Socialistisch weekblad voor het Arrondissement Aalst.
De Samenwerking
en Haar Doel
Mijn Hoekje
2i« Jaar N° 42.
Prijs per nummer 25 centlemen
23 October 1 «27.
Eene goede raadgeving
Op nieuwe Wegen
I
Dank aan onze
tegenstrevers.
RECHT EN VRIJHEID
Naar de
Zesmaantton-
dienst,
weze ons aller
roeping
Do Kooperatie is gesticht door en
voor de arbeiders, met bijzonder doel
door het te koop stellen van waren van
beste hoedanigheid aan de minst moge-
lijke prijzen, het loon der werkers zijn
hoogst mogelijke waarde te geven. De
verwezenlijkte winsten worden aange
wend totdit doel, doch niet altijd wordt
zulks begrepen of naar waarde geschat.
Den terugkeer van den deel op de aan
koopcn, de zuiverheid der waren, de
zekerheid van het juist gewicht, de
steun bij ziekte en geboorte zijn onmid-
delijke voordeelen geschonken aan den
verbruiker. Onder de onrechtstreeksche
voordeelen sommen wij vlug op, het
kosteloos ter beschikking stellen van
de noodige lokalen aan de arbeiders-
groepeeringen, geldelijke toelagen aan
de ontwikkel»;sskringen als muziek,
jeugd en opvoedingskringen, de steun
aan alle arbeidersorganisaties onder
alle mogelijke vormen.
Belanghebbende tegenstrevers trach
ten door verkeerd voorstellen van het
beoogde doel, de werkers weg te hou
den van de Kooperatie; zij rekenen nog
op dit aantal arbeiders waarvan het
klassebewustzijn niet genoeg ontwik
keld is, om hunne bedreigde heer
schappij trachten te redden.
In de vooroorlogsche tijd, wanneer
de werkersbeweging nog niet den hui-
digen omvang had genomen en de
burgerij haar onbegrensde macht mis
bruiken kon om de arbeiders uit te bui
ten naar hartelust, toen werd minach
tend neergezien op de niet geuoeg
gewaardeerde pogingen tot inrichten
der werkerskooperatieven. Tientallen
jaren is er hardnekkig gekampt moeten
worden vooralleer de eerste Samenwer
kingen er in gelukken konden zich te
vestigen op vaste gronden. Pijnlijker
dan het spotten der Bugerij was voor de
voorloopeTS dezer beweging de onver
schilligheid der werkers; bij gebrek aan
klasse bewustzijn der verdrukten gin
gen toen 8o oio der opgerichte koopera-
tieven ten gronde, de burgerij was toen
in haar schik, de arbeiders stootten zelf
van zich af de hand hen tot redding
toegereikt.
De bezittende klasse sterk door hare
alleenheerschappij, heeft toen niet ge
noeg rekening gehouden dat juist de
uitbuitingsmethoden van het kapitali
stisch regiem vroeg of laat het bewust
zijn der werkers wakker schudden zou.
Het moedige volhouden der overtuig
den moest lukken ondanks de vele
moeilijkheden heeft de Samenwerking
zich toen reeds een weg gebaand, naar
mate de socialistische beginselen aan-
klevers won, ontwikkelde zich de
Kooperatie. Het net afgeteekende
klasse verschil tusschen bezittende en
niet bezittende standen, de onrecht
vaardigheden begaan tegenover de
werkers, bracht licht in de verdrukte
geesten eindelijk begrepen de minde
ren dat zij zich verzetten moesten met
alle middelen tegenover hunne uit
buiters, en midden de vijandschap der
burgerij, baande de koopeTatieve ge
dachte zich een weg, breed en ruim
genoeg om in een naaste toekomst
gedaan te maken met de onrecht
vaardigheden van het huidige maat
schappelijk stelsel. Na de oorlogs
periode met zijn nasleep van ellende
bracht een nieuwe opflikkering van het
arbeidersgevoel de werkers opnieuw
een stap nader tot elkander, een onver
wachte uitbreiding der werkersorgani
saties was ervan het kenmerk.
Politieke en Syndikale beweging
vergden de volledige aandacht dezer
leiders, ook de Kooperatie boekte
merkelijke aanwinst van ledende
handelcijfers onzer samenwerkingen
stegen aanzienlijk; nieuwe inrichtingen
rezen op ditmaal waren het niet meer
alleen magazijnen en Volkshuizen, het
waren de Kooperatieve fabrieken en
groothandelsondernemingen. De be
zittende klasse als ontzenuwd door dien
plotselinge onverwachte groei der
kooperatie bevecht met alle; mogelijke
middelen deze inrichtingen; handelaars
richten luidschreeuwende reklaamver-
koopen in; het werk der werkerskoope
ratieven wordt nagebootst, het patroo-
naat richt in de bijzonderste nijver
heden economaten op, verkoopen
waren zelfs beneden fabriekprijs; het
patronaat heeft dus begrepen dat de
kooperatieve invloed verder strekt dan
het regelen der verkoopsprijzen der
handelswaren de betrachting van het
patronaat is erop gericht de kooperatie
te ondermijnen om te beletten dat deze
een plaats inneemt in de nijverheid.
Zoolang de Samenwerking zich be
perken moest met het inrichten van
enkele magazijnen en door zwakte zich
onthouden moest tusschen te komen in
de strijd om beter loon voor de werkers,
was de belangstelling der nijverheids
ondernemingen ten opzichte der
Samenwerking zoo goed als nuldoch
sedert de laatste jaren met de sterke
uitbreiding der kooperatieve beweging,
gepaardgaande met het oprichten der
Kooperatieve fabrieken is de belangstel
ling gestegen en worden ook geen mid
delen bespaard om de stijgende vaart
der samenwerkingtestremmen. Patroo-
naat, Handel en Financiers vreezen de
verdere uitbreiding der kooperatieve
macht, zij weten dat langzamer maar
zekerder dan met geweld de Samen
werking het huidige maatschappelijke
stelsel, zich steunende op de uitbuiting
van den eenen mensch door den
anderen verdringen zal en er in de
plaats zal stellen haar stelsel waarin het
recht op bestaan van ieder individu
erkend zal wezen.
De nijdige aanvallen der tegenstan
ders tegen de kooperatieve beweging is
verstaanbaar; zij strijden om het behoud
hunner voorrechten; onbegrijpelijker is
de onverschilligheid van vele werkers
ten opzichte der kooperatie, dank aan
deze nochtans hebben op Syndikaal ge
bied de werkers oneindig veel te dan
ken en ook op politiek gebied staat
onze Samenwerking langs ae zijde der
Werkliedenpartij zonder wiens hulp
de strijd tegenover de bezittende
klasse veel moeilijker zoude zijn.
Tegenstrevers aller strekking verkon
den alom den ondergang onzer werkers
beweging, zij zijn nochtans overtuigd
dat deze is gebouwd op sterke fonda
menten en de Samenwerking een der
bijzondere vertakkingen ervan, in zich
de sporen draagt van jong jeudig
leven.
Dank aan de Samenwerking is voor
de werkers eene horizon geopend.' Het
kapitalisme stelt zich voor de arbeiders
beweging te kunnen verslaan om zijn
opperheerschappij te kunnen in zwang
houden. De Samenwerking zal het be
letten. Geen kalm overwegend en
klassebewustzijnde werker zal langer
onverschillig kunnen blijven tegenover
de Samenwerking. De trouwe koopera-
teurs moeten helpen om de onver
schilligen aan te sporen ook lid en
verbruiker dezer werkersinrichtingen te
worden.
Als alle arbeiders samenwerkers
zullen geworden zijn, is het kapitalisme
overwonnen; dat moeten zich herinne
ren aide werkers die eene betere maat
schappij zouden willen zien oprichten,
zij moeten er ook voor ijveren.
OMER V. TRIMPONT.
Het volgende voorbeeld bewijst het
Voor de zomermaanden schikken alle
treinen opperbest voor de werklieden
van hier, die alle dagen hunne ge
meente moeten verlaten, om elders
hun stukje brood te verdienen, doch
nu de winter aankomt, moeten nood
gedwongen 's avonds zeker bezigheden
zeoals grond metselwerk enz. vroeger
eindigen voor arbeiders van deze stie
len ware trein van 17 u. uit Brussel-
Groendreef zeer geschikt, doch dezen
trein komt enkel om 18,22 u. te Burst,
alsdan trein 2847 naar Aalst vertrekt
om 18,22 u, de werklieden mistsen dus
de aansluiting en zijn verplicht te Eede
af te stappen of ergens rond te slente
ren, om alzoo meer dan een uur later
t'huis te komen.
Het ware dus redelijk en gegrond
deze verbetering aan te vragen maar
wat deden nu de belanghebbende
werklieden Ze mompelde op het werk,
op straat, in den trein, vertelden dit
feit wel tienmalen aan hunne lotge-
noöten, die er echter niets konden aan
verhelpenmaar gelukkig voor hen,
den wensch is gehoord geworden door
een vriend der werkers, deze persoon
heeft onmiddelijkden vriend De Bruyn
aangesproken, en die is natuurlijk da
delijk er op uitgetrokken om zijne be
wuste werklieden voldoening te doen
geven.
Nochtans, geachte makkers, is deze
handelwijze verkeerd kritikeert niet
zonder reden, klaagt of mompelt niet,
maar wendt u regelrecht en openhartig
naar uwen Vakbond, waar ge voor u en
uwe werkbroeders de rechtvaardige
verbeteringen aanvraagt niet alleen, in
zake verplaatsingen met treinen, maar
ook over al de Sociale kwestien die u
aaubelangen, om het geluk uit te ma
ken van gansch uw gezin.
Daarom, werklieden aller bedrijven,
vereenigt u sterk, steunt steeds uwe
leiders en bezoekt in tijds uw Volkshuis
en de vergaderingen. a H. P.
AAN DE WERKLIEDEN
van Meipea Erpe, Erondegem
Ottergem, Bambrugge.
De werklieden die alle dagen de
treinen benuttigen te Erpe-Meire en
Vijfhuizen, getuigen altijd en overal
hunne tevredenheid nopens de onlangs
verwezentlijke wijzigingen in den
treindienst, de aangebrachte verande
ringen der vertrek en aaukomsturen,
heeft het leven van onze werkers wat
dragelijker gemaakt.
Het is geen geheim dat de bekomen
verbeteringen, het werk zijn van Gezel
De Bruyn Prosper, Volksvertegen
woordiger, door met zijne voorstellen
dikwijls bij het beheer van IJzerwegen
aan te dringen.
De dankbaarheid der werklieden is
dan ook klaarblijkend en zij allen dra
gen eene ware genegenheid voor Pros
per, de ware verdediger van de wer
kende klas.
Het is echter nog jammer dat de
werklieden niet wat vrijer vooruitko
men om aan de bevoegde personen
hunne klachten en grieven aan te gc-
Wij gaan dus nieuwe wegen op, naar
uitlatingen van Vandervelde te Tribo-
mont, op politiek gebied.
De kameraden, die links staan in
onze partij, zullen dat met vreugde ver
nomen hebben.
La trève est finie heeft Vander
velde verklaart, wat in andere woorden
zeggen wil Het is uit met de verstand
houding met de andere partijen, ge
daan met den stilstand in de politiek.
Drie belangrijke kwesties staan aan
de dagorde de pachtwet, de sociale
verzekeringen en den zesmaanden-
dienst. Dus drie vraagstukken van ge
wicht, welke rechtstreeks de werkende
klasse aanbelangen.
Zullen de Liberalen en de Katholie
ken meehelpen die hervormingen door
voeren We betwijfelen het sterk en
indien zij het toch doen zal het wel zijn
ten koste van een compromis.
En compromissen sluiten daarvoor
zijn we niet meer. De financieele
moeilijkheden zijn achter den rug,
ons geld is gestabiliseerd, waarom zou
onze partij nu niet doortastend hande
len en een radikaler politiek voeren
De verklaring van Vandervelde is
formeel La trève est finie Onze
partij zal met volle kracht de drie
bovengenoemde belangrijke kwesties
er trachten een gunstige oplossing te
doen aan geven.
Dat de strijd zal hevig zijn voor de
zesmaanden, getuigt reeds de onrecht
streeksche inmenging van den Koning
in het debat, inmenging die onze bla
den ten volle afkeurden.
Die bemoeiing van den vorst in deze
kwestie wil van een anderen kant ook
beduidendat er niet veel te be' rouwen
zal zijn op de demokratische fractie der
Katholieke partij, ook niet op één libe
raai, want ais de Koning positie kiest,
zullen ze niet tegenover hem durven
staan.
We staan dus aan den vooravond
van een geweldige heropleving van
den politieken strijd.
Vandervelde's rede te Tribomont
heeft een geheele beroering verwekt in
de bourgeoisie-pers. Dit is natuurlijk
begrijpelijk.
Onze tegenstrevers wetenmaar al te
wel over welke geduchlige macht de
B. W. P. beschikt.
De debatten in 't parlement gaan dus
met den aanstaanden zittijd zeer inte
ressant zijn, want ze zullen een echo
van de gevoelens onzer kamerledenzijn.
We zullen nota nemen van de karpel-
sprongen der zoogezegde Kristene
democraten want hetgeen ze hun kie
zers beloofden, zullen ze niet durven of
niet kunnen volbrengen.
Wij zullen ook nagaan de werking
der fronters en of ze nu werkelijk de
zes maanden zullen stemmen.
Kortom er zal veel te leeren zijn van
de toekomstige houding der verschillen- I
de partijen.
We hopen op succes voor den toe- I
komstigen strijd bijzonder de zes
maanden ligt ons nauw aan 't harte, j
Mocht die groote hervorming dra
verwezenlijkt worden.
A. Vijverman.
Wij ontleenen aan een artikel van
kameraad A. Delattre het volgende
aangaande de kolenkrisis, en waarvoor j
spoedig energieke maatregelen moeten
genomen worden.
«Het kolenvraagstuk wordt weder i
om druk besproken, en patroons en
regeeringen nemen verdedigingsmaat- j
regelen. Het volstaat echter niet te j
jammeren en weinig doortastende be- J
sluiten te nemen het vraagstuk moet
internationaal behandeld worden. De
voortbrengst overtreft de vraag omdat
le men zich inspant meer voort te bren
gen en 2e er andere verwarmingsmid
delen worden aangewend.
Statistieken aan de Ekonomische
Konferentie voorgelegd, bewijzen de
zen toestand.
In Frankrijk b. v., alhoewel het ver
bruik met I3 0/0 steeg, klom de voort
brengst met 2o 0/0. In de Vereer,igde
Staten van N. Amerika overtreft de
voortbrengst eveneens het verbruik.
Er zijn echter landen waar de voort
brengst gedaald is, maar daar is het
verbruik in sterker mate minder ge
worden. Duitschland b. v. zag zijn
voortbrengst met lo.2t.h. verminderen,
maar het verbruik daalde er met lö t.h.
In Rusland werd de voortbrengst
met 36.7 t.h. lager, maar het verbruik
kwam 53 t.h. minder. I
Alleen Engeland zag zijn voort-
brengst met 9,5 t. h. dalen en het ver
bruik slechts met 7,3 t. h.
België neemt in de kolen voortbren
gende landen zoowat eene bijzondere
plaats in.
De voortbrengst voor I920 was onge
veer gelijk aan de jaren van 1909 tot
I9I3, terwijl het verbruik met 13 t. h.
steeg. Aan de hand van cijfers van 1926
en 1927, zal de voortbrengst met 20 t.h.
stijgen.
De volgende vragen stellen zich nu
Zal deze toestand blijven duren Kan
men een verhooging van het verbruik
verwachten Hebben wij nog gelegen
heid om nieuw afzetgebied te vinden
Men kan het niet gelooven, om de
gezonde reden dat men meer en meer
tot de nieuw-modische verwarmings
methoden overgaat. Ook in de nijver
heden gaat men over (na de rationalisa
tie) tot de uitschakeling van de kolen,
wat zeer logisch is, daar electriciteit en
mazout ekonomischer uitvallen.
Ook voor wat de scheepvaart aan
gaat, zijn de voorbeelden wel treffend.
Voor M8-1919 waren er 66 t. h. sche
pen, bewogen door stoom en 34 t. h.
door mazout.
Voor I925-I926 was de verhouding,
69 t. h. stoom, 311. h. mazout.
In de ijzernijverheid is het net het
zelfde.
In I9I3 behoefde men 1640 kg. om één
ton geutijzer te maken in 1927, met
gemoderniseerde hoogovens, nog
slechts 1470 kg.
De krisis omvat alle landen en ver
toont zich zelfs in ongewone gedaan
ten.
Ziet Engeland, waar de regeering
zelfs toelagen aan de kolennij verheid
toekent, voorbeeld dat door Polen ge
volgd werd.
Andere landen, zooals Frankrijk,
Tsjecho Slowakije en Polen, namen
beschermingsmaatregelen, gunstige
spoorwegtarieven enz.
Het wordt een strijd tot het uiterste
op de wereldmarkt.
Het is evenwel nog niet uitgemaakt
dat dit het eenige middel is om aan de
internationale krisis een oplossing te
geven.
We naderen de maand Novem
ber, en 'k denk aan onzen jaar-
Hjkschen doodendag.
AllerheiligenEersten November!
Het is dien dag door ons gekozen
dat we jaarlijks naar den dooden
akker toogen, om onze afgestor
vene partijgenooten een groette
gaan brengen.
Dien dag richten we een rouw-
betoogiDg in, die indrukwekkend
is en die eerbied afdwingt zelfs
van onze vinnigste tegenstrevers.
We dragen bloemen, kronen, op
de graven onzer afgestorvene
dierbarenwe spreken tot hen,
over den afgelegden weg op poli
tiek gebied, over onze inrichtingen
en instellingen, over dat wat we
nog te doen hebben, om de alge-
heele ontBlaving der werkende
klasse te bewerkstellingen, en aan
onze tegenstrevers, aan de vijan
den van het arbeidende volk too-
nen we, onze macht, ons aantal,
onze sterkte.
Van jaar tot jaar neemt onzen
rouwstoet toe, omdat we ook vau
jaar tot jaar onze macht, ons ge
tal zien klimmen.
Wie, van al degenen die zich
socialist noemen, zal zioh willen
onttrekken, aan dien duurzamen
plicht, mede optemarcheeren naar
het Kerkhof?
Neen, in de rangen weze het
ordewoord. Geen zienders, geen
nevens den stoet loopenden en
vooral wie bloemen of kronen op
't graf van afgestorvenen te dra
gen heeft, komon er mede naar
Hand in Hand, stappen er mede op
in den stoet.
Op 1» November dus, is het
onzen rouwdag en 't is een plicht
dat we dezen niet vergeten, die
ons den weg hebben getoond naar
het Socialismus.
Allen in den Rouwstoet, opdat
hij grootsch en indrukwekkend
weze, dat vraagt
FRIEDERIK.
La Prévoyance Sociale zou zich als
de ondankbaarste beschouwen indien
zij niet haar innigsten dank betuigde
aan alle katholieke, liberale en onzij
dige dagbladen die een overvloedige
ophefmakende en kostelooze propa-
gande hebben gemaakt ter gelegenheid
der redevoering te Tribomont.
Op die verjaringsfeesten had zij het
groote genoegen twee afgevaardigden
van den Algemeenen Raad der Bel
gische Werkliedenpartij te bezitten,
die te Genua de bewondering verwek
ten van gansch de wereld (buiten en
kele Belgen zonder belang) twee man
men die België groot maakten in den
schoot van den Bond der Natiën en
daardoor de B. W. P. schitterend ver
heftenwijhebben genoemd Lodewijk
de Brouckère en Emiel Vandervelde.
La Prévoyance Sociale is er dubbel
om verheugd, vermits zij aan den Mini
ster van Buitenlandsche Zaken de gele
genheid verschafte een beslissenden
stap in ons politieke leven te kenmer
ken La Prévoyance Sociale schaart
zich aldus bij de beweging van de hoe-
vepacht, voor maatschappelijke verze
kering en voor den zes maanaen dienst.
De pers van elke kleur heeft zulks
wel willen bestatigen onzen dank
nogmaals voor deze buitengewone
propagande ten voordeele onzer in
stelling.
