HET WIT KRUIS
Strijd "Syn dikalism e - Builenlan d
ALS DE KAT OP
WANDEL IS
INTERNATIONAAL
OVERZICHT
De Vlaamsche arbeiders
in Wallonië en in het
Brusselsche
In deze vochtige wto,"S«fe 0tiep
U overal..
Gaan de muizen aan dansc
REGEEREN IN BEPAALDE
VOORWAARDEN
AAN ALLE -GROEPEN
SYNDIKALE KRONIEK
Neem daarom, bi) het kleinste voorteeken, bij het
minste gevoel van onbehaaglijkheid, een "WIT KRUISKEN"
a
EUROPA HEEFT KOORTS
De totalitaire as wendt zich naar het Westen
De oorlogsstokers aan het roer
Intusschen verdere machtspolitiek
in Oost-Europa
Onduldbare nazi-druk op de kleine landen
HET VLAAMSCH SOCIALISTISCH TIJDSCHRIFT LEIDING
IS VERSCHENEN. HET BEVAT ANTWOORDEN OP DE VRAGEN
DIE GIJ U DAGELIJKS STELT.
LEIDING GEEFT RICHTING.
LEIDING BEWIJST DAT HET SOCIALISTISCH PLANISME
LEVEND IS, EN HET DE OPLOSSINGEN AAN ONZE MISERIES
BRENGEN KAN.
GIJ MOET EISCHEN VAN UW GROEPEN DAT ER ABONNEMEN
TEN GENOMEN WORDEN, WANT GIJ WILT DE GOEDE RICH
TING VOLGEN.
SCHRIJFT IN OP LEIDING BIJ DEN SOC. BOEKHANDEL DE
VLAM ST. PIETERSNIEUWSTRAAT, 64, GENT.
OP STRAAT,
IN DE TRAM
IN DE MAGAZIJNEN
IN DE CINEMA
Is, als gevolg van zijn kalmeerende, koortsverdrijvende en versterkende hoedanigheden,
het aangewezen geneesmiddel in geval van GRIEP» GRIEP is inderdaad een ziekte
toestand, waarvan de voornaamste kenmerken zijn: hoofdpijn, stramheid, koorts en een
algemeen gevoel van vermoeidheid.
GRIEP. RHEUMATISCHE PIJNEN, HOOFDPIJN,
HET WIT KRUIS TANDPIJN, ZENUWPIJN, PIJNLIJKE MAAND-
VERSCHILLENDE VORMEN
STONDEN, ZENUWINZINKING
DEZELFDE INHOUD
A
DE PR0EFD00S VAN 8 POEDERS
DE DOOS VAN 24 POEDERS
DE FAMILIEDOOS VAJt 48 POEDERS
OE ROKER VAN
24 TABLETTEN i
DE ALUMINIUM ROKER VAN
12 CACHETS 6 F»
IN ALLE APOTHEKEN
LABORATORIA TUYPENS ST. NTKLAAS-WAAS
MEN zal zich nog herinneren,
hoe Mr. Leon Degrelle, vlak
voor de gemeenteverkiezing,
gelegenheid had zisk te wor
den, waardoor hij de kans verkeek, ter
plaats getuige te wezen, trots al de
opgeschroefde bluf welke hij ten over
staan der te verwaahten uitslagen uit-
ventte, van de eminente, klopping
welke 't restje der rexbeweging op
liep.
Vooral in Vlaanderen was zulks
scherp het geval.
Ziehier overigens, wat zijn vroeger
kettingmakkers uit het kamp der
V.N.V.-ers, de aangaande schreven in
«Volk en Staat» van 18-10-1938:
Wat de rexisten betreft, kun
nen zij in Vlaanderen kwalijk op
eenig groot sukses bogen, wel in
tegendeel.
Wat van Vlaa nsoh-nationale
zijde steeds betoogd is geworden:
in de diepe lagen van het Vlaam-
sche volk, bestaat er geen behoefte
aan een beweging zooals het rex-
isme! Dit kan ons niets brengen,
1 het heeft ons niets te leeren.
Ons volk kan geen genoegen
nemen met de agitatorische vaag
heden dezer beweging! De Vla
ming vraagt iets konkreters, iets
dat diahter bij hem staat. Hij
doorschouwt de koo dendanser ij
van Rex, dat eenerzijcLs op België
wedt, en anderzijds Vlaamsche
parolen tracht over te nemen
Om drie redenen geven we diien tekst
weer.
1. Omdat hij onze eigen vooropstel
lingen komt bevestigen; 2. Het ge
schreven is van lieden, die met rex
een geheim akkoord sloten wat tot
een gezamenlijke aktie aanleiding gaf,
3. Te zeggen dat ze bij V.N.V. wat
laat opgestaan zijn, om enkel nu al
deze vaststellingen te doen en niette
genstaande dit in Kamer en Senaat
samen het lustig gezelschap uitmaken,
die bijna altoos gelijkvormig optreedt.
In Vlaanderen noemen ze zulks geer.
koordendanser ij, maar een ellendig
komediespel! En dit is 't vak.
M. Degrelle is teruggekomen! Voor
den man, van wie men zegde, dat hij
Ohantal's wieg zou moeten verkoopen,
omdat hij alles offerde voor Rex. heeft
men een kasteel gereed gemaakt,
waarin Göring en Göbbels, op hun
gemak zouden wezen.
Ziet ge wel dat de komedie uit de
we 'eld niet is?
De führer van Rex, heeft bij zijn
terugkomst een aardig boeltje terug
gevonden. Het direktorium en de heer
Deman, welke tijdens de afwezigheid
van M. Leon, het leiderschap over
nam, schijnen beneden hun taak te
zijn gebleven! En 't is geen klein bier.
De rexbeweging stond immers boven
alles en allen en iedereen! Aan de
andere zijde was alles rot, bedorven
en schadelijk! Ze hadden ergens een
politiek vagevuur, van waaruit onder
alle opzichten Übermenschen kwamen,
welke alle andere redelijke schepsels
Gods in de schaduw stelden.
En zulks was eveneens boerenbedrog
en komedie! H.d dit eens echt moeten
zijn, er is thans niet anders meer over
gebleven. dan de wegstervende tonen
eener ci-kusfanfare.
Dit is geen bewering van ons, maar
door M. Degrelle bevestigd in «Le Pays
Réel» van 15-1-1939.
We lezen o.m. het volgende:
Wanneer de rexisten vadsige
grijnzers zijn, welke hun tijd met
babbelkouserij ve.'beuzelen, hun
lokalen vullen met duizenden ge
meenheden, dit alles zal niets an
ders beduiden, d'an stout- en laag
heden, welke niets goeds zullen
aanbrengen, dien dag na onze over
winning...!
Het wordt tijd, gedaan te ma
ken met al die werldsche feeste
lijkheden, welke dei voorrang
hebben op den arbeid.
Ge zijt van Rex, noch om u
te verzadigen, noch om te dansenl
Onze permanenties zijn noch eet-
noch danszalen! Men ziet afdee-
lingen al hun tijd verspelen aan
't uittrekken van worsten en feest
malen! De afwisseling is de bezig
heid geworden: me: verspeelt we
ken aan deze stommiteiten...
We hebben op onze rekening,
kudden frasenmakers en nietsdoe
ners, welke bij openbare bstoogm-
gen, steeds in onze omgeving te
vinden zijn
Iedereen kent Degrelle genoeg om
te weten, dat zulks neg maar 50
van de waarheid gezegd is! De wijze
waarop hij zijn volgelingen opleidde,
moest onvermijdelijk tot bovenstaande
aanleiding geven.
Zooveel te meer wanneer hij in.zijn
proza zelf gewaagt van zijn Lambeth-
Walk-danse s en specialisten in Tan
go welke brave jonge meisjes het tut
maken in plaats van te propageeren.
Om te besluiten, is Degrelle met zijn
beweging van een eind ver, op het
terrein der ontgoochelingen en desil
lusies aangeland.
Als laatste zwanenzang van zijn
opeenvolgende tegenstrijdigheden, die
eischte hij ten gevolgs der jongste po
litieke gebeurtenissen, de ontbindin=
van 't parlement! En zijn gekozenen
In voornoemd lichaam, kregen al de
kleuren van den regenboog, en beef
den op hun beenen van schrik, wan
neer ze over mogelijkheden van ont
binding hoorden gewagen.
De beng heeft een muis gebaard!
JOS. COOLE.
DINSDAG verleden is de omvorm
de regeering voor het parle
ment verschenen.
Te dezer gelegenheid hee.t
eerste-mdniister Spaak 'heit woord ge
voerd om de politiek van deze regee
ring nader toe te lichten.
Van een nieuw programma was en-
geen sp aak; alleen werd gewezen op
de voortzetting van het vroeger inge
luid regeeerin g she leid
Het wias eerder een 'belichten van de
programmapunten die tot nog toe on
uitgewerkt waren gebleven, en waar
aan thans de volledigste aandacht
dient geschonken te worden.
Niet met een licht gemoed werd er
op gewezen dat de parlementaire werk
zaamheden aan een herziening dienen
onderworpen en heraangepast te vuur
den.
Het werkt altijd prikkelend zulk een
probleem aan te raken, en vooral in
een parlementair midden, in het par
lementsgebouw zelf.
Alhoewel .tot vervelens toe werd her
haald dat zekere hervormingen zich
in deze bedrijvigheid opdringen, toch
is men er nog niet ver op vooruitge
komen. Het wordt gemakkelijker ge
zegd dan uitgevoe d. En ook, weet
men somtijds niet al te best hoe dit
probleem aan te pakken om het in de
goede richting te wijzigen.
De verdiensten zouden er bijgevolg
des te meerder icm zijn, indien de re
geering Spaak er in slagen kon op dit
gebied een merkbare verandering en
tegelijk verbete ing aan te brengen.
Verder schrikte eerstemiinistor Spaak
er niet van terug erop te wijzen dat
een edelmoedige en uiteindelijke po
ging noodzakelijk is om tot de volledi
ge toepassing en uitwerking van de
taalwetben te geraken.
Het moet inderdaad mogelijk zijn
diat eens en vo:r goed een einde wordt
geateüid aan alle twisten op dit gebied.
Een rustige toestand onder taaiop
zicht en een wederzijdsch eerbiedigen
van de beide landstalen, moet bereikt
worden.
De zoo omvangrijke administratieve
hervorming waaraan nu reeds belang
rijke studies werden gewijd, moet een
begin kennen en met kans op welsla
gen doorgevoerd wo den.
Hiertoe zal het noodig zijn dat som
mige belanghebbenden en betrokke
nen een inspanning doen op zich
zelf, en in niets de doordirijvinig 'van
deze herroirming in den weg komen te
staan.
Ook de budgetaire vraagstukken
moeten ten spsedigste him beslag krij
gen en uit de voeten worden geruimd.
Doo - het voeren van een voorzichti
ge en doordachte, maar ook meteen
doordrijvende p:litiek moet er spoe
dig bot gezonde oplossingen kunnen
geraakt worden.
Daarom blijft het vraagstuk van de
bijzondere machten gehandhaafd.
Ofschoon men weet dat zulke
machtstoekenning van geen leien dakje
zal loopen, heeft niettemin Eerste-
minister Spaak er nadi.uk i:p gelegd.
Verder wordt een regeling van liet
kumul-probleem onder het oog geno
men en de politiek van landlbouwbe-
sohenmimg in het oog gehouden.
Maar het belangrijkscte in de te-
geanwooirdlije toestanden blijft aeker
wel het ekónomisch v aagstuk.
Niet Hinder reden dringt dit beang
stigend vraagstuk zich aan onze aan
dacht op, en moet alles in het werk
worden gesteld om de moeilijkheden
te boven te komen.
Struktuuriiervormingen mogen niet
langer een doode letter blijven.
Een aanpassing van de konjunktuur
d'ingt zich onverwijld op. Ook een
onderzoek aangaande onze voort-
brengstmogelijkheden.
Heraanpassing en heropleiding voor
en van de werkloozen mag geen o: gen-
blik nog van uitvoering verdaagd wor
den.
De getroffen en ontwrichtte nijver
heden moeten, groep per groep, her-
opgebeurd en nieuw leven ingepompt
worden. Studies daarvan gemaakt of
nog te maken moeten toelaten de noo-
dige oplossingen eraan te brengen.
Maar de Kamer moet het willen be
grijpen en medehelpen. Alleszins ertoe
bijdragen opdat niet teveel en gestadig
de aandacht van de dringende vraag
stukken wordt afgeleid.
Spoedig de begro: tingen afhande
len, teneinde dein noodïgen tijd aan an
dere en nuttiger zaken te kunnen be
steden.
Dit is ook het verlangen van het
volk, dat wil regeerd worden op een
behoorlijke, afdoende en v.ucthbdra/-
gende wijze. En dat vooral er.ip aaa>
dringt dat men het arbeid bezorge.
In aansluiting met de vroegere afge
legde regeeringsverklaring, blijft de
voornaamste van de cegeering Doen
werken.
Maar het is nfet voldoende het ba
zeggen, het moet uitgevoerd worden.
Welnu om het doeltreffend uit te
vieren is het noodig dat eenieder meê-
helpe.
En hier vooral komt het op aan. te
kunnen op eenieders medewerking re
kenen om het beoogde doel te be ei-
ken.
Welnu, om dit ten uitvoer te kun
nen brengen is het noodig dat het
aan de regeering toegelaten wordt in.
normale voorwaarden haar beleid uit
te voeren.
Dit is niet altijd het geval; en maar
al te dikwijls wordt een reigee ing
moeilijkheden in den weg gelegd, veel
eer d'an vooruitgeholpen.
Dat is de groote hinderpaal van de
regeering, en die medebrengt dat zoo
veel .goede inzichten niet tot hun recht
komen, maar verijdeld worden.
Het volk em het land zijn met zulke
politieke knoeie ijen niet gebaat; en
juist daarom is het noodig dat daar
aan een einde wordt gesteld.
Indien men hebben wil dat er wer
kelijk geregeerd wordt, dan moet men
de regeering in de vereischte voor
waarden laten we ken ,cm te regeeren.
Vooral de demokratisohe partijen en
flrakties die iin het parlement zetelen
moeten ertoe bijdragen dat de regee
ring in de gelegenheid wordt gesteld
haar orabworpein programma uó/t te
werken.
Moest dit niet het geval zijn. dan
wordt heden en morgen alle demofcra/-
tisch regeeringsbeleid icnmogelijk ee-
maakt, en wordt het volk met de ge
broken potten wandelen gezonden.
Het zou zeker erg te betreuren 'fijn
moest bij gemis aan helder door
zicht het zoover komen. Vooreerst
z.u dit het bewijs leveren van gemis
aan helder doorzicht bij alle demokra-
ten. En vervolgens, zou dit t oef in de
kaart spelen zijn van het reaktionnair
en fascistisch element.
Gezien het groote gevaar daaraan
verbonden, durven wij nog hopen op
gezond cordeelen en venstandig optre
den vaniwege al dezen die er het belang
van inzien dat ons volk en ons land
ve der in een demokratischen zin ge
regeerd blijven.
Deze waarschuwende stem aanvaar
den is ertoe bijdragen dat de vereisch
te voorwaarden worden geschapen
waarin het de regeering mogelijk moet
zijn naar demok- atische opvatting te
regeeren.
Doen wij dus een inspanning in de
zen zin.
J. DE OQNINCK.
2 - Voor Allen - 29 Jan. 1939
Elk verraad tegenover de principes van elementaire eerlijkheid en recht
vaardigheid keert zich doorgaans na enkelen tijd tegenover degenen die het
hebben bedreven. Dit geldt zoowel voor den enkeling als voor de internationale
gemeenschappen. In dit verband zullen de Westersche demokratieën eerlang
de rekening te betalen krijgen voor de schandelijke houding die zij sedert den
fascistischen opstand in Spanje ten overstaan van de wettelijke republikeinsche
regeering hebben aangenomen. Het was onder het voorwendsel den Europee-
schen vrede te handhaven, dat zij weigerden aan deze wettelijke regeering
wapens en middelen te leveren om zich tegen de rebellen te verdedigen en dat
zij onder het mom van een ellendige niet-inmengingskommissie de Duitschers
en de Italianen toelieten zich in Spanje vast te nestelen. Het verloop der
huidige gebeurtenissen bewijst thans hoe falikant deze oneerlijke spekulatie
is uitgeloopen en hoe het verraad tegenover het Spaansche volk veeleer dit
algemeen Europeesch konflikt heeft bevorderd.
Waarom het loochenen De toestand van de republikeinen in Katalonië
wordt hachelijk. Franco heeft Barcelona in zijn greep. De beslissende over-
toinning van den rebellengeneraal, een eerste stap naar het einde van den
ontzettenden burgeroorlog in Spanje Misschien. Maar in alle geval het
signaal van een nieuwen kamp, waarbij ongetwijfeld gansch Europa zal be
trokken zijn.
Mussolini heeft toch plechtig beloofd geen territoriale oogmerken in Spanje
na te jagen en na de zegepraal van Franco zijn troepen te repatrieeren, zullen
de realisten genre-Chamberlain beloeren. Dat zal misschien gebeuren. maar
eerst nadat het werkelijke doel is bereikt, dat van meet af aan achter deze
bloedige Spaansche tragedie was verborgen de omsingeling van Frankrijk, de
kontrole van de zeevaartroutes in de Middellandsche Zee. De hoofdvereischten
om hetzij door chantage hetzij door strategische voordeelen bij een konflikt,
aan de Westersche demokratieëQ grondgebied, financieele tegemoetkomingen
en koloniale bezittingen af te persen.
Het Italiaansch fascisme doet overigens niet de minste inspanning om
thans nog deze inzichten te verbergen. Wat Hitier betreft, de kansen zijn zoo
verlokkend dat hij thans ook de oogen naar het Westen en in het bijzonder
naar de Middellandsche Zee heeft gericht. Hij ziet er immers de gelegenheid
tot een dubbele operatie 1zijn schuld van dankbaarheid betalen aan een
handlanger die hem bij zijn avonturen in Midden-Europq heeft geholpen en
die hem in de toekomst nog helpen moet; 2) door druk en bedreigingen aan
koloniën te geraken.
De jongste gebeurtenissen in het Derde Rijk bewijzen
ons dat de vrees voor een avontuur niet denkbeeldig is. In
verband hiermede is het aan den dijk zetten van Dr.
Schacht bijzonder beteekenisvolDe gewezen ekonomische
en financieele diktator van Duitschland was immeri een
der schaarsche gematigden die de ekonomische noodpro-
blemen in zijn land ondanks alles nog door internationale
koöperatie wilde oplossen. Bewijs daarvan zijn jongste en
zijn laatste onderhandelingen met de Engelsclie financie-
middens, die klaarblijkelijk zijn spaak geloopen tengevolge
van de overdreven Duitsche pretenties en het gebrek aan
voldoende waarborgen.
Graaf Ciano Gansch de Duitsche ekonomie zal thans op het oor-
logsavontuur rechtstreeks worden afgestemd. Kenschetsend
is hierbij nog het feit dat tezelfdertijd een maatregel werd uitgevaardigd waar
bij de zwarte en de bruine milities in het geregeld leger worden geschakeld
en de militaire voorbereiding van de Duitsche jeugd verscherpt.
Denk nu maar niet dat de zwenking van de Duitsche
machtsbegeerten naar het Westen den drang naar het
Oosten heeft verzwakt. Integendeel schijnt Hitier er haast
bij te zetten de Oost-Europeesche staten onder zijn voogdij
schap te brengen. Zeer begrijpelijk trouwens waar, bij een
eventueelen oorlog in het Westen, Duitschland zal willen
gebruik maken van de reserves aan grondstoffen en levens
middelen die het Oosten hem biedt.
Ijverig bijgestaan door graaf Ciano, die men de com-
Dr. Schacht mis-voyageur van de as Rome-Berlijn zou kunnen noemen,
heeft de Führer dan ook zijn diplomatieken druk op Hon
garije en Tsjechoslowakije verdubbeld. In dit verband zou er zelfs sprake zijn
dat Praag tot het anti-Kominternpakt zou toetreden en zijn politieke akkoor
den met Frankrijk en Rusland zou opzeggen.
Intusschentijd wordt thans ook Zuid-Slavië met aandrang bewerkt, wat
er op duidt dat de diktatoren het inzicht koesteren he laatste bolwerk van de
Balkan-Entente af te takelen, die tot dusver aan de betrokken mogendheden
een zekeren graad van zelfstandigheid ten overstaan van de Europeesche groot
machten had, verzekerd.
Middelerwijl ontwikkelt zich in het Derde Rijk een brutaal chantage-offen-
sief tegenover de kleine buurstaten.
Zwitserland staat thans volop in het brandpunt van een Duitsche pers
hetze waarbij wordt geëischt dat zelfs de objektieve kritiek tegenover het nazi
regime uit de kolommen van de Zwitsersche bladen wordt geweerd.
Nederland heeft ook zijn deel gekregen in de Duitsche bedreigingen in
verband met een kwajongensstreek, waarbij o.m ook de, ruiten van een nazi
vertegenwoordiger in Nederland zijn stuk geraakt.
En zelfs België is er niet aan ontsnapt en wordt er in heftige taal van
beschuldigd zijn neutraliteitspolitiek te hebben verkracht door het wegbrengen
van goudvoorraden naar Engeland en de V.S.
Het ligt er vingerdik op, dat dit allemaal slechts een jacht beteekent naar
voorwendsels om in voorkomend geval nieuwe machtsgrepen te verrechtvaar
digen.
Zoo leeft 'Europa thans weer beklemd onder de bedreiging van nieuwe
Septemberdagen. En het is weer met angst dat millioenen menschen den dag
van 30 Januari e.k. tegemoet èien, den dag waarop het orakel van Berchtes-
gaden zal spreken, den dag waarop één man aan de wereld zal bekend maken
of hij beslist heeft over den oorlog of vrede.
In dit vooruitzicht schijnen de financieele kringen maar weinig optimistisch
gestemd, wat blijkt uit de scherpe daling op de effekten-beurzen waar de onont
warbare ekonomische en financieele nood in de diktatuurlanden als de motor
van een wanhoopsavontuur 'wordt vooruitgezet.
ALBERT BIJTEBIER, sekretaris
van de Brusselsche federatie van
de B. W. P., publiceerde in het
eerste nummer van «Leiding»,
het nieuw Vlaamsch socialistisch tijd
schrift, een artikel over de propaganda
in de Vlaamsche buitengemeenten
rond Brussel. Hij heeft het over de
noodzakelijkheid de socialistische pro
paganda aan te passen bij de groote
verscheidenheid in de samenstelling
der bevolking van het arrondissement
Brussel, ondermeer van het standpunt
uit van de taal.
Dit arrondissement bestaat uit de
tweetalige Brusselsche agglomeratie,
met zoowat 900.000 inwoners, en uit
den kring der Vlaamsche buitenge
meenten, die samen ongeveer 400.000
inwoners tellen. Methodes die uitste
kende uitslagen opleveren in de ne
gentien gemeenten van Groot-Brussel,
zij daarom nog niet geschikt voor de
buitengemeenten. En in deze laatste,
Is de geestesgesteldheid soms zeer ver
schillend. In het Vilvoordsche, bestaat
een andere mentaliteit dan in l Zen-
nevallei. Het Payottenland is moeilijk
te vergelijken met de streek rond Ter-
vuren, in het Oosten. En nochtans
wordt in al deze gewesten van den
Vlaamschen kring rond Groot-Brussel
dezelfde taal gesproken.
De moeilijkheden, die onze Brussel
sche kameraden bij hun propaganda
ondervinden, spruiten dus niet slechts
voort uit het talenverschil. Zij houden
ook verband met de vele verschillen
in de samenstelling van de bevolking,
in de ekonomische struktuur en in den
aard van de beroepen, die door de ar
beiders worden uitgeoefend.
In Groot-Brussel, vindt men vaklie
den. die de voortzetters zijn van de
traditie der oude ambachten, bene
vens in de Marollen, namelijk
lompenproletariaat en ongeschoolde
arbeiders. Het Payottenland levert ve
le mijnwerkers aan het bekken van
het Centrum. In het Vilvoordsche,
vinden de fabrieken een uitgebreide
arbeidskracht. De Zennevallei levert
vooral metaalbewerkers en textielar
beiders...
Laten wij deze opsomming niet voort
zetten. Wij hebben trouwens het voor
nemen later terug te komen op de
sociale komplexiteit van het arrondis
sement Brussel, en daarbij aan te too-
nen dat dit, wegens zijn groote aan
trekkingskracht, de belangstelling
waardig is van onze kameraden der
andere arrondissementen. Dit arron
dissement, dat ekonomisch feftelijk tot
Clabecq, in Waalsch Brabant, reikt,
biedt in zekeren zin een verkleind
beeld van heel het sociaal en ekono
misch België.
Voor ditmaal, wenschen wij er ons
bij te beperken vast te stellen dat onze
Brusselsche organisaties niet slechts
moeten beschikken over Vlaamsch- en
Franschsprekende propagandisten
maar ook over werkers die een vol
doende inzicht hebben in de groote
verscheidenheid, welke tot uiting komt
in de mentaliteit van de bewoners der
verschillende gewesten van het arron
dissement.
Het is, wegens die groote verschei
denheid en om een aantal andere re
denen nog, niet gemakkelijk propa
gandist te zijn in het Brusselsche.
Op een paar uitzonderingen na,
nochtans, hebben onze vakbonden
want wij wenschen ons liever speciaal
op het standpunt der vakbeweging te
plaatsen nog niet ingezien in welke
richting zij hun pogingen moeten aan
wenden.
Dat komt omdat de industrialisatie
van de buitengemeenten een betrekke
lijk jong verschijnsel is, evenals het
dagelij ksch heen- en terugreizen van
tienduizenden Vlaamsche dorpsbewo
ners, die door de Brusselsche onder
nemingen worden aangetrokken.
Dertig jaar geleden, kwamen de ar
beiders uit de buitengemeenten, die
in de Brusselsche agglomeratie werk
ten, zoo spoedig mogelijk na hun aan
werving in deze agglomeratie wonen.
Dat is nu niet meer het geval, dank zij
de snelle en goedkoope verkeersmoge-
lijkheden en het duurder worden van
de woongelegenheden in het centrum,
dat steeds meer wordt ingenomen door
warenhuizen. kantoorgebouwen en
handelsfirma's.
De Brusselsche bedrijven trekken
een steeds toenemend aantal arbei
ders aan, want het bedrijfsleven ont
wikkelt zich in een snpl tempo. Maar
anderzijds stelt men vast dat de arbei
dersklasse het centrum van het ar
rondissement niet meer bewoont, en
zich verpreidt binnen een steeds wij
der wordenden kring rond Groot-Brus
sel.
De fabrieksarbeider van Schepdaal
of Grimbergen, die te Brussel werkt,
blijft in zijn huisje op den buiten
wonen. Het gebeurt zelfs niet zelden
dat rasechte Brusselsche vaklieden
uitwijken naar een tuindorp of zich
een huisje aanschaffen in een buiten
gemeente, wat tenslotte nog goedkoo-
per uitvalt dan een drietal kamers
te betrekken in een flatwoning van
de stad.
De vroegere landbouwgemeenten
van den Vlaamschen kring rond Brus
sel zijn reservaten van arbeidskracht
geworden voor het bedrijfsleven in en
om de hoofdstad, dat in volle ontwik
keling verkeert.
Onze vakbeweging moet zich daar
bij aanpassen. De Brusselsche syndi-
katen hebben jarenlang hun inspan
ningen gericht op de arbeidersklasse
van Groot-Brussel. Hun struktuur is
daardoor te centralistisch geworden.
Er moet nu meer naar buiten worden
gewerkt. Er moet naar de arbeiders
van de buitengemeenten worden ge
gaan. Als dezen hun werkplaats of
fabriek hebben verlaten, zullen zij niet
naar Brussel terugkeeren, om er een
vergadering in het Volkshvs bij te
wonen. Zij moeten door de syndikale
propagandisten in hun dorpen en ge
meenten wonden opgezocht.
Rommens, de nieuwe en jonge sfkre-
taris van de Brusselsche federatie van
vakbonden, die een Vlaming is, heeft
duidelijk ingezien welke de nieuwe
vereischten zijn van de syndikale pro
paganda in het arrondissement Brus
sel. Samen met enkele kameraden, die
ook zin hebben voor deze vereischten,
richt hij zijn inspanningen op een
zekere decentralisatie in de propagan
da, door de inrichting van plaatselijke
en gewestelijke intersyndikale komi-
teiten en het organiseeren van kur-
sussen voor propagandisten, waarvan
de eerste Zondag j.l. in de Zennevallei
is aangevangen.
Natuurlijk moet de propaganda in
het Brusselsche, gezien de evolutie die
wij hebben geschetst, steeds meer in
het Vlaamsch worden gevoerd. Als wij
dit schrijven, gaan wij niet van
Vlaamsche gevoels- of Imperialistische
overwegingen uit.
Wij hebben alleen het belang van
onze vakbeweging op het oog. Voor
deze laatste zijn nog hëel wat moge
lijkheden weggelegd, als met de nood
zakelijkheid van de propaganda onder
de Vlamingen rekening wordt gehou
den.
En dit geldt niet alleen voor het
Brusselsche, maar ook voor het Luik-
sche, waar dagelijks tienduizenden
Limburgers gaan werken, en voor de
mijnbekkens van Henegouwen, waar
duizenden arbeiders uit de Dender
vallei en het Payottenland hun brood
verdienen.
Wij richten ons niet tot de Vla
mingen met het klassieke Vlamingen,
let op uw zaak
OSCAR DE SWAEF.
