-
ORGAAN DER CHRISTENE VOLKSPARTIJ.
Mgr. tie Harlez j
Alles voor en door het volk!
De toestand in het land
'fu cene mcer"
De geest van solidariteit.
Gesuikerde Pillen.
Parlement.
NEGENDE JAARGANG, Nr 14 5 CENTIEMEi." HET NUMMER. ZONDAG S3 JULI 1899.
KLOKKE
ROELAND
Mijn naam is Roeland,
Als ik klep is hel brand,
Als ik luid, o heil en glorie,
Js 't victorie,
in Vlaanderenland
ABONNEMENTSPRIJS vooraf betaalbaar.
Een jaar 2,5o fr.; 6 maanden i,5o fr.; 3 maanden 0,80 fr. (Voor 't buitenland 4,60 'sjaars).
Men schrijft in bij P. Van Scliuylenbergii,
uitgever, Kerkplein, Ninove, en in alle postkantooren van het land.
blijft immer duister, zwaar, grot eu heel gesltld
om er den kop bij te verliezen.
De commissie der XV is eene kluchtzij moest
eene oplossing zoeken en 'tis zooveel sppelen
als peeren.
Op 't einde van 't spel zal de beste oplossing
nog zijn, geene oplossing te hebben eu de kie-
zing van 1900 te laten beslissen.
M. Woeste heeft een nieuw manifest aan de
conservatieve association gestuurd.
Men weet dat er in de laatste 1 aadpleging zich
maar één kring voor zijn geliefkoosd eennamig
stelsel verklaarde, 't Was zijne verplettering
doch de Waal laat zoo gemakkelijk niet los en
hij hoopt nog door dwang en iutriguen eene gun
stige stemming te bekomen.
't Is de laatste pijl dien hij verschiet
Allo, slapers, ontwaaktuw a Feldherr» heelt
ook u vandoen, om de muren van Jericho te ver
dedigen.
ZiJtrepjoep lezende, dachten wij aan Die uiicht-
liche Ileerschau van Zedlit/., aan den held van
Waterloo die zijne gesneuvelde braven bij't ma
nelicht aamentrommelt, overschouwt, maar wier
wachtwoord uitsterft in een droet gemurmel
St-Helena
M. Woeste is, ondanks al zijne moeite, niet ver
van St Helena meer verwijderd.
Wat de conservatieve kamerleden betreft, het
schijnt dat er in de laatste dagen groote bekeerin
gen onder hen hebben plaats gehad.
VolgeDs de a Réforrae is het getal aanhangers
der Evenredige Vertegenwoordiging van 35 tot
Iets dat zeker is, 't is dat de conservatieven in
nauwe schoentjes zitten en moeten kaatsen of
teekenen.
Geven ze niet toe, de kieziDgen slaan hun plat.
En toegeven verkleint hunne macht zoo gevoelig
dal zij voor eeuwig een kruisken mogen maken
over hunne alleenheerschappij. De keus is dus
fataal. Doch
die wat zoekt, vindt wat.
Loontje komt vroeg of laat om zijn boontje.
Wat moeten wij doen 7
't Spel afzien en wakker op den post blijven.
De tijd is to schoon om^u geene vruchten te
plukken.
De verdrukkers zitten in 't net en hen goed ge
vangen te houden is onze- plicht.
P. V. S.
nat**/
Een d ir grootste geleerden der wereld is niet
meer.
Wij die de geachte eer hadden lot zijne vrienden
tebehooren en menigen blijk van vertrouwen,
belangstelling, echte vriendschap en aanmoedi
ging van den beroemden geleerde hebben ont
vangen, zijn diep verslagen geweest door zijn
afsterven. Met ontroering hebben wij eenige
zijner brieven herlezen, waaruit zooveel harte
lijkheid, vaderlijke bezorgdheid, wetenschap,
edelmoedigheid en doorzicht stralen. Op hem
mochten de gekende woorden van het la
tijnsche vers ten volle toegepast worden
transiit benefheiendo.
O waarom moeten vernuftige geesten als een
Mgr. de ilarlez sterven Zulke menschen zou
den eeuwig moeten leven. En toch kunnen
wij niet gelooven dat zij werkelijk dood zijn.
Zij blijven leven in ons hart, in onzen geest en
hun aandenken zal blijven bestaan niet ge
grift in marmer of brons maar in het hart van
het volk.
Een liberaal blad schrijft van Mgr. de Ilarlez:
Hij was een der eigenaardigste figuren van de
xi hoogere geestelijkheid van ods land, zoowel
door zijne wetenschap als door de onafhanke
lijkheid en eerlijkheid zijner opinies. Op het
terein der taalwetenschap had hij eene wereld-
x) beroemdheid verworven.
Gelukkige dooden, die zoo hoog door hunne
tegenstrevers geacht worden Schatten weten
schap liggen opgehoopt in zijn tijdschrift Le
Musiüon.
Als taalgeleerde stond hij Inderdaad hoog.
Hij kende 't Sineesch,'t Japaneesch, 'tZendsch en
alle Oostersche talen of dialecten beter dan een
Oosterling zelf, die er bijzondere studies zou
over gemaakt hebben. Het Boeddhism had voor
hem geene geheimen.
Zijne grondige wetenschap gebruikte hij niet
alleen om de geleerden voor te lichten maar
ook om onzen godsdienst tc verdedigen tegen
over de rationalistische wetenschap, die er op
uit was de goddelijkheid van Christus te betwis
ten en hem te doen doorgaan voor een Kopist of
een verre volgeling van Doeddha. Wij herin
neren ons dat een rationalist enkele jaren bij
hoog en laag hield staan in de oorkonden van
een Boeddistisch klooster in Tibet gevonden tc
hebben, dat Christus daar had verbleven en er
aldus de grondbeginselen zijner leer gevonden.
Het was een donderslag in de geleerde wereld
die twijfel verwekte bij menig katholieken ge
leerde. Gelukkiglijk was Mgr. de Harlez daarom
de bewering in duigen te slaan, die dan ook
voor de geleeiden zooveel waarde kreeg als'
de werken van Renan, 't is te zeggen 0.
Al die uitstekende verdiensten werden dood- 1
gezwegen door kleingeestige en haatdragende
iuidjes, die zich katholiek noemen. Die wereld
beroemde geleerde, dieafstammeling uit een derf
edilste geslachten van het land, die hoogleeraai|
der Alma Mater van Leuven, die priester zon-'
der vlek, de roem van ons land, was een Chris-)
ten demokraat. Dit was zijne ijselijke misdaad 1
In de oogen van de bewarende Gazette de
Lxége, Courriek en kleiner bewarend Janhagel
was hij een Boeddhist, die op zijne plaats was tn
Sina, maar niet in België.
Mgr. de Harlez was echter te hoog verheven
boven die mannekens, jiie naar hem spogen,
maar wier speeksel op eigen neus terug viel, ca
werd hij begekt en bespot door die ellendige
schrij velaars, hij genoot de achting en den eer
bied van alwie het hart op de rechte plaats droeg.
Niet den oorlog maar den vrede, zocht die
priester met breede gedachten en evangelische
liefde.
Zjo stelde hij in 1894-95, voor den schooloor-
log in ons land te doen eindigen dooreen wets
ontwerp, dat afgekeken was naar het Engelsche
en het Hollandsche en een steun vond in Georges
Lorand.
De oude katholieken, vonden de oplossing
te simpel en te schoon. Woeste zag met mis
prijzen neer op den hoogleeraar van Leuven,
die, aldus den onderdanigsten onder de onder
danen van Z. H. den Paus beletten zou nog van
den schoolstrijd te leven. En het ontwerp werd
begraven.
Nochtans is het onze meeDing dat de school-
vrede maar zal hersteld worden na het stem -
men van de Ilarlez ontwerp.
Alhoewel Waal was hij vlaaraschgezind.
Zijne bezorgdheid strekte zich ook uit lot de
Vlaamsche Christene Volkspartij. Verleden jaar
zocht hij eene toenadering te brengen, een
modus Vivendi tusschen haar en den Belgischen
Volksbond. Hij wendde zich zelf tot ons en
anderen, we bewaren rnet eerbied zij no brie
ven die hij ons daarover stuurde, doch zijne po
gingen mislukten weeral, door do ongelooflijke
uwaze streek, die priester Daens uit de visitatie
te Schaarbeek deed zetten.
Reeds gevaarlijk ziek en kwijnend was dit
mislukken een feilen slag voor den verzoenings-
gezinden prelaat, die de zelfstandigheid en vol
ledige onafhankelijkheid der christene vlaamsche
volkspartij erkende en wilde doen erkennen.
Vrienden, een goed gebed voor hem, die uw
beste en edelste partijganger was.
en audere socialistische bladen worden onder
steund door de coöperatieven hunner partij fan-
ders vielen ze.
Wat is dan de plicht der demokraten waar
dig van dien naam 7
Die is klaar aangewezen en behoeft geen uitleg.
Ondersteuning aan de democratische drukkerij,
wier uitgever geene kesten, opoffering of moeite
spaart voor de propaganda. Elk zijn steen
tje en het gehouw rijst op.
De gemeentebesturen waar onze partijgenoten
meester zijn kunnen er vooral veel aan helpen.
De democratie eischt wederliefde.
Verspreidt de vlugschriften, boekwerken, enz.,
der christene Volkspartij en alzoo zult ge helpen
in het dekken der veelvuldige geldelijke onkos
ten die voor het gemeenzame doel moeten gedaan
worden. F. Lambrecht.
Het is niet slecht van tijd tot tijd onze mannen,
den geest van solidariteit té herinneren die onder
de demokraten moet heerschen.
Elk weet bet Wij zijn eene partij van arm
volk en zegt het spreekwoord de eene arme
mensch moet den anderen helpen». 'tlsde
echte waarheid.
't Is enkel op ONS ZELVEN dat we mogen re
kenen en zoo dat niet is wat dan 7...
liet woord Wee hem die alleen staat zou
voor ons ten strengste bewaarheid worden.
Den geest van onderlinge behulpzaamheid,
van solidariteit, eu we staan sterk vereenigd
als een kerk, wier arduinblokken hecht aan el
kaar verbonden zijn
Ik zegde dat het goed was dit van tijd tot tijd
eens te herinneren.
Wie denkt eraan van tijd tot tijd Weinig of
geen... het zij rondweg gezegd.
Iedereen leest geern onze weekbladen, doch
weet men wat opoffering en meer dan dat die
kosten
In alle partijen is dit gekend al de bladen der
conservatieve partij zijn verslaafd omdat zij op
a solde staan. Geen enkele partij bezit bladen
ofze steekt er jaarlijks duizenden in. Vooruit
ANNONCENPRIJS per drukregel:
Gewone annoncen o,i5 dikwijls herhaalde bij overeenkomst; vonnissen o,5o reklamen 0,75.
Alle briefwisseling, vrachtvrij.
Ongeteekende brieven worden geweigerd. Men zende alles vóór donderdag middag.
/sasssSÉÉ
M. '0 Verlichting tegen de dood, Tiste
\i chikaanen meer nfet.
T. Bijgevolg geen gevaar
M. Niet'n 2iar, Tiste, hij staat alleen met
uitkapping.
T. En Béthune dan 11!
M. Goede God, dienen kinkel, wien dat ge
toch wilt noemen, 'tis de vlieg vau de postkoets,
Tiste'n zero lijk een huis, 0 in 't cijfer, rem -
placant in de kamer van den bezem, 'nen kolos
salen niemendal.
T. En wat doet hij
M. Lijk altijd, Tiste kruipen en vleien en
schoonschaven en mouwvegen, cn Jan en alle
man over gunsten door anderen verkregen be
danken eeoige regelen van buiten leeren en 't
fabelken dan opzeggen, en laat hij iets schieten
voor de vuist, 'nen hoop muilpeeren riskeeren,
en lijk 'nen schoothond achter d'auder hem gaan
wegstoppen ziedaar gansch zija parlementaire
loopbaan, Tiste.
T. Zoodat hij Woeste toch gaat volgen
M. Ja, man, 't zijn twee jongens van Bsr-
gen-op-Zoom ze trekken er van deer en z'en
kommen nimmer weer
T. Sapderlippoi'ET, hadden ze 't land zoo
kunnen uitkappen, lijk Schrijn met zijn varken,
ze zouden daar zeker zoo een goed broks-
ken uit den filet voor bibi uitgeknipt hebben, lie
meester en T kindje van papa was voor eeuwig
gered.
M. Dat was 't inzicht van Woeste, Tiste
zijn voorstel was de maal ot de mantel.
T. En 'l ls%vde maal nu Ha, ha, ha.',
M. Ja, man, en^ voor eeuwig Tiste, we
hier '11 zonderl*H~ ••-.«---«-o %iea Kr«-
1I©-VJ-i'—j [.m Hl. - liuüé-
en'izal aanschouwd/hebben, 'u eente i evolutie,
'nteoóri-vj-yoor <>3 dood onderduims....
v V. W4I ge -.egt
M. Een pelotonvuur zonder weerga,','nen
aanval op malkander als baanstroopers on struik-
roovers en zeeschuimers.... en Jan De Lichten
en Bakeianden.
T. Maar zwijgt, meester
M. Ja, ja... een viergevechtdat er de stuk
keu zullen afvliegen, 'n moorderij, '11 bloedver-
gieting, 'nen aanhoudenden aanval, tot er drij
zullen stervend en bezwijkend met hun sporten
omhooge in 't zand liggen.
T. Gods genade toch, wat staat er ons te
gebeuren
M. Ho Tiste, dat zal leutig zijn.
T. Ja, ge noemt gij dat leutig, gij
M. Natuurlijk, Tiste, wie meent ge dat dien
oorlog gaat voeren
T. Welde menschen, he, lijk daar le Brus
sel overlaatst nog...
M. Belange niet, Tiste,'t zullen de oükens
ondereen zijn.
T. Zoo, zoo
M. Zeker, Tiste, ge moet weten dat met
d'evenredige vertegenwoordiging den eersten
keer al, er twee zullen moeten wijken. Hewel,
jongen, Aa'stzegt van nu al dat ze Vanderllnden
gaau opofferen, en Bethune willen behouden
de geestelijken integendeel willen Woeste verslij
ten Geerdsbergen cn wil hem als vroeger van
Aalst niet weerom laten bastaard maken, eu De
Saedeleer gaat doen lijk de koster, hem vastklam
pen aan 't gers.
T. Hola, ik begrijp al.
M. 't Is al goed te bemerken,Tiste Woeste
begint zijn batterijen te stellen 't pensioen van
d'oü werklieden is al rijp jongen en wonder
ij eb wonderheden, verleden week trok hij arm
aan arm met Beernaert naar Mechelcn bijge
volg, Tiste. elk zal voor 't kind van zijn moeder
zorgon, en God beware d'anderen.
T. Ja, maar, zouden z'er niet tusschenko-
raen?
M. Wie, Tiste, wie jongen de tijd van
strooiken-trek is voorbij. Te Roeselare was dat
goed, maar hier let eens op.
T. Te Roeselare
M. Ja, ge kent toch die historie zeker 7
X. Wel, bij neen ik, vertel eens
M. 't Doet man, de katholieke Associatie
wou Verriest doen verkiezen, den broer van den
pastoor, 'nen man met talent en bekwaamheid en
van breede gedachten maar de geestelijken van
de streek hadden liever den kasteelkeer De Jon-
ghe, onder opzicht van verstand 'nen Bethune
tweede editie, bekrompen en heerschziek en
stampvol ambitie. Hewel,Tiste, otnJLgescnil daar
te slissen werd te Gent 't kortste strooi getrokken
en natuurlijk, De Jonghe kwam zege\ lerend uit
van tusschen den duim en den wijsvinger van
'nen verren kozijn.
De Belgische Volksbond bestaat die nog?
heeft, na eene eerste stemming ten voordeele
van Peerebooms monstertje uitgebracht te heb
ben, nu gevraagd dat de Kamer de volledige E.V.
zou stemmen. Wat doet hij met Bethune en Hel -
leputte, zijne pasjas, aanklevers van het eeuna-
aiig stelsel Waar zijn de verroeste banbliksems?
Le Patriotk spelt de le3 aan de honorabelen
per,rechterzij, die maar één doel hebben zich te
lloen cimenleeren op hunnen zetel. %Ze zijn niet
^kzuchtig, 't is 't katje.
De afgod Woests is lcelijk aan 't dalen, llij
Macht van die oude heiligen die eertijds druk
/«zocht werden door pelgrims, maar nu hunnp
'iie houtwormen. WöesieTcs^héii 1© IwÜvmet
eel luirter begraven geweest.
Eene briefwisseling uit Rome aan de Justick
bevestigt, dat M. Woeste overlest van den Paus
pen gepeperd telegram heeft ontvangen, dat hij
ysich wei gewacht heelt bskend te maken. Is 't
(misschien daarom, dat de bewaarders nu Pius IX
:itt zijn graf halen om ons te bevechten Leo XUI
plooit niet genoeg, naar die beeren hun goeste.
Hij wil zelfs niet tusschenkomen in de zaken van
ons land en dat doet hun kroppen van spijt.
A propos van den Paus, het is nu algemeen
gekend, dat de IJ. Vaderde christenen van Bel-
i-'.ë zal vrij laten in de politieke kwesliën (wij
hebben verledene week de woorden van bel blad
van 't Vatikaan aangehaald) en nu komt een ser
vetje van Ninove aan zijne lezers vertellen, dat
de Paus eene encycliek gereed maakt tegen de
democraten Hei weet wel niet of alles nauw
keurig is, maar er hangt toch iets in de lucht 11111
En aan die uit de lucht gegrepene leugens geven
zijno arme dutsen van lezers wekelijks 5 centie
men, om... ingelicht tc worden. Verachtelijke
papierbedervers! (Stijl van den confrater in Chi°)
Sire Leopold durft door de straten van Brussel
niet meer rijden uit vrees van uitgejouwd te wor
den. Moet ons dat verwonderen 7 De koning is
de gevangene van het ministerie, dat de boeien
nog nauwei heeft toegehaald door te beletten, dal
de wet op de speelhuizen zou besproken worden.
Welnu, men verzekert ons, dat de koning zijn
kasteel van Ardenne verhuurt aan eene bende
j spelers, die het bont maken eu er afzakken met
Parijscho nachtvogels, in den aard van Gleo de
>>-?ieiode. Is dit waar, 'l en zal do ilauwe konings
gezinde gevoelens der Belgen niet versterken.
Do christene democraten, die hem niet verge
ven kunnen op het Vatikaan en op ilo bisschop
pen drukking te hebben uitgeoefend, om de
christene democratie af. te doen keuren, hebben
ook geene reden om Sire in hun hart te dn
Wij begrijpen heel goed Sire's verlegenheid.
Tiste. Hewel, meester, zeg eens
M. En 't ander, 71ste
T. Wat zoudt g'er nu van peinzen 't is
zoo stil, he... zoo stil als in 'n kerke.
M. Na 't onweer de kalmte de gang van
de natuur, Tiste de zaak is in overweging.
T. Hoe, de zaak in...
M. - Ja, Tiste, ge weet, eer de rechter zijn
vonnis geeft dat hij de zaak in overleg houdt, op
oobepaalden tijd maar ineens dan op 't onver
wachts wordt de ring aan uw pijp gesmoord
't is zoo met de wet.
T. Ook 'nen ring rond hun pijpe
M. Natuurlijk, Tiste.
T. En Woeste zijn voorstel?
