2Jaargang N" 10
11 i'.tci 1513
ji'KH.l i ,C
EPranrr
IN ALLES, NIET NA ALLES, MAAR VOOR ALLES ZIJN WIJ KATHOLIEK
Alle mededeelingen moeten gezonden worden
aan Rechtuit in alles,. Kapellestraat. 3, Aalst.
De opstelraad voorbehoudt zich het recht alle
artikels te weigeren naar goeddunken.
Verschijnt tweewekelijks
Uitgevers Z. M. Stormklok
Merxem.
ABONNEMENTSPRIJS
Gewoon abonnement l.OOfr. Bcschermings-
abonnement minimum 3.00 fr.
Prijs per aankondigingen volgens overeenkomst
Aan dit blad behoort een bijvoegsel
Vakvereenigingsgebcuwen
IN DUITSCHLAND
Voor eenige weken kon men in
de bladen lezen dat het sociaal -
democratisch vakvereenigingsge-
bouw te Keulen onder den hamer
is gekomen en publiek verkocht is
geworden tegen de helft der waar
de. Het gebouw dat 1 millioen mark
heeft gekost bracht nu slech s de
som op van 499.0,0 mark. En dat
nog wel nadat de leden jaren aan
een extra bijgedragen hadden be
taald om de onkosten te dekken.
De duitsche socialisten hebben
ten opzichte van hnn eigen ge
bouwen niet dien practischen zin
aan den dag gelegd, die overigens
hun landgenoo en kenmerkt. Zij
hebben getoond in dat opzicht geen
goede rekenaars te zijn en zich zeer
waarschijnlijk laten verleiden door
een zucht om ie pralen en te schit
teren en om boven anderen uit te
steken.
Die zucht hebben zij in Keulen
duur moeten betalen, maar ook in
andere duitsche steden waar hun
gebouwen oavel denzelïden weg
opgingen slechts met moeite in
stand gehouden kunnen worden,
gelijk'Wij aanstonds zullen z en.
Eerst echter willen wij de vraag
stelled cn*beantwoorden of een
vakvdreenig ng of werklieden bond
wel goed uoet met te verlangen
naar een eigen gebouw en ol zij
zulk een gebouw wel mogen doen
getuigen van hun kracht en sterk
te, van hun geloof en hun zin voor
het schoone, de kunst.
Wij zeggen onmiddelijk ja, en
als wij dit zeggen denken wij on
middelijk terug aan de oude gilde-
huizen der middeleeuwsche am
bachtsgilden, die, voor zoover ze
nog in oorspronkelijken staat be
waard zijn gebleven, de aandacht
trekken van ieder'die belang stelt
in het leven onzer voorouders en
liefde gevoelt voor mooie lijnen en
vormen.
Een vereeniging is gelijk aan
een huisgezin dat 'en thuis heeft,
waar het bescherrnvng vindt tegen
regen en wind, veilige berging
zijner bezittingen .e)i na arbeid en
srijd, rust en vr®e.
En het huis legtyjewoonlijk door
zijn vorm en groot r, zijn meer o;
minder kostbare ïVaterialen, zijn
stijl en zijn versiering, getuigenis
af van de hoogte waarop of de I
welvaart waarin zich een gezin -
het gezinshoofd vooral bevind.t
Ook een vereeniging zoekt een
tehuis, een huis waar de leden
gaarne bijeenkomen en vergaderen,
waar zij veilig van de buitenwereld
zijn afgesletenwaar zij aiies bij
eenbrengt wat haar ten dienste
kan zijn waar zij haar huishou
delijke zaken bereddert en alles
kan doen wat wenschelijk is.
Maar zooals het gaat onder de
menschen zoo gaat het ook bij de
vereenigingen.
Daar zijn iiuishoudens waar geen
tehuis is. Waar het ongezellig is en
onaangenaam te verblijven. Daar
zijn huizen die niet beantwoorden
aan den stand van den eigenaar
of bewo ner en er zijn er ook die
van den bewoner veel rrwnr Hoen
vermoeden dan met de waarheid
overeenkomt. Daar zijn er dus ve
len die beneden hun stand wonen
en nog veel meer die zoover bo
ven hun s'.and wonen dat hun huis
hun meer lasten dan genoegens
oplegt.
Met dit laatste zijn wei te ver
gelijken de Duitsche socialisten. Zij
echter niet alleen. Ook onder onze
vereenigingen zijn er in Holland
heb ik er eenige zoogekend die
als zij maar heel even de kinder
schoenen ontwassen zijn, het aan
durven een eigen gebouw te koo-
pen met een wissel op de toekomst
en nic-t met gereed geld.
Nu, een klein beeije durf is zoo
erg niet, maar om een huiste koopen
met zooveel lasten en hypotheken
daarop dat men slechts'met groo-
te moeite jaarlijks de renten daar
van kan betalen en men niet kan
denken aan aflossing en onderhoud,
omdat het geld er niet is, dat is
toch te veel gewaagd.
In zoo een geval is een eigen
gebouw in plaats ran een
bron van vreugde, oorzaak van veel
verdriet en miserie en vaak oor
zaak tevens van den ondergang
der vereeniging die in den beginne
zooveel goeds beloofde.
Zeker, een vereeniging mag een
gebouw hebben, een paleis des
noods zooals de Amsterdamsche
diamantbewerkers bezi.ten, maar
dt gebouw mag geen leugen zijn. j
Het moet zijn overeenkomstig de
draagkracht eener vereeniging. Wie
slechls een gebouw van 30.030 fr.
kan bezitten en onderhouden, doet
dom wanneer hij er een laat bou
wen voor 59.000 fr. waarvan de
lasten boven zijn krachten gaan.
Hier in België heb ik gezien
dat de katholieke vereenigingen,
enz., doorgaans nogal over flinke
en grootc gebouwen beschikken,
die, naar ik vermoed niet boven
de krachten uitsteken, maar ik heb
daarbij iets anders gezien en wel
dit dat er velen bij zijn die echt
onhuiselijk zijn, die niet zoo gezel
lig zijn ingericht als b. v. het
Gilde van Ambachten te Leuven
waar ik me zoo heerlijk tehuis ge
voelde.
Ik heb er velen gezien rechtuit
die er vies uitzagen, waar despin-
nervebben boven zijn hoofd hin
gen als even zoovele Darmoeles-
zwaarden maar niet zoo gevaarlijk
Feestzalen die beter treurzalen
gcrj'veyid 7miHnrt u/nr^An Prt7
Dat is ook verkeerd. Wil men
de leden trekken, laat het gebouw
dan ook daartoe medewerken. Houdt
het goed in de verf, houdt het
zindelijk en rein en laat de wan
den en het plafon zoo zijn dat
zij een behaagdelijken indruk ver
wekken...
Maar ik ga mijn screefje te bui
ten en keer haas ig terug tot mijn
onderwerp.
Het lot van het sociaal-democra
tisch vereeniginggebouw te Keu
len kennen we reeds. Reeds voor
vele jaren was het ach en wee
met dat gebouw, dat een teeken
moest zijn van de wassende macht
ven het Keulsche proletariaat, le
der jaar moesten alleen voor ren-
en eenige onkosten 53.OM mark
Oigebracht worden, leder jaar kwam
n en echter van 20 tot 25.000 mark
(c kort, dus moest er wel een
i> krach volgen. Daarbij heeft
Hen ongelukjes gehad ook. Zoo
v erd de grond alleen met 60 lot
79.0M mark te duur betaald en
kwamen de bouwkosten maar
100.000 mark hooger dan men
g .'dacht had.
Het s. d. verenigingsgebouw
te Kassei was al in den beginne
ten ondergang gedoemd.
De bouwkosten die men geschat
had op 700.000 mark, stegen tot
1.000.603. Al heel spoedig kwam
het gebouw onder den hamer om
dat de gezellen geen kans zagen
hei te behouden.
J. VAN DER WEIJ.
De Mariaspelen te Aalst
In ons e. v. nummer liepen wij
een breedvoerig verslag mede te
deelen over deze prachtige feesten.
Wij zullen intusschen het gedacht
van bevoegde kritieken trachten te
weet te geraken.
Eene zaak spijt ons het is te
moeten bestatigen dat niettegen
staande de schoone ontvangsten
welke er gedaan werden er nog
te kort zal zijn om de onkos'.cn te
dekken. Waarbij komt dat? zult
ge me vragen. We', 't is ongelukkig,
maar 't is zoo, er worden te wei
nig menschen gevonden die iets
voor niets willen doen en zich niet
eens te vreden houden met de eer
en een middelmatige honorarium.
Als er geld is, en ze komen het
te weten, moet er alles aan.
Voor een goed werk zou iedereen
eens moeten inzien dat er niet mag t'
met dubbel krijt gerekend worden. A
't Zijn lessen maar duur betaal- i 1
de lessen Goede raad kostte
nochtans niets en er werd nietO
gespaard il
Spijtig dat men met roenschetxU
niet al .te rechtuit mag zijn, want:
ze bijten nog al rap, anders zouvJ
ik wat min dubbelzinnig zijn, uoS
Nu 't is nog tijd dat degene aa
die met de groote brokken zijre'.'/
gaan loopen er eens 20"/» op Ijt-n.i
ten vallen. Dan zal men toch mü-V/
schien toekomen. nwi
Men lette wel op dat deze klaclif3
niet van het bestuur of het copjj-
teit der feesten uitgaat, alleen maft?j j
ingegeven is door 't verlangenionaj/1
deze feesten die zoowel slaagdën i j
en onze mannen met roem ovjrrf'
laadden, op geen wanklank te doen;
eindigen, t. t. z. op te kort. Men j
bedenke eens wel wat Stoef'én
Cantate nog gaan kosten en mep
trachtte eens niet den slok - al
te spelen en voor't geen nog moet i'
volgen ook wat over te laten.
LOGE II
