A. De Backer.
Temsche.
Leven en Dood.
Onze Kringen
Priester DAENS-Penning
Tusschen Engeland en Transvaal
Groote nederlaag der
Engelschente Stormberg.
Het had plaats in mijne gemeente (Denderhau-
tem) daarom nochtans mag men het niet als 'n
lokale gebeurtenis aanschouwen dergelijke
wraakroepende misbruiken grijpen ongelukkig
lijk plaats overal onder het tegenwoordig systeem
der openbare liefdadigheid.
Nu, ter zake
Op 28 November ontving ik 'nen naamloozen
brief uit Denderhautem.
In dien brief kwam onder andere voor
a Gij boogt op uwe demokratie, en gij zijt me-
déplichtig aan al de aanslagen die op onze
o gemeente tegen de belangen van het volk wor
den gesmeed.
Ik wil niet spreken van de belooning aan
t den heer pastoor in de rste zitting gestemd,
200 fr.door hen zeiven die het vroeger uit de
begrooting schrabden.
Politieke erkentelijkheid, of schrik voor be-
c straffing over hunne optochten naar Gent.
t Ook niet over de toelage aan de bewaar
t school die alleen diensten bewijst aan een
c klein deeltje der gemeente, en daarbij zelf spot
met die toelage, ingezien ze een kapitaal van
c minstens achtduizeud franken omwerpen en
c lot gruis verbrijzelen.
Evenmin over den tour de force die in de
begrooting der gemeente plaats had, om 'tevèn
wicht in de armen rekening te kunnen herstel-
len en den arme met zijn eigen vet te smeren.
t 'k Wil alleen niet spreken over iets wat ik
van nabij heb bemerkt en berekend.
In de wijk Borrekeris heelt het armbureel
'nen els-bosch. Ge moet weten waar
hij ligt, 't is juist vis A vis dier weide waar
'nen Schepene, of zijn broeder, de boomen
heeft gebruikt voor pijlen ('tgeen hij niet doet
aan eigen goed) en zoo om 't minste den ar-
me voor drijhonderd franken beschadigd.
c Genoemde bosch is groot 140 roeden en had
vijf jaar kap volgens gebruikelijke bereke-
t ning mag men dit nemen op 25 centiemen per
jaar en per roede.
Dien bosch had dus eene verkoopwaarde van
Honderd vijf en zeventig franken.
Hij is door drij armmeesters, buiten weet en
a toestemming der andereD, uit ter hand ver-
kocht voor vijf en zestig franken.
De burgemeester,hooge beschermer van den
arme, zal niet zeggen dat hij het niet wist, hij
zelf heeft het elshout voor den kooper weg-
Al zulke zaken, enz. enz.
Ik heb die zaak onderzocht en het is juist wat
die die naamlooze schrijver verhaalt.
Ik deel volledig zijn gevoelen «dat zulke fei
ten niet alleenlijk door de openbare denkwijze
zouden moeten gelaakt worden, maar zelfs door
de wet gestraft.
Maar bovendien moet ik dien schrijver ook
doen opmerken dat ikdwars door zijn stra-
tageem heen van vrouwenschrift hem on mid-
delijk herkende aan trant en wending, en ik
niet de medeplichtige ben, maar wel hy zel
ve, die om persoonlijk belang, om voorspraak,
iegen gansch zijn verleden in, die politiek on
dersteut, die de openbare liefdadigheid hervormt
toUtrijdfonds enetv"dj«j;3-i-»achle naa.mlooz0
schrijver. Dank aan de evenredige vertegen
woordiging oorzaak van uw optreden, zullen
eer we nog twee jaar verder zijn, 't is te zeg
gen, wanneer uw kazak reeds met groen zal be
zet zijn en gij uwe philipieken met beide han
den reeds zult naamteekenen, door de wet zelve
die ongehooide misbruiken verhinderd wordeD.
Maar ook andere zaken zullen door de wet ge
regeld worden, die misschien iets min met uwe
geheime bedoelingen zullen stroken.
Nota der redactie. Wij beschikken over
een ganschen bundel briefwisselingen ons toe
gestuurd nopens feiten van zelfden aard bezon
derlijk over iDpachtneming der armengoederen
door gezagvoerende personen der gemeenfe aan
ware spotprijzen personen die nochtans hun
eigen goed heel hoog verhuren.
Wij goven ons de moeite niet meer daar tijd
en plaats aan te slachtofferen, omdat de chris-
tene demokraten onmiddellijk bij hunne intrede
in 't parlement deswegen een wetsontwerp zullen
neerleggen.
50
O P
i
Wat ic InnifiQ Mnr 9 Op godsdienstig gebied zijn wij trouwe christB-
•Val lo lUySua, Ifiyi nen, onderdanig aan den bisschop, maar op poli-
Z. D. H. Mgr. Stillemans is doctor in wijsbd- tiek gebied, voor wat de wereldsche zaken betreft,
geerte en letteren. Hij moet dus zeer goed Vroui zijn wij vrije Belgische burgers, anders zou
Logica kennen, een gestrenge Vrouw, die onvet Vrouw Logica zeggen, dat de priesters zich zou-
biddelijk en onverstoord redeneert en een over den mogen bemoeien met het koken van onze
wegenden invloed uitoefent. Mgr. die zondag 11 soep, het schillen onzer patatten en de zorgen
eene redevoering heeft gehouden, heeft maai van keuken en kelder. Welnu... wij doen dat
weinig aan Vrouw Logica gedacht, toen hij be- liefst maar zelf 1 Scheldeman.
weerde, dat de bisschoppen ook de leiders zijij
der geloovigen in politieke zaken. In thesis heefi Te naaste week geven wij als bijvoeg-
hij misschien geen ongelijk, doch hier in Belgit
hebben de katholieke staatsmannen de hypothec se^ aan ons kla.d het roerend kers
sis in praktijk gebracht. Zoo handelden Pe-t haal DE DOCHTER VAN DEN
champs, wiens broeder aartsbisschop van Meche- T
len werd, d'Anethan, Malou, Notbomb, Jacobs,
Beernaerten Woeste zelf, die tijdens de bespre
king der joDgste kieswet zijn heilige polleviën
men vergeve ons de uitdrukking geveegd heeft
aan de brieven der Belgische bisschoppen, die
den aanstaanden val van het oud boelken voor
ziende zich aan de redplank der E. V. vastge-
door
JULES MARY.
Maria Doriat opende haar kamerdeur en zag den
vreemdeling verbaasd aan. Haar roode oogen bewezen
dat zij geweend had.
Wie zijt gij Wat verlangt gij 1 vroeg zij.
Wie ik ben 1 dat zal ik u zeggen, hoewel gij mijn
naam zeker nog nooit gehoord zult hebben. Alvorens
in u mijn naam noem, moetik u verzekeren, dat ik
uw vriend ben.
Ik heb geen vrienden meer. Ongelukkigen zijn
Bteeds zonder vrienden.
Ge vergist u, mejuffrouw, ik ben uw vriend, uw
bondgenoot.
Welk belang kunt gij stellen in my, een vrouw
die u nog nooit gezien heeft 1
Dat zal ik u zeggen, maar sta mij toe in uw ka
mer te komen. Hier in den gang kunnen wij moeielijk
een gesprek voeren.
Maria Doriat ging in haar kamer terug en wees
haar bezoeker een stoel aan.
0 Ga zitten, mijnheer, zeide zij, en zeg mij kort
en duidelijk wie gij zyt en wat u hier heenvoert.
Ik heet Oourlande en ben politiebeambte bij den
prefectuur van Parijs, doch sedert den oorlog ben
ik te Bourges, waarheen ik de gevangenen van Parijs
en Versailles heb overgebracht.
a Dus ook....
1 Dus ook uw* echtgenoot.
Gij hebt hem gezien, mijn lieven, armen man, hoe
(•at het met hem t
DE HAAT.
w,u aou iFujiiaun uCl HAAT, wat zijt ge wreed, laf en verfoeilijk!
klampt hebbeD. Welnu, die vervloekte E. V. is Ieder deftig man gevoelt afkeer voor den haat,
nochtans volgens de Courier de Bruxelles, de en niettegenstaande zijne afschuwelijkheden,
Brocqueville, Helleputte en Woeste eene erken- wordt hij sedert twintig jaren in het hart gedra-
ning van het kwaad. gen door hen, die zich katholiek noemen
Wat meer is, M. Nyssens, oud-minister en pro'J DUIZENDMAAL SCHANDE aan hen die den
fessorder ka'holieke hoog-escbool, groot.-
stander der E. V., heeft korts voor hij
portefoelie kreeg, verklaard, de eischen dei
belgische bisschoppen niet le kunnen goedkpu
ren, die in 1814 zekere vrijheden bestreden, latei
in de Grondwet van 1831 opgenomen.
In korte woorden zullen wij zeggen wat Vrouw
Logica den opvolger van Mgr. de Broglie zooal
antwoordt.
Als uwe geloovigen uwe leiding op politiek
gebied moeten volgen, dan zijn al de schandalen,
broodrooverijen, preèken, vervolgingen, waar
van de christene democraten het slachtoffer zijn
geweest te Aalst en elders uw werk, want gij be-
streedt ze en geboodt de kiezers voor de conserv
vakieven te stemmen.
Wat meer is, hij werpt uwen mijter in de
weegschaal en deedt de balance overhellen naar
de zijde der rijken, aldus de Kerk latende door
gaan wat zij niet is als de «bonne h tout
faire van den verdrukker van armen, we
duwen en weezen, a den achterhouder van
den loon der werklieden en den bezitter van
rijkdommen, die hij door zijn werk niet heeft
gewonnen.
Wij begrijpen waarom Mgr. den hooggeleer-i
den en den zoo barmharligen nobelen heer Abel
de Kerckhove d' Exaerde den katholieken van
Dendermonde heelt opgedrongen.
Deze hadden wel te zeggen Mgr. die man is
een molen die naar alle winden draait, er valt
veel te zeggen op zijne geleerdheid en liefda
digheid, want hij is van de fanjjlie niet van St.
Marten of van St. Vincentius a Paulo.
Niets tedoeD, antwoordde Mgr. Ik ben uw lei
der in politieke zaken en gij hebt te gehoorza
men of anders zal ik u behandelen als Daens
en zijne vrienden. De kathoiieken hebben dee
moedig gezwegen.
Zij zien nu welke gevolgen die bisschoppe
li'i&feiïï^ïïg"solidair 'van dén "afschuweipieh'
brief door hunnen opgedrongen gekozene
aan een werklooze geschreven, 't Is waar, door
dat opdringen is Mgr, de bijzondere vriend der
katholieke familie de Kerckhove geworden,
die als die van Bethune het haar van onzen
Vlaamschen kop afknauwt, (inderdaad, ik tel in
Oost Vlaanderen een katholieken de Kerchove in
de Kamer, den fameuzen Abel, twee katholieke
Kerchoven in den Senaat, een katholieken de
Kerchove als gouverneur, een katholieken de
Kerchove als provinciaal raadslid en een katho
lieken de Kerchove als substiluut van den procu
reur generaal), maar heeft Mgr. daardoor den
godsdienst versterkt? Zegt men hem niet dat het
volk van zijn bisdom mort De braafste christe
nen zeggen luidop dat zij er genoeg van hebben
te moeten slaven en werken voor eenige rijke
familiën die den boer uitzuigen en alles voorzich
houden. En wat Mgr. ook al doe, met de aan
staande Kamerkiezing zal er een christen demo
craat, een vriend der verdrukte boeren, werklie
den en burgers gekoien worden, wat het ge
vaarlijke van Mgr.'s bemoeiïngm op politiek
gebied zal aantoonen en hem tot inkeer brengen.
haat hebben toegepast op eenen persoon die dnor
alle deftige burgers bemind, geacht en geëerbie
digd wordt, ten eerste voor zijn onberispelijk
gedrag, ten tweede voor zijne groote kennissen
in zaken van onderwijs.
DiDsdag 11. is men overgegaan tof het benoe
men van twee hoofdonderwijzers drie onder
wijzers boden zich aan, waaronder de ACHTBA
RE HEER JULES POPPE, die hier 30 jaren
dienst heeft, zonder de minste fout in het onder
wijs gepleegd te hebben de twee andere heeren
te'den 18 jaren dienst.
Tot ieders verwondering, wat zien wij gebeu
ren
De heer Poppe wordt van kant geschoven.
Waarom Dit zal ik later bespreken.
M. Poppe, ge zijt vernedert, reeds tweemaal
heeft de haat u getroffen dat is het loon dat gij
ontvangt voor de groote diensten, welke gij aan
de volkskinderen van Temsche hebt bewezen.
Welnu, dat degenen die zich hebben plicbtig
gemaakt aan die hatelijke daad zich schamen
over hunne laffe en verfoeilijke handelwijze.
V. B.
Het tooneelfeest van den Letterzetterskring
in Aalst op daags voor Kerstdag vastgesteld is
uitgesteld tot op een zondag rond Nieuwjaar.
Denderhoutem. De democraten van den
Knipperhoek vieren heden zondag de verjaring
van hun Vlaggefeest. Zij hopen eene talrijke
opkomst te zien. Gewone feestelijkheden, kanon
scheuten en vuurwerk.
Mechelen.
Vergadering bij Mus. Dagorde als verledene
week.
UIT TURNHOUT Priester Daens en de
moedigste zijner vrienden is onze eenigste
wensch in de Kamer te zien. 0,50
De Boerkens uit den Transvaal strijden voor
hunne rechten en Priester Daens strijdt voor de
rechten van den werkman. 0,50
Wij ook ondersteunen de boeren maar achten
het voor ieder democraat een plicht Priester
Daens te ondersteunen. 0,50
Als boer en werkman zich steunt in Mei dan
hebben wij kans naar alle drij. 0,50
En nu voor het laatste heel vrij.
Leve de Christene Volkspartij I 0,50
DENDERHOUTEM Eijgenstraat. Omdat
M. drie maanden mis in de rekening was dat
weet ik
De baas, bijgenaamd Petj dat hij echte Roe-
lander is, weet ik nog beter 0,10
Hij schikt zich in zijn lot, hij is kalm en gelaten. Zijn
onschuld houdt hij onvermoeid vol.
Hij kan niets ander doen, want hij is onschuldig
aan de misdaad waarvan men hem beticht.
Daar twijfel ik niet aan, ik weet zelf zeker dat hij
onschuldig is.
Gij mijnheer Hebt gij dan bewijzen!
NognieL Maar ik ben hier gekomen, om bewij
zen op te sporen voor de onschuld van Doriat en voor
de schuld van den waren moordenaar,
Kent gij den moordenaar van Bourreille
Ja, ik ken hem.
Zijn naam, mijnheer, o I zeg mij wie is de ellen
deling, die de misdaad heeft gepleegd, waarvoor mijn
man zoo onschuldig heeft geleden
Zijt gij voornemens een geheim te bewaren
O I mijnheer wanneer gij het leven en de eer van
mijn echtgenoot wilt redden,eisch dan van mij wat gij
wilt en ik zweer u dat ik u blindelings zal gehoorza
men.
Dat is het juist wat ik van u verlang, juffrouw
Doriatonbeperkt vertrouwen. Dat schenkt gij mij
d-us
Ik heb het u gezworen.
Goed. Nu durf ik u den naam van den moorde
naar noemen. Verberg dezen naam evenwel als een
diep geheim of uw echtgenoot zou verloren zijn.
Spreek, mijnheer.
Het is een van de gebroeders de Montmayeur.
Zij slaakte een gil.
Montmayeur I Groote God, wie van de twee 1
George nietwaar 1 O 1 zeg toch dat het George is.
Neen, het is Jean.
Jean I Hij I O, mijn God, mijn God I
Courlande zag haar verbaasd aan.
Waarom doet de naam van den moordenaar u zoo
ontstellen!
Schoonevisietkaartenin een prachtig
doosje, voor 1,25 fr. te bekomen ten bu-
reele van de Klok.
't Is in den nacht van zaterdag tot zondag dat
dat de gebeurtenissen plaats gehad hebben die
we gaan verhalen.
De Engelschen, die ongetwijfeld meenden den
aanval'van Nicbolsnek te vernieuwen waar zij
de Boeren de nachts overvielen en alzoo een kleine
zege behaalden, hadden weer eens besloten binst
den nacht slag- te leveren.
't Was immers aan die omstandigheid dat zij
hun voorgaande overwinningske te wijten had
den.
Generaal French en generaal Gatacre waren
het eens geworden.
Terwijl de eene die van Arundal kwam, in de
richting van Colesberg oprukte, trok de tweede
noordwaarts op, van Molteno naar Stormberg
af
Generaal Galacre had met hem een legertje
van 2500 man en twee veldbatterijen.
Dit plan was zeer behendig opgevat, des te be
hendiger, dat, zoo Generaal Gatacre erin gelukt
was slechts een gedeeltelijke zegepraal te behalen
hij die eerlang had kunnen volledigen met be
hulp der hulptroepen die van 's morgens op weg
waren om hem te vervoegen, en die slechis en
kele uren na de ramp te hunner bestemming
aangekomen zijn.
Generaal Gatacre was een weinig na midder
nacht op weg gegaan.
Op ongeveer 12 mijlen van hup vertrekpunt
rond 4 uren in den morgend, terwijl de Engel-
schen in volle zekerheid voorttrokken, werden
zij eensklaps op een verschrikkelijk geweervuur
onthaald.
Yan hunne eerste verrassing bekomen, ant
woorden de Engelschen op den aanval, doch hun
tegenstand was vruchteloos en om 7 uren van
den morgend weken zij terug naar Molteno.
Volgens de officiëele depeche van Generaal Ga
tacre korts na den uitslag,verloren de Engelschen
aan a ontbrekenden 660 man en 9 officieren,
2 man werden gedood en.« een groot aantal wer-
gekwetst in de vlucht op het vlakke veld (wat
de generaal eerst met dierf melden), waaronder
7 officieren.
Generaal Gatacre wijt de oorzaak van de«je ne
derlaag aan het verraad der gidsen die het leger
op eene onbruikbare plaats geleid hebben waar
het geheel en gansch in de macht der Boeren
zat.
Hoe het ook zij, het feit van een verraad aan
nemende, kan men er slechts twee veronderstel
lingen uil opmaken
Ofwel generaal Gatacre heeft Hollanders al3
gidsen genomen en dan handelde hij met zulk
eene lichtzindigheid dat men hem voor de ramp
kan verantwoordelijk stellen. Min dan wie ook
mocht het hem niet vreemd zijn dat hij in Kaap
land te midden eener opstandige bevolking leeft
die gemeene zaak maakt met de Engelschen en
tot alles met vasten wil besloten zijn om hunne
stambroeders te helpen eii voor welke de F.ngel-
heid is tegenover de Boeren!
Ofwel had hij vaste gidsen die verdoold raak
ten, en dan moet men veronderstellen of zoowel
dat de 600 gevangenen op vlucht zijn gegaan
zonder veel tegenstand te bieden ofwel met wa
pens en krijgsbagage naar den vijand overgeloo-
pen zijn.
Men is het eens om te denken dat de Boeren
niet meer dan 20J0 in getal waren op de plaats
waar de slag- geleverd werd. De legermacht woog
dus tegeneen op en er moest eene uitzonderlijke
omstandigheid daar zijn om zulk een groot aantal
krijgsgevangenen te kannen maken.
Omstandig verhaal van den slag.
Generaal Gatacre verliet Pieterskraal, zijn
hoofdkwartier, den zaterdag in den namiddag,
met de krijgsmacht welke we kennen.
De troepen gingen met den trein tot Moljteno
waar zij des avonds om 9 uren aankwamen en
zetten van daar hun tocht te voet voort gedurende
7 uren tot op het oogebblik dat zij een soort van
natuurlijke kuip bereikten waarboven men den
Rooi Kop, de voornaamste stelling der Boers, zich
duidelijk zag afteekenen.
Zij had het hoofd gebogen en antwoordde halfluid
met de wedervraag
Weet gij dan nog niets Heeft menu niets ver
teld 1
Wat dan!
Mijn God I Mijn God I En ik moet juist de eerste
zijn, die dit vreeselijk nieuws verneem.
Neen, er zijn nog verscheidene personen, die we
ten, dat Jean de Montmayeur de moordenaar van
Bourreille is. De rechters weten het niet alleen, maar
zelf in uw gezin is iemand, die den naam van den
moordenaar kent.
In mijn gezin, herhaalde Maria Doriat bitter,
ik. heb geen gezin meer. Ik sta alleen op de wereld,
Mijn echtgenoot is in de gevangenis, mijn zonen zijn
dood, de Pruisen hebben hen vermoord.
Gij hebt toch nog een dochter
Neen.
Nu ja, zij is uw eigen kind niet, maar toch uw
pleegdochter.
Ik heb geen pleegdochter meer, zeg ik u I riep
Marie heftig, spreek den naam van die ellendige niet
uit, ik heb haar vervloekt, voor mij bestaat zij niet
meer.
Waarom heeft u haar vervloekt vroeg de
agent verbaasd. Zij was toch een braaf en deugd
zaam meisje!
Helaas ja, zij was het, maar thans is zij het niet
meer. Zij heeft haar plicht, de plicht der dankbaar
heid die zij jegens ons had, met voeten getredeD,
zij is een eerloos, laaghartig schepsel geworden, in één
woord zy is de minnares van Jean de Montmayeur.
o Zij I riep Courlande verschrikt uit.
Ja, zij, de minnares van Montmayeur, van den
moordenaar van Bourreille, van den man die Doriat,
haar pleegvader, op het schavot zal brengen. En zij
weet dat Montmayeur de moordenaar is, niet waar
Ja, zij weet het.
Welnu, mijnheer, heeft u ooit iets zoo schande
lijks, zoo vreeselijks gehoord
Neen, nooit, het is zoo schandelijk, zoo vreeselijk
dat ik het niet geloof.
Hoe gaarne zou ik eveneens in haar onschuld ge-
looven, God alleen weet hoe teeder ik haar heb lief
gehad.
Stond zij vroeger reeds in liefdesbetrekkingen
met Montmayeur!
NeeD, nooit.
Dus eerst toen hij een moordenaar was gewor
den, heeft zij zijn liefde aangenomen
Ja.
Komt u dat niet vreemd voor? Denu eens na. Een
meisje dat braaf, deugzaam en eerbaar was, is zoo
eensklaps de minares geworden van een man, die juist
de moord gepleegd had en zij alleen kende zijn mis
daad.
Zij heeft mij toch zelf bekend dat zij hem be
minde.
o Gij had haar bekentenis niet moeten gelooven, gij
had moeten begrijpeD, dat er tusschen deze schijn
bare eerloosheid van Lucienne en den moord op Bour
reille gepleegd, eene overeenkomst bestond. Daarmeê
zoudt gij u zelve en het arme kind veel leed bespaard
hebben. Gij hebt geoordeeld op den schijn, gevonnisd
zonder bewijzen. Lucienne kende de misdaad van
Montmayeur, zij wist, dat die man haar beminde, zij
besloot haar vader te redden. Gij beschuldigt haar de
banden van dankbaarheid met voeten getreden te heb
ben nooit hebt gij begrepen, hoe zwaar zij de plicht
der dankbaarheid gevoelde, hoe zij zich zelve, haar
eer, het dierbaarste pand van een braaf meisje, aan
uw echtgenoot ten offer bracht.Zij besloot haar pleeg
vader te reddeD, door Montmayeur tot bekentenis te
brengen en het middel dat zij daartoe aanwendde was
de liefde. Vervolgt.
