SOCIALE STELSELS
15 Januari
5
e i d i n g
EMILE VANDERVELDE
MIST EN
AUTOVERKEER
EUROPA
MOBILISEERT
KoubijUwKind
UTOPISCH KOMMUNISME
fr.
Bij gebrek aan doelmatige bestrijdings
middelen blijft voorzichtigheid geboden
Wêêêê
...w
"HET BOEK VAN DEN DAG...
V
CENTRALE VOOR ARBE1DERSOPVOEDING
Voor socialistische kadervorming
TWEEDE LES
1. Woordverklaring
2. Het socialisme is
geen oude doctrine
3. Utopisch karakter
van het kommunisme
4. Ascetisch karakter
van het kommunisme
5. Antidemokratisch
karakter van het
kommunisme
6. Eindbeschouwing
Vragen
OP
onder het bestuur van
RIK DE MAN
Pallida mors aequo pulsat pede pauperum tabernas.
Regumque turres.
BOEKBESPREKING
door CAPTAIN LIDDELL HART
Capt. Liddell Hart
De inhoud
Capt. Liddell Hart
aan het woord
A
'4 Voor A'Ien - 8 Jan. 1939"
Vccp Zïllen's Volksuniversiteit
TEN einde deze lessen zou duide
lijk mogelijk te maken zien wij
ons verplicht voorafgaande
lijk een korte verklaring te ge
ven van enkele uitdrukkingen die
hier herhaaldelijk zullen terugkee-
ren.
Wij noemen kommunistische stel
sels diegene die het licht zagen vóór
de 19e eeuw, en die streefden naar
de maatschappelijke gelijkheid en
de afschaffing of de beperking van
het privaat bezit; socialistische zijn
de daarop volgende stesels die het
kapitalistisch regime bestrijden en
het verdwijnen ervan eischen of voor
spellen: Meestal warden beide begrip
pen niet met het noodige onder
scheid gebruikt, zelfs niet bij Marx
en Jaurès b.v. Anderzijds worden
zij. sedert de stichting der Ille inter
nationale, gebezigd om twee rivali
serende politieke bewegingen aan te
duiden: communisme voor het Bol-
chevisme, socialisme voor de' sociaal-
demokratie, alhoewel beide strekkin
gen zich op het standpunt der op
heffing van het kapitalisme stellen.
In wat volgt moet men communis
me opvatten in den zin zooals bij
het beo in dezer les werd bepaald.
Een andere uitdrukking die wij
moeten verklaren is utopie. Dit is
een ideaal dat niet te verwezenlij
ken is, een hersenschim dus. Het
woord werd afgeleid van «Utopia»,
titel van het meesterwerk van Tho
mas Morus (1480-1535), waarover wij
in een andere les zullen spreken.
Daze humanist noemde aldus een
denkbeeldige staat, waarin maat
schappelijke rechtvaardigheid
heerschte en alle menschen geluk
kig samenleefden.
Het zal wel buiten twijfel staan
dit de mensch, van zoodra hij ge
noeg ontwikkeling bezat en tot een
zeker maatschappelijk bewustzijn
■was gekomen, zich zal verzet hebben
tegen uitbuiting en overheersohing
door een ander, tegen dwang en sla
vernij, tegen sociale onrechtvaardig
heid dus. Het is best mogelijk dat al
heel vroeg, vótr den tijd dien we his
torisch noemen, de veronrechtvaar-
digden zullen gedroomd hebben van
een betere samenleveimr. In de dcor
de geschiedenis ons bekende tijden
is het niet zelden voorgekomen dst
menschengroepen hun toevlucht na
men tot een opstandige beweging te
gen hun verdrukkers, en dat ande
ren. meestal filosofen, het beproef
den utopische plannen te koesteren
voor een rechtvaardiger maatschap
pij.
Men hoede zich echter voor een
gewagde vergelijking tusschen die
primitieve beweringen of opstellingen
en het hedendaagsche socialisme. Al
te gemakkelijk wordt soms getracht
tusschen beide eanknoopingspunten
te vinden. Hoe dikwijls hoort men
b.v. niet zegi;en dat Jezus Christus
de eerste socialist was! Niets is min
der waar.
Want het socialisme is een nog
jonge doctrine, die verband houden
met een gegeven oogenblik der histo
rische sociale evolutie en met een
bepaalden toestand der maatschap
pij; het socialisme is het produkt
van het capitalistische regime; het
is ondenkbaar vóór het ontstaan der
grootindustrie en der arbeidende
klasse. (Zie kursus: «Grondbeginse
len van het socialisme».)
Er kan dus geen verband zijn tus
schen het socialisme en het primi
tief of oer-communisme. Beweren dat
dit verband wel bestaat is niet al
leen verkeerd, maar daarbij nog ge
vaarlijk. Want uit dergelijke stel
ling zou het besluit kunnen worden
getrokken, dat de socialistische ge
dachte eeuwen oud is, en dat deze,
niettegenst:ande haar lang bestaan,
er nog niet in geslaagd is de groote
massa te veroveren en' de maat
schappij den vorm te geven waar
naar de socialistische doctrine
streeft. Dergelijke voorstelling is in
staat de best bezielden en de meest
geestdriftigen der socialistische strij
ders te ontmoedigen. Men vergete
nooit dat het socialisme nog geen
eeuw oud is, en dat toch ai een en
ander werd verwezenlijkt!
Terwijl zelfs de z.g. «utopische»
socialisten hun denkbeelden als ge
makkelijk uitvoerbaar beschouwen,
en dit dikwijls in de praktijk bewe
zen hebben, blijven de kommunisten
wetens en willens utopisten. Gedre
ven door een edelmoedig en verhe
ven gevoel van menschelijkheid en
rechtvaardigheid zoeken zij een
troost in de uitbeelding van een
verdichte samenleving, het zender
in verbind te blijven met den tijd
waarm wij leven en zonder reke
ning te houden met de omstandig
heden die dezen tijd zijn karskter
geven. Daarom zijn de communisti
sche theorieën het werk van geïso
leerde denkers gebleven, zonder eeni-
gen invloed op dezer tijdgenooten.
De kommunistische theoretiekers
stellen zich op het stanpunt dat de
oorsprong aller ondeugden en maat
schappelijke kwalen moet gezocht
worden in den rijkdom. Daarom kan
een volmaakte maatschappelijke or
ganisatie alleen denkbaar zijn indien
de menschen arm blijven, sober en
zich de wereldsche genoegens ont
zeggen. Dit noemt men «asketisme».
Het is in het communisme dat men
het beruchte begrip der gelijkma
king aan de basisvindt, dat men
zoo dikwijls ten onrechte aan het
socialisme verweten heeft. Wat be
treft de economische functies, deze
moeten, volgens het communisme
tot het minimum herleid worden, en
buiten den staat blijven, opdat zij
dezen niet zouden kunnen bederven.
De hoedanigheid van voortbrenger
is onvereenigbaar met die van «bur
ger» (citoyen).
Dit is ver van de socialistische op
vatting verwijderd, die streefJ naar
een innige versmelting van het eko-
ncmische leven met dit van den
Staat.
Een laatste verschil tusschen het
(kommiuniame en 't socialisme is, dat
dit laatste streeft naax een volmaak
ter democratie, zoowel op econo
mische als cp politiek gebied. Zijn
uiteindelijk doel is de vrijmaking
van het individu, de onplooiing der
persoonlijkheid; zelfs de tendensen
die het geweld aanvaarden als mid
del om tot dit doel te geraken, be
schouwen slechts de dictatuur als
overgarxgsmiddel naar de ware tos
passing der socialistische betrachtin
gen. Het communisme daarentegen
ontkent eiken democratischen vorm
der maatschappij. Bij alle theoreti-
kere van het communisme b.v. bij
Plato (volgende les), wordt de per
soonlijkheid gebonden aan strikte
verplichtini en ten overstaan van
een centraal gezag, van de collecti
viteit, van den Staat. Er wordt geen
onderscheid gemarkt tusschen egoïs
me en individualisme. Het commu
nisme negeert het problema der vrij
heid.
Dit alles wil niet zeggen dat het
communisme niet heeft bijgedragen
tot den doctrinalen opbouw van het
socialisme. Daarin wordt inderdaad
de eerste opwelling gevonden van de
opsUndhheid tegen heerschende
wantoestanden in de menschelijke
samenleving. Het heeft aan het so
cialisme zijn eerste kaders verschaft,
zijn eerste geestelijke wapens, zijn
eerste traditie.
1) Welke zijn de verschillende be-
teekmissen van het woord «communis
me»?
2) Hoe weerlegt gij de kritiek op het
socialisme aangaande steH'ngen die
eigen zijn aan het communisme?
Antwoorden, vergezeld van een post
zegel vs,n 0.75 fr. sturen aan cursus
leider G. Da Vos, Zwijnaaardsche stw.
78. Gent.
per nummer
6D FR. PER JAAR
verschijnt het eerste nummer
van het socialistisch tijdschrift
Onontbeerlijk voor onze ka
meraden, die wenschen op de
hoogte te blijven van de hui
dige binnenlandsche en ook
der buitenlandsche politieke
geestesstroomingen
Voor de onderschrijving van een abo -
nement, wendt u tot den soc. boek
handel DE VLAM, 64, St. Pieters-
nieuwstraat Gent. Postrekening 434562
Deze eeuwige waarheid werd twee
durz.nd jaren geleden reeds door
den onstarfelyken dichter Horatius
(.ODES», Boek I, Ode IV) verkon
digd «De vale dood klopt zonder
onae-scneid aan de deur aer armen
en aan de paleizen der koningen».
En toch, hoezeer men er zich aan
verwachten mag dat een der onzon,
dat om het even wie, op een zekeren
leeitijd gekomen, iec.er oogenblik
van het teven scheiden kan, gezien
de onverbiddelijke wetten van het
leven zelf; hoezeer het verscheiden
van een man in volle ryphtid ons
onverwacht en pijnlijk treit doordat
men zich niet kan inbeelden dat er
een oogenblik komt dat die levens
draad in volle aktie wo-dt afge
knipt, toch moeten we er ons aan
verwachten, niet alleen voor ieder
van de ouderen, maar zelfs voor de
jongeren en moeten we er steeds
aan denken dat niemand onsterfe
lijk is en het Noodlot dankbaar zi.in.
als hij het toeliet aan een nuttig
medemensch de volle maat van zijn
krachten te geven alvorens de zij
nen te verlaten. «De zijnen» dat was
voor onzen pa tijleider de geheele
lijdende menschheid, aan wien hij
zijn leven had gewijd en voor wie
hij tot het laatste oogenblik op de
bres stond, met een bewonderens-
waardigen, jeugdig enthoesiasten
ijverl
Het is nu bijna tier jaar geleden
dat ik den partijleider voor de eer te
maal ontmoette tijdens zijn reis naar
het verre Oosten! Het was te Tokio
dat ik de gelegenheid hau hem per
soonlijk zijn ind- ukken te hooren
weergeven over' den langen tocht
dien hij, op zijn leeftijd, had onder
nomen, om zich rekenschap te geven
van de toestanden aldaar, om het
spreekwoord eens te meer te ver
rechtvaardigen dat "niets mensche-
lijks hem onbekend bleef». Deze
menschen vriend, die tot in het diep
ste van zijn gemoed een kunstenaar
was, die met bewondering en en-
thoesiasme de schatten beoordeelde
van het oude China en van Japan s
verleden, was een eeuwig zoekende
geest, die echter aan den mensch
en aan diens waardigheid de eerste
plaats schonk in zijn hart! Neen,
we zullen ons niet vergrijpen aan
het de mortuis nihil nisi bene
we zullen den doode niet ophemelen
omdat hy dood is; we zullen integen
deel bekennen dat men hem vaak
verkeerd beoordeelde, dat men hem
vaak ten onrechte aanviel, iets waar
over hij de eerste glimlachte, omdat
dit hem reeds een bewijs leverde,
dat men den strijd in het bloed
heeft. En hij was een strijder, voor
al een strijder, een, die geen rust
i kende!
Wie daar een oogenblik zou aan
twijfelen, denike even aan den laat-
sten tocht van den zeventigjarige
naar Spanje, aan zijn bezieling, zijn
hartstocht, zijn enthoesiasme, zijn
onwrikbaar optimisme. Ik verwijs u
ter staving van mijn schrijven naar
zijn artikel in «Vooruit» van 17 Juli
1938, waarin hij een krachtigen op
roep doet voor «Veertien dagen soli
dariteit voor Spanje», waarin hij,
helaas voor de laatste maal, zijn stem
laat hooren, of 'beter zijn heerlijk
journalistentalent vrijen teugel laat,
ten bate van de lijdende menschen
uit het zoo zwaar geteisterde schier
eiland.
Emile Vandervelde was een alzij
dig figuur. Zijn buitengewone ont
wikkeling, zijn ingeboren redenaars
talent, zijn breed-men chelijke le
vensopvatting, stelden hem ertoe in
staat in al de rangen van de maat
schappij een ongemeen prestige uit
te oefenen. Want hij heeft niet alleen
een zeer grooten, ik zou bijna zeg
gen een definitieven invloed uitge
oefend op de Belgische politiek, maar
eveneens een eersteplanrol gespeeld
op het gebied van de internationale
verhoudingen.
We zijn niet bevoegd om de gewel
dige sociale rol te schetsen van den
man die aan de paTtij we"d ontrukt.
Dit moeten we aan anderen over
laten, wiens taak dit is. Wat we
evenwel willen probeeren, is aan te
toonen, hoe innig Vandervelde was
verwant met de strijdende, lijdende
internationale arbeiderskla se, des te
meer dat hij, geboren in middens die
zich eerder verwant voelen met de
bezittende klasse, omzeggens be
stemd was om zijn talent, zijn werk
kracht, zijn bezieling ten dienste te
stellen van de bourgeoisie!
Maar neen! Zijn menschriijke in
borst, het enthoesia-sme van zijn be
gaafd en rijk gemoed dreven hem
naar de onterfden, naar het inter-
nationalisme, naar den strijd tegen
het onrecht dat de werkende, t.t.z
de strijdend" en lijdende klas e werd
aangedaan! En zijn hooge ontwik
keling, net als deze van een Marx
en van een Jaurès zou een wapen te
meer zijn, een onschatbaar wapen,
waarmee de massa een bres zou ope
nen in de kapitalistische forten.
Hij zag met een profeetenoog
wat de arbeidende klasse tot eeuwige
slavernij doemde, themas die door
Zola in zijn sociale werken zouden
worden uitgediept, of beter gevulga-
risee d: het alkoholisme, de l^nge
werkuren, het gemis aan hygiëne,
de gewetensonderdrukking. Maar hy
kantte zich tegen de gewelddadige
methodes omdat hij maar al te goed
wist wat een utopie het was, met uit-
gemergelde lichamen en wapenlooze
handen den strijd aan te binden te
gen een veel te sterke overmacht!
Methodisch leidt hij hét werk van
de partij die met de jaren kracht en
weerstandsve mogen verovert. Hij
heeft rond zich een ploeg geschaard
van bezielde, overtuigde, strijdlustige
kameraden die ons nu, de eene na
de andere werden ontrukt Anseele,
Destrée; andrren die nog leven, zoo
als Bertrand, en zij die tot een j°h-
gere generatie behooren en in de
politiek van ons land een leidende
lol spelen: Te talrijk om te notmen!
Een groote belezenheid, een gron
dige kennis van de menschelijke ge
schiedenis, een buitengewoon assi
milatievermogen, een uitzonderlijke
kritische geest, een ongtmeene weet-
lust, hebben hem toegelaten een rol
van eerste gehalte te spelen! Dat
hij veel werd aangevallen, bekriti
seerd,- betwijfeld, spreekt vanzelf
Dat is het lot van al diegenen, waar
van de zienswijze en de theorie de
heeren bezitte s komt storen in hun
spijsvertering; het lot van al wie
een nieuw; orde wil scheppen en
de rust vertroebelt van diegenen, die
onder het bestaande stelsel, op hun
twee ooren mogen slapen, oi van ae
onwei/enden, de gemaxzuehtigen, de
onverschilligen.
Voor den strijd was hij êp intel-
lektu-el"gebied uitstexend gewapend
Hij benaalde in 18ao, het d-pioma
van dokter in de rechten, in 1886
dat in politieke en sociale weten-
scnappen en in 1892 werd hij aoktei
in politieke ekonomie.
Vandervelde zeil vertelt ons in een
van zyn zoo talryk gepubliceerde ge
schriften wanne ar, waai en hoe hij
voor de eerste maal in rechtstreek-
sche aanraking kwam met de arbei
dende massa.
Dit geoeurde te Charle oi in 1886
den 31sten Oktober. Het ging om
het algemeen riemrecht en voor
amnestie. De bevolking was in rouw
en de roode vaandels waren met
zwart omiloerst.
Zoo leerde hij diegenen kennen die
hij van 1894 tot 1900 in de Kamer
voor het eerst zou vertegenwoordi
gen.
Van dan af, zou er tusschen hem
en de massa een voortdurend kon-
takt blijven bestaan. Van zoodra hij
het waagde zelf in die middens
hij de burgerszoon het woord te
nemen, werd hy in stilte aanhoord
en naar waarde geschat. Het zou
ook niet lang duren of hy zou in
het midden der misdeelden een over
wegende rol spelen.
Wat van Vandervelde een alzijdige
leider maakte, was dat hij, van in
dsn beginne af, niet alleen de nood
zakelijkheid aanvoelde van een itrijd
voor meer materieele, werkelijke
menschwaardige welvaart, maar dat
hij tezelfdertijd inzag, hoe noodig en
hoe nuttig het was, de massa op
GEESTESGEBIED te ontvoogden
en te ontwikkelen.
In 1892, op het Kongres van de
Werkliedenpartij, ontwikkelde hij
voor het eerst deze zienswijze; daar
vroeg hij de stichting van een «Se
naat» die de groote sociale belangen
zou vertegenwoordigen, en het op
richten van een verkiesbaren raad.
overeenstemmend met de groote
sociale funkties: nijveraars, land
bouwers, handelaars, onderwijzers;
en met het doel; 1) wetten voor te
bereiden en 2) In de grenzen van
zijn mogelijkheden een autonoom
wetgevende macht te kunnen uit
oefenen onder toezicht en met de
instemming van de Kamers.
Dit zou later in andere landen
worden overgenomen. Maar aan
Vandervelde komt de eer toe, deze
gedachte voor het eerst te hebben
geformuleerd.
Toen kwam de groote st ijd rond
om het algemeen stemrecht, waar
van het initiatief uitging van Paul
Janson, den liberalen progressist
die een voorstel van grondwetsher
ziening voorlegde, in 1883, voorstel
dat met 126 stemmen tegen 11
werd verworpen, voorstel, dat Paul
Janson VERPLICHT werd in te trek
ken. (E. Van den Berghe Emile
Vandervelde, blz. 35, uitg. Joseph
Vermaut. Parijs - Kortrijk.)
Het is na de beroering van 1893
dat Vandervelde op den voorrang
trad, als z?er aanhoorde medewerker
van den algemeenen raad der Bel
gische Werkliedenpartij.
Nu zou de strijd pas een defini
tieve en doorslaande wending ne
men. Onmiddellijk zouden de twee
pioniers, Emile Vandervelde en Ed
ward Anseele in de Kamer een rol
spelen van allereerste gehalte en
aller aandacht op zich trekken, na
dat de verkiezingen van Oktober
1894, 27 (ZEVEN-EN-TWINTIG)
socialisten naar het parlement had
den gestuurd.
(Slot volgt).
PAUL PEE.
WÊm.
Op de
gedaan
grootere
o.' JsffisT
WMffttmSm
baan tusschen Parijs en Ijpmbouïllet werd een geslaagde proef
met een nieuwe verlichtingswijze, die aan de autobestuurders een
veiligheid biedt. Signalisatie- en lierlichtingstoestéllen bevinden
zich dicht tegen den grond.
DE grootste vijand van het auto
verkeer gedurende herfst en
winter is wel de mist. Als er
tegen andere weerkundige
verschijnselen doelmatige bestrij
dingsmiddelen kunnen worden aan-
gen, sneeuwval, zelfs ijzel e.a., kan
gewend, zooals b.v. tegen koude, re-
dat bezwaarlijk van den mist gezegd
worden, al hebben talrijke uitvinders
bewijs geleverd van een groote in
spanning en een fyn vernuft om toe
stellen te bedenken die het rijden
in den mist ongevaarlijk maken. Alle
opzoekingen, en de groote verschei
denheid van toestellen, die met meer
of min goede uitslagen worden ge
bruikt, hebben de oorzaax van het
kwaad nog niet kunnen doen ver
dwijnen. Wel wordt de mistlaag een
paar meters verder doorboord en zit
de autovoerder daardoor een weinig
meer op zyn gemakt, toch blijft die
laag grootend'eels onkwetsbaar.
Een der merkwaardigste middelen
om het autovervoer in den mist te
beveiligen, is wel de toepassing van
het principe volgens hetwelke de
infra-rcode iïchtstralen iu staat zijn
nevels te doorboren. Deze stralen
zijn voor het menschelijke oog on
zichtbaar. Zij bewinden zich op den
uitersten rand van het lichtspek-
trum, dat verkregen wordt wanneer
een witte lichtstraal door een drie
hoekig glazen prisma trekt wan
neer dit gebeurt dan splitst zich het
witte licht in zyn bestanddeelen in-
fra-rood, rood, oranje, geel, groen,
blauw, paars en ultra-violet; dit zyn
de kleuren van den regenboog. De
twee uitersten, infra-rood en ultra
violet, zijn onzichtbaar. De golf
lengte van de infra-roode stralen ligt
tusschen 0,8 en 100 duizendsten van
een mi limeter. In den laatsten tijd
werden deze stralen in de fotogra
fie aangewend om beelden te ver
krijgen van door mist of nevel on
zichtbaar geworden voorwerpen. De
infra-roode stralen die door den
nevel dringen maakt ze zichtbaar. Dit
stelsel wordt o.a. op de «Norman
die» toegepast om de aanwezigheid
van ijsbergen of andere z'ch in den
weg bevindende hinderpalen aan te
duiden.
Tot nu toe is het onmogelijk ge
bleven hetzelfde stelsel te gebruiken
bij het autoverkeer, omdat dit een
te groote snelheid bezit.
Anderzijds heeft men vastgesteld
dat de ultra-geluiden, die door het
menschelijk oor niet kunnen wor
den waargenomen door reden van
hun zeer korte golflengte, gemakke
lijk door den mist diffuseeren (ver
spreiden), waarbij zij zich gedragen
als kondensatoren die de in de lucht
hangende uiterst kleine water
druppeltjes tot regen herleiden. De
aanwending dezer geluiden zou ook
kunnen gebruikt worden als anti-
mistmiddel; tot nu toe zijn zij ech
ter het voorwerp gebleven van
wetenschappelijke laboratoriaproe-
ven.
Wij blijven dus voorloopig aan
gewezen op het eenige middel dat
bestaat in het gewoon «doorboren»
van den mist, zoo goed als het gaan
kan.
Daar mist bestaat uit onte bare
kleine zwevende waterdruppeltjes,
die een soort wolk vormen, wordt
het daarop vallend licht gediffuseerd
en gedeeltelijk opgeslorpt. Dit heeft
voor gevolg dat op een zekeren af
stand de mistlaag ondoorziohtbaar
wordt en als het ware een muur
vormt, vooral 's nachts. De zoekers
hebben zich dan ook ingespannen
om dit effekt te verminderen. Zoo
hebben zij gebruik gemaakt van
schuinvallende lichtstralen, waar
van de terugkaatsing naar het oog
van den autogeleider min recht
streeks was.
De anti-nevellichten berusten dan
ook op het principe dat de indrin
ging der lichtstralen in de mist-
massa gebeurt volgens een hoek die
verschilt met de gezichtsrichting
van den voerder. Daarom worden die
lichten meestal onderaan het voor
ste van het voertuig aangebracht,
waardoor de uitstraling naar beneden
en naar de zijkanen der baan gericht
wordt. Zekere anti-nevellichten voor
auto's bezitten daarbij nog aan den
bovensten rand een horizontaal
scherm, dat de lichtuitstraling naar
boven belet. Hoe langer dit scherm,
hoe gunstiger het effekt.
Soms neemt men ook zyn toe
vlucht tot gekleurd licht, meestal
geel, oranje of rood, waarvan de
stralen het dichtst tegen de infra-
roode zone gelegen zijn. en daar
door, zooals hooger gezegd, gemak
kelijker door den nevel gediffuseerd
worden. Deze gekleurde lichten zijn
evenwel niet sterk genoeg om veel
nut af te werpen, en hebben ook het
gebrek van diffraktie en terugkaat
sing zooals elk ander zichtbaar
licht. De geel-oranje kleur heeft al
leen het voordeel dat zij veel minder
het menschelijk oog vermoeit dan
het witte licht.
Uit dit alles moeten wij besluiten
dat het doorzichtbaar maken van
mist en nevel nog "er verwijderd is
van een degelijke oplossing. Alleen
kan er eenig verschil in sterkte be
staan, en dan r.og een gering, tus
schen de gebruikte lichttoestellen.
In afwachting dat in dit domein
vooruigang komt, blijft het den autó-
voerder aangeraden zeer voorzich-
ig te zyn bij het rijden in den mist.
tf
TOT vóór een tiental jaren kon
men in Europa voorstartder zijn
van ontwapening, zelfs van de
éénzijdige.
We hadden in Europa o.a. een eko-
nomisch en militair afgetakeld de-
mokratisch Duitschland, dat zijn
handteekening had gezet onder' het
Verdrag van Versailles en van Lo
carno. Het Verdrag van Versailles
regelde de methode van de ontwape
ning waartoe Frankrijk, Engeland
en... België zich ook hadden verbon
den.
De verblindheid van de overwin
naars en vooral het belanghebbend
gestook van de internationale bewa
peningsindustrie maakten dat de
overwinnaars deze overeenkomst
niet naleefden en zelfs een agres
sieve politiek voerden tegen het
weerloos en ontredderd demokra-
tische Duitschland. Aldus werd
het opkomend fascisme in Duitsch
land voedsel gegeven en hebben alle
ontwapeningspogingen schipbreuk
geleden.
Toen Duitschland in de greep
kwam van den Führer der weer
wraak, Adolf Hitler, was meteen
alle hoop op ontwapening en vreed
zame regeling der latente en ko
mende geschillen tot het domein der
onmogelijkheden gaan behooren. Wij
staan nu tegenover een op bloedige
wraak belust fascistisch Duitschland
dat, in tegenstrijd met het demo-
kratisch Duitschland, op een opval
lende toegeeflijkheid kan rekenen
vanwege de burgerlijke bewindsman
nen van West-Europa.
Wie Hitler's Mein Kampf ge
lezen en begrepen heeft, zal geen il
lusies meer hebben over zijn plan
nen. Daarom achten wij al dat ge
flirt met Berlijn gevaarlijk.
Daarbij stampten de Hitleriaan-
sche overweldigingen van Oostenrijk
en Tsjechoslowakije elk het onver
antwoordelijk optimisme den bodem
in. Nu er zoowat overal geschermd
wordt met wat men noemt real-
politiek is het geboden de reali
teit ofte werkelijkheid van het oor-
logstokend nazi-Duitschland steeds
voor de oogen te houden.
Het ware op dit oogenblik volsla
gen onverantwoordelijk om als
staatsman te beweren, dat het mo
gelijk is naast een fascistisch
Duitschland in vrede te blijven
leven. Tenware men bij voorbaat de
Duitsche overheersching over Euro
pa aanneemt. Dat is dan ook de
voorwaarde tot vrede welke Hitier
zelf in zijn Mein Kampf stelt.
Maar, we moeten het hier niet
over Mein Kampf hebben, maar
wel over Europa mobiliseert van
Capt. Liddell Hart.
We achten deze inleiding toch noo
dig omdat nog veel menschen, en
helaas ook nog vele verantwoorde
lijke staatsmannen, den ernst en
de realiteit van den toestand niet
schijnen te zien en de volkeren al
dus een rad voor de oogen draaien.
Wie is de schrijver van dat werk,
dat reeds zooveel inkt deed vloeien
en de aandacht van de deskundigen
en van alle geïnteresseerde kringen
levendig heeft opgewekt
Liddell Hart is de bekende Mili
taire medewerker van het officieus
Engelsch diplomatiek blad The Ti
mes Van zijn hand verschenen
reeds tal van werken, welke hande
len over den wereldoorlog van 1914-
18, de krijgskunde, enz. Hij schreef
een heele serie Handboeken voor
den Britschen Gcneralen Staf. Zijn
werken worden over heel de wereld
sterïc op prijs gesteld en werden ver
taald in 18 verschillende talen.
In alle opzichten een deskundige
autoriteit, maar die in zijn werk
blijk geeft van een onafhankelijken
geest en een zeer scherp vernuft.
Liddell Hart is een militair en geen
militarist, zegt men in een begelei
dend schrift.
Inderdaad, wij hebben hier te doen
met een man die technisch en hu
manitair boven den doorsnee sa-
belsleeper staat en de verdediging
van de vrijheid, van de menschelijke
waarden en van de kuituur stelt
tegenover de fascistische barbaren,
die door den beestachtigen totalitai-
ren oorlog hun tegenstanders willen
uitroeien.
Wy hebben hier dus te doen met
een werk van een buitengewone be
teekenis voor hen die zich willen
voorbereiden tot de verdediging
tegen het fascistische barbarendom.
Er zijn over de huidige en toe
komstige oorlogen reeds tal van
werken verschenen. Daarin stellen
beroepsoptimisten van de militaire
kaste ons de oorlogen zoo frisch
en vroolijkvoor, terwijl zij van
den tegenovergestelden vleugel,
de pacifisten, bij hun lofwaar
dige propaganda het beeld van den
modernen oorlog zoo schrikwekkend
mogelijk afschilderen.
In den huidigen stand van zaken
kan het zielkundig effekt van de
propaganda der beroepsoptimsten en
idealistische pessimisten falikant
uitvallen voor den weerstand van
de demokratische massa's. Het komt
er dus op aan het juiste midden te
zoeken en te vinden en VOORAL
IN ELK OPZICHT VOOR TE BE
REIDEN OP DEN WEERSTAND.
In dit opzicht vormt het machtig
werk van Liddell Hart een soliede
basis.
Natuurlijk vragen wy u ook dit
werk, hoezeer het onze inzichten
ook nabij komt, kritisch te lezen en
te beoordeelen. Maar tezelfdertijd
dienen wij een inspanning te doen
om onbevooroordeeld den schrijver
te volgen in zijn redeneeringen.
Het onderwerp is op zichzelf niet
sympathiek, MAAR OORLOG BE
HOORT, door de schuld van het
fascisme, TOT DE MOGELIJK
HEID.
Het zou ons volslagen onmogelijk
zijn in alle bijzonderheden de vijf
tien zeer belangrijke hoofdstukken
van het werk te bespreken.
Achtereenvolgens behandelt de
schrijver de luchtmachten van Eu
ropa, de legers van Europa, de tota
litaire legers, het Fransche leger,
het Britsche leger, het probleem
der taktiek en een nieuwe oplossing,
de waarde van de slagschepen, de
strategische beteekenis van de Mid-
dellandsche Zee in komende kon-
fliklen, de rol en de opvatting van
het opperbevel, beschouwingen over
landsverdediging, de vorige en aan
staande oorlog, hoe een Duitscher
den komenden oorlog ziet, de oorlog
in Abessiniè en zijn beteekenis voor
den toekomstigen oorlog, lessen uit
Spanje; om te eindigen met de ak-
tueele vraag zal een nieuwe oorlog
het einde beteekenen onzer bescha
ving
Schrijver doet een geweldige po
ging om de steeds terugkeerende
fouten van de legerstaven, die
maar al te gemakkelijk menschen-
levens opofferen aan hersenschim
mige offensiefmethodes, te be
strijden. De motorisatie en de me
chanisatie van de bewapening maakt
een grondige herziening van de ge
bruikte taktiek noodig. Formules die
met een relatief sukses konden aan
gewend worden door Napoleon b.v.,
en die nog altijd het brein van de
eerbiedwaardige en gegalonneerde
grijze strategen benevelen, werken
rampspoedig bij hun huidige toepas-
sing.
Daarenboven is een oorlog een veel
te ernstige zaak om hem alleen over
te laten aan de legerleidingzei Cle-
menceau reeds en de anders zoo
kortzichtige reaktionnaire staats
man had daarmee een groote waar
heid verkondigd.
Het staat vast, dat bij komende
konflikten zielkundige en politieke
elementen een belangrijke rol zullen
speln. Ieder tegenstander zal er
alles opzetten om den physieken en
psychologischen weerstand van den
vijand waartoe zoowel bur
gers als soldaten gerekend worden,
te breken.
Voor de demokratische landen
komt het er op aan tijdig al deze
vraagstukken grondig te onderzoe
ken en te beheerschen.
Gezien bij een toekomenden oor
log, nog meer dan in het verleden,
elkeen zal betrokken zijn, is de
landsverdediging de zaak van elkeen
geworden. Vooral politici zijn geroe
pen om in dit domein hun verant
woordelijkheid op te nemen.
We wenschen onze bespreking te
sluiten met een deel van het slot
woord van den schrijver, teneinde
op rechtstreeksche wijze tusschen.
hem en ons lezend publiek een kon-
takt tot stand te brengen
Wanneer ge den vrede wilt, be
reid u dan ten oorlog luidde het
oude Romeinsche adagium. Het is
nog altijd waar, maar op een andere
wijze. De verstandigste handelwijze
zou thans niet zijn de massieve
strijdvormen te vergrooten, die in
staat zijji de verbindingen met
chaos te bedreigen, maar een indi-
rekte bescherming te scheppen door
het doelwit te verkleinen en het sys
teem tegen de ontvankelijkhèid
voor chaos in te enten. De ware
voorbereiding is, de tendens van
den modernen oorlog te leeren be
grijpen
Wat het meest geruststelt, is dat
de meeste militaristische volken op
het oogenblik den modernen oorlog
volkomen verkeerd begrijpen. Het
bewijs wordt geleverd door het feit,
dat ze enorme dienstplichtlegers op
de been houden, iets wat hun ver
mogen om zich aan de moderne
oorlogsomstandigheden aan te pas
sen, onvermijdelijk moet remmen.
Zwaarlijvigheid is nog geen kracht.
Het is duidelijk, dat ze de beteeke
nis van de onbeweeglijkheid ver
keerd begrepen hebben. Dat is na
tuurlijk. Duizend jaren lang is de
oorlog gevoerd met een snelheid van
5 km. per uur. In een generatie
hébben we een sprong gemaakt tot
de mogelijkheid oorlog te voeren
met een snelheid van 500 km. per
uur. Een dergelijke verandering ver
bijstert het militaire begripsvermo
gen. Vandaar dat de militaristische
volken naar het onmogelijke streven
door de 5 km. per uur te willen kom*
bineeren met de 500 km. per uur.
De spreekwoordelijke dwaasheid
van hem die nieuwe wijn in oude
zakken doet, is nog heilig bij de
dwaasheid van lixm die luchtvaart-
benzine in omvlambare zakken
poogt te doen. Gelukkig is het risico
het grootst voor hen die het on
denkbare experiment pogen uit te
voeren. Er bestaat dus een redelijke
hoop, dat in een volgenden oorlog
de aanval eerder zal ineenstorten
dan de beschaving. En dat een in
zicht in het belachelijke ervan de
elkander beoorlogende volken tot
verstand brengt voor ze de oorlogs
poging kunnen vernieuwen.
Ziedaar heel schetsmatig het
standpunt van den schrijver, dat hij
in zijn merkwaardig werk deskundig
ontwikkelt.
We achten het onzen plicht de
aandacht van alle volksleiders en
belangstellenden te trekken op Eu
ropa mobiliseert In tijden van
gevaar moet elk wezen van goeden
wil en met een normaal verstand
zijn deel bybrengen tot de verdedi
ging van de zoo moeilijk verworven
vrijheid. De lezing van het werk
heeft ons een duidelijk beeld van
den modernen oorlog gegeven. Het
toont ons met vaste hand de rich
ting die wij dienen in te slaan om
met sukses den weerstand tegen den
aanval te organiseeren.
Het boek Europa mobiliseert is
een kostbare bijdrage in den strijd
tegen alle machten die de vrijheid
willen vernietigen.
Tuur DE SWEEMER.
EUROPA MOBILISEERT door
Captain B. Liddell Hart. Uitg. «Con-
takt» Amsterdam. Verkrijgbaar bij
De Vlam St-Pietersnleuwstraat,
Gent. Prijs lngen. 40,— fr..
Wrijf Vicks VapoRub flink op keek
borst en rug. Ze voorkomt dat de maag
van streek raakr door inwendige medi
cijnen. Deze zalf geeft vlugger verlich
ting, omdat ze de verkoud
heid rechtstreeks bestrijdt.
