Brieven uit Brussel.
van de wet en de schuld van de besturen.
Ik wil spreken van die Cumulards, van die
inpalmers van ambten en bedieningen, men
trot ze bezonderlijk aan in het vrije onderwijs,
't was uit nood, ik beken het, 't was veel
tijds om den neteligen toestand wat te ver
helpen, maar toch, 't was uiterst nadeelig voor
't ondérwijs. Nu, dien toestand veranderd moet
dit misbruik verdwijnen.
Ik ken onderwijzers, die secretaris zijndie
koster zijn, ontvanger, toezichter van heeren-
goed; 'k ken er die onderwijzer, agent van
verzekering, landbouwleeraar, secretaris, ont
vanger van armen en gemeente, landmeter,
schatter van goederen, en bediende van wate
ring- en al te gelijk zijn^ en die dan somtijds
nog expositiën brigeeren, en zoo den onder
gang bewerken van gansch een gewest.
'k Ken er die druppels verkoopen, en dan
nog zonder patent of licencie.
In een woord, lezers, de kop van veel
onderwijzers was 'nen kleinen bazar, waar elk
kon gerecht geraken, ter uitzondering dei-
kinderen die bij hen naar de school gaan, want
onderwijzer zijn zij minst.
Dit moet veranderen,die woekerij van fonctiën
moet ophouden, een vak alleen, dit weldoen,
en daarvoor wel betalen, dan zullen de onder
wijzers onafhankelijk en goed zijn en onder
wijs zal volgen.
'k Moet daar ook nog eens op weerkomen.
De Neerhasseltsciien Boer.
/l>e accijusrecliten op
den tabak.
In de zitting- vaii 28 Juni verklaarde de achtbare
minister van financiën
Ik kom te zeggen dat de nieuwe wet, welke
ik aan de Kamer zal voorstellen, zal neergelegd
worden in dezen zittijd en in tijds opdat de
n Kamer ze kunne stemmen. Zij zal do afschaffing
bevatten van het accijnsrecht op den tabak om
niets te vergeten, voeg ik erbij dat de maatregel
toepasselijk zal z jn op den tabakoogst van
1805.
Doch van den anderen kant doen de ontvangers
hunne berichten afkondigen en aanplakken in al de
gemeenten.
De planters van meer dan 80 planten moeten
hunne verklaring doen en betalen voor lc Oogst,
want men verleent geenen uitstel tenzij tegen
waarborg en enkel voor de sommen van meer dan
10 frank.
Dus de groote planters, die kweeken voor den
verKoop zullen vrij zijn van de betaling, maai
de kleinere planters en de werklieden, die echter
meer dan 80 planten zetten voor hun persoonlijk
gebruik, zullen moeten betalen voor 1 Oogst.
Mlet ware wenschelijk dat de minister een klein
wetsontwerp voorstelde en deed stemmen dat de
aceijnsrechten bepaald afschaft of het tijdstip dei-
betaling er van verschaft tot 1 September.
Anders loopen de kleine planters gevaar nog te
moeten betalen. En eens dat't geld in de kas van
den Staat ligt, is het moeilijk het er weerom uit te
krijgen.
Ten andere, de minister kan er niets bij verliezen:
als het accijnsrecht toch afgeschaft wordt, dan kuu
het zoowel eene maand vroeger zijn dan eene
later.
Scheldwoorden
Denderbodc gaat eene studie geven (wellicht
een boekdeel, over de etymologische, en voor
komende beteekenis, van do meeste gebruike
lijke verwijtingen en scheldwoorden.
Het schijnt dat hij in dit vak eene groote
bevoegdheid heeft, en hoog gewaardeerd door
deskundigen en diletanten.
Alle aanduidingen en alle inlichtingen zijn
welkom. Doch bovenal, en bijzonderlijk lief zijn
hem de artikels die met die aantrekelijkheden
doorspikt zijn. Hij is in nauwe betrekkingen
met de de Vlaamsche koninklijke Academie en
wel voornamelijk met eonen zekeren heer Meert,
van wien hij in den tijd nuttige terechtwijzin
gen, en andere opmerkingen ontving.
Eender laatste verschijningen galden uitleg
van de woorden Volksbedriegers, twistzoekers,
baatzuchtigen, rakkers, te lang om te melden.
Meeting- door IPriester
I>aens in liet lokaal der
Gliristeue Volkspartij te
Aalst.
Maandag morgend om 10 ure had de meeting
plaats.
Alhoewel het een moeilijke dag en slecht uur
was om die meeting te kunnen bijwonen, was
de zaal wel bezet.
M. Van Schuylenberghe opende de zitting
en spoorde al do aanwezigen aan, bonden te
stichten in den aard zooals er reeds bestaan in
den Osbroeck enz.
Dan nam Priester Daens het woord.
Eerst en vooral zegt hij moet ik protesteeren
tegen de latte handelwijze van M. Clement Van de
Putte, uitgever van De Denderbode, die eenen
brief 'aan de Palrie van Brugge heeft gezonden,
meldende dat zij de ware Christene Demokralen
zijn en dat Priester Daens en al zijne aanhangers
valschaards zijn, rakkers, revolutionairen enz.
behangen met eenen schijn van godsdienst.
«ik op mijne beurt zegde Priester Daens, zal
op die lasterlijke brief.aan de Palric antwoorden
en hoop wel dat mijn antwoord in dit blad zal
opgenomen worden.
Daarna besprak Pastoor Daens de kwestie van
den Congo.
Ik en al de Christene Demokraten hebben
tegen die millioenenversp'lling gestemd, wel een
bewijs dat het volk krachtdadig protesteert tegen
die hatelijkheden.
a wij kristene Demokraten eischen die mil-
lioenen om een pensioen kas te stichten voor oude
werklieden.
Een hourahbarste daarom los.
In deze kwestie vas ik het eens met al de
Kristene Demokraten der Kamer ongolukkiglijk
in vele andere kwestien ben ik liet met hun
niet eens, en daarom zal het volk van België
zorgen dat zij niet eenen maar 20 ware Kristene
Demokraten in de toekomende kiezingen naar de
Kamers zullen sturen.
0A1 de aanwezigen riepen Ja Ja
Evenredige vertegenwoordiging.
Eindelijk sprak M. Daens over de Evenredige
Vertegenwoordiging.
Ja! zegde hij, dit stelsel zal toegepast wor
den in geval van balloteering.
Alle partijen zullen hunne gekozenen in de
gemeenteraden bezitten, geene partij meer zal
nog alle voordeel op zich trekken tot nadeel van
al de andere; geen eigenbelang zal kunnen be
staan, geene versmelding der partijen zal nood
zakelijk zijn, elke partij zal kunnen afzonderlijk
en met haar programma strijden.
De tijd van dwingelandij in alle besturen zal
ophouden, vrede en eendracht zal er heerschen
waar ongelukkiglijk nu anders niets bestaat dan
verdrukking en geweld, en zoo zullen wij tot
den eersten stap van rechtvaardigheid gekomen
zijn.
Die woorden wiei den door een langdurig hand
geklap onthaald.
öe luiltenwerklieden.
<i Dan besprak Priester Daens de belangen
der buitenlieden en zegde vooral dat de arme
landnlan eerst en vooral dient geholpen te worden.
Op 1,400,000 werklieden zijn er meer dan
een millioen landlieden en moeste deze massa
niet beschermd worden in haren arbeid, welnu
dan zouden deze afgezakt komen naar de steden
waar reeds het bestaan der werklieden zeer ge
teisterd is, en deze zouden onderkropen worden
in werk en handel.
Reeds, zegt priester Daens, wordt de Aalsler-
sche Nijverheid bedreigd door de fabrikanten van
hetzelfde arrondissement doordien deze laatste
talrijke buitenlieden iii hunne fabrieken gebruiken
aan veel minder dagloon, waardoor bijgevolg de
Aalstersche nijverheid niet kan konkureeren door
dien deze geene buitenlieden bezitten.
Is het daarom niet noodig dat vooral de
landlieden beschermd worden, want wat strijd
zoude het later niet zijn. wat zoude er niet kunnen
ontstaan, tusschen buitenwerkman en stads
werkman zooals nu reeds strijd bestaat in eene
en dezelfde fabricatie van een en hetzelfde arron
dissement.
Die rampzalige toestanden moeten ophouden.
Om te sluiten protesteerde priester Daens tegen
de schandelijke handelwijze van hat Aalstersche
Gemeentebestuur dat een oude vader, een stads-
bediende, de straat zonder brood opwerpt omdat
enkel zijn zoon de betooging der Christene Volks
partij bijwoonde.
Die dwingelandij zal en moet ophouden, het
rijk der alleenheerschers loopt hier ten einde!
het jaar 1896 zal het gemeentehuis het huis van
het volk zijn, alle partijen zullen en moeten er
vertegenwoordigd wordenweg met de coterie
weg met de dwingelanden Leve de vrijheid, de
deftigheid en het recht
Langdurige hourahshet volk ging uiteen in
volle geestdrift.
Eene liei'iimeriiig'.
Voordat M. Woeste te Doornik zegde Schuwt
ze lijk de pest, had dit woord hier reeds zijne
toepassing gevonden. Wanneer men de kies
strijd van verre beschouwd, hoe grootsch schijnt
hij. Wat ijver in die voksmannen, van den
meeste tot den minste. Wat werkzaamheid,
wat indrukwekkende meetingen, welke geest
drift, wat verkleefdheid en onderlinge genegen
heid.
Wanneer men de keerzijde van naderbij ziet
dan was die strijd, wreed, moeielijk. De werk
lieden overal leden broodroof, werkverlies,
sarren, dwang uitoefenen was der anderen ge
liefkoosd wapen.
Moesten de vrienden hooren wat die kiesstrijd
buiten de meetingen was, en de betoogingen,
zo zouden de feiten ongelooflijk achten die men
hun verhaalt, 't Is echter dank aan de onwan
kelbare standvastigheid van de boeren en de
werklieden, door hunnen tijdelijken weder
stand, omdat zij goeden bloed veil hadden voor
hunne edele zaak, dat de strijd een zoo glans
rijken uitslag leverde. Daarom hetzij gezegd,
achten wij de zagerijen niet van zeker dagblad
die voor de manifestatie van Ninove, een heelen
artikel afkondigde over boycotteering, brood
roof enz. van wege de Roelanders wanneer het
blad niet scheen te weten hoe het er toeging
voor den slag. Wel is de victorie behaald doch
de vijandelijkheden duren voort. Dwang, werk
ontnemen, alles is dienstig om hunne plannen
door te drijven. En reeds voorspelt hunne han
delwijze dat de gemeentekiezing een geduchtige
kamp wezen zal. Stant.
Belangrijk Bericht.
De kiezerslijsten liggen ter inzage der partijge-
geuoten, bij de volgende personen
Ninove. Huis Klokke Roeland.
Nederhasselt. M. Al. Vlasschaert.
Liedekerke. M. P. Wauterecht, alle avon
den van 7 tot 9 uren 's avonds.
Haeltert. Lokaal van het Volksmuziek.
Verders op de gemeen te-sekretariaten van ieder
gemeente.
Meire. Bij MM. Ch. Vanden Steen, X. Van
Couter, A. Van lmpeen A. De Ryck.
AANMERKING. Alle kiesreklamenj moeten
schriftelijk gedaan worden, ieder reklaam op een
afzonderlijk papier, deze moeten' gedaan zijn voor
•15 Juli aan het Schepencollegie van de gemeente.
Ninove, den 6 Juli 1895.
Mijnheer de Hoofdopsteller,
Mag ik u verzoeken in uw geeërd blad het
volgende'een plaatsko teverleenen; zoo ja,
aanvaard dan mijnen dank op voorhand.
Ik lees in Hecht en Vrede, sprekende over
het jubelfeest van den E. II. Deken, dat er
ook aan de huizen van Roelanders de vlag
wapperde omdat de meeste schaamte en spijt
gevoelen over hun blind verleden.
Ten eerste moet ik dien dommen schrijve
laar van deze bewering doen opmerken dat
het jubelfeest van den E. II. Deken hoegenaamd
geen politiek karakter had, evenmin als een
zilveren of gouden jubelfeest van twee echt-
genooten een politiek karakter heeft. Het ware
zelfs heel onbeleefd geweest van de Roelanders
of eender welke partij, hadde men geene betui
gingen van deelneming aan deze merkwaardige
gebeurtenis gegeven.
Overigens, den schrijver van dit artikel in
Recht en Vrede moet maar een héél klein ver
stand hebben om zoo iets te schrijven, want
als de Paus zijn jubelfeest vierde kwamen niet
alleen blijken van deelneming van wege katho
lieken, maar zelfs van protestanten, schisma-
tieken, ketters, mahomedanen, anglikanen, in
een woord van alle partijen maar denkelijk.
Zelfs de keizer van Duitschland, een protes
tant, de keizer van Rusland een anglikaan, de
keizer van Turkije, een mahomedaan en meer
andere prinsen en koningen van ander geloof
stuurde den Paus de kostelijkste geschenken
toe. Ook de koning vin Italië, van wier gou
vernement de Paus het meeste te lijden heeft,
wilde de II. Vader geschenken aanbieden.
Meer nog, de Roelanders, hadden eene zekere
verplichting hunne huizen te bevlaggenwant
in de laatste kiesstrijd in ons arrondissement,
•als de meeste priesters tegen ons w,aren en
'overal het volk opstookte om tegen de Roe
landers te stemmen handelde M. den Deken
nogthans heel anders hij liet de kiezers vrij
in hunne keus tusschen Roelanders en Bewaar
ders, hij zegde zelfs dat het voor hem gelijk
ivas voor wie men stemde. Z. P.
Van onze bijzondere briefwisselaars.
Het gaat van langs om beter 't Was niet
genoeg dat men den E. II. Daens verbood de
mis te lezen in 't openbaar in het bisdom Gent.
Nu heeft het bureel der Godshuizen van Aalst
eene andere tiranie uitgevonden: De E. II. Daens
moet de mis lezen om 8 ure, noch vroeger
noch later. Zoo komt het dat hij de morgentrein
niet kan nemen om de zittingen der afdeelin-
gen van de Kamers te Brussel bij te wonen en
indien hij deze neemt dan kan hij de mis niet
lezen en dan zullen de phariseërs van de
bewarende partij roepen dat Priester Daens een
apostaat is en de mis niet meer leest. En van
eenen anderen kant zeggen zij aan 't volk ziet
gij hoe dat priester Daens uwe belangen in
acht neemtóp de laatste vergadering der
rechterzijde, wanneer er spraak was den accijns
op den tabak, was hij er niet te zien En noch
tans, die lafaards weten dat zij de oorzaak zijn
dat hij daar niet was; dewijl die zittingen 's mor
gens plaats grijpen, en zij pastoor Daens ver
plichte om 8 uren de mis te lezen, zoodat hij om
10 uren in Brussel niet meer kan zijn om aan
de morgendziltingen deel te nemen.
De Werkmanskring der Wilsonstraat te St-Joost,
een vasthoudislennestje, heeft hem teruggetrok
ken uit het demokratisch verbond der Werk-
snanshuizen. Weet ge waarom 7 Omdat men
'de kiezing van drie ware demokratische afge-
veerdigden van dezen kring had goedgekeurd.
De drij vasthoudisten ai'geveerdigden hadden
getracht die kiezing te doen verbreken Ziende
dat het niet ging hebben zij op eene zoogezegde
algemeene vergadering besloten zich uit het
verbond te trekken.
Het syndikaat der kareelbakkers van Brussel
is dus gesticht. Hun lokaal isde Belgische Leeuw,
bij de Groote Markt te Brussel. De standregels
zijn aangenomen en het bestuur is gekozen.
Men zal er eene tegenstandkas inrichten.
Het syndikaat heefi reeds getoond dat het
van geen slapen wilt. Het heeft besloten eenen
brief' te sturen naar de patroons om hunne
conditiën van werk op te leggen tegen de naaste
kampagne, alsook om reeds nu eene verhooging
van 25 cent. per duizend steenen te verkrijgen.
Aan den minister wordt eenen brief gestuurd
opdat zij afgeveerdigden zouden mogen sturen
naar den werk-en nijverheidsraad.
Er heerschte veel geestdrift op de vergadering.
Le Soir van Brussel, de meest franschgezinde
van België, houdt den zot met de Antvverpsche
burgerwachten die in 't Vlaamsch antwoorden.
Le Soir die somtijds lessen van demokratie
schijnt te spellen aan anderen, zou beter doen
de taal van bet volk alzoo niet te misprijzen
Zondag was het te Molenbeek inhuldiging
van de vlag en het lokaal van den werkmans
kring St Barbara.
Schoone en talrijke vlaggen met weinig volk
erachter, tenzij veel jongens. Weinig geestdrift
Nultelooze dag voor de Kristene demokratie.
Deze kring ten anderen is ook onder den dwang
der bewaarders. En die mannen peinzen alzoo
het werkvolk van het socialismus af te houden.
Zij zijn er wel mede.
Een nuttig werk is de stichting van t Verbond
dér Kristene gilden van onderlingen bijstand van
't arrondissement Brussel. De heer Brants, die
de ziel van 't werk is, werd als voorzitter ge
kozen. Het verbond zal zich met geen politiek
bemoeien.
De bestuurraden der werkmanshuizen van
St-Gilles en Elsene hielden over eenige dagen
gezamentlijk met hunnen hoogen raad eene
vergadering, waarop het bestuur van St-Gilles
uitgemaakt werd voor ruziemakers omdat zij
met hun vaandel deel namen aan de stoet tc
Ninove. Er werd dan ook besloten met 16
stemmen tegen 12 eene nieuwe federatie te
stichten van werkmansvereenigingen en waarop
de afdeelingen der Kristene Volkspartij zouden
uitgesloten worden. Dus Eendracht en Arbeid
van St-Joost-ten-Noode, Union democralique van
Schaarbeek en verders de kringen van Vilvoorde
en Ilalle mogen niet meer meê doen omdat
ze demokraat zijn Hoe langer hoe meer, doen
de bewaarders zelfs de strop om hunne keel
De Cercle St-Josse, Wilsonstraat heeft besloten
geen deel meer te nemen aan de werkzaam
heden der Federation démocratique, omdat hun
zulks verboden wordt door de nobiljons bestuur
leden van den kring. Werkbroeders, vlucht
die kringen van verslaving en verdrukking.
Het voorloopig bestuur der féderation democra
ts q.ue heeft maandag avond in hare vergadering
besloten het conservatism te bestrijden.
Toekomende Zondag zullen er twee meetings
in het arrondissement Brussei plaats hebben be
legd door de Kristene demokraten.
Op het laatste oogenblik verzekert men ons
dat het werkmanshuis van St-Gilles weigert de
federatie bij te treden omdat meii de ware
demokratische kringen uitsluit.
Wel gehandeld mannen van St Gilles.
Brusseleer.
TJit West-Alaaiideren.
In Brugge slapen de Gilde der Ambachten
en de Burgersgilde op hunne lauweren, geplukt
in de laatste kiezing. O! zij zijn zoo schoon.
Ge moet u maar inbeelden dat zij Volksviir-
tegenwoordigers hebben die de demokralisithe
belangen verdedigen, die de taal van het v>lk
in de Kamers doen weerklinken! Ongelukkig,
't is maar eene inbeelding!
De Gilde der ambachten is eene gilde van
slaven. Men houdt er den werkman gekluis
terd onder het oog van zijnen tyranieken baas;
men draait en keert er zoo goed den werk
man dat het hem onmogelijk is eigene ware
demokratische kandidaten in tijd van kiezing
te stellen en zijn gedachten in de vergaderin
gen te uiten. Zoo dwingt men de vrije werk
lieden bij de socialisten over te gaan.
De Burgersgilde durft niet onafhankelijk op
treden. Onder voorwendsel van Brugge-zee-
haven, enz. zeggen de K. VI. dat zij geene
oppositie mogen maken tegen de kath. Ver-
eeniging: de Concorde. Zijn dat nog de afstam
melingen van Breidel om zoo le spreken?
Onder 't juk blijven van Franskiljons, die maar
eene hoedanigheid bezittendat zij geldmannen
zijn.
En omdat de Iv. behoudsgezinde vereeniging
tot nu toe de officieele kath. partij was, wilt
dat zeggen dal zij het moet blijven. Dat de
Burgersgilde met een breed Vlaamsch en Volks
gezind program opkwam, ge zoudt de Gilde
der ambachten en de Concorde zien vliegen.
En nochtans zij hebben de mannen om dit
te doen: maar zij durven niet!
Dat men het voorbeeld volge van Antwer
pen daar is de meetiiig zöo machtig en toch
komen de vrije VI. Demokraten als nieuwe partij.
In Oostende zal er strijd zijn voor den Kamer
zetel opengevallen door het afsterven van den
heer Carbon. Zijn broeder treedt op als kath.
candidaat; de socialisten stellen Hardyns op
de rang men spreekt ook van eenen kan
didaat der Kristene demokratie.
De Eerw. heer Verriest, de breedste geest
van West-Vlaanderen, is nog eens vernederd
geweest. Men heeft hem verplaatst van VVacken
waar hij eenen onderpastoor had naar Ingoyghem
waar geen onderpastoor is. De hooggeachte
leeraar, die Albrecht Rodenbach gevormd heeft
zal dus het mikpunt blijven van den haat der
vasthoudisten, en de hoogere geestelijkheid zal
daarin medewerken Men zal de oogen openen
wanneer het te laat zal zijn! Het volk mort
tegen zijne verdrukkers. De storm zal al met
eens losbersten.
Het Vlaamsche Volk heeft schrik dat de
Kristene Demokraten den Geest van het socia
lismus zou kunnen aannemen, indien men met
haat en drift tegen de rijken te werk ging. Het
blad vraagt voorzichtigheid, omdat vele katho
lieke niet bereid zijn tot de nieuwe gedachten
en dat alles zijnen tijd moet hebben!
Het VI. Volk komt ten minsten 10 jaren te
laat. Indien de rijke katholieke nog niet gereed
zijn, de anderen zijn het. Ten anderen de eerste
zullen het nooit zijn omdat zij het niet willen.
Die bekentenis dat de bewaarders niet gereed
zijn is kostelijk: Men moet zeker wachten tot
dat .de socialisten alles overmeesterd hebben?
Het blad spreekt ook van liefde
Maar telt de rechtveerdigheid niet meer! En
het blad heeft menig maal erkend dat de hui
dige-; toestand onrechtveerdig is.
En door wie is die toestand veroorzaakt?
Is het de schuld der werklieden Bijlange niet.
Vlaamsche Kerel.
Mie en Tiste.
Tiste. He wel, Mie wat zegde nu, als ze
willen ze kunnen wel, he kind
M.Ja Tiste, kunnen, op hun zeven
gemakken.
T. 't Begint te beginnen, he't zal er al
komen, 't is enkelijk een kwestie van niet af
te geven 't is permentelijlc le zien nu, had
de Christene Volkspartij niet opgekomen, ons
pijp bleef belast tot aan den rand.
M. Ja, 't is zoo, man maar weet ge
wat d'oükens nu weèr zeggen, Tiste?
T. Wel bij neen, Mie, den duivel kan
't raden.
M. Toet jongen, lijk ze zeggen 't komt
yan hen ze zijn zij weer die 't deden
T. Ha, die cernische djanters nochtans
ik geloof 't nog beter als ge 't zegtge zoudt
zo daar toch onder d'aarde in de zee moeten
mijnen, he Mie ze moeten toch op hebben
he, dat ze met 't volk nog te doen hebben van
over drij of vier jaar, eerde klok bestond, ho
die oü vasthoudisten toch
M. 't Is zoo man, en weten pertan dat
elk dat weetten minsten wel een half dozijn
keer al, zijn z'ons dat komen beloven eiken
keer dat hol stemming was op de politieleen
kiesdiner, daar vroegen ze al prinsmuilen aan
malkander, wat ze weer eens de boeren gingen
wijsmaken en cito 't was gevonden De tabak-
wet afschaften, en met een gemaakte kolerie
zoo zeggen Hooggeachte vrienden en ken
nissen,want Tiste van stemming tot stemming
