troepen zullen volgens de
radiorede van onzen Vorst, eiken
inval, vanwaar hij ook kome,
tegenhouden en zoodoende ons
land van de oorlogsverschrikkin
gen vrijwaren.
Aan al de landbouwers en spe
ciaal aan onze leden zeggen we
laat ons kalm en waardig blijven.
Doen we onzen plicht als boeren
en staatsburgers zoo goed moge
lijk en de moderne geesel zal aan
ons en onze kinderen gespaard
blijven.
Het gebeurt meer dat personen in
lichtingen vragen over maatschappijen
die geldplaatsingen aanvaarden en onder
den vorth Van "spaarkas,, werken.
Naar de meening van velen werden
de private spaarkassen totaal afgeschaft
doóü de koninklijke besluiten op den
kdntrool der spaarcenten.
Dit is echter niet zoo en we vinden in
de verschillende koninklijke besluiten
diensaangaande dat toelating werd ver
leend aan een zeer beperkt getal maat
schappijen om spaargelden te ontvangen
en te beheeren.
Deze enkele spaarkassen staan onder
de rechtstreeksche en strenge kontrool
van de regeering, die daartoe een spe
ciaal organisme heeft geschapen, name
lijk het Centraal Bureau voor de
kleine Spaarders
We vinden diensaangaande in het
"Staatsblad, van 16 December 1934
volgende voorschriften
(Koninklijk besluit n° 42 van 15 De
cember 1934).
Art. 1De ondernemingen dié
tegen uitkeering van intresten, depositos
in geld ontvangen en daarbij gebruik
maken van de benaming spaarkasof
van eenige andere benaming in verband
met het woord sparenM of die, om van
die depositos te doen blijken, zich be
dienen van boekjes welke, door hun
vorm of hun vermeldingen, zouden
kunnen verward worden met de spaar
boekjes gebruiktdoor de Algemeene
Spaar- en Lijfrentkas.
Art. 2. De door 1° van artikel 1
bedoelde ondernemingen mogen hun
bedrijvigheid in het Rijk slechts aan
vangen of voortzetten nadat zij daartoe
door den Koning zijn gemachtigd
Verders zegt genoemd koninklijk be
sluit onder meer
Dat de vennootschappen regelmatig
moeten opgericht zijn en zich, voor wat
aangaat haar beheer, schikken naar de
voorschriften van dit besluit.
Dat ze moeten aanvaard worden door
den Minister van Financiën en door het
Centraal Bureau voor kleine Spaarders.
Dat ze een gestort kapitaal van min
stens vijf millioen frank moeten bezitten.
Dat de spaargelden moeten beheerd
worden ingevolge de onderrichtingen
van het koninklijk besluit en met het
akkoord van het bureau voor de kleine
spaarders, en hoofdzakelijk geplaatst bij
de Nationale Bank in Belgische staats
fondsen of in goede hypotheken, ten
einde aan de spaarders alle waarborgen
te bieden.
Toezicht.
Het koninklijk besluit van 16 Decem
ber 1934 zegt verder aangaande de
controle
Art. 16. De door deze afdeeling
bedoelde ondernemingen staan onder de
controle van de regeering.
Deze controle wordt uitgeoefend door
het Centraal Bureau voor de kleine
Spaarders en na ontbinding van dat
bureau, door de kommissie die daartoe
bij koninklijk bestuit zal worden opge
richt.
De controleverordening wordt bij
koninklijk besluit vastgesteldzij be
paalt inzonderheid de verplichtingen
van de ondernemingen, wat betreft het
ter inzage geven van de boeken, con
tracten, comptabiliteitsstukken en andere
documenten, de vermeldingen aan te
brengen op de prospectussen, omzend
brieven, aanplakbrieven en andere voor
het publiek bestemde schriften, de in
diening van het jaarverslag over de ver
richtingen
Ten einde nog meer zekerheid te ge
ven aan de spaarders werd op 22 Octo
ber 1937 een Koninklijk besluit uitge
vaardigd nopens de manier van plaatsen
van de spaargelden.
De spaarkassen werden verplicht er
hun gelden te plaatsen volgens aandui
dingen van genoemd besluit. We vin
den hierover onder meer dat de gelden
moeten geplaatst worden alsvolgt
1. Ten beloopen van minstens 40
van het totaal van bewuste beleggingen
in fondsen van den Belgischen staat of
door dezen gewaarborgd.
2. Ten beloope van hoogstens 40
van het totaal in hypotheekleeningen.
3. Ten beloope van hoogstens 30 °/o
van het totaal in deposito's bij de Na
tionale Maatschappij voor Krediet aan
de Nijverheid.
Welke kassen werden
toegelaten
Buiten een klein aantal kooperatie-
ven van privaten aard, werden onder
andere de volgende ondernemingen
door den Koning ertoe gemachtigd de
bedrijvigheid van private spaarkassen
uit te oefenen onder het regime inge
steld bij afdeeling 1 van het Koninklijk
besluit nr 42 van 15 December 1934:
De Antwerpsche Hypotheekkas.
De Belgische Hypotheekmaatschappij
en Spaarkas.
De Antwerpsche Maatschappij van
Depositos en Hypotheken.
BESLUIT.
Het aantal aangenomen spaarkassen
is dus uiterst beperkt en hun getal zal
eerder inkrimpen als vermeerderen. Al
len zijn als ernstig gekend en streng
bewaakt.
Gezien de controol dezer kassen door
een speciaal staatsorganisme is gedaan,
en gezien de verplichte en zekere plaat
sing, meenen we dat voor de spaarders
alle zekerheid wordt geboden.
Er bestaat bovendien de "Algemeene
Spaar- en Lijfrentkas van den StaatM en
de privaat banken door den Staat aan
genomen die gelden mogen ontvangen
en beheeren.
De wetgeving is ten slotte met streng
heid tusschengekomen om de spaarders
van verliezen te behouden. Spijtig dat al
de regelingen niet vroeger bestonden,
dan zouden niet zooveel honderde mil
lioenen van de kleine spaarders, vooral
boeren en werklieden, zijn verloren
gegaan.
De heer Derwa, Rijkslandbouwkun-
dige der omschrijving Dendermonde-
St Niklaas-Aalst, zal voortaan te spre
ken zijn
te Dendermonde in Den Hert alle
Maandagen van 10 tot 11 uren
te St Niklaas in De Hoop iedere
3® Donderdag der maand van 10 tot 11 u-:
te Aalst in Het Paviljoen iedere
3'Zaterdag der maand van 10 u. tot
10 u.30:
te Aalst in De Koornbloem iedere
3' Zaterdag der maand van 10 u. 30
tot 11 uur.
VERZEKERINGEN. - De heer
De Henau, opziener bij NOORDSTAR-
BOERHAAVE, is alle Zaterdagen in
ons lokaal van 10 tot 12 uur, om U
kosteloos inlichtingen te verstrekken
inzake verzekeringenBrand-Ongevallen-
Leven, waar hij voor rekening van het
hoofdagentschap "R.U.Z.„ de zaken
behandelt.
Onder de bijzondere produkties van
den Belgischen landbouw is het witloof
een van de best gekende. Het is alom
vermaard en wordt zelfs uitgevoerd naar
Amerika.
De teelt van deze groenten schijnt
haar oorsprong te hebben gevonden te
Schaarbeek, gemeente van de Brussel-
sche omgeving, vanwaar den naam
"Brusselsch loof„, en moet ongeveer
een eeuw oud zijn.
Indien wij het goed voor hebben ver
scheen het witloof op de markt te Brus
sel omstreeks 1846. Na zich eerst te
hebben verspreid in België, waar zij een
groote uitbreiding nam, begonnen ook
andere landen deze voortbrenging, n.l.
Frankrijk, Nederland, Zwitserland,
Duitschland en ook de Vereenigde-
Staten.
België blijft evenwel aan de spits voor
deze cultuurtak, wat niet zoozeer te dan
ken is aan bijzondere geschiktheden van
bodem en klimaat, dan wel aan de
ervaring door Belgische kweekers opge
daan en aan de methodische zorgen
welke zij besteden aan de kwaliteit van
hun produkten.
Deze zijn trouwens, wat den uitvoer
betreft, aan een strenge reglementee
ring onderworpen.
Witloof wordt bekomen door het for-
ceeren der wortels van een bijzondere
soort chicorei. De plant, die weliswaar
een lichten en diepen klei- en zandgrond
verkiest, kan in alle gronden worden ge
wonnen het zaaien gebeurt tijdens Mei
en Juni en de oogst in October. Men be
oogt hier niet het bekomen van een
maximumgewicht, maar wel de grootste
hoeveelheid mogelijk regelmatige en ge
zonde wortels. Deze worden dan, na
enkele dagen, loodrecht en de eene
naast de anderen, in weinig diepe en na
genoeg een meter breede groeven ge
plaatst en met een laag van 15 cm. aarde
overdekt.
Aan hun eigen overgelaten, zouden ze
aldus normaal ontwikkelen tegen de
maand Maartde kunstmatige warmte
laat echter toe den groei dermate te
verhaasten dat de produktie zich uit
strekt over de maanden van Oktober
tot Maart. De aanjaging kan op vier
manieren geschieden door middel van
mest, rookbuizen, termosifoon met ge
wone of versnelde circulatie, electrici-
teit.
Het eerste en tevens oudste systeem
bestaat eenvoudig in het overdekken der
aarde met een laag mest van 25 tot 50
cm. naargelang het seizoen Thans wordt
het niet veel meer aangewend om reden
van de bezwaren, waaronder de voor
naamste een onregelmatige warmtever-
deeling is.
In een monografie over de witloof
teelt beschrijft de heer Simon het rook-
buizensysteem alsvolgt
"In dit geval zijn de groeven ge
woonlijk per twee gegroepeerd. Hunne
breedte overtreft de 90 cm. en de lengte
de 10 m. niet. Tusschen beide wordt
een ruimte van 30 cm. gelaten. De ge
bruikte toestellen bestaan uit een klei
nen draagbaren haard voorzien van een
schouw die door de aarde loopt op de
diepte van de wortels en uitkomt aan het
uiteinde van de groeve, aan den over
kant van den haard.
Om twee groeven tegelijk aan te
jagen, zijn drie schouwen verelschteen
tusschen de groeven en twee andere
langs eiken buitenkant... Men verwarmt
eerst de buizen aan den buitenkant en
onderhoudt het vuur totdat de thermo
meter, die in de aarde van de groeven
geplaatst is een temperatuur van 25°
aangeeft. Op dit oogenblik laat men het
vuur uitgaan en maakt men de buis dicht
om te beletten dat de koude lucht die er
zou binnendringen, de groeve te rap af-
koele. Daarna stelt men een der haar
den op om de middelste buis te verwar
men en staakt eveneens wanneer de
langs dien kant in de groeve geplaatste
thermometer een temperatuur van 25°
aanduidt. Gewoonlijk is intusschen de
warmte in de groeven langs den uitkant
tot 7 of 8 graden gedaald men steekt
dan opnieuw de twee vuren aan om de
beide zijbuizen te verwarmen. Door al-
zoo te werk te gaan, handhaaft men er
een gemiddelde temperatuur van 15"
en kan men na 17 of 18 dagen oogsten.
Wanneer het witloof een 15-tal cm.
bereikt wordt het van de wortels afge
rukt, gereinigd en ingepakt. De wortels
kunnen dienen voor veevoeder, ofwel,
na droging, voor de bereiding van sui-
kerij.
De aanjagingsmethoden door thermo-
sifoon en dcor electriclteit passen de
zelfde beginselen toe door den rook te
vervangen door een warm-water-om
loop of door een electrischen stroom.
De voornaamste teeltcentra zijn gelo
kaliseerd in de provincie Brabant bin
nen een vierhoek gevormd door Brussel,
Mtchelen, Aarschot en Leuven verder
in de Gentsche omgeving, rond Meirel-
beke, waar deze kuituur deze jongste
jaren een verrassende uitbreiding nam.
Een min belangrijke zone strekt zich
uit in de omstreken van Bergen (St.Sym-
phorien). Teelten zijn ook te vinden in
de nabijheid van enkele groote steden
als Antwerpen, Namen. Aalst, Door
nik. enz.
De Antwerpsche en Limburgsche
Kempen komen ook in aanmerking.
Onderstaande tabel geeft evenwel de
indeeling per provincie van den door de
witloofteelt in beslag genomen gronden
In 1929 In 1939
Antwerpen 95 104
Brabant(kanton Lan
den inbegrepen) 3300 3740
Henegouwen 219 250
Limburg 41 44
Luik (kanton Landen
niet inbegrepen) 27 15
Luxemburg 6 11
Namen 33 35
Oost-Vlaanderen 277 2085
West-Vlaanderen 71 83
Hier moet worden opgemerkt dat
waar de cijfers van 1929 die van de offl-
cieele telling zijn, die van 1938-1939
slechts een raming vormen. Wanneer,
vergeleken met de middenopbrengst per
hectare (8.000 kg.) en met de zeer be
weeglijke totaalproduktie (rondom
70.000 ton schommelen) blijkt deze ra
ming dan nog beneden de werkelijkheid
te staan.
Het aantal personen door de teelt, de
verzending en andere bijkomende wer
ken onledig gehouden, is moeilijk met
juistheid op te geven, uit grond van het
seizoenlijk karakter van deze bezighe
den. Niettemin meent men het zoowat
op 35.000 te kunnen schatten.
Het witloof gaf aanleiding tot een
belangrijke uitvoerbeweging. Voor de
jongste jaren verstrekken de statistieken
van den bijzonderen handel van België
volgende aanduidingen
Jaren Millioen frank Ton
1935 56.1 57.012
1936 66,9 47.951
1937 69,1 45.312
1938 91,7 47,652
Omtrent den ganschen Belgischen uit
voer gaat naar vijf landen. die in 1938
samen 47.010 ton kochten op een geza-
menlijken uitvoer van 47.652 ton. Zie
hier deze vijf landen en het aantal ton
door hen aangekocht
Frankrijk 41.453 ton.
Nederland 2.088 ton.
Duitschland 1.410 ton.
Zwitserland 1.332 ton.
Amerika 727 ton.
Deze landen hebben, zooals reeds
hooger werd gezegd, getracht hun eigen
witloofteelt uit te breiden evenwel
blijft de verbruiker de voorkeur geven
aan het Belgisch produkt van prima
kwaliteit.
Anderzijds werd door deze landen, de
Vereenigde Staten uitgezonderd, de in
voer gekontingenteerd.
Frankrijk dat 88 procent van de uit
gevoerde hoeveelheid opneemt, is veruit
de belangrijkste klant (77,5millioen frank
in 1938).
In 1937 verhoogde dit land de in
voerrechten en stelde het toegelaten
contingent op 42,5 millioen kg.
De Belgische Regeering bepaalde
voor iedere maand de uitvoerbare hoe
veelheid en verdeelde ze onder de ver
schillende categoriën uitvoerders.
(Zie vervolg 2de bladzijde
TELEFOON i 267.
Cijfers uitgedrukt ia heet.
