ROOD OF GEEN BROOD
Socialistisch weekblad voor hel Arrondissement Aalst.
- Kantonaal Congres -
AALST.
Mijn Hoekje
Prijs per nummer 25 centiemen
Jlan alle Sroepen van Jlalst en Omliggende
Heden Zondag om 10 ure voormiddag
De ^Krokodillentranen van onze
al
De Vrije Tijd
van den Arbeider
Voor onze reizende
Werklieden
Een misprijzende daad
Onze 2° Handelsfoor
21 Oogst 1927.
RECHT EN VRIJHEID
De
Socialistische
Pers steunen,
die den strijd
voert tegen de
financiers,
is een plicht
voor den
arbeider.
n het lokaal Hand in Hand
DAGORDE
1). De propaganda op den buiten.
2). Verspreiding van «Recht en Vrijheid».
3) Verkiezing voor de Workrechtersraden.
Sterke afvaardigingen worden verwacht, gezien de belang-
pheid der dagorde.
5i !oo!
We gaan weer 'n gang. Rood of geen
rood I is weer troef. De socialisten
rorden aangeklaagd als debroodroo-
ers van arme verdrukte werklieden.
Tschoffen klaagt ons aan in Lt Soir
,'Etoile Beige laat het doen door haar
iütwerpschen korrespondent. De klei-
garnaal der klerikale pers huilt in
ior mee. Het is een cacophonie van
lelang. Hier is het een onvereenigd
rapenmakker die het slachtoffer is van
je rooden, daar zijn het ongesyndi-
..K^eerde dokwerkers. Heel de burger
iers valt op de socialisten, het gerecht
rordt er bijgeroepen en zal natuurlijk
eroordeelen
Rood of geen brood 1 weerklinkt het
iveral. Wij herhalen den kreetRood
1 ifgeen brood 1
Er was een tijd in ons land dat de
ooden niets in den pap te brokken
adden. Zij waren weinig in getal, hun
akbonden waren zwak, devertegen-
roordiging in het Parlement was klein,
he rijken kregen vier stemmen, de ar-
nen één. Artikel 31o zorgde er voor,
at de vakbondleiders eerder in de
evangenis dan in het Parlement kwa
len. Toen waren de partij genooten
an M. Tschoffen heer en meester,
lijna veertig jaren regeerden de kleri-
alen onderbroken. In dien tijd van
pperste klerikale gelukzaligheid was
r geen rood, maar ook geen brood
oor de arbeiders. Toen werkten de
rapenmakers van het Luiksche vijftien
ot zestien uren in hunne kleine stinken-
werkhuisjes. Als er moest geleverd
'orden werkten zij dag en nacht. Zij
erkten lang en hard, maar verdienden
en schraal loon. De dokwerkers van
.ntwerpen kregen een paar franks en
i halven liter jenever voor zwaren
nmenschelijken arbeid. Aan de haven
an Antwerpen werkte men 48 en soms
o uren onafgebroken. In het bouwbe-
rijf dronk men veel jenever, maar
erdiende weinig loon. Nergens was de
rbeid geregeld, nergens hadden de
rbeiders meezeggenschap. De werk
ren waren zoolang als de patroon het
ilde. De loonen stelden de patroons
'leen vast.
Wie vereenigd was vloog buiten en
iie socialist was moest heel dikwijls
Pr aar het buitenland verhuizen, omdat
ij nergens werk kreeg. Patroon en
uisbaas en geestelijken hielpen elkaar
roederlijk om de rooden te vervolgen
srl i hun broodwinning, in hun huisves-
ng, in hun familieleven.
Neen, toen was er geen rood, maar
r was ook geen brood voor de arbei-
ers. Er was geen vrijheid voor de ar-
leiders. Zij waren koelies, zij werden
ehandeld als honden in een tredmo-
in. Waar waren toen de TschofFen's
Paar waren de liberalen Waar waren
len de verdedigers van de arbeiders
liet te vinden. Nergens l De sodalis-
r||fn alleen verdedigden de armen,
BI achten vooreen menschelijk bestaan,
oor hooge loonen, voor korte werk-
ren, voor afschaffing van Art. 31o,
ir Zuiver Algemeen Stemrecht en
inboor alle andere hervormingen.
Rood bracht brood, bracht rechten,
richt een korten arbeidsdag, bracht
m degelijk loon, maakte van de arbei-
ers menschen.
Dat weten de arbeiders. Dat we
ll ze allen. Dat weten de! onver-
migden, dat weten het Rozijn liberale
egenstrevers
vereenigden, weten de christene
vereenigden. 2offifer socialisten waren
de arbeiders nog de getrapten van voor
den oorlog, toen de klerikalen, de par-
tijgenooten van M. Tschoffen, alleen
baas waren in België.
Om nu den achturendag te behou
den, de loonen op te voeren, macht
te hebben tegenover de patroons-
macht, moeten er sterke vakbonden
zijn.
Dat weten ook alle verstandige
arbeiders. Daarom sluiten zij zich aan
in onze vakbonden, inde roode vakbon-
I den. Zij doen dat ter verdediging van
hun broodwinning, in het belang van
vrouw en kind. Hun geweten wordt
er niet gekweld, hun overtuiging wordt
er niet aangevallen, hun godsdienst
geëerbiedigd. Zij vormen blok ter ver
dediging van hun belangen zooals de
patroons dat doen, en ongezien of zij
Jood of Christenen, klerikaal of liberaal
zijn. De patroons verdedigen hun
broodkast. Maar de arbeiders hebben
te kampen tegen een machtig patro
naat, hebben te kampen tegen een
sterke burgerspers, hebben soms af te
rekenen met net gerecht. Dat alles is
erg, maar erger is net nog dat sommige
arbeiders zich niet willen vereenigen,
willen teren op het werk, op de opoffe
ringen van hun werkmakkers, ja,
willen parasiteeren op wat anderen
voor hen veroverden. Dat wordt niet
geduld.
En daarom moet soms gestreden
worden tegen ikzuchtige arbeiders.
Wie wil genieten van veroverde rech
ten, moet die rechten mee in eere hou
den. Wie profiteert van wat door de
machtsvorming van de arbeiders ge-
wonnon werd, mag geen afbreuk
doen aan die arbeidersmacht. Moest
men dat toelaten, dan kwam weldra
de tijd weer, dat door de verdeeldheid
van de arbeiders de patroons heer en
meester waren. Dan geen rechten meer
alleen plichten, geen meezeggenschap
voor ae arbeiders, maar alleenheer
schappij voor de patroons. Geen hooge
loonen meer, maar hongerloonen. Geen
achturendag, maar een twaalfurendag.
Er uit dan met de propagandisten in
de gevangenis met de leiders. Is het
dat wat de arbeiders willen Neen,
natuurlijk Maar dat is het wat de libe
ralen willen. Dat is wat de meeste
klerikalen willen. Dat is wat. heel de
reaktionnaire bende wil. Maar dat
komt nooit meer Onze vereenigde
arbeiders gaan moeizaam maar zeker
den weg op naar hun volledige vrij
making. De weg is lang en steil. De
roode kameraad moet niet alleen naar
boven. Hij moet als ballast meenemen
den onvereenigde en in de meeste ge
vallen den christen georganiseerde.
Zonder hem blijven die'in het slijk
verzonken, 3onderhem zijn zij slaven
in den echten zin van het woord.
Zooals Christus voor het heil der
menschen met zijn zwaar kruis be
laden den Golgotha optrok, zoo gaat
de roode arbeider met zijn zwaren
last beladen opwaarts naar betere
'm. Voor Christus kwam de heer-
imj rrijzenis. Voor de arbeiders ligt
aan het eind van den langen weg een
heerlijke nieuwe wereld vol liefde en
broederschap. Eens daarboven, dan
daagt het Morgenrood van een nieuwe
samenleving zonder uitbuiting, zonder
armoede, zonder verdrukking.
Sinds de toepassing van de wet van
I4 Juni 1921, waarbij in België de 8-
urendag wordt ingesteld, genieten on
ze arbeiders vrijen tijd, waarover zij
anders niet beschikten. Voor die wet
was de arbeidsduur voor de groote
meerderheid der arbeiders, 11 tot 12
uren per dag.
Hoe zouden de arbeiders den vrijen
tijd aanwenden
Gingen zij de vrije uren in de her
bergen doorbrengen, zooals de vijan
den van de arbeidersklasse hadden
voorspeld Die laster tegen de arbai-
ders is door de feiten tegengesproken
en in de laatste jaren is het verbruik
van alkohol en zelfs van bier vermin
derd.
Ook valt op te merken dat het aan
tal herbergen sterk is verminderd op
sommige plaatsen, bijna in de verhou
ding van een op twee.
Wat doet de arbeider dan met zijn
vrijen tijd
Partijgenoot Louis Piérard heeft bij
de Kamer een wetsontwerp ingediend
op den vrijen tijd van den arbeider.
Het is ongelukkiglijk nog niet bespro
ken. Zoo pas is bij de Wilde Roos
een brochure verschenen van partijge
noot Jules Bourquin, die eveneens
over het vraagstuk handelt. Bourquin
zegt er in dat de arbeider zijn vrije uren
in de eerste plaats moet besteden aan
de verfraaiing van zijn woning, opdat
hij er zich graag zou ophouden. De wo
ning van den arbeider is dikwijls ba
naal en somber. Men moet ze opvroo-
lijkeü, konfortabel en aangenaam ma
ken. Aldus zal men er zich minder
vervelen. Bourquin oordeelt dat dear
beider in zijn woning alles zelf moet
doen schilderen, behangen, timmeren
enz. Hij zou gravuren moeten koopen
en ze zelf in lijsten plaatsen.
Eens het huis in orde moet aan den
tuin worden gedacht, waar de bloe
men en groenten kunnen gewonnen
worden. Dan is er nog de fokkerij van
kleine huisdieren konijnen, duiven,
kippen.
Maar die raadgevingen zijn alle be
stemd voor de arbeiders, die op het
platteland of buiten de stad wonen, en
niet voor dezen, die op de verdieping
twee of drie kamers betrekken.
Daarna laat Bourquin een beeld
volgen van wat huiselijk leven van
den arbeider zou moeten zijn.
Hij wijst de plaats aan van de ouders
die van de kinderen. Alleman is thuis.
Men spreekt over leerrijke of vermake
lijke diDgen. Er wordt voorgelezen.
Men zoekt verzet op verschillende wij
zen. die den schrijver opsomt.
Bourquin vergeet ook de keuken
niet en wijst op het belang voor de
toekomstige huisvrouwen, goed te
kunnnen koken.
Volgt dan de vollediging van het
onderwijs. Daarvoor zijn avond en be
roepsleergangen, voordrachten en an
dere bijeenkomsten, waar men zich
kan verzetten op leerrijke wijze. Onze
volkshuizen houden zich daarmee be
zig, vooral in de wintermaanden.
Voor het goede jaargetijde is het le j
ven in open lucht, de sport, de licha-
melijke oefeningen, die met methode j
moeten worden uitgevoerd, ten einde
den geest te vormen met het oog op de j
volharding, de wilskracht, de vastbe-
radenheid en het initiatief.
Dat zijn de raadgevingen die Jules
Bourquin geeft in verband met het
aanwenden van den vrijen tijd door
den arbeider.
Eu na de geldkwestie te hebben be
handeld die de kwestie van den vrijen
tijd van de arbeiders meebrengt, be
sluit Bourquin op zeer optimistische
wijze.
Men moet den arbeider opvoeden,
hem onderwijzen en hem het schoone
doen gevoelen. Dat niet op één dag
worden verwezenlijkt, maar elke dag
zonder ophouden moet er aan wor
den gewerkt.
Louis BERT RAND.
Honderden werklieden der Dender
streek werken in alle hoeken der
Brusselsche omgeviDg. Meest al de
treinen komen toe in Brussel Noord
of Brussel-Groendeef Vandaar moe
ten de menschen met den tram naar
hunne werkplaats. De trams kosten
heel wat geld. Om daarin zooveel
mogelyk te verhelpen heeft het Be
heer van Spoorwegen op aandringen
van onzen Volksvertegenwoordiger
De Bruyn reeds verscheidene ver
bindingen daargesteld voor Schaar-
beeck en Brussel-Zuid. Van en met
2 Oktober aanstaande zal de toe
stand nog verbeteren.
Trein 648 die uit Brussel-Zuid naar
Leuven vertrekt om 16,33 zal stil
houden te Laeken om er aanslui
ting te geven naar Denderleeuw
met trein 2800 die thans in Brussel
Groendreef vertrekt om 16,33.
Andere goede verbeteringen ztfn
nog in 't zicht.
Nooit is er in een stad meer gepre
steerd om het Commercieële leven in
een gunstigen bloei tebrengendan door
de inrichters der tweede Handelsfoor,
maar nooit is er meer tegenwerking
geweest om de verwezenlijking ervan
te beletten als hier.
Inderdaad De electriciteitsleiding
in de Pupillenschool wordt er afgesne
den, zoodat de inrichters verplicht zijn
geweest om op hunne kosten een gan
sche leiding te leggen, welke groote en
vooral nuttelooze kosten vergt aan de
tentoonstellers.
De waterleiding schijnt er niet te
liggen, want een stadswaterwagen
moet er het water verzekeren, die on
misbaar is, vooral in de braderijen
Een der laagste wraaknemings maat
regelen die er als sabotagemiddel is ge
nomen, zal wel het sluiten der W. C.
zijn Duizende vrouwelijke personen
brengen eeD bezoek aan de Handels
foor, en wee als zij aan een natuurlijke
behoefte moeten voldoen;.... ze zijn
verplicht de Handelsfoor te verlaten
om elders in een café van het natuur
lijke maar onaangename verlost te ge
raken.
Dergelijke maatregelen kunnen ons
inziens van niemand anders genomen
worden dan van een echte menschen:
vijand, Iemand die zich in oorlogstijd
waant in het een of ander bezet ge
deelte, om er zijne militaristische deug
den hoogtij te laten vieren.
Geen wonder dat de weinige achting
die sommige onzer inwoners, inzonder
heid onzer neringdoeners en hande-
i laars, nog koesterden voor dergelijke
heerschappen totaal verdwijnen.
N. B. We komen hierop terug.
t
Oudeva!
Hebt gij dochters die op de brei-
werkhuizen werken Stuurt ze Dins-
dag om 7 uren naar de Vergadering
I ten lokale Hand in Hand
is wonderwel gelukt. Spijts zoovele
tegenwerking, waarovep we later
meer zullen zeggen.
Zondag is zg geopend geworden,
en de stedelijke overheid was goed
vertegenwoordigd.
De openingsredo is uitgesproken,
door den Heer Bastiaens, Schepen
van Openbare WorkeD, als voorzit
ter van het Comiteic en den heer bur
gemeester beloofde steeds den steun
van het stadsbestuur, wanneer het
betreft, den handel eu de nijverheid
onzer bevolking te doen bloeien.
Veel bezoekers aan do foor zelf,
en voorzeker een goede verkoop
voor do tentoonstellers.
Als er eendrachtig gewerkt wordt,
kan men in Aalst iets grootsch.
Proficiat voor het inrichtend comi-
teit.
't Is wraakroepend Wat 1 Wel
als men bedenkt, dat er in ons
land aan het hooger onderwijs
enkel 36 millioen wordt besteedt,
terwjjl men voor het leger 700
millioen franken uitgeeft.
Ja, waarljjk, 't is echt wraak
roepend.
Geleerde koppen kunnen dien
sten bewijzen aan ons land, bren
gen roem en rijkdom bij, terwijl
het leger toch tot niets nuttig
dient.
Het leger dient om moord en
brand te stichten, en dat kunnen
we best missen 't Is hierom dat
de socialisten hun strijd inter
nationaal, en is we er naar streven
alle volkeren te doen verbroe
deren, opdat we den oorlog zou
den kunnen tot het verleden doen
behooren.
't Is daarom dat we de stiehtlng
van den Volkerenbond hebben toe
gewijd, en we betreuren, dat Rus
land en Amerika, tot hiertoe wei
geren er deel van te maken.
't Is waar, dat de Volkerenbond
enkel zal ajjn, wat het volk er wil
van maken zulks hangt af. van
de regeeringen die aan 't hoofd
der landen staan, en het volk
heeft te zorgen, dat die regee
ringen, met democratische en
anti oorlogs gedachten zjjn be
zield.
Nogmaals, daarom is da Socia
listische strijd internationaal en
streven we er naar in alle landen
eene democratische meerderheid
te veroveren.
Maar blijven we nu in België.
Welnu hier in ons klein lande-
ken, ieveren we vooreen korten
diensttijd. De zes maanden staan
aan de orde van den dag. Het
volk wil het, omdat men niet
nutteloos onze jongens onder de
wapens moet houden en omdat
het eene zeer groote bezuiniging
is voor 's lands kas, die er niet
goed voorzit.
Met voor den zes maanden
diensttijd te ijveren, vangen we
twee vliegen in een slap
Onze jongens zijn vroeger
t' huis, kunnen helpen in 't gezin,
geven hunne krachten aan handel
en nijverheid en men spaart jaar
lijks zoovele millioenen.
Wie daartegen is, is een oor-
logsgezind man, een waren mili
tarist, en die zjjn de overgroote
minderheid in het land.
De massa, dat is het volk, die
wil het, en met haar zullen wjj
het veroveren.
Onze jeugdgroepen, zijn met de
propaganda voor den zes- maan
den diensttijd belast, en die zul
len niet loslaten, vóór ze veroverd
zijn.
Dat we htn in hunnen koenen
strijd allen moeten helpen, dat is
het gedacht van
FRIEDERIK.
De Jonge Breisters
en andere die op de breiwerkhuizen
werken, moeten zich van heden regelen
om Dinsdag om 7 uren tegenwoordig
te zijn. Maakt propaganda bij uwe
werkmakkers om metU mede te gaan
naar de vergadering. Wanneer al onze
leden één onvereenigde breister nnar
de vergadering brengt, dan is de
groote zaal van Hand in Hand veel
te klein.
Zoo moet het wezen, werkt daarvoor.
