DE ZES-MflflNDEN
Socialistisch weekblad voor hel Arrondissement Aalst.
De Kieziag voor de
Hst Ministerie neemt ontslag 1
2$B .Jaar N° 47.
Priis per nummer 25 centiemen
27 November !ü27.
Hel nieuwe Minisferie
N VRIJHEID
der Menschheid
verdwijnt met
het
SOCIALISME
verdwijnt met
het
SOCIALISME
De beweging ten voordeele van
den militairen zesmaanden dienst
tijd. door de socialistische jODge
wachten op touw gezet ©n door
gansch do partij gesteund, heeft alle
politieke partijen en mannon ge
dwongen, zich met de kwestie bezig
te houden.
De liberalen in do vergadering
van hun Dationaal komiteit, hadden
deze kwestie, als bijzonderste punt
aan de dagorde. Er waren in dit mid
den zelfs voorstaanders vandezes-
maandendienst. En het besluit was
dat er geen uitspraak kon gedaan
worden, men was wel genegen den
diensttijd te verkorten, maar dit
moest gaan zonder iets te schaden
aan de organisatie van het leger, en
volgens oud minister Devèze en an
deren zou er eerst moeten overge
gaan tot een geheele herinrichting
en herziening van het legerstelsel,
en nadat het leger op een soliede
basis zou ingericht zijn (tezeggen
volgens sommige hoeren ueze solie
de basis verstaan) dan zou er slechts
kunnen gedacht worden aan verkor
ting van den diensttyd.
De kristene demokratische fraktie
der katholieke party heeft in con
gres ook de zaak besprokon, en zoo
als het daar gewoonlijk gaat, noch
in eene of andere zin uitspraak ge
daan. Misschien, wachten zij het
ordewoord af van de conservateurs
der katholieke partij, aan dewelke
de zoogezegde katholieke demokra
ten van dag tot dag moer onderwor
penheid schijnen te betoonen.
In tusschentyd zijn er in velschil
lende deelen van 't land, door onze
partij reeds indrukwekkende betoo
gingen ingericht, en verscheidene
meetings werden gegeven voor tal
ryke toehoorders, die begrepen hob-
ben dat de zesmaanden diensttyd
eene mogelijkheid is.
Er wordt ook beweerd, dat het
leger op dezen oogenblik erbarme
lijk zou ingericht zijn, en er nogal
verwarring zou heersohen. Als het
zoo is dau is zulks toch niette wij
ten aan de socialisten, en als daar
door do nationale zekerheid zou be
dreigd, moeten anderen deze ver
antwoordelijkheid dragen.
Er wordt ook wel eens gewezen
op den toestand, waarin ons leger
verkeerde in I9I4, en als het van
wege katholieken gedaan wordt
dan staat men toch verstomd over
hun durven, want zij hadden lang
genoeg land's regeering in handen
gehad, om een welingericht leger
tot stand te hebben gebracht. De
sodalisten zyn steeds voorstaanders
geweest' van den persoonlijken
dienstplicht, maar daar hebben de
katholieke ryke menschen zich zoo
lang mogelijk tegen verzet, en de
militaire last altijd op de schouders
van de kleine burgers, werklieden
en boeren laten wegen.
Het is omdat wy overtuigd zijn
dat op de basis van den zesmaanden
dienst, oos leger kan ingericht wor
den op eeoe stevige wijze, zoodanig
dat het in staat is zijn rol te vervul
len als verdedigingsleger, dat door
de socialistische party krachtda
dig zal gewerkt worden om inden
korst moge lij kon tijd eon definitieve
oplossing aan de reorganisatie van
't leger te verkrijgen.
Sommige tegenstrevers van de zes
maanden zeggen eerst het leger
goed inrichten, dan de diensttyd
verkorten Maar wy weten maar
al te goed, dat het kij die menschen
in de gedachte ligt, het leger op zoo
danige wfjze in te richteD, zoo alles
te schikken, zelfs al moest hun stel
sel de inrichting van 't leger gebrek
kig maken, om later te kunnen zeg
gen de zesmaandendienst kan on
mogelijk ingevoerd worden.
Steeds is er gezegd geworden door
belanghebbenden, dat het onmoge
lijk was den militairen diensttyd te
verkorten.
Zulks werd beweerd als de solda
ten gedurende jaren in de kazern©
moesten verblijven, en nu wordt nog
altyd hetzelfde herhaald.
Men zal zien dat als er een wet zal
gestemd zyn met als basis de zes
maandendienst, het aan de leger-
overheid wel mogelijk zal zijn een
leger in te richten volgens do tegen
woordige voreischteu en noodwen
digheden en volgens de geest van
ons volk, en daardoor zooveel te
sterker.
Hebben wy niet meer dan oaDS
door oud soldaten hooren verklaren,
hoeveel tijd er verspild wordt in de
kazernen aan nutteloos gedoe, en
van niet het minste nut voor do vor
ming van een goed soldaat, hoeveel
karweitjes worden eraan do jon
gens niet opgelegd, waarbij het le
ger niet het minste belang heeft,
maar wel sommige personeü. Dat
de tijd nuttig besteed worde en zes-
maauden zyn voldoende.
In onze partijbladen is er in den
laatsten tijd opgewezen, hoeveel
verbetering er kan gebracht worden
aan de samenstelling van het leger,
door een beter© indeoliDg der mili-
tianen by de wapens, volgens hunne
den dienst in een land als het onze,
een eerste stap is om de taak te ver
gemakkelijken aan degenen, die
Ijveren voor ontwapening, waarovor
te Genève zooveel werd gesproken.
Niemand zal durven beweren dat
het niet zoo is, waDt in alle landen
drukken de militaire lasten zwaar,
ennadeoorlog is de Statenbond toch
wel gesticht geworden, om do over
eenkomst tusschen do Datiën te be
werkstelligen.
Een fransch officier, groot ver
minkte van den oorlog schroef, na
eerst aangehaald to hebben hoe
Frankrijk gedurende den oorlog zyn
plicht deed en gelden had, dat de
haat de menschheid niet redden kan,
on dat Frankrijk, al het onderstane
leed vergetende, bereid mo-Hzijnom
ioêö te helpen om de volkeren te lei
den buiten de wegen van het brutaal
geweld, opdat eindelijk de oorlog
de menschheid niet meer treffen zou,
de oorlog, de plaag waarvan ook
Frankrijk zoo zeer heeft geledon.
Het is ook ons doel, on zeker do
betrachting van het overgroote ge
deelte van het belgische volk, het-
bevoegdheden, volgens nun sa. 1 of .Q j0n oori0gzooveel bewijs
beroep, hetwelk© zy uitoefenen m t gafvan gehechtheid aan de vrijheid,
het burger y even. j grootste vaderlandsliefde is
Het is door ingewyden ook bowe- <fewelke zich uit door alles in
zen dat voor het mobiliseeren, de ut'£r' uw
gewestelijke indeeliug het grootste
voordeel zou opleveren.
Alle officieren zyn ook geen tegen-
staanders van den verkorten dienst
tijd, maar het is gebleken dat de le
gerstaf nog al druk uitoefent op
deze officieren, die niet in bewonde
ring staan voor de lange inkazer-
neeriag. Zoo schreef een hoogor
officier, invalied van den grooten
oorlog een briof aan een andere
officier, die in het blad La derniére
heure een artikel ten voordeele dep
verkorteD diensttijd liet verschijnen.
In deze brief, zegt deze officier,
die m den oorlog ondervinding op
deed, dat het een plicht is het leger
van morgen zou in te richten dat
het eer. waar nationaal leger mag
genoemd worden, en dat zulks best
te verwezenlijken is, mot het ver
blijf in de kazernen zou kort moge
lijk te maken. Do toekomst zal be
wijzen dat het zoo is.
Maar het is bij een deel onzer
vijanden niet in 't bijzonder, omdat
wij zoo hardnekkig de zesmaanden
verdedigen, dat zy deze hervorming
bevechten. Het is omdat zij denkon
dat daardoor een verzwakking van 't
militarisme zou ontstaan. Zy verwij
ten ons inzonderlijk dat onze be
weging het kenmerk draagt van
onzen vasten wil te drijven naar ont
wapening, om die gedachte in de
geesten te doen ingang vinden.
Voor sommige mannen is elk, wie
spreken of handelen om de haat tus
schen do volkeren te verminderen,
een verrader van het vaderland. En
toch zien wij overal, het streven
naar ontwapening meer en meer
naar den voorgrond komen, en
tracht men de middelen te vinden
om de geschillen tusschen de lan
den een oplossing to geven, zonder
den toevlucht tot geweld te moaten
nemen.
Wy verminderen in niets de ver
dedigingsmacht, noch het aanzien
van ons land, door in olke omstan
digheid, het bewijs te leveren dat
België bereid is meê to helpen aan
de ontwapening, en daarom begint
met de militaire lasten voor ons volk
niet zwaarder te maken dan het noo-
dig is.
België is een land, waar de demo-
kratie nog iets te beteekenen heeft,
en dit zal zoo gauw niet veranderen,
al wenschen de reakti;"»nnairen het
anders. Een demokratisch leger
beantwoordt dan ook best aan de
gevoelens en ook aan de behoeften
van 't land en geeft ons ook de groot
ste zekerheid.
Onze partijgenoot De Brouckère
sóhreef dat niemand de illusie zal
hebben, dat door hot invoeren van
den zesmaandendienst het oorlogs
gevaar totaal uit do wereld zal ver
dwenen zijn. Maar hij voegt er bij de
overtuiging to hebban dat op dit
•oogenblik, als wy nog niet mogen
zeggen dat de Vrede bestendig kan
zijn, de invoering van den zesmaan-
tn spannen om meè do weg tot do
Vrede te banen.
G. DE NAUW.
II
hare
Verloden week hebbeu wij een wei
nig uitleg gegeven over hetontstaan
der Werkrechtersraden
wettelijke veranderingen.
Deze maal bobben we het over
DE NIEUWE WET.
Eindelijk is de wet van 9 Juli 1924 j voor zakon, waar technische ken-
deze vau 1910 komen vervangen. Tal- nissen mede bemoeid zijn, en het is
rijkegrondige veranderingen komen i een uitstekend middel voor de leden,
rr in voor. Zij is bepaald deraocrati- gezien hun verdediging volledig
scher dan de voorgaaude. kosteloos geschieden.
Alleen do personen gebezigd in
landbouw en boschondernemingen,
alsook do dienstboden blyven uit de
wet gesloten.
Wat vroeger ook veel misnoegd
heid verwekte, was, dat bij al deze
arbeidsrechtbanken het voorzitter
schap in handen was van een werk
gever. welke door den Koning wier
den boDoemd.
De nieuwe wet schenkt ons meer
voldoening, want indien zij den
werkgevers een voorzitter verzekert,
is dat ook het gev&l voor de werklie
den. Het artikel 25 bepaalt namelyk
In eiken werkrechters.raad zyn er
twee voorzitters, door den Koning
benoemd uit twee, door de leden op
to maken lijsten. Om daartoe over te
gaan, vergadert do Raad in twee af-
doelingen, bestaande onderscheide-
lijk uit werkrochters-werkgevers
en werkrechters werklieden en be
dienden.
De twee voorzitters mogen op do
zelfde lijst niet benoemd worden en
de voorzitter-patroon alsook d© voor
zitter werkman of bodiende oefenon
by afwisseling hun ambt gedurende
een jaar uit.
Onze arbeiders mogen ook niet uit
het oog verliezen, dat de wet op de
Werkrechtersraden hen het recht
geeft ter rochtzitting zich te laten
vertegenwoordigen of zich to laten
bijstaan, zoowel dooreen toegelaten
persoon, als door een advocaat of
pleitbezorger.
Het volstaat den aangeduiden per
soon volmacht te geven op onge
zegeld papier. In andere woorden
gezegd: een arbeider die een geschil
heeft dat door den Werkrechtors-
raad moet worden beslecht, kan de
secretaris van zijn syndikaat of een
ander bevoegd persoon de volmacht
gven om hem by te staan en zijne
zaak te verdedigen voor deze recht
bank.
Dit is van het allergrootste nut
Dj ouderdomsgrens voor het kies
recht van vrouwen als van mannen
wordt gebracht op 25 jaar (oude wet)
op 21 jaar (nieuwe wet).
Om verkiesbaar te zijn voorden
Werkrectitersraad moet men:
le Kiezer zyn van bet, een of ander
geslacht, voor den Werkrectiters
raad.
2e 25 jaar oud zyD, ten volle op don
dag der kioziug.
Nochtaüs staat de wet de verkies
baarheid toe aan zekere personen die
geen kiezer ziin de gewezen werk
gevers eu de gewezen werklieden en
bedienden, zoo zij aan do andere
voorwaarden van verkiesbaarheid
voldoen. Het getal raadsleden, door
voorgaande bepalingen aangewezen,
mag nu de helft van het totaal raads
leden bedragen terwyl in de vorige
wet dit getal tot op een vierde was
beperkt.
Een gewichtige verbetering is de
groote uitbreiding van het kiezers
korps, door stemrecht 10 verleenen
aan de arbeiders (stors) dor verschil
lende openbare besturen, althans
deze die niet vallen onder de toepas
sing der wet op de vastheid van be
diening. In do vroegere wetten wa
ren de werklieden en bedienden der
Staatsspoorwegen, gemeente- en
provinciediensten van het kiesrecht
voor de Werkrechtersraden uitge
sloten; door do wet van 9-7-26 wordt
hun dit recht toegekend. Gezien het
hier, voor de overgroote meerder
heid, klassebewuste arbeiders zijn,
is het een niet te onderschatten steun
waarop de socialistische party bij
deze kiezing mag rekenen.
De nieuwe wet laat ook deze maal
toe dat nachtwakers, sjouwers, tui
niers, vrouwelijke hulpkrachten en
(Vervolgt) A. B.
Wat to voorzien was is gebeurd.
Wtaandag Avond
heeft het Ministerie in zijn geheel
ontslag genomen.
Waarom Do Socialisten houden
aan den Zes-maanden diensttijd, om
dat zij overtuigd zijn, dat het wer
kelijk mogelyk is hem in te voe
ren, dat er aldus meer werkkrach
ten aan de nijverheid worden ge
schonken. dat het voordeelig is eu
voor 't volk en voor do staatskas.
In de maand Juli 1.1. was er om
zoo te zoggen eene formeele verkla
ring vanwege de regeering gedaan
in den SeDaat, by monde van de Heer
Minister van Landsverdediging,
zich verbindende met het bogin van
den parlementaire zittyd 1927 2«een
wetsvoorstel neder te leggen, betref
fende de herinrichting van't leger
gesteund op de vermindering van
diensttijd.
Nu heeft het Ministerie zich niet
kunDon 't akkoord stellen op het
voorstel van den heer Minister van
Landsverdediging, die er naar
streefde do leger herinrichting op
de lange baau te schuiven, omdat
hij niet 't akkoord was, met den
Etat Major van 'tijger. Voeg daar
bij. dat Minister Jaspar z ch niet
wilde 't akkoord stellen op het
voorstel van onzen vriend Wauters,
die eischte dat het voorstel aan d©
parlementaire legercommissie wierd overge
maakt, zij die speciaal met dergelij
ke zaken wordt gelast en wat moer
is Minister Jaspar wilde dat onze
ministers zich verder zouden ont-
Het is dan ook Maandag avond dat
Minister Jaspar het gezamenlijk
ontslag van het Gouvernement den
Koning is gaan aanbieden.
Dinsdag
is M, Jaspar by den Koning geroe
pen geworden, en heeft huo ge-
vraagt «en nieuïi' Ministerie te vormen
hetgeen hij hoeft aanvaard.
De Kamer
die bijeengeroepen was om 2 uren,
heeft, bij mondo van den voorzitter
Brunet vernomen, dat het Gouver
nement ontslag hadt genomen en is
tot latere bijeenrooping verdaagd.
De Socialistische
Kamergroep
is onmiddolijk vergaderd, en heeft
zijne volledige goodkeuring gege
ven aan de handelwijze van de Socia
listische Ministers.
De geruchten
in de wandelgangen dor Kamer lir-
pon, dat het ni'uw Ministerie om
zoo to zeggen reeds gevormd was.
De vier Socialistische Ministers
zouden vervangen worden, door
twee afgevaardigden der Christen
werklieden, de heer Heyman en
Poullet, en door twee liberalen de
hoeren Jaoson en Lippens, dogewe
zen Gouverneur dor Provincie
Oost-Vlaanderen.
Iodien zulks bewaarheid wordt,
dan mag mon gerust zeggen, dat de
burgerspartijën zich reeds op voor
hand hadden verstaan, om do Socia
listen uit bet Gouvernement te wip
pen, om nog oens te beproeven te
regaeren, zooals zo gedaan hebben
van 1921 tot 1925.
Het schijnt dus zeker te zijn, dat
de Christene democrateD, de zes-
maanden diensttyd aan hot gouden
kalf offeren, en do boorkens hunne
pachtwet van negen jaar weigeren.
En dit voor oen paar Ministers ze-
tols 1
Het staatsblad van Woensdag mor
gen geeft de nieuwe regeering als
volgt
Eerste minister en koloniën M.
Jasper.
Minister van Justitie: M. P. L.
Janson.
Minister van Spoorwegen M.
Lippens.
Minister van Kunsten en Weten
schappen M. Vauthier.
M'oister van Buitenlandsche Za
ken M. Hymans.
Minister van Landsverdediging:
M. de Broquoville.
Minister van Finantieën M. Hou-
tart.
Minister van Landbouw M. Baels.
Minister van Nijverheid en Arbeid
M. 11. Heyman.
Minister van Binnenlandsche Za
ken M. Carney.
M. Van Overbergho weigerde op
het laatste oogenblik elke porte
feuille en 'l is M.Carnoy, senator,
leeraar aan de Hoogeschool te Leu
ven, christer.-domokraat, die in zyne
plaats komt.
mr— houden van openbare propaganda
verder dienstpersoneel werkzaam bij te voeren voor de zesmaanden
openbaro vertooningen en vermak©- diensttyd.
lijkheden, voor de Werkrechters- In andere woordon, do liberale en
radon kiezen. katholieke ministers gehoorzamen
Anderziids ziin de werkhuismee- i aan do bevelen van de militaristen
st©rs, hoofdwerklieden en meester- die van den zes-maanden diensttijd
gasten met de bedienden golük ge- niet willen en wilden bovendien
steld, evenals de coupeurs, en hoofd- - onze ministers muilbanden,
treinwachters. i Van daar de Minister-crisis.
Het program der nieuwe
Regeering Jaspar.
Het program zou onder meer om
vatten
1. Onderzoek van het militair
vraagstuk in oen beperkten tijd, met
verzending naar de gemengde kom
missie do©r M. do Broqueville voor
gesteld
2. Politiek yan besparing
3. Evenwicht van het budget;
4. Vermindering on vereenvoudi
ging van de belasting.
5. Uitvoering van groote werken.
6. Verwezenlijking der porekwa-
tie van de traktementen der staats-
agenten.
Ai die punten uitgenomen het
eerste—waren in verwezenlijking
door het gevallen kabinet. Dit moet
goed ia den kop worden gehouden.
