Hamprtt, ittisöaöcn en ©ngc tukken.
Herzele.
Fautherroeping.
Eenige Bijzonderheden,
fBricf aan fieopolö U.
Buiteulandsch IMieuws.
Wi) vernemen dat cene der oudste katoenfabricken van Gent,
toehoorende aan M. Pieter Baertsoen, vader, binnen kort vcor
altijd zal stilgelegd worden. Dat is waarlijk te betreuren, vooral als
men weet dat een groot getal werklieden reeds 5o, 46, 38, 3o en
z5jaren in die labriek werkzaam zijn. Die werklieden zullen nu in
groot getal van hunne broodwinning beroofd zijn, indien zij in
geeneandere fabrieken kunnen opgenomen worden.
Heden nacht, zoo schrijven z uit Antwerpen in dato van zon
dag. ten 3 ure, keerde de genaamde K. Veroraeken, oud 46 jaar,
liedjeszanger, geboren te St Nikolaas, langs de Van Arleveldestraat
naar zijn logement terug, toen hij door eenige kerels werd aange
vallen, die hem van zijn geld poogden te berooven. Veroraeken,
eengebrekkig man, en die op krukken gaat, verdedigde zich ech
ter kloekmoedig met zijne krukken en bracht zijne aanvallers meni-
gen geduchten slag toe. In het gevecht liet de liedjeszanger eenige
centen vallen, die de dieven zich haastten op te rapen. Toen zijne
aanvallers vertrokken waren, bleef Verbraeken, die uitgeput en
daarenboven erg mishandeld was, op den grond liggen. Omtrent
5 1/2 ure's morgends, vonden eenige voorbijgangers den ongeluk
kige in deernisweerdigen toestand. Zij brachten hem naar het gast
huis, waar hij de noodige zorgen ontving. Verbraeken heeft een he-
vigen stamp op het been bekomen en twee messteken in het aange
zicht. Zijn toestand is nogtans niet gevaarlijk. Hij heeft zijne aan
vallers niet herkend, doch, zegt hij, men heeft slechts acht te ge
ven op de kerels, die vandaag met blauw oogen cf eenen dikken
neus zullen rondloopen, want ik heb ze duchtig met mijn krukken
doen kennismaken. Opgepast dus voor blauwe de oogen.
Donderdag van gepasseerde week, een geweldig onweer ge
weest te Oostende; de werkman Meseuré op zijn veld doodgeblik-
semd. Laat een weduwe en 6 kinderen.
Te ASNiÉRES, in Frankrijk is in een civiele school, een kind
gestorven ten gevolge van mishandelingen door den officie'elen
ondermeester.... 4 officiéele Meesters liggen onder vervolg voor
schandaleusheden.... Prins de Ligne heeft het gezegd: Op een god
deloos onderwijs volgen allerhande misdadenMen ziet het wel
in de steden waar 't geuzenonderwijs floreert: te Brussel gaat d on
tuchtigheid alle palen te buiten; te Charleroi komt men nu ook een
schromelijk zedebederf t'ontdekken, onder minderjarige dochters,
reeds diep in de schande gevorderd. Te Parijs, 't is d'ander week
gebeurd, te Parijs de knecht van 'ne coiffeur uit de Rue Richer gaat
de blaffeturen sluiten; eensklaps voelt hij iets heet in zijnen hals
loopen; 'l is vitriool; een dochter van zijn kennis, door jaloerschheid
gedreven, had een kom van dit afetend vocht op hem gegoten... En
de kindermoorden worden ontelbaar.. De familiën,doordeGeuzerij,
door 't Liberalism'us overweldigd, zijn er de slechtste meé.
Misdaad ot ongeluk.
Maandag avond, omtrent 8 ure, verlieten de gebroeders Jan-Bap
tist en Ferdinand Mommens, beenhouwers te Loth, bij Hal, eene
herberg gelegen nabij de vaartbrug, tusschen Kuysbroeck en Loth.
Zij wareD te Brussel vleescli gaan leveren en verkeerden beiden in
staat van dronkenschap.
Om naar huis te gaan langs de vaart van Charleroi, gingen zij
arm aan arm. Het was dien avond zeer donker en een ongeluk, was
te vreezen
Dinsdag morgend vond een landbouwer te Sint-Pieters-Leeuw, op
den oever der vaart, den korf'waarin de twee gebroeders vleesch
naar Brussel gedragen hadden in dien korf lagen hunne twee klak
ken. De plaatselijke overheid, aanstonds verwittigd, deed ojizoekin-
gen doen in het kanaal, doch eerst omtrent 51/2 ure 's avonds, werd
het lijk opgevischt van den oudsten broeder, J. B. Mommens oud
34 jaar. Het lijk werd herkend door de moeder van het slachtoffer.
De jongste broeder is niet teruggevonden.
Het lijk droeg eenige kneuzingen aan het hoofd, maar het is on
mogelijk te zeggen, of die kneuzingen veroorzaakt zijn door den val
of eene andere toevallige oorzaak, ofwel vrijwillig zijn toegebracht.
Het parket van Brussel heeft eene lijkschouwing bevolen.
In de zakken van het slachtoffer heeft men slechts een cent ge
vonden. Zijn broeder Ferdinand Mommens, oud 32 jaren, moest in 't
bezit zijn van eene som van 80 fr., de opbrengst van 't vleesch te
Brussel geleverd. Een der armen van het slachtoffer was geplaatst
in den toestand welke een persoon aanneemt, die den arm geeft aan
eenen andere.
De opzoekingen, woensdag in de vaart voortgezet, zijn vruchte
loos gebleven.
JjLü y-^jt niet wat denken van die gebeurtenis. Hoe is 'JjpiL
ders er in, op den oever der vaart gekomeu^ZijtTde°twee broeders
toevallig in het water gesukkeld? Is een dronkemanstwist tusschen
hen ontstaan
De opzoekingen en het onderzoek worden ieverig voortgezet door
het parket van Brussel en de policie van St-Pieters-Leeuw.
BRUSSEL, 21 7ber. Heden morgend is een hevig onweer uit-
gebersten boven Brussel en deomstreken. De bliksem is op verschil
lende plaatsen gevalleD, onder ander in eene weide tusschen Vil
voorde en Grimberge, ter plaatse gezegd liet Steentje. Een boom
werd ontworteld, en een der drie koeien, die zicb op de weide be
vonden, op den slag gedood. De bliksem had op heUijkder koe,
voomamelijkopden buik,eenelangezwartestreepnagelaten, waarop
het liair totaal verzengd was.
Sedert verscheidene maanden reeds kwam eene vrouw ia liet
huis Franchomwe, te St-Jans Molenbeek, koopwaren halen op den
naam der vrouw van den Burgemeester van Laken, M. Bockstael
zij maakte daartoe gebrnik van valsche getuigschriften en had alzoo
reeds voor ongeveer 1100 fr. koopwaren ontvangen. De policie van
Sl-Jans-Molenbeek, die haar opzocht, heeft haar aangehouden, op
het oogenblik dat zij weer in hetzelfde huis eene nieuwe aftrugge-
larij poogde te plegen In hare woning, op de Koninginnelei te La
ken, heeit men een groot getal gestolen voorwerpen gevonden, als
ook bergbriefjes van koepons zijde, stoffen, enz. Terwijl de policie
de huiszoeking deed.gaf de man der betichte een fleschje met chloro
form aan zijne vrouw, die er den inhoud van wilde uitdrinken, doch
daarin door een adjunkt kommissaris werd belet. De vrouw is ter
beschikking gesteld van den prokureur des konings.
Eergisteren was in de Duitscherstraat, te Cureghem, hettwee-
jarig meisje der echtgenooten Bureau alleen gelaten op de mansar
dekamer, door de familie bewoond, terwijl de moeder op den zol
der den wascli te dröogen hmg Het kind wilde op straat zien en
klom op een stoel, doch het verloor ongelukkig het evenwicht en
viel op straatLet werd met verbrijzelden schedel opgenomen. De
dood was oogenblikkelijk.
BRUGGE, 21 sept. Eenige jaren geleden werd degcmeenle As-
sebroeck bij Brugge, in opscuuddiDg gebracht door een gebeimzin-
nigen moord. Vrouw Maartens, die naar Brugge was gaan werken,
vond 's avonds bij bare thuiskomst haren elljarigen zoon, een kind
van voor haar huwelijk, verinoord in hare woning. De vermoedens
van den stielvader vielen op een zijner vrienden,zekeren VaD Hove;
deze werd gevangen genomen en verscheen voor de assisen, flij kon
echter een alibi bewijzen en werd vrijgesproken VaüHove stierf
eenigen tijd iater. Weldra vielen de vermoedens van 't publiek op
den stiefvader van 'tkind bet publiek bedroog zich niet. De man is
is veertien dagen geleden naar liet gasthuis te Brugge gebracht,
waar hij eergisteren overleden is, na op het laatste oogenblik -zijne
misdaad bekend te hebben.
A niet De plegers van de diefte op Mijl-
iT.aiM. jjg^g zjjn nogniet ontdekt.—Schande,
eeuwige schande over degene die 't geld uitd'alge-
meene kas verkwisten, gelijk er gaat gedaan wor»
den, aan 't Bornputje op Mijlbeke. Aldaar een geu*
zeschool bouwen, is ae bankbriefkes in 't vuur
weri>en. De Belgen van dezen tijd wordenscbrik-
kelijk getergd; en zwijgen moeten ze, of de gen-
darms slaan daar; maar de Kiezing nadert; in 't
kieskabinetje zal er recht gedaan worden over die
ongehoorde verdrukking der Vrijheden, over die
ongehoorde verkwisting der openbare Penningen.
Hf. Hortmans, directeur der liberale school van
de Graanmarkt, gaat gepensionneerd worden. 4T
En volgens de schoolratten uit 't Verbond gaat
Aalst t geluk hebben van 'neKoninklijkenAtbené;
't zal beginnen als 'ne kleine worm, met twee drij
klaskes en altijd vermeerderen, om op 't einde 'ne
lintworm te worden voor de Stadskas,'ne lintworm
die zal knagen en afvretten, totdat zelfs de fana
tiekste liberaal zal roepen: Weg! weg! ditaller-
verslindeud officiéél onderwijs! In 1826, 't
kan niet genoeg herhaald worden, in 1826
stichtte den Hollander hier ook een KoniDkhjk
Athéne; Moltke was er aan't hoofd; Aalst mocht
dokken en afschieten; met duizende guldens, drin
gende werken moesten uitgesteld worden; en ein
delijk wierp de Revolutie van 1830 dien lintworm
van Athenè uit Aalst... Een geluk, zeggen de Ver
bondsmannen; ei, is 't geen geluk voor professors,
of inspekteurs van als renteniers onderhouden te
worden, door de goeie Belgskes? Dat 't Verbond
gelijk heeft!—In de|kiezingendie naderen,zullen wij
zooveel mogelijk, alle persoonlijkheden daarlaten
en trachten te overtuigen door de gezonde Rede en
de Waarheid; een algemeene liberale Vergadering
is uiteengegaan, zonder tot een besluit te geraken;
de bejaarde liberalen zien dat de strijd gansch on
mogelijk is; de jonge willen op goedvalfens uit, 't
Stadhuis bestormen,... mits er zaad in 'tbaksken
komt, voor soepeeljes.drinkpartijtjes.'tuitplakken
vanaffichen, enzoovoorts. Welk verschil in't
WEEZENHUIS .sedert dat er een Katholiek Bestuur
is; onder de liberalen, de wanorde werd afgrijse
lijk; uitloojien, thuiskomen alszewilden, opspelen
't eten verprossen en versmijten; wanorde ind'her-
ten: wanorde in d'eetzaal; wanorde ook op de
slaapzaal. Den geest van wanorde uit een gesticht
krijgen, is een moeielijke zaak: nogtans. de katho
lieke Hospicle-Heeren hebben moedig d'hand aan
'twerkgelegd,hebben zich met hert en ziel,aan deze-
heilige en hoogst verdienstrijke taak opgeofferd;
en heden, ge moet maar de weesjes zien uitgaan,
om te bemerken dat er een g'heel andere geest.dat,
er orde in dat Gesticht is. De goede God, de Vader
der Weezen zal u beloonen, o achtbare Hospicie-
Heeren, alsmede uw zelfsopofferende Medehelpers
de Broeders, die hun geluk, en huu leven aan dit
der Weezenjongens vasthechten; lastig is uw werk
geweest; dikwijls, —ja, want als men in een Huis
van wanorde een goed reglement wilt stichten, en
streDge maatregels nemen, men wordt aanzien als
vijand, dikwijls is ondankbaarheid uw eenigste
loon geweest; maar de ware Vrienden en Bescher
mers der Weezen zijn hooggeacht bij God en bij de
Menscben; en de vruchten van hun werk gaan
voort, van geslacht tot geslacht.... Men tracht nu
op allerhande wijze, om de Weezenjongens een
eerlijk vermaak ten huize te verschaffen; er is daar
orde, gelijk in 't beste Pensionnaat; niels wordt
verkwist; en men bericht ons dat er zondag 2 en
maandag 3 October, door de kinderen van dit Ge
sticht, eene Zang- en Tooneelvertooning zal gege
ven worden.
ken. als de Gendarmerie achter de Binders te zenden.
Wat kon Jan op deze Procureursreden antwoorden?Gegrond wa
ren zij in den schijn, doch de jongeling was innig overtuigd dat de
Rechter slecht was onderricht of misschien ander redens had om de
waarheid te verkrenken. Hij zweeg, maar was niet voldaan.
f_ Inmiddels begon men, als met voordacht, aan 't gesprek een an
der wending te geven en de Beambte keerde den rug naar den jon
gen Jan Glerker
De Procureur en zijn gevolg werden vriendelijk verzocht van op
't kasteel te blijven noenmalen zij aanveerdden dit aanbod. Jan
werd ook uitgenoodigd, doch hij verzekerde stellig aan den Docieur
en juffer Florida, dat dringende zaken hem thuis vroegen, doch de
ware rede was dat dit gezeischap hem niet ging en dat hi; de hoog
dravende reden van den alwetenden Prokureur niet kon verdragen.
Het Valkensteen verlaten hebbende en op weg naar zijne woonst,
mompelde hij misnoegd en het hoold schuddende: «Indien men
dezen ezel van Prokureur moest gelooven, zou IK bijna dc schuld
zijn van alles! omrededat ik het moordenaarsbriefje, door mij bij
den Notaris Vosselaer gevonden, hem niet heb terug gegeven! Drol
lige zaken! die advokaterij!...indien ik het niet vast en goed wist,ze
zouden mij zelf doen twijfelen.... En wat gaat de Docieur daarvan
peizen? en mejuffer Florida?.... Na alles wat ik gedaan heb, ik nog
de schuld zijn van al hun ongeluk!.... 't Is om ztjn zinnen te ver
liezen.... Maar kom, hoe het ook wezen mag, volgens mijn geweten
heb ik mijn plichten vervuld; ware het nog te doen, ik zou niet
anders willen ten uitvoer brengen als gelijk ik heb gedaan.
(Wordt Voortgezet.)
Donderdag is 't daar weêr spektakel geweest in
dentJoOREN. Wat is die Geuzen-Inkwisitie
Niets anders als een oproeping van officiéele Mees
ters en van geweldige geuzen en geuzinnen,oproep
om tegen de Geestelijken te komen, declareorcn
-• -tr -ïll«•.- -.11 r-u «.OSlCu O, ,0.
en bYer leggen? zooveel embras maken? Stede..
c* dorpen, en distrikten en kantons in rep en roer
brengen? Och armen toch Koning en Ministers,
wilt gij op Geestelijken en ander Katholieken hoo-
ren atgevcn, begeeft u maar in de gemeinste kabcr-
does, bij de slechtste krawatten, en ge zult hebben
ooren en hart vol. 't Waren dezen keer drij
Gentenaars, de twee avekaten Willequet en De-
vigne, voor d'ondervraging en Lippens voor de
leute; als er tanden getrokken worden, er moet
toch iemand bij zijn,die 't Publiek bezig houdt.
Cicero heeft een slechte noot aan, van die 3 pas
santen per voituur niet afgehaald te hebben of
wilde men misschien den schijn houden van on
partijdig te zijn? Ze trokken dan bemodderd
en beregend den Jooren binnen, pakten een pint,
zagen of de 4 gendarms wel op hunnen postwaren,
offerden al hun werken en gedachten op ter eere
van Pieter Van Humbeeck die gezworen heeft
van 't Christene Geloof in den put te krijgen,hoor
den de Biecht der officiéele Meesters, hun droel-
heid van God en Satan niet te kunnen dienen, en
teekenden hun aanklachten op tegen Geestelijke
en Wereldlijke Overheid... Dusdoende werd het
noen en onze drij Helden gingen nu banketteeren;
nooit was er in den tJooren alzoo een leven en
een beweging geweest! erger als voor 'ne Jubilé
of een bruiloftsfeest; van 10 ure was er gekisselen
gebraadsel en gestoofsel; al de pottekes en panne-
kes stonden op de kachel, tegeneen geperst, gelijk
haringen in een tonne, en de smid vanAygemwas
zelfsontbo4?n geweest, om nog een plaat, al weers-
had er uflg_een. plaat. moaUa bijvoegen? baas, ba
zin, dochters, familie, kennissen, 't liep er al over
een, in zijn beste kleêren; rond 11 ure, de Glazen-
breker van Bambrugge kwam uit zijn appartementen
en werd daar 'i.e reuk gewaar, van lekkere spijzen,
die men kookte, dat hij bijna achterover viel.... Ja
man. gi; doet 't werk, maar degrooten krijgen de
faveurkes; gij loopt uw beenen at, maar d'ander
zitten met de beenen ondereen tafel,die buigen van
de lekkere spijzen; gij schrijft sermoenen op, maar
d'ander schrijven d'aktien op welke zij koopen van
hun vette traktcmenten;want nota bene,menschen,
die drij Inkwisiteurs reizen en eten OP DE KOS
TEN VAN 'T GOUVERNEMENT; en daarbij
krijgen ze nog 200 hollandsche guldensper maand;
qu'escque je vous Daarvoor zou'ne mensch
ook esnige uurkes d'hoogdravendc en vervelende
reden der officiéele Meesters willen aanhoorenl...
Laat ons de zaak vervoorderen Na ferm geëten
te hebben en een goei flcsch gepakt, - de Boer
toch zal 't al betalen, er waren ook kostelijke
gebakken en den tJooren heeft zijn Reputatie ge
maakt, een goei flesch gepakt, want de zitting
moest ten 2 ure herbeginnen, en 2 minuten voor 2
ure vroegen de drij Gentenaars nog een flessche
Bourgogne: Santé, Burgers en Boeren, gaat maar
bij d'Ontvangers storten, als ze wel en ten ui
terste en nog verder voldaan waren, in extremis,
dat wilt zeggen: 't En kan nic op, dan stapten zij
goedsmeugelijk naar de bovenzaal van den tJoo
ren, pinkten op de gendarms, die voordien buiten
gewonen dienst ook wel een buitengewoon maal-
tijdje zouden gewild hebben, maar die d'haver
verdient,krijgt ze niet;en als ze wel gezeten waren
voor een tafel,achter den Gekruisten Lieven Heer.
wat zal 'ne mensch nog moeten hooren? als ze wei
gezeteld waren, President Willequet zag eens
rond of M. den Onderpastoor daar niet was, en
verassureerd zijnde, opende hij de zitting en
hoorde dé biecht en belijdenis van den Schoolop-
zichter van Sottegem; hoe het gaat in zijn 4 kan
tons en wie er oppositie durft doen
Ten eersten HOE HET GAAT; allersoberst moest
hij bekennen; verschcide parochiën, gelijk St. Lie-
vens-Essche en Scgelsem, waar de school een dood-
sche spelonk is. een graf, met niemand anders als
denofficiéelen Representant van Pieter Van Hum
beeck; verders 3,4, 5,6, 70 leerlingen; meest
allen slachtofferkes van dwang; Ja, ja, meester-
kes, g'hadt 'ne put gedolven tegen 't Christene
Geloof, maar ziet ge daar uw officiéél Onderwijs
liggen zonder de lavementen van traktementjes
door Peer Van Humbeeck toegediend, zou er nog
een officiéél onderwijs bestaan Van pastoors en
onderpastoors zegde de schoolkijker maar eenige
woorden, geen ezel stoot den voet tweemaal tegen
denzellsten steenMaar de Burgemeesters en
Parjchie-Overheden kregen ervan, en principalijk,
den heer Burgemeester van Woubrechtegem; be
schuldigd werd hij van ongewilligheid, tegenstand
aan de wet, van onbeleefdheid jegens de schoolkij-
kerij, te lang en te veel om te melden. Past.wel
op, had M. Willequet tot de gendarms geroepen,
dat M. Dc Kerckhove in de zaal niet komtdoch
als de schoolkijker gedaan had, dan mocht hij en
ook den officiéelcn van Woubrechtegem nevens
Mr den Burgemeester staan, om zijne gezegdens
te controleeren.M.Raymond deKerckhove stoo'de
zich volstrekt niet in dezen liberaters inkwisito-
rialen toestel; verre van op beschuldigingen te
antwoorden, nam hij aanstonds het défensiel en
toonde wat schoon staalken van dronkebroêr dat
d'officiéele schoolmeesterij te Woubrechtegem
heeft, en hoe dan 't Schoolopzicht alle rechten en
vrijheden der Gemeente onder de voeten trappelt;
vroeger, zegde hij, hadden wij veel gedaan voor
de Gemeenteschool, doch de wet van 1879, gansch
tegenstrijdig zijnde aan de gevoelens der Inwo
ners, zoo zijn al die pogingen vruchteloos gewor
den; 't is onnoodig ge weest iemand te verwittigen;
bij d'etrste aankondiging der wet was d'officiéele
school gansch verlaten, alhoewel de katholieke
scho- 1 dan maar zeer onvolmaakt was ingericht.
Mr den President gebruikte zijn hoogste toon om
den Burgemeester verveerd te maken, doch Mr de
Kerckhove antwoordde rap, dat hij van hem geen
lessen te ontfangen haJ, dat 't Gemeentebestuur
zijn plichten heeft gekweten, maar 't Schoolop
zicht NIET; dat 't Gemeentebestuur zelfs geen
antwoord had ontfangen op zijn vraag, aangaande
de verandering der bewaarschool en d'inrichting
eener handwerkschool, dat er een Onderwijzeres
reeds g'installeerd was als de Gemeente-O verheid
kennis kreeg van hare benoeming! Dat is geen
manier van handelen, zegde hij.
Mr Lippens die toch zijn 200 gulden moest ver
dienen, bracht hierop uit dat onsse te Gemeinte
sijn feertig tagen laat ferloopen, tat alstan al sijn
rechten fallen en te hoochere olerheid mach foruit
chaan. Daarop deed Mr de Kerckhove bemerken
dat men toch eens kon antwoorden,dat is een kleine
kost en er wordt zooveel nutteloos geschreven en
gewreven.
Nu verscheen de officiéele Meester van Wou
brechtegem, werd met grootenintrest ondervraagd,
verklaarde op zijnen eed, geen dronkaard te zijn
exkusie, zegde, al klap van de menschennooit is
hij in staat van dronkenschap geweest inde school;
nooit heeft hij esclander te weeg gebracht op de
orochie nooit gestraft geweest, tenzij over twee
jaar, voor een bagetellekenverders, Sekretaris
Silïer schreef door logenstraffing op,in gespierde,
k'oei;e somergemsche uitdrukkingen (Siffer had
•amers incé gedine^Hj de Schoolkijker .kwam
-! Meester >n - nnoir- had J.ii-«■ -an
...venschap ondervondenhem altiju g.-tien,
deftig zijnen dienst doende; er was wel iets ge
weest, maar op verre na zoo erg niet,als de Bru-
gemeeslcr het beweerde.
Mr de Kerckhove liet de 6 Officiéelengeworden,
liet alles sekuur opteekeren -en dan moest hun
eigen vonnis er achterde heer Burgemeester (hij
sprak in't Vlaamscb)hij toonde door bewijsstukken
dat de officiéele Meester, die 'j voornoens zijn Pa
rochiale Overheid was komen beklappen, 'ne man
is, verslaafd aan den drank; dat hijzelf dit bekend
heeft in brieven, die men dadelijk kan lezen, dat
hij in novemberll. nog gestiuft is door de Piochie-
Overheid. De Schoolkijker zegde daar niets van te
weten, bijgevolg moest het niet juist zijn; de 3
advokaten waren van zijn advies; maar Mr de
Kerkhove. sterker in de wetkunde dan zij, zegde
dat zulke bestraffing ter kennis der Schoolinspek-
tie nooit komt, tenzij de gestrafte reklamcert.
Daar hebt gij, geachte Lezers, een kort begrijp
van d'Inkwisitie tegen Geestelijke en Wereldlijke
Overheid, tegen Vrijheid der Ouders, en Vrijheid
der Voorstaanders van 't Katholiek Onderwijs
M. de Burgemeester van Woubrechtegem, d'In
kwisitie behandelende gelijk zij het verdiende,
heeft bijzonderlijk het onrecht, den smaad doen
uitschijnen, welke de Overheden van Steden en
Parochiën ondergaan, en welken inderdaad onge
hoord is in de Geschiedenis van ons Vaderland.
Een Burgemeester, een Schepenc zou de knecht
moeten zijn, de vassaal der schoolkijkerij!
N. B. Vergeten is er dat 's voornoens advoka„t
Dooreman een algemeene aanklacht tegen Pastoors
en Onderpastoors had gedaan; men wist niet, waarom
hij een week lang niet te zien was geweest. Bravo,
manneken! d'Inkwisiteurs hebben huu miunelijksto
oogen op u geworpen.... Maarpeist toch wat Meester
Luther zegde: Pastoors-vleesch eten deugt niet; men
sterft ervan! Er is 'ne God, die zijn Dienaren en Ge
zalfden beschermt en wreekt. Op dito voornoen
heeft de Raad van Inkwisitie zijnen neus in zijn han
den gekregen van den koster-Schoolmeesteruit Wou
brechtegem; grof goed mag men grof behandelen, en
als M. Willequet vroeg: ilebt gij een diploma, hij
antwoordde, Mr, dat gaat u niet aan. Hoeveel scho
lieren hebt gij? Mr, dat gaat u ook niet aan. Hoe
veel trekt gij? vroeg M. SVillequet, en hij kreeg aan
stonds ten antwoord: Mr, dat gaat u nog veel min aan.
Harde koppen in Vlaanderen, hé Meesters? M. Wil
lequet zond dien getuige weg, en vroeg oüiciéelo
getuigen van welke hij woorden van troost en solaas
ontving, zoodat hij aan Pieter Van Humbeeck zal
kunnen gaan zeggen: Wij hebben in 't Land van
Aalst gevondeu,scholen waarden oÖiciéeleu zit gelijk
ineen rattevalle, doch bijna op elke Prochie, toch
eenige venten die de groote geuzen van Brussel en
Gent naiipen; dixit, magister, voegt er bij, in woorden
en werken.... 't Is gedaan, en is 't waar dat er In
kwisiteurs met de twee handen opstrijken, 'ne keer
nis Representant 200 Hollandsche gulden per maand,
en 'ne keer als Euquêteur, op zelfde maand 200 dito
Hollandsche guldens? Dobbel is nog zoo dik.
In den Nummer van zondag laatst staat eene
drukfout van groote aangelegenheid er staat in
den N° dat het geuzenonderwijs en het leger jaar
lijks al over de 20 franken per persoon kosten dat
komt op 100 fr. per huishouden daarachter staat
dat dit komt op 10,000 fr. per 1000 inwoners in
plaait van 10,000 moest er staan 20,000 fr. ik
zeg Twintig Duizend fr. Hieruit blijkt dat de I
gemeenten uit het Kanton van Sottegem moeten
betalen als volgt
Audenhove(St Maria) lr 44580
Audenhove (St. Goorickx) 20120
Elene 14560
Erwetegem 38280
Essche (St. Lievens) 51080
Godvcerdegem 12820
Grootenbcrge 19700
Hillegem 27120
Leeuwergem 15240
Oombergen 14620
Sottegem 5g3oo
Steenhuyze-Wynhuyze 37100
Strijpen 27440
Velsique-Ruddershove 55820
N. B. 1" Dat de voornoemde gemeenten al ver-
scheidc honderde franken meer moeten betalen als
de bovenstaande sommenwij hebben, om eene
gemakkelijke rekening te maken, een effen getal
genomen; 20 De bovenstaande sommen zijn van
jaar tot jaar vermeerderd, en zullen blijven ver
meerderen zoolang het tegenwoordig Ministerie
aan 't bestuur zal blijven; 3° Die verbazende en
volkstergennc belastingen zullen niet verminderen
indien de oude Katholieke Doctrinairs en hofman
nen weêr aan 't hoofd komen, (God beware er ons
van!) 40 Het is dan volstrekt noodzakelijk dat er
overal mannen gekozen worden, dewelke de Ge
meenten, de Provinciën en het Land gespaarzaam,
rec'ntveerdig, onpartijdig en vaderlijk willen bestie
ren, mannen die den Godsdienst, het Vaderland
en de Vrijheid rechtzinnig beminnen en zonder
opzicht van personen en opinion verdedigen.
i° Te Huissekost elk officiéél schoolkind jaar
lijks rond de i3oo fr.; geld genoeg om ze inde
Universiteit van Leuven te plaatsen. 20 Te Segel-
sem, St Antelinckx, Essche en op veel andere -
gemeerten, waar niet éen kind naar d'officiéele
scholen gaat, moet er in evenredigheid nog meer
betaald worden. 3° Er zijn officiéele onderwijzers
zonder kinders die zeggen: Ik zal mij nog meer
doen betalen, ik zal de boeren nog meer doen
zweeten, aan hun hert knagen en bloed aftappen;
't is wreed en hartscheurend! 40 Decs is niet ge
loofbaar, maar evenwel het wordt gezegd, dat
zekere heer onderwijzer moedwillig ruiten in stuk
ken geslagen heeft, om onkosten te brouwen. 5°
Op zekere plaats en op gestelden dag en uur is het
wekelijks bijeenkomst van nog al een groot getal
heeren Onderwijzers; men zou eene uur ver gaan
om de oogen en wezens van die heeren te zien, als
zij eenen Priester of eenen Katholieken Burger
ontmoeten.
SIRE.
n Eeu reohtziuuig woord van waarheid aan Uwe
Majesteit.
Wat hebt gij daar toch te Gent uitgekrnaid
n Dat de krijgslasten nog zullen verzwaren.
Hoort gij niet dat de Belgen roepen: Weg de
Loting! Niemand gedwongen soldaat! Weet gij niet
dat de Burgers eu Landbouwers, dat de Kizzers voor
vast besloten zijnhun stem te weigeren aan al de
Kandidaten die Legereu Onderwijs, op geenenvrijen
voet willen brengen? De Katholieken bijzonderlijk
moeten volgens geweten, de Bloedwet bevechten,
omdat de kaseru een school is van bederf. De libera
len moeten de Bloedwet bestrijden, omdat zij 't Land
verarmt, uitput eu naar wreede oorlogen brengt.
Ge zegdet, Sire, dat gij de Belgen bemint? Ach,
is dat liefde, beminning? Dat gij de Belgen wilt
gelukkig maken.
n Komaanl^ge.i'jt Burger,Koopman, welhebbende
•T - v- :itv
vroeger waart gij oraf met 3, 4, 500 fr., nu ishet 1600
of 2400! !1
H Door de schuld van U en van de liberale Minis
ters! Eu dat is een geluk!!!... Ge zijt werkman, am
bachtsman; uw zoon hebt gij laten leeren, in school
en op 't ambacht; hij is 19 jaar; hij moet uw steun,
uw troost worden; maar neen! de Loting neemt hem
uit uw huis!... En dat zou geluk zijn!!!... Ach, Sire,
wel te zien, dat gij bitter weinig vlaamsch kent!
li En wat mag UEd. aanzetten, om eeu groot leger
te bekomen? Is't ijdele praalzucht? Is 't ophitsing
der vreemde Mogendheden, die misschien gelijk van
1800 tot 1815, naar Belgisch kanaunenvleesck azen?
Is't waar dat er een akkoord is, tusschen u eu de
Geuzen, dat gij hunne goddelooze wetten zultteeke-
uen, en dat zij U zullen forten en soldaten en rnilli-
oeuen leveren??'?.. Is 't waar. dat de Plans gereed
liggen voor't gevloekt: Eik-Soldaat? dat de liberale
Opperhoofden hun woord verpand hebben?.. Aardig
schijnt hettoch, dat Uwe Majesteit dieleelijke school
wet heeftgeteekend! watzit daarachter?vermauingen
genoeg wnren 11 gegeven; door uwen ouden Professor
Mgr Dechamps, door den Paus, door Prins de Ligne
Gij kondet dit wetsontwerp doen vallen; verscheide
Senateurs luisteren naar u; eens op jacht gaan met
die heeren, was genoeg; maar neen! die M et wordt
gestemd, door éen stem meerderheid, en die éen 6tem
overweegt en overwint alles!!!! Zit daar geen rede
van Militarismus achter? De liberale Miuisters zijn
toch zoo plooibaar en gereed, om de krijgslasten te
verzwaren!
n Sire, Zijn Majesteit, nog eenige woorden; crelooft
uwe hovelingen of uwe vleiers niet, als zij zeggen
dat alles in België om te best gaat; voor eenige bud-
jetfretters ja, maar voor al 't ander Volk, bliksems
slecht, gelijk alle vrije liberalen het reed6 beken
nen.... Alla, 't is droef en wreed, dat de Belgen zou
den kuunen leven gelijk vischkes in 't water, en dat
dit vermaledijd LiboraliBmus alles naar de knoppen
helpt; straks zal men beschaamd zijn, zich Belg te
noemen, door al de verdrukkingen en schandalen die
er gebeuren.... Maar, aan alles komt een einde en,
als t God blieft, zal d'een of d'ander kiezing ons
verlossen van die Geuzen-Ministers en UEd. Koads-
heeren geven, ware Vrienden van 't Volk, die U de
perkamenten eu koutrakten zullen tooneu, hoe dat zij
zich aan 't Belgisch Volk verbonden hebben, om,
klinkt het niet, zoo botst het, tot een Vrij Onderwijs
en eeu Vrij Legerte geraken. D'oude Koningen zagen
liever éen Boer op zijn veld, als 20 soldaten in hun
kaserns; maar nu is 't de verkeerde wereld, waarmede
wij u beleefdelijk gaoeten, XXXX.
Eerlang zal er op het graf van Mgr. DupanloHp
in de kathedraal van Orleans een prachtig monument
geplaats worden. De uitvoering van het gedenkstuk
is toevertrouwd aan M. Ghapon.
Zondag werden te Parijs niet minder dan drie
verschillende moorden gepleegd. In eene herberg
der ruc Sl-Martin, schoot een jongeling dea baas
omver; in de ruc Asselin loste eeu schrijnwerker
tweemaal zijn revolver op eene vrouw met welke hij
inwoonde; en eindelijk inde ruc de la Roquctte bracht
een jongeling een meisje vijf messteken toe. Ziedaar
hoe het er toegaat in de stad, welke zich de hoofdstad
der beschaafde wereld nosnt.
M. ConBtans heeft dezer dagen een buitengoed
aangekocht, dat hij 200,000 frank betaald heeft. Eeu
republikaansch blad denkt hieruit te mogen opma
ken, dat het fortuin van den minister ODgeveer tot
drie inillioeu frank moet beloopen. Is dat niet zeer
gewonnen, vraagt het blad, voor iemand, die slechts
sedert ongeveer een jaar een jaarwedde geniet van
60,00') frank?
Badikaal Schoolopzichter.
Over eenigen tijd werd zekeren citoycn Buisson
