killes vocp het socialisme
m
Nieuw i
WERK OF BROOD
EMILE VANDERVELDE
EN DE MIDDENSTAND
lift
5
m
m
■feppl
WS:
I
Politiek weekeind
Vraagstukken van den middenstand
FRANCO tot den Duitschen bevelvoerenden generaal in Spanje Tot
uw orders, generaal Uw bevelen werden stipt uitgevoerdOp Kerst
nacht hebben we weer met uw totalitaire oorlogsmethodes enkele
honderden roode vrouwen en kinderen gedood. Duitsche bevelen zijn ons
aangenamer dan de pauselijkeen we hebben dan ook maar de
Italiaansche legioenen in 't offensief geworpen.
Steeds hoogere
winsten voor de
wapenfabrikanten
't ROOS KRUIS
LORC
'3 - Voor Allen - 8 Jan. 1939!
g^BBSSSgSSSgrc ftïflSRï?
BESTE VRIENDEN,
Ge zult misschien raar opgekeken
hebben, bij het lezen van het laatste
nummer van Voor Allen Ge hebt
u 'waarschijnlijk wel afgevraagd
Zoo, zoo, onze Jan vergeet ons dit
jaar. Hij wenscht ons niet eens een
gelukkig jaar
Vrienden, die opmerking hebt ge
terecht gemaakt, en toch was het
niet zoo.
Toen ik vernam dat onze voorzit
ter Emile Vandervelde gestorven
was, zei ik tot den redaktiesekreta-
ris, dat het me zwaar zou vallen nu
een nieuwjaarsbrief te schrijven.
Want mijn hart was vol. We werden
werkelijk te zwaar beproefd in 1938.
Tweq onzer grootsten, de grondleg
gers van onze geliefde en sterke so
cialistische beweging Anseele en
Vandervelde gingen heen. En dan
zult ge begrijpen, dat ik acht dagen
gewacht heb.
Het schrijven ging niet goed. Mijn
gedachten divaalden steeds af. Het
is een gansch stuk van ons eigen
leven, dat we ons zien - onttrokken
worden
Ik heb dan ook maar het dicta-
foon-apparaat van de redaktie ge
vraagd. En ik zal maar een beetje
doorpraten.
Beste vrienden, moet ik het u zeg
gen, dat mijn gedachten op het
nieuwjaar bij u waren.
Ik weet zoo goed wat er omgaat in
de werkers families.
1938 was immers een moeilijk jaar
en de toestanden voor de eerste
maanden van 1939 zien er niet al
te rooskleurig uit.
En toch ben ik optimist.
Ik zal u in 't kort zeggen waarom.
Wat het binnenland aangaat, wat
men er ook moge van vertellen, de
ekonomische toestand is zoo, dat
men er met gewone middelen lap
middelen niet uit wijs kan raken.
En reeds moet men er zich reken
schap van geven in leidende krin-
gen. Maar bekennen durft men niet.
De tijd is aangebroken om kracht
dadiger dan ooit met onze socialis
tische pianistische oplossingen voor
den dag te komen.
Er is geen andere redding moge
lijk voor de arbeiders die door de
werkloosheid steeds bedreigd zijn en
voor alle lieden die van hun arbeid
moeten leven.
Op buitenlandsch gebied zie ik de
toestand opklaren in 1939.
Wat, zult ge mij zeggen, de be-
wapeningskoers gaat sneller dan
ooit; kon flikten dreigen overal, en
gij Jan, ziet een klaren hemel
Neen, de hemel zal bewolkt blij
ven. Maar kijk, vrienden, ik heb zoo
een voorgevoel dat 1939 een slecht
jaar zou kunnen zijn voor het fas
cisme.
r -
ItófSSSS
Ik ga aan geen vaste voorspellin
gen doen en ik geloof niet dat we
in 1939 de definitieve ineenstorting
van de fascistische diktaturen gaan
kennen. Maar hun wereldpolitiek
zal niet alleen formidabel geremd
worden, maar ik geloof ook hun
macht gaat verzwakken en dat de
bluff-politiek aan het uitsterven is!
In alle demokratische landen zul
len, volgens mij, de publieke opinies
wel sterker nog moeten ageeren. En
die aktie kan maar geleid worden
door ons.
En daarvoor is het zoo noodig, dat
we sterk vereenigd blijven.
Wij verloren onzen voorzitter.
Dichter nog moeten we bij elkaar
staan om het verlies eenigszins te
kunnen vergoeden.
En wat uzelf betreft, beste vrien
den, moet ik u zeggen, dat ik u van
ganscher harte het beste wensch.
Ik hoop, dat ge mij in 1939 nog
wat meer brieven zult laten gewor
den om uw oordeel weer te geven.
Ik ben overtuigd, dat ge met mij,
de beste propaganda gaat voeren
voor het verder verspreiden van ons
mooi weekblad Voor Allen en
dat we boven alles schouder aan
schouder zullen staan in den waren
socialistischen strijd.
Uw besten vriend,
JAN.
Het is algemeen geweten dat de En-
gelschen zin voor iiumor hebben, daa
renboven zijn ze uiterst verdraagzaam
en de Londensche politiemannen
zijn beroemd ais de beste van de we
reld, wat hen bovendien niet belet
zeer voorkomend te zijn.
Het is echter ook gekend dat Enge
land sedert jaren geteisterd wordt
door de krisis en dat het getal werk-
loozen er zelden beneden de twee mil-
lioen is.
Dat hun toestand verre van roos
kleurig is kan m:n zich gemakkelijk
voortellen, trots het bestaan van ver
plichte verzekering en niettegenstaan
de betrekkelijk hooge vergoedingen.
Om nu voor de zooveelste maal de
aandacht op hun ellende te vestigen,
zijn ze bezig een gansch aktieplan uit
te werken.
Vooreerst gingen ze met een vijftig
tal naar en der bizonderste kruispun
ten van de handelswijk van 't cen
trum van Londen en legden zich gedu
rende 10 minuten in het midden van
de straat, plat op den rug. Ze droegen
allen opschriften waarop zij, «werk of
brood» vroegen.
Nadien toogen zij naar een der meest
luxueuse hotels, zeer b:leefd gingen
ze daar binnen, lieten hun mutsen
afnemen door 't personeel en trokken
een der zalen binnen, waar ze een tas
thé bestelden. Jammer voor hen werd
nu juist in die zaal geen thé opge
diend en na een weinig over en wear
gepraat trokken zij zich terug.
Dit gebeurde einde December. Deze
week hebben ze er iets nieuws op ge
vonden. Zij hebben zich aan de woning
van den eerste-minister Chamberlain
aangeboden, met een doodskist, waar
op geschreven stond «Een werklooze,
hij had om hulp gevraagd maar tever
geefs». Weer anderen trokken langs
heen de officieele gebouwen waar ze
gebruik makende van de reis van
Chamberlain naar Rome, opschriften
tentoonstelden, zeggende Geef
voldoening aan de werkloozen, en niet
aan Muscolini».
Al deze manifestaties verloopen zeer
kalm, zonder opstootjes, zonder aan
houdingen en we gelooven zelfs dat
zulks maar alleen in Londen moge
lijk is.
M.ar ik vertel u dit, en ge hebt
het misschien re:ds allemaal in de
dagbladen gelezen, om er u te kunnen
op wijzen dat zelfs de verzekering de
oplossing niet is.
Voorzeker, er moet verplichte ver
zekering tegen werkloosheid zijn; de
huidige staat, de oatroons moeten, net
als de werklieden -en bijdrage storten
om het ergste te voorkomen, maar die
enkele franken, die enkele tientallen
frank vergoeding per weeh, mogen
ons niet doen gelooven dat we daar
mee het werkloozenvraagstuk voor
goed geregeld hebben.
Dc vergoeding zal wel beletten dat
de werkloozen letterlijk van honger
vergaan, en wanneer de werkloosheid
slechts van korten duur is, helpt ze
de arbeiders door de moeilijkheid heen
te raken, m ar als de werkloosheid
blijft aanhouden
Wanneer de kleeren en de schoenen
verslet:n zijn, wanneer niets meer van
waarde te verpanden is, wanneer de
steenkolen per emmer of per zskje
van 10 kgr. gekocht worden, wat
dan
En aldus is de toestand waarvoor
duizenden arbeiders, in Engeland,
maar ook bij ons, zich bevinden. Hoop
op werk bestaat niet meer en het voor
uitzicht hun leven lang te moeten
voortsukkelen met het geld van den
dop heeft zich gelukkig nog niet als
vast beeld gevormd.
Als het eenmaal zoover is, gelooft
ge dan dat ze het zullen blijven ver
dragen dat eenerzijds een luxe zonder
naam bestaat en anderzijds de zwart-
cfp micprip
Dat zal en dat kan niet blijven
duren en juist daarom mag men niet
stil blijven bij halve oplossingen.
Vergoedingen, winterhulp, allemaal
dingep die onontbeerlijk zijn, maar
vooral moet gewerkt worden aan de
middelen die de werkloosheid willen
uitschakelen.
Er is rijkdom genoeg, er is werk
genoeg voor allen als men wat er is,
beter, rechtvaardiger verdeelt.
Komt men daar niet toe, dan breekt
toch eens de dag aan dat de werk
loozen hun lot zelf in handen zullen
nemen.
ROEFFEL.
Door het afsterven \an partijgenoot
Emile VANDERVELDE. hebben de
middenstanders een warmen verdedi
ger verloren.
Steeds vond men hem bereid ziju
invloed aan te wenden wanneer het
ging om de belangen van de midden
standers te verdedigen.
Eén zijner laatst#! tusschenkomsten
in de Kamer van volksvertegenwoordi
gers was gewijd aan de verdediging
van het handelseigendoon
Danik zij zijn tusschenkomst werd
de wet op de bescherming van den
handelseigendom gestemd want in de
kommissie had geen enkel katholiek
of liberaal er voor gestemd.
Dit liet dan ook aan Arthur Wau-
ters toe in «Le Peuple» te vragen
waar de werkelijke verdedigers van den
middenstand te vinden zijn BUITEN
de B. W. P.?
En de bestuurder van «Le Peuple»
wees op de redevoeringen, uitgespro
ken door Pgtn Vandervelde en Bohy
(verslaggever)
Bij de stemming over de verlenging
van de uitzonderingswet op de groote
warenhuizen was het opnieuw Van
dervelde, die aandrong op een dege
lijke oplos ing van de reglementeering
van den kleinhandel.
Wij zouden, om ons enkel te beper
ken tot de naoorlogsche periode
tientallen tusschenkomsten van den
t«patron» ten voordeele van de nering
doenden kunnen aanwijzen en daar
door bewzen, dat het misdadig is te
willen doen uitschijnen dat Vander-
arbeidersbelangen, doch wél van de be
naming: Belgische Werkliedenpartij»
TEGEN den middenstand was.
Meer dan eens heeft hij er den na
druk op gelegd, dat socialisme niet
enkel beteekent de verdediging der
orbeidersbelangen, dich wél van de be
langen van al dezen, die door arbeid
hun brood moeten verdienen; de ne
ringdoenden, boeren, intellektueelen
inbegrepen.
Wanneer Vandervelde sp' ak over ie
«middenstanden» (les classes moyen
nes») dan omvatte deze bnaming al
diegenen die noch tot de handarbei
ders, noch tot de kapitalisten behoo-
ren; bijgevolg: neringdoenden, am
bachtslieden, uitoefenaars van vrije
beroepen, staatsbedienden, beambten
en ambtenaren der Openbare Diens
ten.
Wij ook hebben steeds geweigerd als
middenstanders te beschouwen enkel
diegenen die gelast zijn met de «dis
tributie».
Wij weten dat Vandervelde NIET
de uitschakeling van den midden tand
betrachtte, doch wél de samenwerking
onder de middenstanders aanprees als
een der hefboomen van socialen voor
uitgang voor dezen stand.
Vandervelde was ook voorstander
van de oprichting van socialistische
middenstandsgroepeeringen in den
schoot der B. W. P., want deze is
groot genoeg om alle maatschappelijk
benadeelden in zich op te nemen, ver
klaarde hij.
Kortom, Vandervelde had oog en
hart open voor de nooden van de mid
denstanders, doordat hjj een groot en
edel mensoh was, die zich boog over
alle ellende en zich inspande om deze
te lenigen niet door hulpmiddeltjes,
doch door het opbouwen eener nieuwe
samenleving, waar de ellende plaats
zou maken voor welvaart.
Daar welvaart onmogelijk is zonder
vrede en vrijheid, streed hij onver
poosd voor het behoud dezer waar
den. Elkeen heeft bij zijn afsterven
erkend, dat de opgang van de arbei
dersklasse voor een groot deel ZIJN
werk was.
Het is dan ook voor een groot deel
aan hem te danken, dat de midden
stand onder de arbeidersklasse van nè
den oorlog een afzetgebied heeft ge
vonden voor produkten, die vóór den
oorlog enkel door de burgerij aange
kocht werden.
Het is inderdaad onbetwistbaar, dat
er zonder oorlog geen 600.000 arbei
dersgezinnen zouden kunnen gevon
den zijn die zich een radiotoestel had
den kunnen aanschaffen aan prijzen
in verhouding van de bestaande.
Wij noemen de radiotoestellen, doch
wij zouden ontelbare produkten van
de techniek kunnen aanhalen, die,
zelfs indien zij vóór den oorlog den
graad van volmaaktheid van heden
hadden bereikt en te koop aan prijzen
in verhouding tot de huidige door de
arbeiders NIET zouden aangekocht zijn
geworden doordat zij er de middelen
niet toe bezaten.
B'zit (gemiddeld) niet elk arbeider
huisgezin één fiets of tandem
Vindt men niet in bijna elk huisgezin
een naaimachine?
Zijn er niet honderdduizenden
waschmachines in gebruik in de ar
beidersgezinnen?
Konden de arbeiders dit koopen vóór
den oorlog?
NEEN.
Aan wie is de vermeerdering van
koopkracht te danken
Aan de B. W. P.
Wie was de verkooper van deze ra
dio's, fietsen, waschmachinesnaaima
chines, enz.?
DE MIDDENSTANDER!
Wie was de onbetwiste leider der
B. W. P.?
EMILE VANDERVELDE!
Aan wie hebben de middenstanders
de opbloei van den handel te danken'
Aan EMILE VANDERVELDE.
Middenstanders! Gedenkt dit!
Sluit aan bü de B. W. P.
J. CLAEYS.
Uit het Jaarverslag van de Skodafa-
Drieken te Praag over 1937 blijkt dat de
omzet sterk is eestegen. De bedrijfswinst
bedroeg 240.6 millioen kronen tegen 164
millioen in 1934. wat een dividend van
72 kronen per aandeel beteekent tegen
61,50 kronen vorig Jaar.
Hoe moeten de aandeelhouders lachen
om dit besehrelenswaardlg teeken des
tijds.l
Maar een wielrijder is altijd zeker van
zltn dividend, wanneer hij verzekerd ls
tegen de ongevallen der baan
Wielrijders, mits een jaarlljksche pre
mie van 25 frank net ls uw burgerlijke
verantwoordelijkheid gedekt tot een be
drag van 50.000 fr. maximum Een btlge-
oegde bolls «Indlvldueel-Rijwiel». mits
een jaarlljksche premie van 30 frank
waarborgt u daarenboven:
20 000 fr ln geval vaD doodelljken
afloop:
20 000 fr ln geval van volledige blij
vende Invaliditeit;
10 fr ner dae ln eeval van tijdelijke
werkonbekwaamheid
LA PRF.VOYANCE SOCIALE
31, Liirhtscheepvaartliof, Brussel
is gespecialiseerd ln deze verzekeringen.
Waarom lijden aan
HOOFDPIJN
MIGRAINE
TANDPIJN
GRIEP
RHEUMATIEK
ZENUWKOORTSEN
PIJN DER
MAANDSTONDEN
als de
WONPERBARE BRUINE POEDERS
van
der Apotheek DE POORTERE le
ST-NIKLAAS-WAAS, U oogenbllk-
kelljk zonder schadelijke gevolgen
van deze pijnen zullen bevrijden.
De dpos van 8 poeders 4 frank.
De drtedubb doos 25 poeders 10 fr.
Te verkrijg ln alle
goede apotheken of
vrachtvrij tegen
postmandaat
Gebruikt ze eens.
U zult nooit geen
andere meer
gebruiken.
mi.
Het kaartje toont zeer goed aan hoe belangrijk de positie van de
Balearen-eilanden in de Middelandsche zee is.
Minorca is aan de republiek gebleven. De drie andere eilan
den, waaronder het grootste Mallorca, is door de Italianen bezet.
Htet gaat er hierom voor 't fascisme sleutelposities te bezetten
en den weg naar Indië, en den overweg Frankrijk Noord-Afrika
te bedreigen.
Het is een der voorname oorzaken waarom Mussolini den Fran
co-opstand voorbereidde, en waarom zijn fascistische legioenen
Spanje binnenvielen.
Zoo moesten tienduizenden onschuldige Spaansche mannen en
vrouwen vallen omdat het fascisme rooven wil.
Honderden en honderden wachten met geduld en in doodsche stilte om
voor de lijkbaar, in het Volkshuis, den laatsten groet te kunnen brengen.
Arbeiders uit alle gewesten, volksvrouwen, mannen van de wetenschap,
waren opgekomen om te betuigen hoe verkleefd ze waren aan onzen voor
zitter Vandervelde. In het Volkhuis sprak partijgenoot de Brouckère een
eenvoudige, een diepgevoelde en hoog-menschelijke afscheidsrede uit, die de
tranen deed opwellen bij die duizenden die stonden rond het Volkshuis
om de uitvaart van Vandervelde mede te maken. De Lasallekring
van Antwerpen, zong Vaarwel, mijn broeder met zulk een gevoel, dat
bij de massa de ontroering tot een toppunt steeg.
Begroet door Jonge Wachten, verlaat Vandervelde het Volkshuis, waar hij
zoo dikwijls de richtwoorden gaf en jong en oud begeesterde.. De lijk
koets gaat wegrijden. Rik de Man en de Brouckère staan langs deze zijde
om den vriend en den leider te vergezellen.
