6
.£>ondag 10 Fehrtmri 1884.
<25ste Jmirg mg.
De Lotiug.
Geen valsche Getuigenis geven.
GODSDIENST. - VADI ft i AND. - VRIJHEID.
VAN VERDEDIGING EN HERSTELLING.
Nationale vereeniging
-I'd! Ait.'i
BUREEL, ACHTERSTRAAT.
Gewoone Aanoncen 20 ceatieinea per regel. Annoncen op de Tweede Bladzijde
50 centiemen den regel. Berichten onder 't Nieuws, 1 frank den kleinen regel,
HET LAND
ABONNEHENTS-PRIJS.
5 fr. 's jaars, vooraf betaalbaar. Inschrijvingen worden op alle tijdstippen
genomen, rechtstreeks bij ons of door post of briefdragers.
na AELST
(DE BELGEN VERDRAGEN GEENE SLAVERNIJ.)
ziehier deze merk-
Hoe dikwijls I's er niet gezegd en geschreven
Maar zijn de Belgen dan geen Belgen meer, dat zij
die hatelijke moeialerij en slavernij der Vrijmetsers
blijven verdragen? Dat zij de kiezingswetten laten
verknoeien; dat zij hun zuurgewonnen geld door de
civiele Geuzen laten deelen en opscharrelen,dat zij
hun kerkhoven laten schenden, dat zij de Vrijmetsers
tot in de Kerkfabrieken laten komen, dat zij al die
schelmerijen tegen Kerk en Geestelijk zien gebeuren?
Zijn de Belgen geen Belgen meer
Afzonderlijk wordt er genoeg geklaagd en ver-
wenscht, doch waarom zijn er geen groote Bijeen
komsten, waarom wordt er geen katholieke Landdag
gehouden, om met forsige stem de noodkreet van
het katholiek Belgenland te doen weêrklinken?
Deze wensch is heden een voltrokken feit.
Maandag is er te Brussel een groote Vergadering
van Katholieken geweest;
Men heeft er een Bond samengesteld, een BOND
VAN LANDVERDEDIGING; men heeft er een Mani
fest voorgelezen, waarin de klachten des Volks zijn
opgenomen; dit Manifest zal in 't Vlaamsch en in
't Fransch met honderde duizende verspreid worden;
er is een Bestendig Komiteil; de bijtredingen komen
met honderde en honderde; de Inrichting van maan
dag is op 8 dagen een groote Vaderlandsche macht
geworden.
En hoe is dat tot stand gekomen? zal men vragen.
Niemand weet het juist, te zeggen 't lag in elks
hert, dat er een Buitengewone Werking moestkomen,
om ons geliefde Vaderland uit de klauwen der Vrij
metselarij te rukken en tot Herstelling, Vrede en
Welvaart te brengen, 't Is voortgezegd, van mond
tot mond: Laat ons eens bijeenkomen. Waak te
Brussel.Wanneer?Maandag!.. En 't is gebeurd,
gelijk telkens dat er een slavernij op België drukte,
gelijk onder den Oostenrijker,gelijk onder deJacobij-
nerij, gelijk in 1829; de Belgisch'? Leeuw, te lang
getergd, is recht gesprongen voor zijn Recht en voor
zijn Vrijheid.
Geen toegevingen meer, gelijk de Voorzitter Mr
Collinet van Luik, in zijn krachtige aanspraak zegde.
De verdrukkers van Belgenland bevechten, gewerkt
onder een Programma, weten wat er daags na den
zegepraal zal verricht worden.
De strijd kan lang zijn, voegde hij erbij, handnek-
kig en schrikkelijk kan hij wezen, doch wij strijden
voor zaken die de ziel van ons Vaderland zijn, voor
de Geestelijke en Borgerlijke Vrijheden, om als Vrije
Burgers en als Christenen in ons Vaderland tekunnen
leven.
D'aauspraak van Mr Collinet is een krachtig, ver
heven en helder gewrocht; zullen ze dat stuk niet
vertalen en rondsturen? Elke Belg zou dat moeten in
huis hebben; dan hebben versclieide andere rede
naars het woord gevoerd; men heeft er de vaste hoop
uitgedrukt dat de Bond in de nauwste eendracht zal
werken met de Rechterzijde; een Manifest of de
EERSTE OPROEP van den Vaderlandschen Bond is
er voorgelezen en toegejuichd;
weerdige verklaringen:
tol herstel der
GEKRENKTE RECHTENj
Mijnheeren,
Sedert iS3o heefc ons land nimmer een krisis door
gegaan gelijk die van heden. De uitkomst ervan kan
voor Belgie noodlottig wezen. De liberale partij han
delt willekeurig gelijk de ergst despotieke gouverne
menten. Alleenlijk voor oogen hebbende de driften en
booze neigingen harer aanklevers in te volgen, over
dekt zij den nationalen grond met verwoestingen en
Belgie is op het punt, te zamen met al wat zijne
machten roem in het verledene uitmaakte,te verliezen
al wat zijn welvareD.ja zijn bestaan voorde toekomst
verzekeren kan.
ONDER STOFFELIJK opzicht De verkwisting
der staatsgelden hel verwaarloozen der belangen
van landbouw, koophandel en nijverheid; het ver-
hcogen der belastingen, en niettegenstaande dat, een
gedurig tekort in de staatskas.
Onder ZEDELIJK OPZICHT Het afzetten der def
tigste en meest verdienstelijke ambtenaren; de par.
tijdigheid in 't vergeven van plaatsen -- 't vertrappe
len van alle gemeente- en provincievrijheden,door het
invoeren van eene centralisatie welke nooit in Belgie
te huis gehoord heeft; het inrichten van een stelsel
van openbaar onderwijs, zonneklaar in strijd met het
geloot onzer bevolking het invoeren van den hon-
gerdwang om de kiaderen in de staatsscholen te krij
gen,door al wat van staatswege eenig gezag uitoefent;
het gewelddadig afschaffen van diplomatieke betrek
kingen mi het oudste en eerbied wcerdigste hof aer
wereld, het hof van Rome -- het inpalmen der lief
dadige stichtingen - het ontheiligen onzer kerk
hoven -- de soldatendienst aan onze seminaristen
opgelegd, het willekeurig afschaffen van honderde
onderpastorijen en vaneen groot geialjaarwedden van
geestelijken, in een wuord, het vertreden van alle
rechten der Kerk en van de godsdienstige vrijheid--
het vernederen en vetlagen der ree: le-.s toc knechten
vau rv ^ei
oneerlijke kieswetten, om het liberalismus voor altijd
boven te houden - ziedaar eenige fraaie dacien door
het tegenwoordig ministerie begaan.
Overal beerschen twist en tweedracht, thans is er
geen dorpken meer waar onze nationale leus, EEN
DRACHT MAAKT MACHT, geene „bittere spotternij is,
Men heeft onze maatschappelijke inrichtingen in dui
gen geslagen, men is niet sterk genoeg om aan de
stijgende golven der gevaarlijkste volksdriften te weer
staan.Het koningdom wordt bedreigd.Eertijds roemde
men het gezond verstand, de deftigheid en de orde
geest onzer bevolking; heden hebben de noodlottigste
leerstelsels hunne organen in de drukpers, menigvul
dige aanhangersin hel' volken bij elke verkiezing meer
en meer vertegenwoordigers in onze Kamers. In zijne
onmacht om de wanorde te bestrijden,moet het minis
terie zelf aldoende meewerken om in 't kort de woel
geesten aan het bestuur van 't land te helpen komen.
Deze toestand, gevaarlijker dan er sedert onze nati
onale onafhankelijkheid zich éen voordeed, legt aan de
katholieken groote en dringende plichten op. De katho
lieken aliéén kunnen Belgie redden sterk als zij zijn
doJÜ hunne leeringen, door hunne brandende liefde
toriViijheid en hunnen eerbied voor het gezag, zijn zij
nou',}wendig en uit hunnen aard, verdedigers van al
var dc macht en de eer des lands uitmaakt.
De aanstaaode kiezingen zijn dan ook van de hoog-
sti aangelegenheid. Om de kieiingen met hoop van
gelukken te ondernemen, opdat de gevolgen van onze
zegt der moeite weerd zijn en denoodwendige natio
nale c. mstellingen kunnen teweegbrengen, is'tnoodig
daf Wij te oren vlakweg de hoofdpunten onzer poli
tiek tanduiden. Heel het land moet de wettigheid on-
zet ijs :hen sunnen waardeeren. Onze volksvertegen.
wiV^rdigers moeten weten wat wij van hunne o vertui,
gin;) n van hunne talenten verwachten, en zij moe
ten wl' de Natie de noodige sterkte ""Timari om
de vV glorierijke zending, het herstel onzer gekrenkte
reefy.te kunnen vervullen; het oppergezag moet
we'.wi onder welke voorwaarden onze gekozenen in
[icnvaau der kroon kunnen zetelen.
DJ o ver groote meerderheid der Belgische katholie
ken is van dit gedacht. Dit is een goed teeken. De
taak onzer vrienden aan 'troer zal zwaar zijn; maar
si' »ulien ondersteund zijn door de heele massa van
t ö*J|gisch 'olk, dat vast besloten is zijne rechten te
hervifiiinen en alle wettige middelen te gebruiken om
aan zijne grieven een einde te stellen.
Wij willen terugkomen tot de gelukkige tijden,
toen België de weldaden door de Voorzienigheid hem
toegeschikt, zonder achterdocht, ineendracht, vrij -
heid.en vrede, te vruchte maakte
Wij willen de Belgische Grondwet rechtzinnig zien
toegepast worden;
Wij willen het zelfbestier van gemeente en pro
vincie geëerbiedigd en gewaarborgd, ende ingrijpende
werking van het centraal gezag beherkt zien
Oazc kiezingen moeten de ware uitdrukking van
den yvil der burgers zijn. Dat de gelijkheid der Bel
gen opaoude een woord zonder beteekenis te zijn, en
dat de ambten gegeven worden aan weerdigen, en
niet aan slaafsche kruipers.
Die onzer medeburgers, edelmoedig genoeg om
zich'als priesters aan het welzijn hunner broeders toe
te wijden, moeten vrij hunnen edelen Roep kunnen
volgen.
Na tijdens ons leven de vrijheidgenoten te hebben
willen wij na onzén dood in vrede naast onze broe
ders in 't geloof, kunnen rusten.
Wij eischen dat de diplomatieke betrekkingen van
B met den Heiligen Stoel hernomen worden
Df.t de laatste wil der stervenden geeerbiedigd zij
en dh staat geene goederen meer inpalme welke hem
niet ioebehooren
'.jide ongelukswet verdwijneen vervangen worde
dr v eenc wet \vc-Ue, inzake van lager onderwijs, -
- C. t~T n-
dóiej^ferbiedïge en waarborge.
an| plaats van het ministerie van openbaar onder
wijs^ willen wij een ministerie zie instellen, gelast
met de ondersteuning van onzen kwijnenden land
bouw, van onze bedreigde nijverheid, en met het in
richten, door de uitbreiding onzer buitenlandsche
betrekkingen, van uitwegen voor de voortbrengsels
van het land.
Wij willen vermindering van lasten in evenredig
heid met de vermindering van uitgaven bekomen
door het opüouden der schoolverkwistingen en door
eene redelijke bepaling der krijgslasten.
Dit alles zal op eenen dag niet kunnen gedaan wor-
den. Dat de liberale partij alleen ter loops wetten
make die haar door de Logie zijn opgedrongen. Aan
het wijs beleid onzer gekozenen laten wij de zorg ten
bekwamen tijde de hervormingen, die wij vragen, in
te voeren. Eene noentans is er, die noodzakelijk aan.
stonds na onae zege geschieden moet, het is de her
vorming van 's lands schoolinrich.ing. Het kwaad dat
zij moet doen verdwijnen, verdcrlt 's lands levens
krachten in hare broner zal geen tijd te verliezen
vallen. Hier zou elke aarzeling eene lafheid wezen.
Den dag, dat her katholiek ministerie bet bestuur zal
in handen nemen, dien dag zal het met de ongeluks
wei gedaan zijn, het ministerie van openbaar onder,
wijs zal niet meer bestaan.
Wij doen dezen oproep tot de katholieken om hun
een vereenigingspunt aan te bieden. Zoo zullen zij
hunne macht kennen en hand in hand vooruitkomen
om te toonen dat zij eene werkdadigeen herstellende
politiek willen, zonder vrees, 't zij voor geheimen
wederstand,'t zij voor het geweld van den oproer.
Vergeten wij het nietindien wij overwinnen zal
het gouvernement zijn gelijk wij het te voren «üll'en
geeischt hebben.
Volgen een 400tal handteekens.
Zoo moet er gesproken wordenI
Onder eulkt voorwaarden is 't dat ons geliefde Vader
land kan gered worden!... Onze vurige bijtreding aan
dien Vaderlandschen Bondwelken geroepen is tot de
gelukkigste uitslagen. Wij verwachten nadere berichten.
Tot aldertijd worden de bijtredingen ontvangen bij M.
Arthur Verhaegenhoutlei, Genten M.. Frans Schel-
laertProvinciaal Raadsheer ie Leuven.
Die plaag wordt bijna zoo wreed als ten tijde van
Napoleon-den-Eersten
't Is een verplettering voor de beste Farailien de»
Lands.
Voor de moordenaars is de doodstraf afgeschaft
doch jaarlijks wordt er in elk kanton des Lands
een schavot opgerecht en een Beuleuwerk verricht.
Men begint alom te zeggen
Elk moet zich kunnen vrijkoopen gelijk over 20
jaar, ELK of NIEMAND
En zoover zal het komen, als de Kiezers van alle
gezindheden hunne wettige macht niet gaan gebrui
ken.
De plans van 't reserve-leger liggen gereed; en dan
is't gedaan met de Burgerij; dat heerscht de sabel
en de barbaarsche krijgswet.
Het ware nogtans zoo gemakkelijkdiewreede plaag
te verzachten. Niemand vraagt vauaanstonds'tLegerafte
schallen en een Vrijwilligers-Leger uit teroepen; men
begeert alleenlijk de vermindering der krijgslasten;
de zaken brengen gelijk over 20 jaar; en dan naar
middelen uitzien om door een Vrijwillige Aanwerving
het noodige getal Landverdedigers te hebben.
Wat Engeland en Amerika en Zwitserland vermo
gen, dat kan Belgenland ook en 'les me^r, dat wij
j geea oorlogvoerende Mogendheid zijn.
vuup zo nam cte Burgers en dc udboa wers zich
moeten verstaan on geen mannen kiezen of ze moeten
beloven van IN DIEN ZIN te werken.
T'Antwerpen zat er deu 18** dezer,weêr een groote
Volksvergadering gehouden worden door de Hoofd-
Maatschappij van 't Vrijwilligers-Leger. Van keer tot
keer is er meer volk; de Beweging breidt zich uit;
men verstaat de gemakkelijkheid en de groote voor-
deelen van een Vrijwilligers-Leger; er zal in alle kie-
zingen te rekenen valleu, met de Bestrijders der
Bloedwet: d'Ouders zullen durven spreken, voor het
bloed en de vrijheid hunner zoons; de ware Men-
schenvrienden zullen zich overal toonen. De Belgen
zijn toch te goed om als kanonvleesch verlot en ver-
schacheld te worden.
Het Handelsblad schrijft dat de BOND DER VER
DEDIGING in 't Vlaarasche Vaderland niet kan luk
ken, zonder op zijn Programma te schrijven
I IN VLAANDEREN VLAAMSCH
(Zie 2' bladzijde, 2' kolom,)
(EEN WAARACHTIGE GESCHIEDENIS.) 3
III. WIJZEN RAAD, MAAR GEENE BAAT.
De rijke hoiboer zat in zijn huiskamer, en rookte er zijn pijp.
't Was in de week, maar werken deed hij sedert lang niet meer;
hij had immers knechten en meiden geroeg, die voor huis, stal en
veld zorgden, zoodat hij niets te doen had dan een oog in 't zeil te
houden.
Alles ging.naar wensch; hij schepte geld, kocht van jaar tot jaar
eenige stuk&n land bij, en werd een der rijkste boeren van 't om
liggende. De rijkste van 't dorp, dat was hij; daarbij de bekwaam
ste om de boerderij te bevorderen; aaDzien had hij, vrees boezemde
hij in, maar geen genegenheid.
Op dit oogenblik was hij in samenspraak met den eersten Sche
penen der Parochie, een braaf man, maar sedert eenige jaren zoo
ongelukkig.dat hij zijn toevlucht had moeten nemen tot leeningen,
en in 't dorp werd stillekens gefluisterd dat de rijke hof boer bij den
eersten Schepene scherlings op 't dak zat.
Hoiboer en Schepene waren van gelijken ouderdom, vrienden
van in hun eerste kindschheid en vrienden gebleven tot den dag van
heden. De hof boer voelde waarlijk medelijden met zijn beproefde
vriend, en bad hij hem geld geleend, niemand wist er iets van, zelfs
voor zijn vrouw en zoon had de hof boer de zaak verborgen ge
houden.
Na gesproken te hebben van allerhande zaken, volgde er een
poos stilte, ca welke de schepene op ernstigen en vriendelijken toon
zegde u Vriend, gij hebt mij meermaals dienst bewezen
O, dat doe ik geerne, schepene. Laat ons daarvan zwijgen,en
zoolang ik u kan behulpzaam zijn, reken op mij.
Hoiboer, ik ben u hertelijk dankbaar; maar mag ik u ook iets
zeggen
Waarom niet? laat het maar komen.
Ge zult het niet kwalijk nemen
Gij,scnepene,zijt mijn oude vriend en moogt mij alles zeggen.
Welnu, hofbocr, uw zoon Leonard
Ha, mijn Leonard
Zc spreken er tegenwoordig veel van
Meint ge dat ik het niet weet, schepene 1
Vriend, niemand durft het u zeggen, maar hij begint aardig te
doen, zeer aardig
Klap van nijdigaards, schepene, die niet kunnen verdragen I
dat 't zonneken in 't water schijnt 1
Hofboer, mij dunkt, ge zij' verblind in die zaak I
Kom, zou hij misschien moeten op 't veld gaan werken 1
Neen, dat is zijn staat niet I
■fyZou hij misschien moeten gekleed gaan, gelijk de gewone I
boerenzoons 1
Dat zeg ik niet, hofboer, maar er wordt veel gesproken op zijn
gedrag
En wat zeggen ze
Dat hij dikwijls naar de stad loopt.
Wat kwaad bestaat daarin
In zekeren zin. geen; maar het is te zien in welke gezelachap-
pen hij verkeert... En weet gij ook, hofboer, met wie bij in 't dorp
dikwijls omgaat? Met den rosten Mukli, van den boschkant, een
jonkheid van allerslechtste faam, gelijk ge wel weetOm de liefde
Gods, wees toch in deze zaak niet verblind, ik zeg het u als vriend,
ik smeek het u, want zijn toekomst hangt er van af 1
Zijn toekomst! maar, schepene, als er iemand mag gerust
zijn over de toe omst, dan is het toch wel onzen Leonard
In zekeren zin, ja
Zoek twintig uren in 't omliggende een jongen die zal erven
wat hem te wachten staat; verscheide pachthoeven, veel liggende geld!
Renten en hypotheken I
Dat nog onverlet gelaten; wat wilt gij dat wij zouden doen
Hofboer, ge zijt wijzer en verstandiger dan ik, maar ge moet
mij toch iets beloven.
Te weten 1
Van neerstig t'onderzoeken wat er waar of valsch is, van het-
gene men over uwen Leonard zegt 1
Dat kan ik doen
Want ik zou niet geerne hebben dat gij in uwe ouden dag,
klopsalade moest eten, van die soort die er zooveelen naar hun graf
sleept
Zijt gerust, schepene, de Hofboer heeft oogen en ooren, en
als er iets schilt, ge moet niet denken dat hij zijn .;oon bederft
En zoo namen de vriendin afscheid; als Leonard thuis kwam, de
Vader maakte eenig geraas en getier,sprak woorden uit, van strenge
berisping; Leonard antwoordde bitsig en bijtend, er had een spek
takel plaats, demoeder weende, maar de zaak bleef gelijk zij was,
en had als eenig gevolg, dat Nar-, van de stcenen hoeve, die wist
dat de Schepene in hun hui» was geweest, tegen zijn kameraad
Mukli zegde: Die schepene is de verklikker! het zal hem berouwen!
En de dagen, weken en maanden gingen hunnen loop, met de
zelfde stiptheid en onverbiddelijkheid als van 't begin der Schepping
af; en Leonard kreeg geld var vader, kreeg geld van moeder;
zijn hoogmoed klom gedurig-, andere slechter i driften schoten diepe
wortels op den akzer zijner ziel van lichaam was hij schoon en
sterk; zijn arme droeve ziel dompelde en sukkelde geweldig; meer
en meer werd hij veracht, zonde; dat men het blijken liet, tenzij in
omstandigheden als er niet kon gezwegen worden.
Zekeren kermisdag was hij'si.h'.s :eer laat thuis gekomen en
wij vinden hem den morgend nadien tan dc kaffétalel, zoo Noords,
gezind a's het eenigzins mogelij: was.
Nard, jongen, sprak de moeder, wat zijt ge dezen nacht laat
thuis gekomen!....
En ge ziet er toch zoo vies uit! voegde de eigenaar der stee-
nen hoeve erbij.
Wat is er? vroeg de moeder.
Wat er is! men heelt mij gisteren avond in 't Gemeentehuis
buitenge worpen 1
U buitenge worpen, riep de vader, en waarom?
Omdat ik den schoolmeester wilde trakteeren; gij had mij
immers een goed kermisgeld gegeven!
Zekerlijk, uw staat brengt dat mee; ge moogt de kameraden
trakteeren; en men heeft u buitenge worpen!
Ja zeker, Vader, mij eerst grauw en blauw verweten, u ook
niet gespaar d en daarna heeft de Burgemeester mij aan de deur ge
worpen.
En de eerste schepene was daar bij?
Zekerlijk, hij was daar een mijner ergste vijanden
't Is goed, sprak de verblindde Vader, niets raadplegende
dan zijn gekwetste hoogmoed; 't Is wel, wij zullen ze wel vinden 1
En hij dacht niet eens, dat zijn ondeugende zoon weêr zijn oude
gewoonten van liegen volgde en daarbij eerloozen laster uitsprak
tegen de treffelijkste Ingezetenen der Parochie.
Den avond der kermis was de miskweekte gast met twee drin
kebroers in 't Gemeentehuis gekomen en had op een onbeschofte
wijze plaats genomen aan de tafel waar de Burgemeester, de Sche
penen. de Schoolmeester en verscheide landbouwers zaten te klap
pen. Erg had Leonard daar van zijnen neus gemaakt, veel bad men
van den hooghartigen zoon verdragen, men spaarde hem, doch als
hij op een ongehoorde wijze den spot begon te drijven met den
Schoolmeester, om dezen braven man te vernederen, dan had de
Burgemeester hem verzocht van stil te blijven. Ik, stil blijven En
voor wieen waarom ben ik hier voor mijn geld nietweet gij niet
wie ik benJa, had de Burgemeester gezegd, ik weet wiege zijt;
ge zijt een bedorven zoon; gc zijt op weg om een slechte kerel te
worden! 't ware beter dat gij min geld hadt en meer braafheid! En
nu verzoek ik u ons met vrede te laten. Die redelijke woorden
waren olie op't vunr; dan had de Burgemeester, zonder verder
complimenten, den onbeschofterik vastgegrepen en metd'algemeene
goedkeuripg aan de deur geworpen.
Een hdsch leven houdende, was Leonard al vloekende vertrok
ken en had den nacht doorgebracht in eenige slecht befaamde ka-
veeten.
Dat wisten de verblindde Ouders nietde waarheid wilden zij
niet weten; enal hun geld en goed diende tot verderfvanhun kind-,
de rijke Leonard liep naar zijnen ondergang-, ellendiger was hij dan
de armste sukkelaar des dorps; en van dien dag af was zijn leven
t roekeloozer dan ooit, totdat door eeo treffend geval de Genade aan
zijn hart kwam kloppen. ('t Vervolgt.)
