Zondag 5 A uyik U 1884.
Jaargang
fcHaamsclje Eerrnis t'&alst.
De
JDe Schoolhervorming-
België's Bestier.
GODSDIENST. - VADERILAND. - VRIJHEID.
V rijheid en Gespaarzaamheid!
BUREEL, ACHTERSTRAAT.
Gewoone Annoncen 20 centiemen per regel. Aononcen op de Tweede Bladzijde
80 centiemen den regel. Berichten onder't Nieuws, 1 frank den kleinen regel,
LAND
ABONNEMENTS-PRIJS.
if betaalbaar. Inschrijvingen
genomen, rechtstreeks bij ons of door post of briefdragers.
VAN AELST
AALST, ZATUROAf, -2 AUGUSTI 1884.
GE TIE AG DE BERICHTEN.
Zondag 17, Maandag 18, en Dijnsdag 19 Augusti
aanstaande.
D'achtbare Personen die over 2 jaar den buiten-
gewonen luister van dit Feest bewerkten,hebben dit
maal wederom hunne genegene en ieverige mede
werking toegezegd.
St Nikolaas is van nu afin studie en werkzaamheid
voor de Vlaamsche Kermis die zal plaats hebben op
't laatste van Augusti. Aalst zal van zijnen Athené
verlost worden, doch men spreekt van een Nijver
heidsschool in de plaats. M. ür Van der Hagen heeft
sedert lange jaren d'inrichtiog eener Nijverheids
school gevraagd, doch, zoo wij vermeenen, bij de
Teekenschool. Voegt men een Nijverheidsschool bijdie
Middelbare, dan zal het een liberale stichting zijn
ontoegankelijk voor katholieke Familiën. Want meer
en meer wordt d'Ecole Moyenne een kweekschool van
jonge liberale gastjes in 't klein, hetgene d'Athenés
en d'Universiteiten in 't groot zijn. Welnu, in d'Uni-
versiteit van Brussel, op 5 studenten zijn er 3 Gods-
loocbenaars, 3 die zeffs niet meer in God gelooven
Welk leven moeten die studenten leidenIn God
niet gelooven! De 10 geboden Gods verwerpen
Geen ander vrees hebben dan 't verlies liunner repu
tatie en de gendarms Er zijn tegenwoordig geen
droever menscheD dan degeen die hun kinders aan
de civiele scholen toevertrouwen... T'Ailst hebben
wij gezien dat de Professors van d'Ecole Moyenne
vroegen om niet meer te moeten in de Processie
faan, zulks strijdig zijnde met hun conviktiën, en 't
blijkt al te veel, dat ze tegen hun goesle, de leerlin
gen naar de Zondagsche Hoogmis vergezellen.
De groote gazet Standaard van Engeland, schrijft
dat de liberale politiek een politiek is van tirannie,
va:. r.nrunding en van uitdaging. T'Antwerpen
hebben i'e Kiezers van hefe'w nihr-id zich in Maat
schappij veretiiig t»eze week zij:, .u Antwerpen
3 gouden bruiloften gevierd. Te Brussel zijn over
leden M. Piron-Van der Ton, een Senateur, is ge
biecht en berecht; en Scailquin, een der radikalen
niet herkozen, Scaiiquin leefde civiel, en is
'civiel gestorven.... Zulk leven, zulke dood!... Maar
de menschen d«e gerust zijn op zulke dood, moeten
vlakaf zeggen: Wij zijn dieren! wij zijn beesten!.
En zulke gezegdens zijn een oorzaak en een bronne
van alle misdaden en schelmstukken... Als alles met
't graf eindigt, dan hebben de Socialisten, d'Anar-
chisten en de Nihilisten gelijk, dan bestaat er geen
rede van eerlijkheid ef van eerbaarheid meer; en zoo
ziet men, dat al de liefhebbers van: dood, al dood!
dat ze met permissie, vuil verkens zijn.
hooren of te zien! 't Is liefelijk! 't is liefelijk!... Wat
zullen wij zeggen: Wee de jonkheid die zich in dien
poel van zedebederf laat zien! bijzonderlijk een doch
ter, die de Volksballen achterna loopt, zelfs in libe
rale huizen,ze zal nooit als dienstmeid aanveerd wor
den. Wat zullen wij nog zeggen? De menschen zijn
goed en dikwijls zwak;dik is de bril der partijschap;
maar 't is te vreezen dat de Groote Meester eens die
medehelpers van 't Zedebederf tot een plotselinge
vernedering en straf zal breDgen.... Punctum, voor
deze week!
Er gaat te Londen een Meeting zijn van 120,000
werklieden. Ze spreken nog altijd t'Aalst met veel
lol van 't Banket, Minister Woeste aangeboden en
door Aalstenaars bereid en bediend.... D'aalstenaars
zijn dikwijls te schuchter en te schroomvallig met
hun kennissen. Kappende aan den gevel van t
Brouwershuis taaist, heeft men een oude witte stee-
nen gedenkplaat ontdekt, zeer goed bewaard, met een
half hoofd, de naam Mr Coecke en 't jaartal 4785.
't Is aanstonds gekocht door dantikairen. Er ster
ven te Londen buitengewoon veel mensehen.
Weêral slecht nieuws voor den Landbouw; Frankrijk
gaat d'inkomende rechten op het Vee verhoogen;'t
zou nu zijn van 6 tot 25 fr. per kop. De Konink
lijke Familie van Zweden is bijna verongelukt op een
zeeschip, door 't botsen tegen een brik. Engeland
doet in Rusland 1500 peerden koopen. Moeielijk-
heid over de garde-civik, d'een houden er van, d'an-
dere niet; dat men korpsen van Vrijwilligers vorme
en alles is effen. Men zegt da: d'Independenten te
Brussel een groote gazelgaan stichten.-Men spreekt
van de Zwarte Pest die in Rnsland zou heerschen.
lastinger De Natie beeft immers uitdrukkelijk ge"
roepen
'ar, w'hebben al veel gespaard, we gaap
sparen it doen sparen op de schoolonkosten,eu wen
komen epniet;de put dien' wij moeten vullen, is te diep!
Ii\ dit geval, heeren, ik zou de Spaarzaamheid
nog venjer drijven, en den Budjet van Oorlog enla-
meeren
Dj>u Budjet van Oorlog
JA I
AALST, ja Aalst, 't is er weêr iets geweest! Een
schoon Policie die wij hebben! De rust der Burgers
wordt hier geëerbiedigd en 't Volksbederf, de kanker
der Draaiorgelderij ismeteen ijzeren hand beteugeld!
Op de Vischmarkt wordt sedert eenige jaren een ge-
bnren-feestje gevierd; dNt is nu ook al in een Volks
bal veranderd; van 's vrijdags te voren mochten d'or-
gels ronken, tot maandag avond als't u blieft; zondag
g'heel den nacht, liberté; er is gevochten als in een
hanenkot! er is met pinten gesmeten! ten 2, 3 uren
liepen er benden uit de gemeinste kwartieren, al
zingende en huilende naar huis; en geen Policie te
Men zegt dat de Ministers voor groote raoeielijk-
heden staan; en wij gelooven dit, zonder dat het zelfs
geschreven staat
Iemand opvolgen die verbrast en verkwist heeft,
schuld op schuld gemaakt, is een lastige en raoeie-
lijke zaak
Men verzekert dat het tekort voor 1884
tot 23 miljoen zal beloopen
Al die nieuwe lasten, en nog te kort komen
Welk afgrijselijk huishouden De gazetten kondig
den deze week rog dp lange Ijist d?r.fgljjyerlcwi*vij
gen, en haalden de namen der Gemeenten aan, waar
voor 2 it 3 scholieren, een Meester was en een Onder
meester, en dat d'Inspekteurs er nog een freule bij
voegden, om 't handwerk te leeren w'hebben die
kostelijke Inkwisilie gehad, die Inspekteurs, die
Commissairs Specials; die Ratterij in 't Ministerie;
deze week is bet nog uitgekomen, dat een Hollander-
ken, in een liberale gazet van Antwerpen kribbe
lende, eensklaps in 't Ministerie een plaats van 5000
fr. had gekregen
Is 't wonder dat er schrikkelijke nesten en onkos
ten zijn
En alles moet toch betaald worden; en zoolang de
Schoeffelwet niet afgeschaft is, de volgelingen van
Piet Van Humbeeck komen hun vette traktementen
opstrijken.
Heeren Ministers, ge staat voor een moeielijk stuk
Maar, ten eersten, laat toch zoohaast mogelijk
weten, tot den laatsten frank, hoeveel schuld en de
ficit er is; want de liberale gazetten zijn kapabel van
later te schrijven: W'hebben de kassen vol geld ge
laten!
Ten tweeden, heeren Ministers, geen nieuwe Be-
heeren Ministers, ja heeren Wetgevers 60
miljof dat niet schrikkelijk! Over 25 jaar,als de
Budjet UM 25 miljoen ging komen, dan riep men in
de Kam'# en in 't Senaat uit: Dat is het hoogste cijf-
fer well) wij kunnen geven Meer dan 25 miljoen
kan Beljrië niet opbrengenEn nu is 't 60 miljoen
Belgenlijjid gaat ten achteren de Boeren klagen, de
Koopma^s klagen, de Stielmans klagen, de Winke
liers klagen, en wat is de rede Die 60 miljoen
's jaars
Lajnd, we zouden dit willen verminderen,maar...
Ia, ja, lieve Ministers, we verstaan u, 't is
weêral 4en ouden thema: Sire, 't Hof er worden
stokken in't wiel gestekenjen 'ten zou ons niet ver
wonderen dat onze Sire een Congreganist ware der
Logie.
Uust
Ja, ja, zwijgen is niet spreken en we mogen
ons niet laten bedodden. Heeren Ministers en Wet
gevers, denkt toch altijd, dat gij gekozen zijt van de
Kiezers en van 't Volk, om de belangen der Natie te
behertigen en niet om de grillen van 't Hof te vol
gen. Heeren Ministers, t(erre van op de reserve te
durven denken, ze moeten aan hoogerhand weten,
dat de Kiezers en 't Volk de vermindering der krijgs
lasten vragen en de toenadering tot epn Leger van
Vrijwijligers... Is dat moeielijk? neen Met kracht
en moed gewerktjstout doorgesproken,niet gevreesd,
en hetgeen de Kiezers en 't Volk voor 't algemeen
belang; vragen, zal geschieden... 't Is ridder of
meirsqhman: Nieuwe Belastingen, in den haat van
't Volk komen; groote Besparingen, meer en meer
geacht en bemind worden
CTT?nig zal de toestand zijn der vrije Scholen
MojrVTJTgëbietde Vv'et
ZieÖhar een groote vraag.
In Aalst, b. v. 70 ouders op 4oo hebben 't Vrij
Onderwijs verkozen; zal de Stad Aalst vrij zijn, zich
naar den wil der Bevolking te schikken? 't Is al veel,
't is zeer veel, als na onze schitterende overwin
ning, de liberale scholen op gelijken voet gesteld
worden met de vrije katholieke,volgensevenredigheid
van't getal leerlingen.
Met verloopen water kan men niet slijpen 't zal
later nutteloos geklaagd riju; om de liefde Gods, laat
ons vooruitzien, laat ons den grond en de pratijk
der voorgestelde wet studeeren. Aalst heeft 2 Sena-
teurs en 4 Volksvertegenwoordigers, die grooten in
vloed hebben op 't Ministerie; een onzer Volksverte
genwoordigers is Minister en zal de stem der Bevol
king niet verstooten. Ueeren Senateurs, heeren
Volksvertegenwoordigers, zorgt dal 't wetsontwerp
verbeterd worde; denkt toch op al de zelfsöpofferin-
gen voor 't Vrij Ónderwijs gedaan; om Aalst alleen
te noemen, jaarlijksch misschien 24,ooo fr. is er
moeten bijeengebracht worden; de katholieken heb
ben gedaan t'Aalst en overal, wat ze maar eeuwig
konden; wat hebben de werkende ouders uiet afge
zien, omde wille van 't Vrij Onderwijs Hoeveel
treffelijke menschen hebben te Dendermonde en te
Oudenaarde niet moeten op 't bauksken zitten, om de
wille van 't Vrij Onderwijs! Achtbare Personen van
Aalsten elders, zijn tot boet veroordeeld, hebbeq ;o
't gevang gezeten, wegens hunne genegenheid voor
't vrij Onderwijs! Zelfs is er een edel slachtoffer ge
vallen, gestorven in 't gevang, hetgeen in Aalst en
Hofstade nooit of nimmer zal vergeten worden. Men
kan niet beschrijven, wat er afgezien en geleden is.
En al die opofferingen, al dit heldhaftig strijden
zou... zou vruchteloos geweest zijn wij zouden
weérom vallen onder een officiéél onderwijs, dat nu
verbeterd, met 't eerst liberaal Ministerie, in een ve
nijniger goddeloosheid zou valleu
Neen,dat zal, dat kun niet! Onze katholieke Geko
zenen zijn daar, om hunne stem in 't Senaat en in de
Kamer te doen hooren en om te vragen hetgeen recht
en billijk en redelijk en noodzakelijk is
Het Onderwijs in België sedert 't jaar 1830.
De Grondwet heeft de volstrekte vrijheid van on
derwijs uitgeroepenHet vrij onderwijs moest de al-
gemeene regel, de wet zijn, de Staat mocht alleenlijk
het Vrij Onderwijs ter hulpe komen, daar waar het
noodig is.
Dit grondbeginsel is bevestigd en verklaard door
al de liberalen van dien lijd zoowel als door de Ka
tholieken.
In de eerste jaren was enkelaan den Staat toegela
ten eenige hodelscholen te stichten, totdat het Vrij
Ondernijs volledig zou gevormd ziju; alsdan moest
het Staatsonderwijs verdwijnen.
Maar de liberalen vonden dat hunne scholen niet
opkwamen, en eenige katholieken begonnen ook voor
het Staatsonderwijs te zijn, mits de Godsdienst ten
volle zou gewaarborgd blijven.
Die partij won veld, en daaruit is gesproten de
overeenkomst van't jaar 4842.
Al de liberalen eischten alsdan, dat de school zou
godsdienstig zijn, en de katholieken, in dit punt ge
rust gesteld, hoopten overigens hunne vrije scholen
te behouden alhoewel door den Staat aangenomen.
Maar, onder den gouvernementelen dwang, ver
minderde aanhoudend het getal der vrije aangenome
scholen.
i ln 't jaar 4848 waren er 915; op 4 juli 4879 wa
ren er nog slechts 444 vrije scholen doOV den SUuti
aangenomen.
De onr' !u.vSwet deed ze allen verdwijnen.
't Z^lïiie is geschied met de middelbare scholen en
athenées: in jaar 79 bevool het goevernemenl dat
er ten minste 49 athenées, 400 middel bare scholen
voor jongens, 50 voor meisjes moesten bestaan.
Aldus hebben de liberale miaiisteriën het vrij on
derwijs bevochten en afgebroken inet het geld van
iedereen.
Het land, alzoo afgebeuld en uitgeput, heeft mi
nister Van Humbeek met gauscb zijn kliek in den
put gesmeten.
Een katholiek ministerie is opgekomen.
Zijn eerste werk is eene nieuwe schoolwet te ma
ken.
Men kan ze in één woord kenmerken
't Is een wapenstilstand, een edele poging tot be
vrediging, muar't is geene definitieve oplossing der
groote schoolkwestie.
Er is maar ééne ware oplossing mogelijk: het Vrij
Onderwijs! en al de scholen gesubsidieerd volgens
hun getal leerlingen; iets gelijk in Engeland.
Z. M. Leopold II, Lodewijk-Philip-Maria-Victor, geboren te Brus
sel, 9 april 4855; in echt get reden den 22 augusti 4655, met H. K.
en K. 11. de Aartshertogin Maria-Hendrika-Anna van Oostenrijk, ge
boren te Pesth, 23 augusti 1856; Kouing van Belgie sedert 17
December 1865.
MINISTERIE.
MM. J. Malou, Minister van Financiën, St Nikolaas;
A. Beernaert, Minister van Landbouw en Nijverheid, Thielt,
V. Jacobs, minister van 't Binnenlandsche, Antwerpen
K. Woeste, minister van Justicie, Aalst;
De Moreau d'Andoy, minister van 't Buitenlandsche, Namen
Generaal Major Pontus, minister van Oorlog;
J. Vandenpeerebeom, minister van IJzerenwegen, posten en tele-
graphen, Korlrijk.
KAMER DER YOLKSYERTEGENWOORDIGERS.
(138 leden.)
Voorzitter: M. Thibaut, gekozen te Dinant
4' Onder-Voorzitter P. Tack, Korlrijk
2* Delantsheere, Dixmude
Geheimschrijvers MM. Desaedeleer, Aalst
Deburlet, Nijvel
VanderSmissen, Brussel
d'Andrimont, Verviers
Reeeningmeestere de Zorezo-de Tejada, Turnhout
a Lefebvre, Mechelen.
Overige leden.
KATHOLIEKEN.
Beeckman Leuven.
Beernaert Thielt.
Berten, IJperen
Bilaut Brussel
Golaert IJperen.
Coomats Turnhout.
Ceremans Antwerpen
Cornesse Maeseyck.
Carbon, Oostende.
d'Oultremont Brussel
deMérode id.
de Borchgrave id.
de Caraman Chimay Philippevillc
de Ba ré id-
d'Hooghvorst Neufctaateau.
de Moreau Namur
dfe LWdèxferke Dinant
de Smet Brussel
LIBERALEN.
Bara Do'ornijk
Bockstael Bergen.
Bouvier V'irton
Callier Gent.
Crombez Doorn ijk.
d'Andrimont Verviers
de Hemptinne Gent
Delhoungne id.
de Micar Hoei.
Descamps Ath.
bevigne Gent.
Dupont I.uik.
Durieu Ath.
Flechet Luik.
Frère-Orban id.
Gigot Thuin.
Gillieaux Charleroi.
Hallet Waremme.
de Burlet Nijvel
de Favereau Marche.
de Becker Leuven
de Bleeckere Audenaarde.
de Brnyn Termonde
dc Jonghe Roeselare.
de Lantsheere Dixmude.
de Pitteurs Hasselt,
de Neef Leuven,
de Saedeleer Aalst,
de Zerezo Turnhout.
Delaet Antwerpen.
Delcour Leuven.
Doucet Namen.
Delebecqoe Brussel.
De Winter Antwerpen.
Dumont Nijvel.
Declercq Brugge.
Fris Mechelen.
Guyot Antwerpen.
Henrard Brussel.
Halllants Leuven.
Jacobs Antwerpen.
Janssens St-Nikolaas.
Kervyn Eekloo
Lefebvre Mechelen.
Magherman Audenarde.
Malou St-Nikolaas.
Merjay Brussel.
Meeus Antwerpen.
Melot Namen.
Movers Tongeren.
Mulle Thielt.
Notelteirs Mechelen.
Nothomb Turnhout.
Osy Antwerpen.
Pastur Nijvel.
Parmentier Brussel.
Renson id.
Ronse Brugge
Beynaert Kortrijk.
Schaetzen Tongeren.
Baron Snoy Nijvel.
Slingeneyer Brussi.
Somzé id.
Stroobant id.
Systermans id.
Smons id-
Tack Kortrijk.
Thibaut Dinant.
Thonissen Leuven.
Van Brabandt Audenaarde.
Van den Steen Termonde.
Vandenpeereboom Kortrijk.
Van Hoorde Batsnach.
Van Wambeke Aalst.
Verbrugghen id.
Verwilgtiem St-Nikol>as.
Visart Venr'ne.
Hanssens Luik.
Hardy Bergen.
Houtart Soignies.
Houzeau Bergen.
Jamme Luik.
Lambert Charleroi.
Lejeune Waremme.
Lescarts Bergen.
Lippens Gent.
Lucq Charleroi.
Magis Luik.
Mallar Verviers.
Masquelier Bergen.
Mondëz Charleroi.
Neef Luik.
Neujean id.
Ortmans Verviers.
Paternostre Soignies.
Peltzer Verviers.
Pirmez Charleroi.
Puissant Thuin.
Rogier Doornijk.
Rollin Gent.
Sabatier Charleroi.
Sainctelette Bergen,
Simon Doornijk.
Tesch Arlon.
T'Serstevens Thuin.
Vandam Charleroi.
Wagener Gent.
Warnant Hoei.
Warnant Luik.
Willequet Gent.
Wincqz Soignies.
Visart Brugge
Vandersmissen Brussel.
Woeste Aalst.
De Leden der Kamer worden gekozen voor 4 jaren. Alle twee jaar
wordt de helft vernieuwd. Dees jaar waren 't de provinciën Antwer
pen, Brabant, West-Vlaanderen, Luxemburg en Namen.
In 4886 den tweeden Dijnsdag van Juni zal het de beurt zijn der
provinciën Oost-Vlaanderen, Henegouwen, Luik en Limburg.
SENAAT.
(69 leden.)
Voorzitter M. baron d'Anetban, Thielt,
4d Onder-Voorzitter graaf De Merode, Turnhout
2* baron Kindt-deRoodenbeke, Eekloo;
Geheimschrijvers: M. baron de Bethune, Kortrijk;
Tercelin, Bergen;
o Graaf de Ribeaucourt, Dendermonde
baron Huart, Dinant
Reeeningmeesters M. baron Pycke de Peteghem Audenaarde
Willems de Wespelaere, Leuven.
Overige leden.
KATHOLIEKEN.
de Bergbeyck. St-Nikolaas.
de BioUey, Verviers.
de Borchgrave Tongeren.
P. De Bruges Namen.
Bracq Gent.
Cannart d'Hamale Mechelen.
Casier Gent
Cornet Soignies
CogelsOsy, Antwerpen
de Crombrugghe Brugge,
de Coninck Dixmude.
Demeester de Terwangne Antw.
Depret-Rooze id-
Dumon Doornijk
Gaulier Soignies
de Grunne Maeseik.
Leirens Aalst.
Limburg-Stirum Oostende.
Lammens Kortrijk.
P. de Limburg-Stirum Neufchat.
Michaux Leuven,
de Namur d'Elzée Namen.
d'Oultremont Ath.
Orban-de Xivry Batsnach.
Pycke Gent-
Solvyns Roesselare.
Surmont Tper. -
Simonis Verviers. m
Soupart Gent.
Graaf d'Ursel Mechel.
Vandcnbemd en Antwerpen.
LIBERALEN.
d'Andrimont Luik.
Balisaux Charleroi
Bisscholïsheim Brussel
Bonnol Doornijk.
Braconnier Luik.
Grabbe Virion
Crocq Brussel
Dcwandre Charleroi.
Dethuin Bergen
Graux nrussel.
Haussy Thuin.
Hardenuont torgen
Labbeville Philippoville
de Looz-Corswarem, Luik.
de Lhonenx Hoei.
Monteiiore Luik.
Mignot Brussel.
Pigeolet Nijvel
PironVanderton truss.
Piret Charleroi,
de Renesse Brussel,
uaron deSelis-Longchamps
I uorgworm
Van Schoor Brussel
Vaucamps Brussel
Baron de Vrints Nijvel.
