ORGAAN DER CHRISTENE VOLKSPARTIJ.
l.u
Alles voor en door het volk!
Nihil sine labore.
A De Backer.
Leest en verspreidt
DE BOERENALMANAK
HET LANDELIJK WETBOEK
Tegensprekelijke meeting.
Een Beroep
Werklieden, uw zweet, uw bloed.
Verkoop der Armgoederen,
NEGENDE JAARGANG. Nr 35
S CENTIEMN HET NUMMER.
ZONDAG 17 DECEMBER 1899.
KLOKKE
ROELAND
Myn naam is Roeland,
Als ik klep is het brand,
Als ik luia, e heil en glorie,
ls 't victorie,
In Vlaanderenland l
ABONNEMENTSPRIJS vooraf betaalbaar.
Een jaar 2,5o fr.; —6 maanden i,5o fr.; —3 maanden o,8o fr. (Voor 't buitenland 4,60 'sjaars).
Men schrijft in bij P. Van Schuylenbergh,
uitgever, Kerkplein, Ninove, en in alle postkantooren van het land.
ANNONCENPRIJS per drukregel:
Gewone annoncen o,i5 dikwijls herhaalde bij overeenkomst; vonnissen o,5o reklamen 0,75.
Alle briefwisseling, vrachtvrij.
Ongeteekende brieven worden geweigerd. Men zende alles vóór donderdag middag.
De inschry vers op Klokke Roeland
voor 't jaar 1900 ontvangen het blad
van nu tot Nieuwjaar gratis.
Vrienden, bezorgt ons abonnementen.
Proefnummers worden gestuurd.
't Is te zeggen men komt niet op
kousen en zokken in den Hemel
Woorden van onzen vriend Van
Schuylenbergh in den premier Ninove
van zondag laatst.
He wel, juist op die woorden is het
dat ik mij bezonder steun voor mijne
persoonlijke stelling elk zijn spel
De afzonderlijke strijd is mogelijk
overal waar er gewerkt wordt, en de
bedoelingen der christene volkspartij
worden bekend gemaakt.
't Is niet uit boosheid dat het volk
zijne belangen onder de voeten trapt, 't
is uit onwetendheid.
Overal waar de christene demokra-
ten in 't strijdperk kwamen hebben de
uitslagen dit uitgewezen.
Aalst was min of meer goed be-
wrocht, en van de eerste stemming
werd een onzer mannen verkozen.
In de laatste stemming zou de lijst
houdsgezinden, had niet de onvolle
digheid van den lijst stof geleverd tot
verdenking van onderling verbond.
Daardoor, ol juister, door de
lasterlijke campagne die op grond van
dit onvolledig opireden gevoerd werd,
zijn minstens vier duizend stemmen
over gansch het arrondissement ver
plaatst van den lijst der demokraten op
dezen der woestisten.
Dendermonde werd bewerkt slechts
gedurende twee maanden en de vriend
Ducatillon kwam in balloteering met
'nen minister.
De zuidkant van Kort-ijk werd door
sprekers bestormd vijf achtereenvol
gende zondagen Planckaert en Duca
tillon hadden ruim 8000 stemmen.
Integendeel te Oostende, te Gent en
te Rousselare waar gestreden werd om
enkel het bestaan der partij te doen
kennen, was de uitslag onbeduidend.
De werking alleen is het middel om
vooraleer we tien jaar verder zijn eene
christen democratische meerderheid in
de Kamer te hebben.
Maar die werking moet aanhoudend
zijn,en bezonderlijk ze moet belangloos
zijn.
Aanhoudend, in dezen zin, dat het
niet voldoende is van eenige weken
voor de verkiezing eene partijvergade
ring (op 't papier) te beleggen, en de
krijgsverrichtingen van 'nen stormloop
(zonder leger) vast te stellen.
Er moet gewerkt worden van stem
ming tot stemming, is het niet aan de
propaganda, ten minste aan de inrich
ting.
Dit mag vergeleken worden aan de
houding van 'nen student die slaapt en
luiert 't jaar door, en in de twee laatste
maanden voor 't examen alles wil her
stellen, hij beult zich af, werkt en
zwoegt om een mengelmoes van onbe
paalde begrippen in zijnen geest te
knoeien, en als de groote dag aan
breekt, hij is verlamd en vermoeid en
loopt uit op 'nen fiasco.
Kon hij op 't laatst oogenblik een ver
bond met zijne beulen (prolessors) slui
ten om aan 't onoverkoombare der
vraagstukken t' ontsnappen, hij zou
niet twijfelen.
De tweede maal zou natuurlijk de
moeielijkheid veel grooter vallen en ook
de toevlucht tot verbond meer noodza
kelijk.
Gevoel van eigenwaarde, besef vai
zelfstandigheid zou zulk een perka
mentbezitter nooit hebben.
't Zellste geldt voor eene politieki
partij.
Belangloos moet de werking zijn
het doel der partij mag alleen die wer
king richten.
Daarom zou ik al de kandidaten der
aanstaande kiezing zich willen zien
verbinden, om, wanneer ze voor vier
jaar verkozen worden, onmiddellijk in
een ander arrond'ssement de werking
aan te vatten en na twee jaar er strijd
te voeren.
Op die wijze zouden de gedachten opj
korten tijd doordringen overal.
Het getal vertegenwoordigers zoti
van stemming tot stemming verhoo-
gen.
't Zou 'nen spoorslag zijn tot werk-,
zaamhcid voor hen die geen bevoor
rechte plaats op den lijst der partij be-
kleeden. 't Zou ook de vollediging
van den lijst en de bepaling der stand
plaatsen vergemakkelijken.
En bovendien het zicht dier werking
dwars door zee, zou de behoudsge
fiiGÖf-alisciiyl\VefJTë berde komt, uit
vrees van die nationale democra
tische kandidaten krachtige wapens in
d'hand te geven die ze natuurlijk in
d'eerste verkiezing tegen hen zouden
richten.
Die maatregel zou ten deele de be
perking Woeste en Bethune verijdelen
SLECHTS KANDIDAAT OP EENE PLAATS.
He wel, dit alles kan niet wanneer
de-christene volkspartij niet vrij is en
onafhankelijk van alle andere partijen,
om het even van welke kleur.
En vrij en onalhankelijk kan ze niet
zijn, wanneer ze ergens zou den schijn
hebben van dank aan den invloed van
andere partijen te zijn verkozen.
Volgens mij zou nu op 't hoold dier
kandidaten 'n politieke vlek kleven en
de rol ean nationalen kandidaat voor
hen onmogelijk worden.
Ziedaar nog eens, waarom ik, per
soonlijk, merk op, dus niet als par
tij, of als orgaan der partij meen,
dat samenwerking, verbond, do ut des
enz., heel nadeelig op onze toekomst
inwerken zou.
Hij bevat onder vorm van Catechismus
gansch de synthesis van het program
der Christene Volkspartij.
LEEST
60 centiemen.
Op zondag 17 December, aanstaande, om 10
uren voormiddag, in de feestzaal van Vooruit,
Bagaltenstraat, te Gent, tusschen Leonce Du
Catillo.'L christen democraat en Edw. Anseete,
socialistisch volksverlegenwoord ger van Lu k.
Onze vriend zal de thesis verdedigen Een
Vlaamsche hoogeschool is nuttig en
noodzakelijk uit democratisch oogpunt
beschouwd Gezel Anseete zal hem tegenspre
ken.
Dit debat heeft plaats ten gevolge van de ar
tikels in ons blad verschenen.
Wij wakkeren onze lezers aan die hoogst be
langrijke meeting bij te wonen.
Wij vragen nog eens aan de katholieken van
Dendermonde of zij het uitzettingsbriefje van
hunnen representant de Kerchove en dus zijne
onmenschelijke daad tegenover eenen werkloo-
zen arbeider goedkeuren.
Wij vragen dit in 't bijzonder aan zijne verde
digers MM, Dr. Van Sant en Leirens, burgemees
ter van Wetteren, Rooman-de Moerman d'Harle-
beke, burgemeester van Laerne, ridder de Nove
de Roden, burgemeester van Waesmunster, ad-
vokaat Bruynincx, notaris Vermeersch en Vande-
voorde, van Dendjrmonde, Mr. den pastoor van
Denderbelle en Mr. Emiel Tibbaut, volksverte
genwoordiger.
Hoe dikwijls wijzen wij niet op den ellendigen
en benarden toestand onzer werkende klas.
Onze stem gaat verloren in de woestijn.
Die meèdoogenlooze christen herten blijven
versteend als roofzuchtige Joden, eü ééo doel
kennen zij, één streveD, 't is het vullen van bun
coflre-fort.
Men duide het ons niet ten kwade, bijzonder
lijk den katholiek, den christen te hekelen, en
men denke niet dat het in ons gedacht valt een
anti klerikaal of ongodsdienstig geldschuimer
te verschoonen. Integendeel, zij nemen hun deel
,'a Ye ellende welke zij hewerken, ze wezen ver-
'öeï1 l6ög'J<ïöerr rijzen dë~armoede)
de biltere ellende met al hare akelige gevolgen,
waaraan zooveel menschen onverdiend lijden en
welke men in slaat is te doen verdwijnen.
Wij zeggen in staat het te verhelpen, het staat
vasten juist daarom valt een katholiek of chris
ten geldwolf minder te verschoonen dan andere,
zij die vergeten dat God gebiedt, het overtollige
weg leschenken en de naakten te dekken.
Uit een onlangs verschenen statistiek blijkt,
dat tegenwoordig omtrent een half miljard bel-
gisch kapitaal, in Rusland, 150 mjverheidsge-
stichlen hebben doen oprijzen en werk verschaf
fen aan duizeudeen duizende werklieden.
Voeg daarbij een half miljard, in alle lan
den van Europa, zonder de miljoenen te reke
nen die in aanspraak kwamen om Ahmed Rizza
uit het land te vei jagen en de wandaden on
moorden van het bloedroode monster, den
sultar. van Turkije, door katholieken te ver
schoonen
Men hoeft maar een dagblad in de hand te ne
men gansche bladzijden staan gevuld met op
roepen tot de renteniers enz., om aan den Dooau,
Donelz of andere vreemde streek, iets te ontgin
nen, aan welker hoofd katholieke volksvertegen
woordigers staan, in gezelschap van alle slach
van geldwolven.
Onze geestelijkheid had gelijk, toen zij in
't bisdom van Brugge onder andere in de vasten-
bulie liet aflezen, dat het land ten toppuüt van
rijkdom is gekomen.
Een land zoo klein met 6 miljoen inwoners
moet tot berstens toe van fortuinen gevuld zitten,
om toe te laten zulke ontzaggelijke sommen in
vreemde ondernemingen te steken.
En nochtans tot groote schande van die geld
duivels, die naar giridsche streken gaan om het
werkvolk wat meer af te persen dan hier, laat
ifrea uier de ai moede voortwoeden, zoodani gdat
men 1 armen duivel vindt op zes inwoners.
Gebruikte men dit miljard in ons land, welk
voordeel voor ons volk, welke leniging van de
ellende en bitteren nood
Doch neen, dit initiatief ontwaart men niet.
Dit zou voor gevolg hebben, den welstanden
de vrijmaking onzer werkersklas, en dit mug
niel zijn, nog nu nog ooit.
Die reactionaire bende gouden schurken kun
nen het niet verkroppen of zullen nooit gedoo-
gen, dat een werkman vrij omhoog durft zien,
en ztch losrukke uit de banden der huidige en
nieuwe slavernij.
L ie schoone redevoeringen uitgesproken door
de dweepers, gelijken veel aan Shakespeare's
onvergetelijk en Macbeth, waar deze schurk
de moordenaars betaalt en beveelt Bai.co om
hals te brengen, wanneer hij zich naar het feest
maal spoedde, waarop hij door Macbeth uitge-
noodigd werd, en die om zijn schelmstuk te ver
duiken op gezondheid dronk van zijn vriend,dien
hij wist reeds een lijk te zijn.
Velen kwijueu en sterven 'nen hongerdood, of
slepen een leven vol folteringen en bitterheid.
Die zedelijke moorden hebt gij, Kapitaal, op
uw geweten beladen gij ook, gij noodigt ze ten
disch, gij liegt en zwetst en men zou ons dwin
gen in bewondering voor u den knie te buigen.
Op uwe feesten verschijnt de geest niet der ar
men, want in uwe ondoordringbare zalen ver
geet gij in champagne en slemperijen het leed, gij
verdrijft hel spook der ellende terug in de hutten,
waar het de oorzaak wordt van twist en twee
dracht.
Ha 1 hoevele huishoudens die niets kenden dan
genotvolle dagen, wanneer het dagloon in bereik
was der noodigheden voor 't huisgeziu, in hoe-
vele is de twistappel niet opgerezen uit oorzaak
der ellende.
Eene beknorriDg van beide kanten, in plaats
van liefkozingen, het huis ontvlucht,de telgen als
last verwenscht en de moeder gedwongen met
verkropt gemoed en knarsetandend den eenen of
anderen rijken lapper te voet te vallen of zich
aan te geven op de lijst der armen... Dan zit men
in de klem, en men moet boven mannelijke krach
ten aanwenden om uit de klauwen te geraken,
't Is de strijd van de Boeren tegen de alverslin-
dende Britten.
Hoe dikwijls wordt een leven vol ellende en
vernedering uiet ontknoopt in een drama, een
zelfmoord van eene moeder niet hare kinders,
welke men verneemt in de dagbladen, in «aller
hande nieuwsals gold het een dagelijksch
voorval.
Waarlijk, 't is alledaagsch, en mén maakt er
bitter weinig, om't is toch eene arme sloor wier
plaats door duizenden wroeters, even ongeluk
kig, ingenomen.
Welke geheimen omvatten de muren der ge
vangenissen of bedelaarsgestichten van personen,
die om tijdelijk van ellende bevrijd te zijn de eene
of andere schelmenstreek uitvoeren.
En hoevele ongelukkigen ziin niet den weg der
''&ifené Fge "smeerpoetsen die de eer einS^C"*.
pulatie, het eenig erfdeel van den armen wroe
ter, onder de voeten trappen voor wat goud, dat
ze oos gestolen hebben en op zulke wijze resli-
lueeren 1
Andere staaltjes komt men dadelijk tegen. Zoo
ontmoette ik dezer dagen een gehuwd psrsoon
in een soldatenpak gesteken. Hij was zonder
werk, en om zijn winter onbekommerd door te
brengen had hij op de laatste schouwing der
soldaten den brigadier voor Imbécile uitgeschol
den, de straf of beter, de gratie voor hem, is
drie maanden terug onder de wapens
Moesten we voortgaan met op te sommen, we
vulden gansche dagbladen, met ongelukken van
alle slach, waar 't kapitalisme schuld aan draagt,
eh welke ze kunnen verhelpen.
Wat spotternij 1 die redevoeringen van liefde
tot het volk, beestigheden mag men zeggen,
die als de verbloeming zijn der daden van het
Mammonnismus.
En hoe vreemd klinkt dan die kollosale Heugen
zooals van 'nen Woeste, die den vooruitgang
bezingt van de nijverheid, die 't werk verschaft
en schoone daghuur, waarvan men op slinksche
wijze een groot deel ontsteelt in opslag van al
lerhande waren.
Een apostolaat is enkel in staat een einde te
stellen aan die eerloosheid, (fin de siècle.)
't Is de moeder die er zich moet mede ge
lasten. Op die baan moet ze haren echtgenoot,
haren zoon steunen, die den ommekeer in de
onchristene samenleving moet te sveeg brengen.
Onderscheid moet men maken, dat niet aan
den man de schuld te wijten is, dat het vroa-
ger stralend oog, somber neerziet op het teêre
wicht, welke het noodige ontbreekt.
Hel kapitaal moet de schuld aangerekend wor
den, dat het zog dat het arme schaap moet voe
den uit den boezem is gerukt.
Bovenstaande cijfers bewijzen genoeg, dat men
in slaat is u op te helpen uit de slavernij.
Enkel de vrees dat het volk zijn eigen meester
zij, is de oorzaak der werking der reactie, de
wreede en onmeèdoogenlooze bende die het
volk met opzet laat hongerlijden.
Erkent uwe weerdigheid slaat dit roofzuchtig
dier den kop in, niet in bloed of opstand, maar
met vastberadenheid en manhaftigheid langs
wettigen weg,'t is de heropbeuring en de vrijheid
van ons volk
Van Cleven.
met omzetting van het produkt in
Staatsrente, en aanwending dier gelden
tot gedeeltelijken afkoop der pandschul-
den.
Daarover schreef ik de «Schets van Lande
lijke Huishoudkunde uiigegeven in Klokke
Roeland en aldaar verkrijgbaar.
Ik acht hel onnoodig dus nog terug te komen
op den grond dier zaak.
'k Wil hier zoo kort mogelijk een feit verhalen,
een onder duizenden dat de noodzakelijk
heid vau dieu maatregel weerom komt staven.
