1 le Jaar. Nr 48. Prijs per nummer 5 centiemen. 26 November 1911. Weekblad voor hel Arrondissement Aalst KE V ANC HE! Vergaderingen. Voor het Welzijn van den Werkman Oooden uit hel graf halen De Revue Aroekedckoe, Recht en ANNONCEN Rechterlijke i fr. per regel. Rbklamen 20 centiemen per regel. Vnnoncen dikwijls herhaald 10 cent. per regel. Andere annoncen worden opgenomen met «kkoord Alle briefwisselingen of strijdpennmg moe ien elke week vóór Woensdag avond om 8 ure, ingezonden worden. REDAKT1E EN ADMINISTRATIE Maanstraat, 18, AALST. Ongeteekende brieven worden niet opgenomen. Berichten over werkstakingen en grieven moeten door de Vakvereenigingen gestempeld zijn. ABONNEMENTSPRIJS 3 maanden tr. o 6 6 1 2-. Een jaar 2 Buiten België E^njaar 5 oo Men abonneert zich op alle postbureelen. •uwwerkers Heden Zondag, om i c 's morgens, verplichtende vergade- g. in het lokaal Hand aan Hand. ZIEKENBOND MOYSON. Algemeene en verplichtende drie maan- luksche vergadering heden Zondag 26 November 1911, om 3 uren stipt namid dag, in 't lokaal Hand aan Hand, op boet v n 10 centiemen. stuurvergadering om 21/2 ure zeer stipt. Dat is het etiquet liet uithangbord, dat tegenwoordig zóó graag aangenomen wordt, door alle partijen, door alle politieke groe pen. Allen loopen over van werkmansliefde, allen nemen den schijn aan, zich bezig te houden met de belangen van het werkende volk. En zulks is niet minst het geval, met de burgerspartijën, de burgerpartijen die het kapitaal vertegenwoordigen. Zulks komt natuurlijk onwaarschijnlijk voor, maar het moet ons in alle geval niet erg verwond eren, want hetetiquetVOOR HET WELZIJN VAN DEN WERKMAN hebben die burgerspartijën maar aange nomen, sedert het werkende volk op poli tiek gebied eene macht is, sedert bet, stuk stemrecht is veroverd geworden. Vóór hetontstaan der socialistische partij, vóór de opstanden van 1886 in het Walen land was er niet de minste spraak don werk man rechten te schenken, noch iets in zijn voordcel te doen. Over de belangen van den werkman wierd er vóór dit tijdstip in het Parlement niet ge sproken, er zetelden overigens enkel verte genwoordigers der cijns- der lastenbetalers. Het is maar nadat den werkman zijn woordje te zeggen had, dat men zich om hem is beginnen te bekommeren. Met op rechte genegenheid meent ge Neen, maar om zand in zijn oogen te werpen, om zijne aandacht van zijne ware verdedigers af te trekken, om hem zijn stem te ontfutselen, om hem zijn macht te ontnemen. Herinneren wij ons, hoe de beide burgers partijën zich lievig hebben verzet tegen het stuk stemrecht van den werkman, hoe duur wij het hebben moeten betalen, hoeveel menschenlevens erzyn voor geofferd, hoe veel jaren en jaren gevang er is voor geboet geworden. De werkman zag zich uitgebuit in fabriek en werkhuis. Hij won te lage loonen, werkte een te langen werkdag, was niet voldoende Episode uit de dagen der Commune naar het Fransch ran LEON CLADEL. 1® Vervolg. Diegenen onder hun, die te zwaar gewond waren om er aan deel te nemen, werden in de grafkelders gedragen welke zich in het bereik des blokhuis bevonden, terwijl die genen aan dewelke hunne betrekkelijke wonden toelieten een geweer af te vuren zich in de graven plaatsten of achter de borstweringen, welke de toegangen dezer armzalige, in de laatste nacht haastig opge richte vesting verdedigden de drie-en- negentig onverschrokken mannen eindelijk schaarden zich zwijgend rond hunnen hoofd man, en met vasten blik en trotsch verheven hoofd, verwachtte zij, op hunne geweren gesteund, onbevreesd de vijand, Fran- schen, helaas als zij en even als zij prole tariërs Halt Wie daar klonk het op een maal. Men antwoordde echter niet op dezen roep maar een Parijzer klaroen schetterde m de door de opkomende zon opgeklaarde lucht. Op dit alarm signal ijlde de legioens overste naar de plaats waar de trompet zich gevoed en gekleed. Alleen staande was hij onmachtig daaraan verandering te doen brengen, en de werklieden vormden vak vereenigingen, bestuurden die zelf, beheer den die op eigen hand, en geen rijkaard mocht er zijn snuiter insteken. Het spreekt vanzelf, dat die vakvereeni gingen strijd voerden tegen de werkgevers, t zij om hun loon te vrijwaren of te verhoo- gen, de werkeloosheid te bestrijden en de uitbuiting te besnoeiën. De rijke menschen hadden geen vrij spel meer, met hunne werklieden hunne veree- nigingen waren te machtig en hunne over winningen te schoon. Ze verklaarden zich tegen die vakvereeni- ging, zij bekampten ze uit al hunne macht, de leiders waren gelukzoekers, die leefden op het zweet der werklieden, enz. En toen ze zagen, dat ondanks hunne tegenwerking de werkerssyndikaten langs om meer bloeiden, langs* 0111 machtiger wierd en, dan namen zij den schijn aan, do vakvereenigingen te willen herkennen en stichtten er zelf. Met dit zelfde etiquet voor het welzijn van den werkman, waren liberalen en katholieken daar, om hunne volgelingen te verplichten hun waar syndikaat te ver laten. Hunne syndicaten eischten kleinere bij dragen, besteedden hun geld meest aan braakcrisis- en werkeloozenfondsen, een waar strijd karakter missen zij, en als de inkomsten niet toereikend zijn 0111 de uitga ven aan werkeloosheid te dekken, dan wor den er omhalingen ge laan bij de rijke men schen feesten ingericht, om de kas aan te vullen. Ge ziet van hier als rijke menschen gelden storten om vakvereenigingen in 't leven te houden, dat zulks maar opëóne voorwaarde kan gebeuren, en die is dat die vakveree nigingen voor doel hebben door hunne kleine bijdragen en hooge voordeelen, de werklieden van de ware strijdvereenigingen af te trekken, om hunne macht te knakken en de belangen der rijke menschen niet te dwarsboomen. Het ware al te zot te denken, dat de rijke menschen gelden zullen geven aan vakver eenigingen, gelden die voor doel zouden moeten hebben, het loon van den werkman te verlioogen, dus de winsten der rijke men schen te verlagen En toch worden die bonden door libera len en katholieken gesticht, met het etiquet voor het welzijn van den werkman. Wanneer de werklieden het gedacht op vatten, bij middel van samenwerking brood te bakken, hunne kruidenierswaren samen te koopen, aldus goedkoop brood en andere levensbehoeften, onvervalscht te bekomen, en van de overblijvende winsten een deel gebruikten, om vermaakkringen te stichten en aan politiek mede te doen, om langs*wct- telijken weg meer rechten, meer gelijkheid en betere werkerstoestanden te uekomen, dan klonk het bij de liberalen en katho lieken, dat de socialisten zulks deden, om de kleine burgerij te benadeeligcn en in den j grond te booren. j Maar de liefde voor de klein burgerij van wege de rijke menschen was maar schijn, i want zij zijn begonnen ook weldra mede te i doen aan coöperatie. Zij zagen dat de werklieden dank hunne coöperatie, over geld beschikten, vergader- j zalen hadden, waar ze vrij over hunne be- 1 langen konden handelen en als ze dan in j strijd waren met hunne hoeren, van dit geld, van dit kapitaal namen, om den strijd vol te houden en naar de overwinning te i leiden. 1 De kapitalisten weten het maar al te goed, dat de werklieden dank hunne coöperatie, meermaals hun loon hebben doen verlioo gen, en van daar het besluit der nijveraars, ook coöperatieven te stichten. Voor het welzijn van den Werkman, was weeral eens het etiquet, en nu kwam de klein burgerij niet meer in aanmerking, zij wierd van zelf geslachtofferd, door dezen, die zich vroeger als hare verdedigers wilden doen doorgaan. De liberalen volgden op do katholieken en zoo kwam het, dat er hier te Aalst, op dit oogenblik niet min dan vijf coöperatieven bestaan Dat katholieke en liberalo nijveraars en fabrikanten, die coöperatieven stichten met het doel de werklieden te bovoordeeligen, zal eiken klaarzienden mensch in een scha- terlaeh doen uitbarsten immers z'hebben I het armtierig lot van den werkman in han den, zij buiten hein uit, in de uiterste moge lijkheid, zij winnen geld mei de vleet, hunne winsten zijn schromelijk, die ze verwezent- lijken op den rug van'het volk, en z'hebben 1 enkel maar een gedeelte van de winsten te offeren, en zij kunnen hunne werklieden hun dagloon verhoogen en hun werkdag verkorten. Maar z'hebben een ander doel. De coöpe ratief der werklieden is een doorn in hunnen voet, de coöperatief dor socialisten is den vijand, die moet vernietigd worden, omdat zij de instrijd zijnde werklieden te goed I ter zijde staat. Voor het welzijn van den Werdman is hun j etiquet, hun uithangbord, maar het ware doel is: den werkman meer om meer, vaster 0111 vaster onder den hiel te houden, door hem zijn waren en goeden steun te ontne men, door zijne eigene coöperatie, eene doo- dende concurrentie aan te doen, door hot werkvolk te dwingen, en het zijne vrijheid te ontnemen. Bij de katholieken wordt de vrijheid van den huisvader aan banden gelegd, bij de liberalen de vrijheid in den zak gestoken, de klein burgerij'mag omkomen van gebrek, zij moet dienen als offer van het geel en blauw kapitalisme, omdat de werkende klas hare macht moet worden ontnomen, omdat do fabrikanten, de nijveraars niet willen, dat liet volk over de middelen beschikt 0111 zijne rechten te eisclien, om de uitbui ting te kort wieken. WERKLIEDEN 1 Mistrouwtal die inrichtingen,door kapita listen gesticht,al hadden zij duizendmaal Lot oiiquet voor het welzijn van den werk man. Stellen wij ons goed, om de vrijheid van den werkman te doen eerbiedigen. De vrijheid is te duurbaar, om ze onge straft te laten aanranden. had laten hooren, en bevond zich daar tegenover eene vrouw, welke twee schild wachten naar het blokhuis leidden. Gij, riep hij uit, haar dadelijk herken nende, gij Half naakt, gansch buiten adem, de blau we oogen vonkelend, bet gezicht wit als was, het rosse welige haar over hare bor sten èn schouders golvende, hield zij wan kelend stil, en terwijl zij de kleine last, die zij in een wollen onderrok gewikkeld op de armen droeg, zacht aan de borst drukte, zegde zij eindelijk Ja, ik ben het, Cardoc, ik kom om met u te sterven. Cardoc, wiens wenkbrauwen niet eens fronsten, maar wiens samengeperste lippen eene inwendige beweging verrieden, sloot ze zwijgend in zijne armen, en deze beide geliefden, deze beide echtgenooten hielden zich hartstochtelijk aan elkander gesloten, en doorleefden in dezen enkelen minuut al hun verzwonden geluk.... Drij maanden voor den oorlog was hij lokomotiefstoker en versleet zijn leven met over de afschaffing des loonsysteems, laat ste vorm der slavernij te droomen, en over do bevrijding der slaven na te denken, ter wijl hij schuppen vol zwart voeder in het kokend monster wierp, dat hem dan bij dag, dan bij nacht van Parijs naar Bordeaux of van Bordeaux naar Parijs voerde. Hij dit harde bedrijf van stoker, dat nog gevaarlijker is dan dat van zeeman en daar bij zoo afmattend, dat diegenen, die het uit oefenen, voor hunnen lijd sterven, onder vond Cardoc aan zich zeiven hoe zwaar de last is die op hen drukt, die hot toeval op de laagste maatschappelijke ladder gesteld heeft. En deze man, die niets het zijne noemen kon, deze loonslaaf, die oenen kiel droeg en barvoets liep, deze denkende plebejer, in wiens borst een edel hart klopte, had mede lijden met zijne broeders, die, zwakker dan hij, wien do natuur eene buitengewone geest- en lichaamskracht had geschonken, door het noodlot dat wil zeggen door de gebrekkige maatschappelijke inrichtin gen gedoemd waren duizende levensge varen te doorstaan en zelf martelaar, wijd de hij zich aan de zaak der martelaren en zwoer vroeger ol later hun bevrijder te wor den of met hen te bezwijken. Het schoen al- I thans dat den oogenblik gekomen was om 1 met den onderdruk te breken. Men boorde stuk voor stuk het versleten maal schap pelijk gebouw ten gronde vallen. De werk lieden van Parijs gaven het sein voor de arbeiders der gansclie wereld, terwijl zij luidop de volle opbrengst van hunnen ar beid, alsmede het recht op onafhankelijk heid eischten. Welaan, ik moet mijne broeders in hun streven bijstaan mogelijks De bladen der christene democraten ol te Daensisten spieken wekelijks met lof over hunne afgestorvene voormannen als De Backer, Priester Daens en anderen. Dat is hun recht. Maar waarom als zij zich het recht toeeigenen met lol te spre ken over hunne afgestorvene leiders/waar om is het dan de tegenstrevera niet geoor loofd, hunne politieke stemmingen te be- oordeelen Als wij zulks doen, dan verwijten ze ons dooden te lasteren 1 Hoe gemeen, hoe slecht zijn die mannen toch Nu in zijn Werkman schrijft Petrus Daens het volgende Sedert Priester Daens door een dwaas Socialismus verraderlijk bélecdigd werd in ons eigen lokaal, enz. Hoe is M. Daens niet beschaamd Wij hebben in hun eigen lokaal enkel gezegd, wat hij zelf Petrus Daens heeft geschreven in zijn boek over het leven van Priester Daens, en hierom hebben wij nu Priester Daens veriade)ijk b -leedigd Als dien mensch het i 1 het hoofd niet heeft, dan kennen wij er 1.iets van. LAATSTE OPVOERING. beleeft heden hare derde cn laatste opvoe ring. Wie zich eens ferm wil vermaken, zijne lachspieren in werking brengen,moet er naar toe. Begin om G uren. Plaatsen aan 30 en 3o centiemen. zij 11 er morgen geene parias 1meer E11 Cardoc, aan Bordeaux voor altijd vaarwel gezegd hebbende, steeg voor de laatste maal opzijn lokomolief. Het was een klare zomerdag, de sporen glinsterden in de zon en strekten zich als vurige ijzeren slangen ononderbroken tot aan de hoofdstad uit. De trein van rook en bliksems omgeven, scheen vleugelen tchob- j hen. Angoulóme, Poitiers, Tours, Blois, Or- leans, Elampes, snelde hij ras voorbij. Nog eene baanstreek wastedoorloopen. O nooit had Cardoc zoo erg de gebiedende noodza kelijkheid gevoeld 0111 terug te koeren naar zijne geboortestad, wier duizende torens zich in de verte reeds op het blauwe azuur afteckonden. llij maakte de heilige vreugde welke men gevoelt, als men na tienjarige afwezigheid op zijne geboorteplaats terug komt en met lachend gemoed stookte hij maar door... Eensklaps ziet hij in liet mid den der overgroote van menschen verlatene vlakte, die de zon verlicht en die de expres- trein in volle snelheid doorklieft* ziet hij met zijne scherpe, welgeoefende en onfeil bare oogen, drie of vier honderd meters voor zich, eene mensehelijke gedaante voor zich, eene mensehelijke gedaante dwars over de sporen liggen. Wordi voortgezet. (1) Paria wil zeggen arme, verstoottlirg.

Digitaal krantenarchief - Stadsarchief Aalst

Recht en Vrijheid | 1911 | | pagina 1