Si'xr.i.il n«>iiiocr:ilis('ii Weekblad. Arrondissement Aalst.
DE LANDJUWEELFEESTEN.
Een groot kongres.
8 Juni 192-4. Tweede jaargang. Nummer 25.
ONS BLAD
ABONNEMENTSPRIJS
Binnenland S.50 fr. 'sjaars.
Bnitenlanil, postkosten meer.
Postcheckrckening Xr IS,480.
REDAKTIE ES BEHEER
J. Van Opdenboscli, Kapelleslraat, 15, Aalst.
Koning Albert reikt den Beker uit aan VOOR
TAAL EN VRIJHEID
Luisterrijke Plechtigheden te Brussel en te Aalst.
Voor al de volkeren van Europa was de
oorlog een overgroot kwaad. .Jaren en ja
ren nog zal de algeineene voorspoed lijden
onder de gevolgen van de misdaad die in
1914 door den Duitscher Keizer werd be
gaan. Zoowel voor de overwinnaars als
voor de overwonnen landen, sleept de oor
log alle kwalen met zich. De Delgen weten
wat ze te lijden gehad hebben en hetzelf
de was het geval met al de volkeren, die
aan den wcrcldkrijg hebben deelgenomen.
Het schijnt bijna onmogelijk wanneer
men zoo iets lieett beleefd, dat rnen nog kan
verlangen het eeue tweede maal te zien.
Welnu, in Duitschhmd wonen mehschen,
en zelfs duizenden menschen, die niets an
ders vóór oogen hebben dan terug een oor
log te ontketenen. Geleid door Ludendorf,
de generaal die het Duitsche leger comman
deerde, bestaan er daar politieke partijen
wier openlijk doel liet is, het volk terug
in het harnas te jagen. Bijna geen Zondag
gaat er voorbij zonder groote betoogingen
in de eeue of do andere stad, waar dan dui
zenden oud-strijders in rang tuarcheeren,
die oorlogskreten slaken en den bloed-kei-
zer toejuichen en aanroepen.
Het is natuurlijk een echte waanzin. Die
ongelukkigen worden door dagbladartikels
en redevoeringen opgehitst, en zij denken
dat een nieuwe oorlog hun toestand zou
verbeteren. Zij zien niet in, dat al hun leed
uit den oorlog voortspruit en dat een nieu
we oorlog al het bestaande kwaad nog zou
vergrooten en verdubbelen.
Maar voor ons. die de naburen van dat
oorlogszuchtige Duitschland zijn, wij mo
gen onze oogen niet sluiten voor de gebeur
tenissen, die zich daar ontrollenVóór 1914
hebben wij de groote fout begaan maar al
te gerust te leven naast het gevaar, dat im
mer grooter en grooter werd. Wij waren te
gerust, en omdat in ons gemoed tfiet het
minste iuzicht bestond tegen andere volke
ren te strijden, zoo dachten wij ook, dat
anderen ons in ons land zouden met vrede
laten. Die gerustheid liet ons onvoorbereid
tegen het kolossale gevaar, en de gevolgen
ervan zijn voor ons verschrikkelijk ge
weest.
Het is dan ook odzc plicht er voor te zor
gen. dat men ons geen tweede maal in onze
gerustheid gansch ontwapend zou kunnen
overvallen. De Duitschers droomen terug
van oorlog en slachterij. Met duizenden
marcheeren zij in raDg, onder het bevel
van do oorlogsofficieren. Overal bestaan
turnmaatschappijen, die niet. anders zijn
dan broeinesten van den oorlogsgeest. Het
Duitsche volk is een oorlogsvolk. Alleen
met op onze hoede te zijn zullen wij ze
kunnen bedwingen. Moesten wij terug in
slaap vallen zooals vóór 1914, dan zou ons
land weldra door de barbaren terug over
rompeld worden.
De prijs der levensmiddelen.
De prijs der levensmiddelen in België is om
trent zesmaal zno hoog als vóór den oorlog. Het
ministerie van Nijverheid en Arbeid geeft alle
maaDdcu de cijfers op, die volgens een gegeven
manier worden opgemaakt, en die ons de maat
van de prijsvorlioogmg aanduiden.
Deze kolossale vermeerdering komt uit twee
oorzaken voort. Eerst en vooral do groote ver
mindering van de waarde van ons geld, en ten
tweede de opslag die voortspruit uit liet verdwij
nen van veel rijkdom door den oorlog vernield.
Een Belgische pupieren frank wasvoorden oor
log een gouden frank waard. Maar nu moet men
vier hclgiscbc papieren franks hebbc-u om de
waarde van een gouden frank te vertegenwoordi
gen.
De klerikalcn hebben een groot kongres gehou
den te Oostende, ouder liet voorzitterschap van
den heer Segers. Wij hebben zorgvuldig al de ver
slagen ervan in de verschillende dagbladen gele
zen, en wij zijn tot de slotsom gekomen, dat liet
maar slecht moet zitten in de katholieke partij.
Menheefter over niets anders gesproken dau over
de eensgezindheid inde partij. Tientallen van re
devoeringen spraken over die eensgezindheid. En
allen stelden vast, dat de eensgezindheid bestond
en beweerden dat zij moet behouden blijven.Wel
nu, dc ondervinding leert ons, dat waar er waar
lijk eenheid van zienswijze en goede verstandhou
ding bestaat, men over deze groote deugden zoo
veel woorden niet moet spreken. Er wordt maar
zooveel over verstandhouding gepraat, wanneer
de ruziccn de verdeeldheid aan de dagorde staan.
En zoo is hot ook waarlijk het geval.Opvallend
was het, dat iu alles te zamou.geen vijf leden tan
de Vlaumsche rechterzijde aan dit kongres deel
namen. De Vlaamsehc Kamerleden, die zich iu
bijna al de groote parlementaire debatten van de
andere katholieken afzonderen, schitterden door
hunne afwezigheid, Zij hadden er aan gehouden
te bewijzen, dat zo zich niet als gebonden aan
zien door dc redevoeringen tan dc heeren Segers,
Carton de Wiart en tutti quanti.
Eu dan, het is toch nogal een gewaagd stuk
van wege den heer Sogers over dc eensgezindheid
te spreken. Iedereen weet iu welken hevigen
kamp hij tc Antwerpen staat tegenover de partij
van Van Cauwelaei t.. Ze leven daar als kat en
houd, en stellen elkander zooveel hinderlagen
als liiaar mogelijk. Terwijl hij tuin dc ver
standhouding sprak, dacht M. Segers waarschijn
lijk aan de manier waarop hy tc Antwerpen een
Vlaamscb dagblad zou kunnen oprichten 0111
storm te loopen tegen de bladen van de Van Cau-
welaert-kliek. Zoo speelt men de komedie.
Maar wat misschien toch wel het klaarst be
wijst hoe diep dc vroeger zoo sterke klerikale
party gevallen is blijkt uit bet feit,dat geen enkel
princiep,geen onkel politiek princiep of gedrags
lijn op dit kongres werd besproken. Wel heeft
men aangeduid, dat er zou moeten naar c-en pro
gramma uitgezien worden om op ordentelijke
manier voor de kiezers te verschijnen, maar het
is bij dien wenscb gebleven. En alsof die heeren
aan alleman bet bewijs wilden geven, dat ze de
partij van het verleden zijn, hebben ze, bij ge
brek aan nieuwe gedachten, en bij gebrek aan
besef voor de noodwendigheden van onzen tijd,
hunnen toevlucht genomen tot zeer oude en ver
ouderde aria's van vóór den oorlog. Of ge "t nu ge
looft of niet, die menschen hebben gesproken vaD
de schoone ziel van "t kiud
Oude, versleten, afgezaagde zeever! De school
kwestie werd geregeld eu blijft geregeld. Eu het
kan ons slechts met vreugde vervullen, zoo wel
tc- mogen vaststellen, dat de klerikale partij niets
voor te stellen lieert, dat ze de macht ontbreekt
oin eeue bespreking over princiepen of hoofdge
dachten aan te gaan, eu dat ze duizende welspre
kende koeplettcn moet aanhcffcu om aan het
goedgeloovig publiek te verbergen boe diep en
hoe onwederroepelijk dc klerikale partij van
vroeger, iu verschillende vijandelijke groepen
verdeeld staat.
Maar wanneer we nu iu geldwaarde rekenen,
dau is België één der binden vau Europa waar
het levensonderhoud het minste kost. In Enge
land, in Holland, eu iu Zwitserland, waarde na
tionale munt nagenoeg hare goudwaardc heeft
bewaard, kosten alle voorwerpen veel duurder
dan bij ons. Het verschil ten ouzen voordeele be
loopt wel tot 30, 40 en soms 50 ten honderd.
En ook in dc landen, waar de wisselkoers bijna
op deuzelfdeu voet staat als iu België, zooals
Frankrijk en Italië, kosten dc levensmiddelen
veel meer dan in 011s land.In Italië kan men geen
paar schoenen koopeu beneden du 200 fr. Ilot
brood, bet vlccsch, do kleederon, alles kost er
meer dan hier, Eu wanneer wc dau overgaan
naar landen zooals Oostenrijk, Roemenië, Polen,
waar men niet anders telt dan ract duizenden,
daar is ook de prys van alle artikelen, in goud-
waarde genomen, aanzienlijk hoogerdan in Bel
gië. Ons land kan,op dat gebied, zeer wel de ver
gelijking met alle Europeesche landen onder
staan. Zooals in vroegere tijden is België nu nog
bot land waar het levensonderhoud goedkoopst
Indien onze bevolking blijft volharden iu hare
werkzaamheid en vlijt, eu indien zij eindelijk
wilde luisteren naar de raadgevingen van spaar
zaamheid, die haar door alle klaarziende burgers
worden gegeven, dan zou weldra de welstand van
vroeger weerkecren, tot welzjjn van iedereen.
In het laatste nummer van Ons Blad deelden
wc het kort programma mede van de feestelijk
heden, die te Brussel en te Aalst op touw werden
gesteld, ter gelegenheid van de plechtige uitrei
king van den kostbaren Beker aan de roemrijke
spelers van Voor Taal en Vrijheid.
We willen heden meer bizonderheden over die
onvergetelijke gebeurtenis voor de lezers van
Ons Blad mededcelen.
Vertrek naar Brussel.
Dcu Zondag morgend vau 1"° Juui hadden de
vertolkers van Jozef in Dotban, de commissie
loden en verschillende vrienden van Voor Taal
eu Vrijheid, alsook eendelegatie van de zuster-
tooneelkringen, De Cathariuisten en Het Land
vau Riem, zich onderliug rendee-vous gegeven op
bet perron in de statie van Aalst om gtzameulijk
te 8,40 uur naar Brussel te vertrekken, alwaar
te 11 uur stipt de Koning do feestelijke zitting
van de Koninklijke Landjuweelcommissie zou
Er lei iets feestelijks iu 't uitzicht van dat
groepje, keurig uitgedoste, gladgeschoren en leu-
tiglachoude Aalstcrsche tooncelmenschen, ze
lachten en babbelden om ter meest er klouk
een. kwinkslag hier en een kwinkslag daar, ge
lijk het aan burgers past die heerlijke feestuur-
tjes in 't zicht hebben
In den Vlaamschen Schouwburg te Brussel.
llalf elf In de Laekenstraat Het wemelt er
feestelijk van vlaggen aan alle gevels.
Aan den Koninklijken Vlaamschen Schouwburg
wapperen de natiouale en de Brusselsche vlag.
Palmen versieren den ingang. Vloerklceden lig
gen op de trappen en in den wandelgang.
De Schouwburg is reeds flink bezet en steeds
stroomen belangstellenden toe. Even voor half elt
uur doen de leden van de Brusselsche tooneel-
maatschappijen, met hunne rijkgekleurdc vaan
dels hun intrede iu den schouwburg, die weldra
propvol isloges, benedenplaatsen en balkons
zijn dicht bezet met een geestdriftige schaar
Vlamingen, uit de hoofdstad en uit de provincie,
die eraau gehouden hebben de plechtige uitrei
king van den Landjuweelbeker bij te wonen en
aan onzen Vorst het bewijs te leveren van hun
instemming met bet heerlijk initiatief van dc
laudjuweelinstelliug, alsmede van hun bewonde
ring voor de roemrijke overwinnaars uit onze
stad.
We hebben in do zaal onder andere de aanwe
zigheid opgemerkt van Meester Leonard Willems,
vertegenwoordiger der Vlaamsche Akadcmie,
professor AVermeylcn, ecre-advokaat-generaal
De Hoon, schepene Coelst uit Brussel, de letter
kundigen A. Hegenscheidt, F. Toussaiut van Boe
ktere, D. C'laeys, 11. Coopmau, A. Bogaerd, Eru.
Glaes, Mevrouw Claes, Is. Teirlinck, J. Pauwels,
G Martens, Buskens. J. Menuekens, J. Kuypers,
K. Van Rijn, Lode Monteyne, beeldhouwer Iluy-
gelcn. Inspecteur H. Gooris M. O. onze schepe
ne van openbare werken A. De Windt, Arthur
Druck, voorzitter van de Aalstersche Liberale
Associatie verder talrijke tooneclspelers, de le
den der Vlaamsche tooueelkringen met vooraan
staande leiders als R. De Wit, H. Colassiu, J.
Van derMeersche schouwburgbestuurder Ern.
Kindermans en tientallen andere personaliteiten
wier namen ons niet te binnen schieten.
Op de trappen waarlangs de Koning straks zich
zal begeven, zijn ten ontelbaar aantal vaandels
van tooueelvereenigingen opgesteld.
De Koning is daar
Elf uur klokslag De Koning is daar, vergezeld
van luitenant-generaal graaf Ade Jonghe d'Ar-
doyc en van luitenant kolonel Dujardin.IIij wordt
op bet perron van den schouwburg verwelkomd
door den Heer Nolf, minister van Wetenschappen
en Kunsten, burgemeester Max, kommandant-
vliegenier F. Noirsain, gehecht aan 's Koning»
sekretariaat en afgevaardigde van ouzen Vorst in
de Koninklijke Landjuweelcommissie, Herman
Teirlinck, Jef Menuekeus en Directeur J. Poot
van den schouwburg, die hem begeleiden op het
tooneel van het Theater, waar hij, gezeten tus-
schen Minister Nolf eu burgemeester Max, dc
vergadering zal voorzitten.
Op het tooneel is het een bonte wemeliug van
talrijke vaandels van tooneclverecnigiogcn, die
PRIJS DER ANNONCEN
De gewone drukregel, 3e en 4e bladzijde, 0,25 fr.
Private aankondigingen, de regel, 0,65 fr.
Rechterlijke aankondigingen, de regel, 1,25 fr.
Dikwijls herhaalde aankondigingen volgens
overeenkomst.
opgekomen zijn uit alle gemeenten van het
Vlaamsche laud om aan ouzen Koning te bewij
zen, boo machtig bet dilettantentooneel is cn
welke belangrijke plaatshet inneemt in ons kul-
tuurleven. Met, genoegen merken we de prachtige
vaandels op van de Catharinisten en 't Land van
llicniuit onze stad.
Op het Tooneel hebben de leden van de Ko-
ninklijkc Commissie van Toezicht op hel Landju
weel eveneens plaats genomen zitten aldaar on
der andere dc Ileoren Fr.Van Praet, (Leuven)
I'. J. ü'hoodt, (Geut)Osc. De Gruyter, (Ant
werpen) Valerius D'hondt, (Aalst)Artk. Hen
dricks, (Oostende) W. Schepmans, C. Cauwen-
berg en Visseuaeken, (Antwerpen) Duvivier,
(Hasselt.) Bognorts, (Lier) Marck eu Muylder-
mans, (Mochelon) Du Smet, (Kortrijk).
Op het voorplan prijkt midden op een tafel
met rood fluweelen tapijt de beker vau het Land
juweel; in den linker hoek van de scène houdt een
vaandrig het vaandel van de" Noordstar, die dey,
l'n laudjuwcelprijskamp uitschreef eu in den
rechter hoek staat deze van onzen Aalsterschen
vrieudenkring Voor Taal en Vrijheid eu eirond
de 1111. Rob. Klaes, R. De Stobbeleir, A.Agnees-
sens, Fr. Brantegem en Alfr. Kelders.
Wanneer do Koning op het tooneel verschijnt,
wordt hij op groot gejuich van de overeind gere
zen zaal begroet. Enkele minuten lang klinkt het
luide ouieudom Leve de Koning terwijl de
Vorst een paar malen dankbaar buigt.
Herman Teirlinck neemt onmiddellijk het
woord uit naam vau de kommissie cn van de too
ueelvereenigingen
Toespraak van Herman Teirlinck
Spreker verwelkomt eerst den Vorst en zegt
Het weze Uwe Majesteit aangenaam vast te
stellen, hoe levendig de belangstelling is der
Vlamingen in de wederinstelling van een roem
rijke traditie,die iu het gedrang van zooveel his
torische gebeurtenissen stilaan verloren was ge
gaan. Het weze haar aangenaam nu met eigen
oogen te zien bevestigen de diepe gegrondheid
van het initiatief, waartoe Zij besloot. Laat mij
Uwe Majesteit danken die, spijts de menigvul
dige beslommeringen van Hare kooge en vcel-
tischcndc waardigheid, nooit een gelegenheid
laat voorbijgaan om. op alle gebied, in geestelij
ke als in het stoffelijke, de welvaart en de voor
uitgang van haar volk tc richten, te raden en te
Onze tooueelvereenigiugen.zegt spreker ver
der, zijn de voortzetting van de oude Kamers van
Rhetorika, die zelf een Iicht-vervormde afleiding
of ontwikkeling zijn van de vcertieude-ceuwsche
geestelijke confrérieën of gezelschappen. De
Lelie van Diest beweert uit 1302 fe dagtee-
kenen, de Kamer van Aalst beweert op te klim
men tot 1107.
n Het aantal Kamers op die manier ontstaan,
werd weldra ontzettend en groeide op het einde
der XVI' eeuw aan tot circa 200. De oudste
Vlaamscbo Kamer zal wellicht de Alpha eu
Omega van Iepcrcu geweest zijn, die reeds
bloeide ten tijde van den Gulden-Sporenslag
Spreker wijst verder op den bloei en de betce-
konis van die gezelschappen, waarin vorsten als
Keizer Karei, hertog Jau van Brabant, prins Wil
lem vau Oranje, en edele heeren, burgemeesters,
schepenen, enz., het grootste belang stelden.
Zoo werden de rederijkers een maatschappelij
ke en politieke macht, die weldra in staat was de
beroemde Laudjuwcelen iu te richten, die hun
gehcelc werkzaamheden zouden opslorpen.
Spreker schetst dan do beteekeuis van zoo'n
Landjuweel, en vervolgt
Sire,
Het volk, dat thans, onder Uw hoede her
leeft, is groot geweestToon Uwe Majesteit de
gebroken schakel eeucr glanzende traditie weder
opnam en hersmeedde, toen Uwe Majesteit, naar
het voorbeeld van zoovele groote vorsten, het
Landjuweel herstelde,heeft zij ons naar die groot
heid gewezen- Zy heeft ons nauwer bij ons roem
rijk verleden gebracht, zij heeft ons vertrouwen
in het heden versterkt, zij heeft de verwezenlij
king van kloeke mogelijkheden bereid voor dc
toekomst. Dc toonoelkunst is niet het yd el spel,
dat danst op holle kothurncn en tijdbeuë gapers,
met maskers verschalkt. Het tooneel is een Ie-