SPORT EN RECHT
SOCIALE STELSELS
ITALIA ANSCHE
ONTGOOCHELING IN
Weet gii wat sneeuw is I
SkgÖ
Bra ban tsche novellen
centrale voor arbeidersopvoeding
Bestrijdt KOU
RECHTSKUNDIGE KRONIEK
Voor socialistische kadervorming
EERSTE LES
nf<ub-MaSsage
VapoRU k0U of
Aelvoet Elza HARINGVENTER
I n I e i
d i n g
PRAKTISCHE
WENKEN
BIBLIOGRAFIE
VRAAG
door Aimé De Cort
'4 - Voor Allen - 1 Jan. 1939
Vcor 9JIcn's Vol
N het jongste nummer van het
Bulletin des Assurances wijst
de heer Maurice Demeur, advo-
kaat, specialst in arbeidsongeval
len, een belangwekkend artikel aan
het vraagstuk der verantwoordelijk
heid voor ongevallen by paarden-
koersen. Dit is hem een gelegenheid
om op de wenschelijkheid te wijzen
van een sportwetboek vooj- de talrijke
betwistingen, waartoe de beoefening
van de allerwegen opgerichte spelen
aanleiding geeft.
Er is een tijd geweest, dat men
aan de vraagstukken die door de
sport in het leven werden geroepen,
weinig belang hechtte in de kringen
der juridiktie. Als beginsel gold,
dat wie zich met gevaarlijke spelen
inliet, maar de gevolgen te dragen
had bij eventueel ongevar de waag
halzerij kon geen aanspraken maken
op rechtsherstel.
De uitbreiding, die de sport intus-
schen genomen heeft in de heden-
daagsohe maatschappij, kon niet an
dere dan belangstelling opwekken
voor de talrijke problemen d e ook
op rechtskundig gebied ermede ge
moeid zijn. De overgang van het
amateurisme naar het professiona
lism, moest daar onvermijdelijk op
inwerken. Van het oogeniblik af, dat
de sport uitbatingen in het leven
riep, die het maken van winst op
het oog hadden, werd het onver
mijdelijk dat de met de uitbating
gepaard gaande risiko's, wat hun
finanoieele terugslagen betreft, na
der onder het oog zouden genomen
worden. In dit opzicht werd langs
den weg der verzekering zeer zeker
reeds veel goeds tot stand gebracht.
Dit alles belet echter niet, dat men
op dit terrein nog zeer aan het vlot
ten is. De aard der sporten zelf legt
reeds uit, hoe het zooveel moeilijker
is de in het gewoon recht gangbare
rechtsverhoudingen toe te passen.
Wij kunnen dit met een voorbeeld
allerduidelijkst maken.
Het strafwetboek voorziet sankties
voor het toebrengen van slagen en
verwondingen. Moest men zioh aan
de termen van dit wetboek houden,
dar zou de bokssport eenvoudig niet
tot de mogelijkheden behooren, daar
elke boksmatch feitelijk daarop uit
loopt. Daaruit volgt, dat de maat
staf. dte voor de toepassing van het
strafwetboek gebruikt wordt, een
andere dient te zijn dan deze die op
de boksmatches dient te worden toe
gepast. Zooniet moeten de boks
matches maar elffenai worden ver
boden, wat blijkbaar niet in de be
doeling ligt van den hedendaagschen
wetgever. De grens van strafbaar
heid moet dan maar van enkele
graden verzet worden.
De oplossing wordt hier dikwijls
gezocht in het in overeenstemming
brengen van het gewoon reoht met
wat men heet de regels van het
spel. Volgens deze laatste zijn be
paalde dingen niet toegelaten. De
overtreding van deze spel-normen zal
dan ook zeer dikwijls kunnen opgevat
worden als de zware foutdie
aanleiding geeft tot rechtsherstel.
Wij hebben het voorbeeld van de
bokssport genomen, omdat niet al
leen letterlijk maar ook f.guurlijk dit
het meest slaande it Maar er
zyn er andere, waar het even moei
lijk is klare lijnen te trekken tusschen
wat juridisch geoorloofd i.« en wat
het minder is. Indien de rechtban
ken enkel schoorvoetend en geleide
lijk hebben durven stelling nemen,
dan is dit voornamelijk daaraan te
wijten, dat de afbakening van het
toelaatbare zeer delikaat is. Wanneer
zal in voetbal, dat tot botsingen van
allerlei aard aanleiding geeft, een
schop met lichamelijke gevolgen a's
foutief genoeg beschouwd worden
om strafbaarheid mede te brengen
Andere niet minder gewichtige be
schouwing zal de vrees voor een te
gemakkelijk eventueel ingrijpen van
het gerecht niet storend en remmend
werken op de evolutie van het spel
zelf, dat vanzelfsprekend meer risi
ko's met zich sleept dan een bridge
partij aan een groene tafel
Voegt daarbij dat net snelle tem
po van vele sporten het veelal zeer
moeilijk maken zal om de verant-
woordelijkhededen vast te stellen bij
betwistingen.
Aldus had de burgerlijke recht-
ban van Gent (29 Mei 1935) te oor-
deelen in een zaak waarin bij een
paardenwedstrijd een der paarden
getroifen geworden was door de hoe
ven van een ander paard dat het
eerste aan het voorsteken was. Daar
het slachtoffer had moeten afge
maakt worden spande de eigenaar
een geding in, erop steunend dat
het voorbij tekende paard in den
draai te dicht hadt gedrumd. De
rechtbank heeft den getroffen eige
naar wandelen gezonden met de
volgende argumenten: in een koers
stelt men alles in. het spel om zijn
paard zegevie end tot de eindmeet
te leiden; men laat het paard daar
bij zelfs bijna vrijen teugel. Hóe
heeft het ongeval zich voorgedaan:
ofwel heeft het paard van den ei-
scher niet dicht genoeg koord ge
houden, ofwel heeft het andere te
veel gedrumd. In het een of in het
andere geval behoort zulks tot de
risico van el-ken wedstrijd waarop
men -bij voorbaat moet berekend
zijn. Vanaf het oogenblik dat er
geen zware fout mede gemoeid is
valt er niets te verwijten. Welnu
bij de beslissing van de koersleiding
werd het paard dat voorbijgestoken
had noch achteruitgesteld noch bui
ten koers geplaatst. Daaruit mocht
dus besloten worden dat aan de
■sportieve regelen en gebruiken niet
te kort gekomen was.
Zooals men ziet wordt er aldus
naar een evenwicht gezocht tu©-
schen de gewone rechtsregelen en
de spelregelen.
Maar niettemin ontkomt men niet
aan den* indruk dat de spoitmaterie
in rechte nog zeer jong is en nog
menige oppuntstelling zal vergen.
Sneeuwkristallen
DE overvloedige sneeuwval der
vorige week heeft on aangezet
aan onze lezers eens te ver
tellen wat sneeuw eigenlijk is
en waarom het op zekere ocgen-
blikken aan het sneeuwen gaat.
Al weet iedereen dat sneeuw, wan
neer die aan 't smelten gaat water
wordt, en dus water is, toch zal het
voor velen iets nieuiws zijn te ver
nemen hoe sneeuw ontstaat, hoe zij
in haar wezen is en hoe zij zioh in
de atmosfeer gedraagt.
Eerst en vooral moet worden ge
zegd dat sneeuw een kristallijne
stru-kbuur bezit. Daarom is het dat
sneeuw in de zon of in een daarop
schuinvallend licht zoo fraai glin
stert. Dit komt doordat het licht
weerkaatst wordt door de mikrosko-
pisch kleine vlakjes der ijskristallen.
Sneeuw is inderdaad niets anders
dan gekristalliseerd ijs, dat zeer ver
deeld is. Om die reden is het noodig
een groot volume sneeuw te gebrui
ken wil men een relatief kleinen
vasten sneeuwbal maken.
Terwille van de fijne verdeeling
der sneeuwmassa en de herhaalde
glinstering is de hoeveelheid terug
gekaatst licht zoo groot, dat de
sneeuw een witte kleur vertoont,
niettegnstaande die ijsvorm doorzich
tig is. Tot massief ijs vervroren water
bezit die sterke terugkaatsing niet.
Daarom is het, van boven gezien,
grauw. Die liohtterugkaatsing is ook
de oorzaak dat de nachten bij een
sneeuwdek minder donker zijn, al
zijn soms maan noch sterren aan
den hemel te zien, en dat, vooral
in bergachtige streken en op
gletsjers, sneeuwblindheid kan optre
den. Vele menschen met voor sterk
licht gevoelige oogen moeten daarom
Lij sneeuwval gekleurde brillen dra
gen.
Wetenschappelijk uitgedrukt ont
staat sneeuw, wanneer bij het afkoe
len door uitzetting van opstijgende
lucht het verzadigingspunt eerst be
reikt wordt beneden de temperatuur
van O gr. of vriespunt. Er vermen
zich dan rechtstreeks ijskristallen uit
den waterdamp, die bü het aan
groeien sndere kristallen onder
hoeken van 60 gr. afzetten en zoo
de fraaie figuren vormen, zooals op
hierbijgaande teekening te zien zijn.
Maar hagel is nu ook vervroren
water, dus ys, voortkomende van
wolken. Welk verschil is er dan
tusschen sneeuw en hagel Welnu,
deze laatste bestaat uit bolvormige
kristelkalstten die ontstaan tij een
sneller aangroeien in nevelachtige
stapelwolken.
Sneeuw valt niet altijd, zooals wij
dit in de Latste dagen gezien heb
ben, ln den vorm van «droge»
sneeuw. Er kan ook «natte» sneeuw
vallen «gesmolten» zegt men gewoon
weg. Deze komt naar beneden wan
neer zy door luchtlagen passeert
waarvan de temperatuur hooger is
dan het vriespunt, dan 0 gr. dus.
Iedereen weet dat een «maagdelijk»
sneeuwdek zeer licht is. zoo licht dat,
wanneer de laag zeer dik is, men er
een hsel eind met de beenen inschiet.
Om dit te beletten loopt men op
rki's. Versche gevallen sneeuw heeft
een zeer klein schijn/baar specifiek
gewicht, zoo klein dat in den sneeuw-
meter, d. 1. een toestel dat in de
weerkundige observatoria gebruikt
wordt om den sneeuwval te m:ten,
één centimeter neeuw slechts over
eenkomt met één millimeter walker.
Door lang liggen, vriezen en dooien
kan de dichtheid veel g ooter wor
den, waardoor een yslaag ontstaat.
Dergelijke laag blijft aan onze schoe
nen kleven wanne'r wij lang over
een besneeuwdé straat loopen.
Dat sneeuw eep slechte warmte
geleider is komt door het feit dat zij,
in los gevallen toestand, veel lucht
insluit, zooals dit b.v. ook het geval
is bij vederen, bont, wollen dekens,
enz. Vandaar haar beschermende
werking tegen vorst voor de diepere
aardlagen, terwijl de oppervlakte, die
betrekkelijk veel uitstraalt, om dezelf
de reden uiterst lage temperaturen
kan aannemen in een helderen nacht.
Men denke niet dat de vertrekken
eener ingesneeuwde woning minder
gemakkelijk kunnen verwarmd wor
den dan een andere. W;1 integendeel,
door de slechte warmtegeleidende
sneeuwlaag die het dak bedekt wordt
de warmte daaronder beter bewaard.
Alleen wanneer de sneeuw gaat
smelten, dan is het omgekeerde,
waar; dooiende sneeuw slorpt warmte
op, dus veroorzaakt koude, om terug
water te worden.
Die dooi geschiedt wanneer de
hemel met wolken overtrokken is,
waarvan de straling vry sterk dcor
de sneeuw wordt opgeslorpt, en
ook nog door regen, die met zijn
groote soortelijke warmte veel tot
Let smelten bijdraagt.
Maar niet slleen d-cor den dooi
verdwijnt de sneeuw. Dit kan ook
gebeuren door verdamping zonder
smelting. Dit is n.l. het geval wan
neer een zeer droge en koude lucht
laag zich over het sneeuwveld ver
plaatst. Dergelijk verschijnsel hebben
wij b.v. kunnen waarnemen in
Februari 1929: de dikke sneeuwlaag
die by het begin van deze strenge
winterperiode gevallen was verdween
niet door een gewonen dooi, maar
grcotendeels door verdamping tijdens
de geweldige koudgolf die weken
lang over onze streek heerschte.
Italiaansche beschavingsmethodes in Abessiniè
Een Engelsch weekblad, dat met
een zorgzame nauwgezetheid zijn ge-
hieele aandacht wijdt aan Abessinië
zoowel op internationaal, politiek als
ekonomisch gebied dat cijfers, op
merkingen, kritieken zorgvuldig oy-
beekent en vertrikt een blad dat
aan den lezer den indruk geeft zijn
gebeele aandacht te vestigen op het
oud, Af ikaansche keizerrijk waar
Mussolini door moord en brand zijn
buit van heelt gemaakt, publiceerde
enkele dagen geledsn onder meer
een artikel waarin een dagbladschrij
ver, een Franschman, zij.n konklu-
siies gaf van een reeks opzoekingen
in dat voor de meeste Europeoërs
oo vreemde land, met zijn helsch
klimaat, brandend in den dag, (zie
dend ware het juiste woord) en
waar soms 's nachts ijzige koelte u
te pakken krijgt, naarmate het Sei
zoen, naarmate de plaats waar gjj
u bevindt.
Baten we aan de lezers van «Voor
Allen - het beproeven, naar de argu
menten van den Frianschen dagblad
schrijver Jean Albert, hun duidelijk
aan te tomen wat een dwaze ver
gissing het vanwege Mussolini is ge
weest, Abessinië te willfen veroveren,
enkel en alleen om zijn koloniale
heerschappij een zeker prestige te
gieven en om misschien te naïef
den uitgang van de Roode Zee
(Bab-el-Mandeb) te willen beheer-
schen als het ware,- om de Engel-
sche kolonisatie te deen aanvielen
dat ze met Rome heeft rekening te
houden. Djiboeti, (F ansche haven
omringd en bedreigd door de Itali
aansche kolonisatie, met haar langs
alle zijden van de Fransche Abes-
sijnsche kAïonie bedreigde grens) - is
de tegenhanger van Aden, de Engel-
sche haven van waaruit het En
gelsch imperium zich uitstrekt ever
de zeeën in den Indisohen Oceaan.
De verovering van Abessinië geeft
u den 'ind- uk van een geweld'gen
bluf, een opschroevery vanwege het
verwaande fascisme, als men de
woorden leest van den te Addis-Abe-
ba vertoevenden medewerker van de
«Critica fascists» (nummer van 1
September laatstleden)
Reeds leven we in een afdalings
periode. De belangstelling van de
Italianen vermindert zienderoogen.
Alle dagen zien we dat beter, in
door de publieke verklaringen, door
artikels :n de pers, d:or privaat-kor
respon den ties, door hier en daar ge
voerde gesp ekken die tot ons door
dringen, geven we er ons goed re
kenschap van dat het volk al zijn
ontwerpen inzake ondernemingen in
Ethi pië heeft opgegeven.
Ziedaar hoe de Italianen hun hui
dige ve: houding tegenover Ethiopië
schetsen.
Hier staan we tegenover een psy
chologisch geval dat ©enerzijds aan
duidt met welke opportuniteit Mus
solini de rassenfierheid van zijn
volk heelt kunnen opzweepen, maar
dat een schel licht werpt op het ge
mis aan psych logic van den Ro-
meinschen diktator, die zich schijnt
of zich moet tevreden stellen met
onmiddellijke uitslagen, om het even
of ze later failliet gaan, als hij maar
momentaan zijn prestige in zijn
eigen land kan hooghouden. En dit
argument lijkt ons des te sterker,
dat, toen de eerste berichten ons
■ver opstanden in Abessinië toe
kwamen, plots onze aandacht we d
afgeleid naar de Italiaansche inmen
ging in het Spaansche drama en dat
nu sedert maanden slechts van dit
laatste met nadruk wordt gesproken.
De Italiaansche ambitie, die dat
moeten wij bekennen van vóór
Mussolini, voor een groot deel de
tusschenkomst van Italië aan onze
0m t tót den infect-
te bestrijden,
ba It U vóór bed-
m flink Vicks
zijde tjjdens den arrlog heeft beïn
vloed, was die zucht naar koloniën
om te kunnen konkureeren met. de
andere Eu opeesche mogendheden
inzake koloniaal prestige. Italië wil
de zijn plaats onder de zon. Het had
in de laatste honderd jaar veel mis
rekeningen gemaakt. Italië wilde
geld, macht, gr nd en grondstoffen
Ital wilde rjjk zijn Italië had plot
seling een geweldige ambitie gekre
gen om zich te wreken van een re
putatie ie wellicht overdreven was.
Maar men moet bedenken dat de
Italiaan geen sikkepit zin heeft vaar
humor, -buitengewoon prikkelbaar is,
te waTm van bloed en daarom min
der nuchter, minder bezadigd is.
Sedert twee jaren, beweert de
korrespondent van de Ethiopia News,
lieeft zich een kentering voorgedaan,
en hij tracht uit te maken welke de
redenen zijn van e.en zoo geweldigen
ommekeer.
Een van de voornaamste faktoren
van. de Italiaansche ontgoocheling
iep koloniaal gebied is en ik ge
loof dat we daarover allemaal ak
koord gaan dat Rome, de ekono-
mische en militaire moeilijkheden
daargelaten, in feite lit Abessinië nog
niet de rust heeft geb acht. Abessi
nië is nog niet gepacifieerd. Verre
van daar!
Om het anders en duidelijker te
zeggen in feite leeft Abessinië nog
steeds op latenten corlogsvcet, wat
een ekonomische, een doelmatige uit
bating van deze «treek onmogelijk
maakt.
En Jean Albert levert ons in dat
opzicht een reeks aanduidingen in
zake het door de Italianen betreden
ekonomisch te-rein,, die, de moeilijk
heden schetsende waartegen R me
t? strijden heeft, deze zienswijze
duidelijk belichten
1) Op financieel gebied zijn ze
niet in staat geweest de lire op
te dringen als muit. Ze hebben zich
naar den thaler moeten voegen.
Daarbij mossten ze meer dan eens
een devaluatie, een waardeverminde
ring van de lira aanvaarden, zoodat
er zich een smokkelhandel ontwik
kelde en zelfs een gewone geld-
ma -ktwisseling waardoor de tha-
lers in groote mate in Ethi:pië bin
nendrongen om tegen liras te worden
gewisseld
2) De Italianen waren en zjjn niet
ln staat het land te ontginnen zoo
als een koloniaal land dit moet kun
nen, evenmin dsn grond als den on
dergrond. De Ethiópiërs moeten van
het Italiaansche katoen niks weten,
(waaraan artificieele zijde is ge
mengd) en daardoor is de uitvoer
van Italië naar de kolonie in de
eerste zeven maanden van 1938 met
32 quintalen verminderd. (76.000 in
1937 en 44.000 in 1938).
Wat de andere koopwaren aan
gaat, huidevellen en kof.ie, daar
heeft de roes naar «veel geld verdie
nen» denk ma«r aan de eerste
goudzoeke s in Ka-lifornië een dus
danige kenkurrentie geschapen, dat
de eene tegen de andere opbood dat
de prijzen te hoog stegen en dat,
tenslotte, de inlanders er met t de
winst van doorliepen.
Een gevolg daarvan is, dat een be
perking is opgelegd geworden v,:or
Italiaansche invoer van Ethiopische
waren 20 van de van het totaal
huidevellen en 30 van de totale
koffieproduktie. Dit ws d door bij
zondere dekreten uitgevaardigd. Van
daar is voor deze twee markten een
krisisperiude ontstaan en daarom
heeft nu de Italiaansche pers steeds
meer lof over voor de Abessijnsche
produktie, voor hun manier van han
del drijven en vooral voor hun lage
prijzen.
Hoe een dubbeltje rollen kan!
Ik ben geen eken:imlst, maar dit
is dan ook, meen ik, niet noodig om
de duidelijkheid en de onweerlegbaar
heid van deze cijfers te bewijzen.
Daar komt nog bij. dat men in
1937 al de kenmerken heeft kunnen
waarnemen van een te ve: gedreven
voortvarendheid, in zoover dat men
in de havens van Massawa en Dji-
boeti een gr,:obe hoeveelheid waren
heeft moeten vernietigen die aan
het rotten waren. Daarbij komt dat
het internationaal vervoer is ont ed-
derd, door' gemis aan voldoende
transportmateriaal.
Weldra boekte men in Italië, cin
de redenen die ik u kom aan te ge
ven, een geweldig kommercieel ver
lies. dat zich in indrukwekkende
cijfers vertolkte 2 millioen li es
plus 500 millioen lires die cash
zooals de Engelsohman zegt, d. 1. in
bar geld terstond werden betaald
voor het vervoer d:or het kanaal van
Suez, plus de onkosten van het ver
voer op den Fransch-Ethiopischen
spoo weg, tusschen Addis-Abeiba en
Djiboeti.
Daarentegen steeg de uitvoer van
Italië naar Djib eti. (Suiker, vruch
ten, macaroni). Maar met het gekke
gevolg, dat die Italiaansche uitvoer
schade berokkende aan Italië zelf,
doordat de verkoopprijzen in Ethio
pië stegen. Men had gehoopt dit
euvel te kunnen tekeer gaan, wat
echte- verhinderd werd do r den bin
nenlandse hen ekonomischen toestand
van Italië zelf.
Italië echter heeft zichzelf in niet
te ontwarren moeilijkheden gebracht
toen het besloot tusschen te komen
in den Spaanscher. burgeroari, g.
Des te meer dat het trachte ziclj
ektfhomisch vrij te maken van de
andere -landen. In Vlaanderen zegt
men Het nam te veel hooi op zijn
vork.
Italië en dat lijkt ons vanzelf
sprekend beschikt niet mee- over
de middelen om van de Abessijnsche
kolonie een vridoende rendement af
t>e dwingen. Enkele cijfers zullen deze
zienswijze belichten De 115.000 Ita
lianen die in Maart 1937 in Abes
sinië werkzaam waren, waren in
Maart 1938 reeds geslonken tot 36
duizend en in Juli 1938 tot 21.000.
Ziedaar de keerzijde van de kolonisa-
tiemedalje.
Dit is niet aan een enkel feit
te wijten. Eenei^ijds wa.ren e- werk
lieden die naar Abessinië gelokt wer
den door valsche beloften en die, na
een termijn, hun kontrakt niét meer
wilden hernieuwen... Anderzyds spe
len faktrren van physieken. psycho-
logischen, -kortom van zuiver men-
schelijken aa'd een rol. Wat er van
zij, het is voor Mussolini een harde
slag, En zoo zien we hoe een nauw
Verband bestaat tusschen de physi-
sche, psychologische en ekiimomische
faktoren waarmede het fascisme
geen rekening schijnt te willen hou
den. Vele ontwerpen zijn dan ook
ontwerpen gebleven. En om tal van
redenen die de lezer zelf kan gissen,
zullen ze nog eenigen tijd ontwerpen
moeten blijven, wat Mussolini ook
bluffe of tiere
Ziedaar enkele gegevens over de
Italiaansche suksessen in Ethiopië
Anderzijds kunnen onze kameraden
lederen dag nagaan hoe de roem
van Mnssolini in Spanje floreert.
De geschiedenis leert ons, dat al de
tirannen na enkele jaren. t:en ze
voor de ledige brandkast stonden,
hun volk dusdanig moesten afpersen,
dat ze e per slot van rekening zelf
hst slachtoffer van werden. Meer en
meer bewijzen hun methodes dot ze
aan -het verkeerde eind trekken. Ar
moede is het lot van alle diktaturr-
landen, omdat de diktatuur de vrij
heid drodt, moeder van elk initia
tief. Nog eens, de geschiedenis is
overvol van dusdanige voo 'beelden.
Het is slechts een kwestie van tijd
Ethiopië lijkt nu voor Italië een
ontgoocheling. Laten we van harte
hopen dat dit een vervulde nieuw-
jaa-rswensch worde. Daarna krrnt
Spanje aan de beurt. Daar ook is
rog niets defenitief beslist, tenminste
niet in Mussolini's voordeel.
Maar was het ook de seigneur
van Doorn niet zijne majesteit
Wilhelm IIde almachtige keizer
van Duitschland die in 1914 deed
uitbazuinen da,t voor het ke stfeest
van ditzelfde joa.r, de Germaansche
Hiib lanen op de Ohamps-Elysées
zouden defiloeren?
PAUL PEE.
(ie prijs van den wedstrijd Voor Allen door fotoclub Vooruit Gent).
ALS men het hedendaagse h
socialisme goed wil kennen,
dan moet men gaan leeren
weLse vroegere groote geestes-
stroomingen een invloed hebben ge
had op het sociaal-filosophiscih
denken van de grondleggers van het
wetenschappelijk socialisme en dezer
hedendaagsche volgelingen.
Het is ons doel in de twintig les-
lessen, welke deze kursus zal om
vatten, een beknopt analistisch over
zicht te geven van de strekkingen
die ernaar streefden aan de men-
schelijke samenleving, een meer
humaan en broederlijk karakter te
geven, en haar inrichting te grond
vesten op.het principe var. gelijke
rechten en gelijke plichten.
Wij zullen onderzoeKen hoe, door
den loop der eeuwen individueele
denkers voor de sociale transforma
tie een oplossing hebben trachten
te vinden, en aant-oonen dat die
denkers niet altijd een rechtstreek-
sche invloed hebben gehad op de
masa. Deze is slechts zeer laat in
beweging gekomen. W(j moeten de
komst van Proudhon en Marx af
wachten om de geestelijke invloeden
van individuen op de massale reak-
tie tegen een onrechtvaardig maat
schappelijk stelsel te zien opleven.
Deze nieuwe kursus vormt, met
de drie voorgaande reeksen lessen,
n.l. in Ekonomie, Grondbeginselen
van het socialisme, en Ekonomische
Aardrijkskunde, het onmisbare
voor een goede theoretische kader
scholing. Men kan niet zeggen dat
hii het vervolg is op de laatst ge
noemde vakken. Want vele sociale
denkers van vóór den tijd waarin het
wetenschappelijke socialisme is ont
staan, hielden zich met ekonomische
vraagstukken niet becig. Dit was
o.m. het geval met Rousseau en
Lemennais. die slechts wéinig' aan
dacht hebben geschonken aan het
ek-nomlsch aspokt der maatschap
pelijke vraagstukken. Het is slechts
sedert de 19e eeuw dat de sociale
hervormers berzelfdert-ijd ekonomi
sche theoriekers zijn geworden. Van
een anderen kant zijn er heel wat
ekonomisten geweest en zijn er nu
nog, die geen de minste rekening
houden met den terug-slag hunner,
stellingen op de sociale toestanden.
Toch zullen de lessen van ekono
mischen aard ten goede komen aan
hen die de Sociale Stelsels zullen
willen bestudeeren. Want in menig
geval is het ekonomisch element
niet te scheiden van het sociale,
vooral niet bij de wetenschappelijke
socialisten.
Wij kunnen dezen kursus indeelen
Ir, vier groote hoofdstukken, n.l.:
1. de oorsprong, met de studie van
het UTOPISCH KOMMUNISME
Plato, Thomas Morus, Campanella,
Rousseau en Babeuf. Deze lange
periode, van de Grieksche oudheid
af tot de Fransche Revolutie leidt
ons. over E'ersohilleriSe docde »-
perioden, naar de sociale denkers
der 19e eeuw!
2. in het tweede deel zal gehan
deld worden over wat men tradi-
tion-eel noemt HET UTOPISCH
SOCIALISME», door sommigen ook
«het Fransch socialisme, genoemd,
met Saint-Simon, Fourier, Ca-bet,
Louis Blanc en Proudhon;
3. het derde deel wordt beheerscht
door de studie van Marx en het
WETTENSCHAPPELIJK SOCIA-
LISME. In verband hiermede zul
len wij een overzicht geven der
sociale denkers van het einde der
19e en het begin der 20e eeuw,
denkers die trouwe disciplen, han
dige aanpassers of onmeedoogende
tegenstrevers van Marx zijn ge
weest: Guesde, Jaurès, Georges Sorel
Lenin, Bakounin en Kropotkin;
4. tenslotte mogen we, volledig
heidshalve, niet nalaten te spreken
over de doctrines die de huidige
wereld kenmerken. Sedert een kwart
eeuw zijn vele stellingen van het
wetenschappelijk socialisme door
moderne denkers herzien geworden.
Sociale en ekonomische toestanden,
zijn gewijzigd, wat noodzakelijker
wijze verandering moest brengen i i
de geesten. Daarom zullen wij in
de eerste plaats over De psycho
logie van het socialisme van H.
De Man een beknopt overzicht moe
ten geven, en natuurlijk ook iets
zeggen oVer het Planisme.
Andere aktueele sociale doctrine
zijn zoo subtiel en dooreengestrengeld
dat het niet gemakkelijk is daar
over een klaar beeld te geven ln het
raam van dezen beknopten kursus.
Wij zullen ons moeten beperken tot
een zeer vlugge behandeling van
het Sociaal katholicisme en het
Fascisme.
Wij kunnen onze kursLten aanra
den de lessen te bestudeeren als
volgt;
1. de les lezen in haar geheel, ten
einde te weten waarover het gaaf;
men store zich niet aan detailkwes
ties;
2. een tweede, maal herleze.r
langzamer, Terwijl jtmen de voor
naamste woorden en zinsneden
onderlijnt;
de moeilijke passages trachten te
begrijpen. Indien de kursist daar
niet toe geraakt, mag hü ons gerust
verduidelijking vragen.
Bij .iedere les zullen een paar vra
gen worden gesteld, die door den
kursist zullen moeten worden beant
woord, hoogstens in een twintigtal
regels per vraag:
Na elke les zullen wij een klein
lijstje van boeken opgeven, die door
de kursisten kunnen geraadpleegd
worden.
Hiermede wordt zelfstudie en uit
dieping der stof door de leerlingen
bedoeld. De aang-sduide boeken zul
len meestal in de boekerijen onzer
party kunnen geraadpleegd worden.
Teneinde ons een denkbeeld te
kunnen vormen over de belezenheid
der ku sisten, vragen wij hun ons
te laten weten over welke denkers,
die in deze les werden aangehaald,
zy reeds iets hebben gelezen of
welke boeken over sociale stelsels
zij hebben ingezien.
Antwoorden, ivergezeld van een
postzegel van 0,75 voor wederant
woord. sturen aan kursusleider G.
DE VOS, Zwijnaardesteenweg, 78,
Gent.
N.B. Naam en adres niet ver
geten op te geven.
Geen wachttijd werkt direki
Door deze massage begint VapoRub
direct door de huid te werkt n als een
pappleister. Gelijktijdig ontstaan dou
de lichaamswarmte de heilzame dampen,
jdie 18 x per minuut naar de onts oken
luchtwegen van neus, keel en borsl
I worden ingeademd. Door de urenlange
aanhoudende, dubbele werking verzacht
VapoRub de prikkeling, lost het slijm
op, vermindert het hoesten en maak:
het ademen gemakkelijk. U slaapt rus
tig en 's morgens
Is de eerste kou
meestal voorbij. a W I r «Jl A"
In de omgeving van Addis-Abeba werd door de Italiaansche kolonisten
een legerkamp opgericht waar de inlanders tot legioensoldaten van het
fascistisch imperialisme worden gedrild
De onderwerpen van zyn novelle-
tjes zyn over het algemeen zeer goed
gekozen. Met een tikje meer gevoel
zouden deze stukjes uitgroeien tot
echte pareltjes van het genre.
De kunstenares Martha Van Cop-
penolle leverde een zestal werkelijk
zeer mooie illustraties.
Goede jeugdlektuur
T. D. S.
Ziehier een bundel van zes naïeve
novelletjes Wannes de Hopkoop-
man. Vertwijfeling, Kadolleken,
Tiské. de Mosselventer, Peerken en
Bietje Pijp.
De senryver is blykbaar zeer on
der den invloed van den geest en
den trant van Conscience, van wien
hij reeds tal van romans heeft ver
kort en naverteld.
r
