tt (VTJ jl ft IV.
en DE VOLKSEEUW I
RU BEN S
H
Interwiew
De Gemeentekiezingen
Snoecks Verhalen
Nummer 36
ondag 5 September 1911
Orgaan der Christen® Volkspartij
Godsdienst - Vaderland - Vrijheid
in Aalsl.
T "TkT T\ TT X "IT
Zondag 3 September
Tegensprekelijke Meeting
A. Van den Jïruele.
In Staatsdienst. opslag komen voor
Uit liet Verslag van
Alliêrt Van den Bruele,
Rubens in Aalst
BUREEL EILAND CHIP KA, WERF, AALST
fiewone ABnoncen 20 eeatiemen pei regel; Anaoawn oy de V' Biafegi* 50
Rechterlijke Anuoncei 1,00 ftr refel
ABONNEMENTSPRIJS
MO h. Jun réi." ia Sta;-8.» It. «ar 4u> g«it«;--M0 raar ia rraaaia
r taar.-jriïj» iratiaa op tHa tpiaüppoa iaa Jtuoa (aaaaat
HOOQER NIEUW LEVEN
Hoe is 't met mij
Goed, volgens staat, vandaag Dijnsdag is het
8 dagen dat ik hier aanlandde, hier te Sleydinge en
er een stille zoete rust vond, in vrede en vrijheid, met
meesterlijke geneeskundige hulp.
Heb ik niet te lang gewacht naar Sleydinge te komen
Me dunkt ja; na de lange Kamerzittingen, van
io tot 7 8 ure, in dit heet weêr, daarbij al 't ander
werk, gazetschrijverij, de ontvangsten thuis, op straat,
op den tiein, al dat werk was met mijn krachten weg,
doch alle menschen zien te veel uit en te weinig in ik,
69 jaar, aanzag mij als 'ne reus, ik dacht in Aalst te
kunnen uitrusten, met wandelingskes langs den lieven
Dender, met de goede Vrienden te bezoeken maar
eilaas 't was hola peerd, de karre breekt, ik moest
reiszakken en el avanti naar Sleydinge.
f Voor hoelang
O wie weet het Zoodra ik raag uitvliegen, ben
ik weg. Ik lag neergeveld door den diabetus. Die
ziekte komt van atbeuling der geesteskrachten ook
door kommer, last en verdriet.
Heb ik veel verdriet gehad
Inwendig ja elks leven is een Kruisweg Paus,
Keizer, Koning en Bedelaar zijn hier evennaar. Geen
hert, zonder smert. Ja, ik moet het zeggen Die ge
heime Samenzweringen tegen mij, tegen mijn Huisge
zin en mijne loopbaan, die sluwe ondermijningen
LASTER, LASTER, in honderde gazetten, door dui-
zende tongen Dat ik de Volkspartij verkocht heb aan
de Katholieken dat ik bijeenkomsten heb gehad met
Baron Louis de Bethune, met M. den Dekendat mijn
zoon Franz een schoone plaats heeft in 't Ministerie,
na zijnen Soldatendienstdat ik het ben die in de
XXSiècle de Partijgenoten aanval dat de Boekjes
VERRAAD geschreven zijn door de Democraten van
Dender hautem dat Van den Bruele brieven van ver
raad in zijnen zaak heef; dat te Brugge nog -ander
bewijzen zijn. En meer ander afschuwelijke Leugens.
Hoe is 't toch mogelijk Wie vind' da! toch uit
Ik vraag het mij ook Wie vic.it dat ai mi Het
is een helsche samenzweering den 15 Oogst te Brus
sel, een Adderslang fluisterde er in d'ooren Er is bij
Daens in zijn Huis een graoten dinné geweest van Pries
ters
- - Dat bedroeft mij
't Is te zeggen, van den eenen kantLijden voor
de Reehtveerdigheid is een groote verhevene zaak al die
woede valt op mij, omdat ik als vrije Kristen Demo-
kraat, het Kristen Onderwijs en het Volksrecht ver
dedig, en ik lees in de Nav. ChristiHoe durft ge kla
gen, mijn Zoon, overdenk wat ik, wat mijn heiligen
geleden hebben. Gij hebt nog niet gestreden tot
bloedvergieten toe.
Schoone woorden
Inderdaad, die Nav. Chr. te weinig geleerd
wordt. In 't Lijden is de Zegepraal Ik offer mijn le
ven op voor de Kristene Volkspartij maar van den
anderen kant, doch ik schrijf deze regels rona 9 ure
op den Boom neergeveld en een sofa er gaat over-
Nieuw historiek-dramatiek Verhaal
I*leter DAEKM, Volksvertegenwoordiger
IV. EEN DAG IN AFFLIGHEM
Ten 1631, onder de Regeering van Albert en
Isabella.
Dien laatsten dag van Juni, Rubens en Van
Dyck wandelden in den Hof der Abdij, terwijl
hun vriend Haftenus naar de Spreekplaats was.
Acht uren had de klok geslagen op het uur
werk vaiv den 'Abdij-Toren de Zon glansde
helder en warm in een zachte blauwe lucht, de
zoete stilte, de plechtige eenzaamheid moesten
de twee Schilders in opvoerende mijmering
brengen, want ze gingen langzaam in de dreven
van fruitboomen en spanen, ze gingen daar
langzaam en stilzwijgende, in 't rein genot van
het Buitenleven.
Rubens, Pieter Pauwelsprak Van Dyck,
welk schoon aangenaam verblijf 1
Och, ja, mijn vriend Tonen, hier is men'
meer mensch, hier zijn de uren lang, hier kan
men denken en mijmeren.
En beelden scheppen
Hier zou men zeggen zijn geen mensche-
lijke driften, ten minste ze zijn-ingetoomd. Als
ge die Paters en die Noviciën en die Broeders
ziet 1 't zijn al wijsgceren De Vrede ^taat op
hun wezen te lezen de R^gel gebiedt en zij
gehoorzamen uit vrije bewegingdat heb ik
overal bewonderd in Spanje, in Frankrijk, in
in Duitschland Ach...
Wat is er, Rubens
We zijn in de wijde wereld, Van Dyck,
wij hebben er ons Familie, ons Vrienden, ons
loopbaan.
l\ I I HOO^^TEU^R-BESTWHOM» |1 l%!
13 3
S l r,
?snoO JÈtxxdé r
komst zijn uit Aalst; ik sta op en wandel al
denkende en dubbende naar de Statie.. Een
Boer mij zegt Geenen Regen Voor 't Loof is
het te laat. Nu heb ik [gedaan tot morgen, mijn
oud hoofd mag rusten maar als ik rond 8 ure
de poort uitging, de Postbode mij voorbij-
sneuveld? per velo, riep M. de Volksvertegen
woordiger, er zijn veel Brieven voor u Ad-
dios
Om 6 uren in 't Lokaal der Democraten te
Aalst, Lange Zoutstraat,
«ItOOTE
Dagorde Onze Politieke Houding.
We dagen Liberalen en Socialisten uit ons te woord
te komen s'aan over de valschheid en oneerlijkheid die
zij tegenover ons sedert maanden rondstrooien.
Wie zijn de verraders I Niet wij, niet de Chris
ten Democraten.
Volk van Stad en Dorp, Democraten, Katholieken, Li
beralen en Socialisten, wilt gij de waarheid we en over
de hedendaagsche politiek, komt dan naar deze Meeting.
De eenige Spreker
Wij verwachten Liberale en Soci.ilistische Tegenspre
kers om zich te komen verdedigen.
Daar zijn ze
Nog eenige weken
Immers, de Tijd loopt, de Tijd is een aan
houdend Vliegmachien.
Hadden wij een eerlijk, een redelijk kiesstel
sel, de Kristene Democraten zouden overal
strijden
En-zou dit waardig zijn
Ik onde.rvinde het meer en meer overal
Bij de arbeidende tnenschen is meer op
rechtheid, meer eerlijkheid, meer L'feza?,j'
neid, meer toewijding en opoffering Sèti in
hoogere standen en ook meer Vriendschap
In Aalst komen de Democraten op met vollc-
digen lijst.
Welnu geëerde Stadsgenoten, ik vraag liet
u allen, in gemoede, gelief het te overwegen
Zou het slecht zijn voor de Stad Aalst in
dien op 't Stadhuis eenige mannen zetelden,
rotsvast in hun godsdienstige gevoelens, los
van alle Partijschap, verdraagzaam jegens de
Personen, maar hardnekkig tegen On rechten
en Misbruiken
Eenige vrije mannen, werkzaam en waak
zaam tegen allen Hongerloon in Stadsdienst,
voor de kleine Burgerij en de menigte der Ar
beiders, die in de Volkswijken zouden gaan, in
de Volksscholen, in Armbestuur, in Hospitaal,
in Weezenhuizen enz. die alle misbruiken zou
den aanklagen in den Raad, alle geldverkwis-
tingen bestrijden, alle verbeteringen verdedi
gen, voor alle Arbeiders-Gezinnen, voor Mark
ten, voor Feesten, in een woord de VÓLKS
VERHEFFING zouden behertigen
Ja, 't is gedurig rijden en rotsen.
Maar me dunkt, Van Dyck, hier wonende,
ik zou meesterstukken geleverd hebben vtn
hoogere begeestering.
Maar 't is nu zoo
Ja, Van Dyck, 't is nu zoo, maar Vader
Abt vertoeft zoolang.
Burkos Burkos Juist gingen wij dien
Kapitein Struikroover leeren kennen.
Daar komt een Broeder tot ons.
Inderdaad, een oude Broeder naderde met
tragen stap en bshandigde aan Rubens een
Briefje dat luidde alsvolgt
Vtiend en Meester,
Twee Afgezanten uit den algemeenen Raad
van Brabant zijn hier voor een belangrijke on
derhandeling vei schoon me dus dezen mid
dag vieren wij hier uwen Feestdag. Als-het uw
behagen is. zal aeze Broeder u bij onzen ouden
Monnik Falesius brengen hij beleeft zijn laat
ste dagen. Verders bid ik u in d'Abdij te zijn
als t'uwen huize, vraagt wat u lust en begeert.
Uw vriend.
HAFTENUS.
Monnik Falesius staat in de Kronijken van
Afflighem als een wonder van godsvrucht en
geleerdheid zijn boekwaren waren beroemd,
rtiét enkel in de Hoogeschool van Leuven, maar
ook bij de Protestanten der Hoogeschool van
Leiden hij werd aanzien als de Thomas Aquine
der Nederlanden Zijn heilig leven had hem be
roemd gemaakt en van wijd en rijd kwamen
hooggeplaatste mannen hem raadplegen.
De Heeren, zoo vroeg de oude Broeder,
de Heeren begeeren Vader Falesius te zien.
Ja, ja, deden Rubens en Van Dyck.
Ze gelieven mij dus te volgen.
Zoo stapten ze langzaam den Hof uit, het
Klooster in, door den langen breeden pand, de
i trappen op alweer door een breeden gang, Jangs
weerskanten kamers en zalen en kwamen ein
delijk in de cel waar de oude Falesius lag te
I sterven.
Welke schoone edele taak Meer Vrede en
Vriendschap, beter Broodgewin en Welvaart
brengen in de Stad
Het beste wareGeen Meerderheid in den
Raadeen kampstrijd voor wie best handelt
onder toezicht zijner Kiezersdit is voor later
nu zullen de Katholieken in Meerderheid blij
ven door de 4 stemmen, de 30 jaar en de 3 ja
ren verblijfvele Katholieken wilden de vierde
stem weg en op 25 jaar; de oude koppige
Woesten hebben niet gewild aldus hebben zij
hun eigen Schepen en Raadshecren der groote
Steden gewoestofferd aldus blijft de Evenre
digheid buiten talrijke Gemeente besturen.
In Aalst zal de Lijst der Democraten Zondag
gekend zijn.
Geëerde Medeburgers, laat ons betrachten
een weerdige Kiezing, in Vrede en met Rede,
zonder dwang of uitkooperij, eiken Kiezer vrij
latende.
Schande aan wie dwingt of uitkooptreeds
het voorrecht hebben van de 4 stemmen, en
dan nog de minbegoedde Kiezers, de Armen
en de Ouderlingen als Slaven opreden, 't ware
vloekbaar en wraakroepend voor God en voor
de menschen.
SLEYDINGE, 26 Aug. Huiten in 't vrije Veld op een
neêrgevallen boomover 2 jaar lag hier een boom
over 'ne grachthij werd legendair ik hoorde met
verdriet aal hij weggevoerd was nu ligt een andere
boom nevens een breeden weg.
PIETER DAENS,
Volksvertegenwoordiger.
de kleine Bedien
den en Werklieden dit was reeds beloofd in 1908, na
de 3 fr. minimum. Het FAM1L1ELOON moet er komen,
voor iedereen die neerstig werkt. lk sprak onlangs
met een Treinwachter na een deftig getal jaren dienst
heeft hij na aftrok, 104 fr. per ma nd daarvan gec-ft hij
20 fr. huishuur, is nog 84 fr. om een maand te leven
met Vrouw cn Kinderkes. En alles dat zoo duur wordt
Droef Huishouden I Ik zal niet ophouden Ie spreken en
te schrijven tegen zulke toestanden. Dat elk meêhelpe
Het is onbeschiijfbaar wat de Treinwachters en ander
Bedienden afgezien hebben door de dikke lakene kleede
ren de broek is nog niets, maai de dikke ondervest en
rak. Ik zal er in 't Ministerie over handelen.
voorgelezen, onderzocht en goedgekeurd op ons Congres
van 7 Mei 1911.
(Vermits de Schoolbon nu afgeschaft is naar onze vraag
en verlangen, zoo zal het niet ongepast zijn de bijzon
derste deelen van dit meikweerdig Verslag aan de alge-
meene aandacht nogmaals te onderwerpen.)
Duizenden en duizenden kinderen loopen jaar in, jaar
uit, op de straat, dolen er rond als vagebonden ot ideo-
ten, terwijl hunne plaats op de schoolbanken zou moeten
j zijn.
't Moest dus een der bijzonderste punten van ons Pro-
gramma zijn, de verbetering van 't Volksonderwijs.
1 De Stichters onzer Christene Volkspartij, die wij hier
heden vertegenwoordigen, hebben de grondslagen gelegd
van onze Schoolpolitiek,
j Deze luidt alsvolgt
i° Verplichtend Lager Onderwijs van 6 tot
14 jaar.
Daardoor drijven wij de kinderen van de straat; maken
er goede, geleerde Burgers van, in plaats van onderge-
j schikte, onbekwame cn minderwaardige mannen.
IWant onderwege had de Broeder aan de twee
Schilders meégedeeld dat de oude Monik Fa-
1 lesius den avond voor Sint Pietersdag van zijne
I H. Rechten was bediend en hoe hij heel de
j Gemeente had gesticht door zijn heilig en vroom
j opzicht.
j In die Cel, blank en eenvoudig, op de witten
muur Jeen groot Kruisbeeld, prenten van de
5 Moeder Gods, van den H. Bcnedictus, van de
j Apostelen Petrus en Paulus, een eenvoudig
klein bed, een tafel met eenige boeken en een
doodshoofd, en in eenen zetel, half uitgestrekt
een Benediktijoer in zijn lang zwart habijt, een
5 oud uitgemergeld wezen, wit als marmer in
welke diepe donkere oogen, met kal men helde-
1 ren blik.
Het was de oude Abdijheer Falesius.
Rubens en Van Dyck namen den hoed af en
't aanschouwden hv-m in eerbiedige ontroering.
Ach, Heeren Meesters, sprak de Ouderling
zwak er stamelend., mijn voorgevoel... ik had
1 u verwacht
Geliefde Vriend, zei Rubens, ik moet naar
Aalst voor een Schilderij ter eere van Sint Ro
chus en wij hebben onzen weg vervoorderd tot
hier. Heb goeden moed, eerwaarde, ge zult
herstellen.
Meester Rubens, het zijn mijn laatste uren.
Meer dan zestig jaren... heb ik hier doorge
bracht... in zoeten Vrede. in waar geluk. Hier
heeft de Genade mij de aardsche rijkdommen
en grootheden als ijdelheden doen inzien. Flier,
hier, en dit zeggende legde hij zijn bijna ont-
vleeschde hand op het doodshoofd; hier is mijn
Leermeester. die mij heeft leeren nederig zijn,
verduldig. goed voor de armen en lijdenden,
en de machtigen der Aarde niet vreezende.
IJdelheid, alles ijdelheid, behalve... God ver
heerlijken en den Evenmensch helpen.., Ach,
meester Rubens, met uw verhevene kunst ver
toon Giid almachtig... nevens zijn Engelen...
en Heiligen... boven de arme lijdende sterve
lingen.
EERLIJKHEID EN VRIJHEID
20 Vrije keus van School.
Daardoor geven wij aan den Huisvader die zijne Kin
deren moet doen onderwijzen, de gelegenheid eene
School voor zijn Kind te kiezen die overeenstemt met zijn
geweten.
3° Toelagen aait alle Scholen waar 't Ouderwijs
kosteloos wordt gegeven door bevoegde Belgen
Daardoor geven wij gelegenheid het Vrij Onderwijs
ook te laren bestaan naast het Officieel. Doch om die toe
lagen te genieten moet 't Onderwijs kosteloos zijn het
moet daare nboven pegeven worden door bevoegde man
nen, door manr.en met een diploma en niet door ru'litei-
ten of domooren daarenboven ook moeten de Onderwij
zers Belgen zijn.
De opvoeding, de vorming der karakters onzer kinde
ren mag niet aan vreemden of aan indringers toever
trouwd worden.
4" Vastheid van betrekking, jaarwedde en pen
sioen.
Daaardoor nemen wij de vrees voor 't verlies der be
trekking weg bij de Onderwijzers, die nu veel te weinig
naar willekeur worden behandeld wij verbeteren de
loonschaal en de pensioenen die voor den Onderwijzer
deftig moeten zijn.
5° Wetenschappelijk program en toezicht.
Als alle Scholen toelagen genieten moeten ook alie
Scholen een wetenschappelijk program hebben, en moe
ten zij ook allen staan onder toezicht van den Staat. Dat
is de waarborg die wij eischen voor de toelage.
6° Inrichting der School kant ien.
Als de Kinderen des Volks tot hun veertiende jaar naar
de School moeten gaan, is het oogst noodig dat wij voor
't Volk, die nu reeds veel onderstand geniet van die kin
deren, eene vergoeding vragen.
Die vergoeding is in eerste rij de Schoolkantien waar
de Scholieren binst den dag gevoed worden.
Invoering van Vak- en Nijver heidsscholen
t is ook vals*rekt noodig dat ons Volk onderricht wordt
in 't Vakonderwijs.
Nu zien wij ons verdringen door vreemden, omdat wij
niet hij machte zijn onzen man te staa- in de groote Nij
verheden. Dat waren de bijzondere punten voor de rege
ling van het Lager Onderwijs, opgemaakt en verdedigd
door Priester Daens en De Backer in 1895 en later.
Dit stelsel, deze punten zijn door ons altijd verdedigd
geworden tot op den huidigen dag.
En ten huidigen doge is dKatholieke Regeering einde
lijk met een nieuw Schoolivetsvoorstel te berde 'gekomen.
Eene nieuwe Onderwijswet moet dus ingevoerd in Bel
gië. lede'een, eike politieker weet het, voelt het.
Van het grootste gewicht is die Wet voor ons Land.
Eene slechte Onderwijswet zal ons in een staat van ver-
lainm ng houden eene goede Wet, integendeei, zal ons
eene schitterende pf&ai» verzekeren onder de Natiën van
Luropa.
Vooraf mogen wit zeggen dat de po'it .^roy nt«
vrttfr dal liet nieuw- «">onttel in besn.ek.ni' »weest
haren giftigen ange. neett doen gevoelen.
Eenerzijds van Katholieke zijde bewierrookt en
looft men een Wetsvoorstel dat te wenschen laatander
zijds van Liberale en Socialistische zijde verwerpt,
verschopt men een Wetsvoorstel waar toch iets goeds is
van te maken misschien.
Het Land. het Volk wordt in beweging gebracht. Iedere
Partij zweept, jaagt hare aanhangers op, om de nieuwe
Wet te verheerlijken en te loven, ofwel om haar te ver
guizen en te doemen al naar het politiek belang gelegen
is.
Wij, vrije, onafhankelijke Christene Democraten, wij'
verheerlijken niet, maar ook wij verguizen niet
Wij voelen de noodzakelijkheid van eene nieuwe On
der vjjswet.
Minister Schoilaert hee t een voorstel neergelegd, welnu
wij nemen dat voorstel ter hand, leggen het neven ons
program en oordeden tot hoeverre het ons bevredigt.
En bij den eersten oogopslag vinden wij artikelen, "pun
ten die overeenstemmend zijn met ons program, en daar
om kunnen wij dat voorstel niet zonder onderzoek weg-
stoolen, want dan zouden wij inbreuk maken op ons ei
gen programma, op dc princiepen van onze grot-te voor
gangers Priester Daens en Advokaat De Ba.-ker.
In het Wetsontwerp dn Minister Schol'aert het Bel
gisch Volk voorlegt, vinden wij goede Democratische
punten die 1ns bevredigen wij vinden er ook slechte en
gevaarlijke punten die ons afschrikken en die wij verwer
pen- (W. V.)
ALBERT VAN DEN BRUELE.
Treurigheid is nooit Deugd geweestDe Vreugd
is een voordeel voor de wereldsche zaken. Met haar hulp
verdraagt men lichter de aardsche beslommeringen.
Te verkrijgen in ons Bureel, de
in wekelijksche afleveringen van 32 bi. voor
o,lo o. In elk nummer steken 2 prachtige zicht-
kaarten, Op het 26e nummer ontvangt elke
lezer een schoone Album voor2oo zichtkaarten.
Er zal ook eene prijsloterij zijn tusschen de
lezers van de Snoecks Verhalen.
Vraagt de 1'aflevering kosteloos; zij bevat
alle inlichtingen.
Eenig depot voor- AalstBoekhandel Daens-
Mayart, Werf.
Ik mein te mogen de aandacht
roepen op mijn Verhaal
het geeft de dramatieke geschiedenis der
Schilderij van St Rochus, het kostelijkste stuk
dat Aalst zorgvuldig bewaart en vereert.
De stem van den Ouderling verzwakte zier-
lijk... Ilij drukte de hand der twee Antwerpe
naars. H-1 spreken had hem te veel vermoeid,
doch zijn cogen spraken voort Rubens en Van
Dyck knielden, ontvingen zijnen zegen, brach
ten hun lippen eerbiedig aan zijne hand en ver
lieten zachtjes gaande die arme cel. In den
gang zijnde, Rubens fluisterde Ja, ja, de Heer
zijn Engel, Rochus boven de Zieken en Ster
venden.
't Vervolgt.
