MOEST IK MEESTER
ZIJN VAN HET
HEELAL...
0,50 fr. - Nr, 41 - 5 Jaar socialistisch weekblad voor vlaamsch belgie
ZONDAG 5 FEBRUARI 1939
■■Bi
Kinderen sterven van koude en honger langsheen de wegen van Katalonië
HelptRedt die onschuldige slachtoffertjes van het moordend fascisme.
De B. W. P. neemt weer 450 Spaansche kinderen. - Steunt ons werk.
Geeft u aan om een Spaansch kindje een onderkomen te verschaffen.
KAMERADEN s WEER EEN
GROOTE INSPANNING
NIEUWE HULP VOOR
DE SPAANSCHE
REPUBLIEK!
Uitgave
Met den verrekijker
Laat u opschrijven bij den sekretaris A. DE BLOCK,
Volkshuis, Emile Vanderveldeplaats, Brussel
De Fraternelles
roeren
Het geval Martens
Een kiesmaneuver
Socialisme brengt
rechtvaardigheid
De windblaas van
Bouillon bij den
koning
Zouden zij toch
durven
KLDAIiTIL EN ADMINISTRATIE
St-Pietersnieuwstr. 64 Gent
Telefoon 1 5 7 4 0 (4 HJiien)
ABONNEMENTSPRIJZEN
l Jaar 23.00 fr.
6 maanden 12,00 fr.
3 maanden 6,30 fr.
Postcheck Bet Licht Gent: 56733
■y-y-i
GEZAG!
DE atmosfeer van spanning:, die doorgaans vóór elke
boodschap van Hitier wordt geschapen, verdoezelt
gewoonlijk de omstangdigheden en het milieu waarin
deze rede uitgesproken wordt. Op zichzelf is het
nochtans interessant eens na te gaan tot welke
belachelijke parodie de bijeenkomst van een nazi-rijksdag is
ontaard. Gelukkig nog dat de vergadering doorgaat in het
Kroll-theater...
Denk maar even aan het verloop van de zitting van Maan
dag j.l. Een rekord van wetgevende efficiency De rijksdag
wordt voor geopend verklaard door maarschalk Göring. Hij
kondigt dadelijk de verlenging tot 1943 aan van het beruchte
vierjarenplan en vraagt aan de vergadering dezen maatregel
goed te keuren. Al de afgevaardigden springen als één man
recht. De verlenging is aangenomen bij eenparigheid.
Over het lot en de toekomst van 80 millioen Duitschers is
aldus beslist schrijft terecht L'Avant Gardezonder het
minste onderzoek en diskussie over de bijzonderheden van dit
plan dat buitengewoon ernstige problemen op den voorgrond
brengt verscherping der autarkie, wisselkontrole, 60-urige
werkweek, voedings- en bevoorradingspolitiek, bewapening, enz.
Wat een hemelsbreed verschil toch met de tijdroovende
debatten in een parlement wat een tegenstelling met de
traagheid in de aktie van onze demokratische staatsinstellin
gen.
Wij laten het aan het gezond verstand van den lezer over
de twee regimes te konfronteeren.
Van onzen kant kunnen of mogen mij intusschen niet blind
blijven voor de gebreken die het parlementarisme is sommige
vormen van zijn werking kenmerken, noch voor de dringende
aanpassingen waaraan het moet onderworpen worden indien
men werkelijk het demokratisch regime vrijwaren wil.
Laat het ons maar eerlijk erkennen en de moeilijkheden
die gedurende maanden alle praktisch werk aan de eerste
regeering Spaak onmogelijk hebben gemaakt bewijzen het
duidelijk ons bewind lijdt aan een KRISIS VAN GEZAG.
Zoo komt de man uit de straatniet zelden voor de
verrassende vaststelling te staan dat wetten die voor jaren
werden gestemd en ingevoerd niet eens worden toegepast ofwel
dat zij straffeloos worden ontdoken en gesaboteerd. Daar hebt
gij de voorbeelden van de wetten op de spelen, van de alkohol-
wet. waarbij de overtreders veeleer aangemoedigd worden dan
beteugeld. Daar hebt gij vooral de schandelijk sabotage van de
taalwetten waardoor sommige kortzichtige kringen zelfs de
eenheid van het land in het gedrang brengen, zooniet extre
mistische bewegingen aanmoedigen en bevorderen.
Niet te verwonderen dan ook dat na jaren diskussies dezelfde
vraagstukken steeds weer opnieuw op liet parlementair getouw
verschijnen en de openbare opinie blijven beroeren.
Wij denken hierbij aan het geval Martens dat na de debat
ten op de taalregeling en de Vlaamsche rechten, na de oplossing
van de amnestiekwestie, thans weer gansch de Vlaamsche
kwestie lieroproept.
Gij kent wellicht den grond van de zaak. Dr. Martens, een
geamnestieerde voor aktivisme tijdens den oorlog, werd tot lid
van de Vlaamsche akademie voor Geneeskunde benoemd, waarbij
uitsluitend zijn wetenschappelijke verdiensten in acht werden
genomen. Een tiental leiders van Franskiljonsche oudstrijders
hebben gemeend hun veto te moeten stellen tegenover deze
aanstelling. Er werd straatrumoer georganiseerd bij de plechtige
opening van de Akademie, ofschoon het staatshoofd er persoon
lijk tegenwoordig was; er werden ook straatdemonstraties aan
gekondigd voor het oogenblik dat in het parlement over het
geval zou geïnterpelleerd worden.
Wat meer is. Intussclientijd hadden besprekingen plaats
tusschen den eerstê-mihistér en de hetzë-stokers. Wij weten niet
of die besprekingen den vorm hebben aangenomen van ONDER
HANDELINGEN. Wij denken veeleer van niet. En het is precies
op dat gebied dat wij Spaak en zijn regeering een welgemeende
doch ernstige waarschuwing toerichten.
De uitvoerende macht moet de haar in geweten en in volle
verantwoordelijkheid genomen besluiten doen eerbieidgen DOOR
IEDEREEN. Het moet uit zijn met de onvruchtbare marchan-
dages die slechts de moeilijkheden verplaatsen of verdagen. De
eerste regeering Spaak had ongelijk zich ten overstaan van het
Comité Industrie! te verlagen tot een spel van bod en opbod in
verband met de wet op de verplichte verzekering tegen werk
loosheid. De huidige regeering heef thans volkomen gelijk, om
te weigeren terug te komen op de benoeming van Dr. Martens
onder den druk van lawaai en chantage.
GEZAG is een eerste en onontbeerlijke vereischte om doel
matig te regeeren. Geen twijfel dat in de komende weken de
regeering nog dikwijls op haar gezag zal moeten beroep doen
om in het raam van de aangekondigde herstelpolitiek, maat
regelen te treffen die, ofschoon ten dienste van het algemeen
belang, wellicht de voorrechten van enkelen zullen aantasten.
Daarom zeggen wij tot Spaak Gaat onverstoord met kloe
ken stap uw weg. Laat u niet afleiden door maneuvers. Zeg
beslist NEENals het moet. Gedenk de lessen u door uw
vorig bewind verschaft. D-
WAT aan deze zaak omvang en
scherpt,e heeft gegeven Is de
onduldbare bemoeiing van
de Fraternelles en andere
patriotieke oud-strijdersbonden. Die
hebben zelfs gedreigd met straatwoe
lingen. Liberalen als Hymans en
Napoleon Devèze hebben nog eens
Hun «hobby» (stokpaardje) beste
gen en gaven eens te meer lucht
aan hun bekrompen haat tegen alles
wat Vlaamsch is.
We zeggen «bekrompen haat»,
want door hun hetze hebben zij, te
gen hun wil in, aan de separatisten
van het nazigezind Vee-enVee weeral
wat wind in de anders zoo slappe
reilen gegeven.
Voor Dr. Martens groeide deze
hetze natuurlijk uit tot een onver
hoopte machtige reklame
VERLEDEN week trachtten
de Brusselsche boulevardbladen
wat leven te brengen in hun
brouwerij met het geval Imia-
nitof. Dat zij daarbij overdrijven
ligt in hun aard. Dergelijke pers
leeft van de zucht naar «schan
daaltjes» en... van de bedekte toe
lage van machtige financieele groe
pen.
Nu hebben zij een ander been om
aan te knagen. Het zijn vooral de
liberalen die de laatste «politieke
schlager», namelijk het geval Mar
tens, te baat nemen om ons eens te
meer te vergasten op een lryper-pa-
triotieke komedie en parlementair
sportvertoon.
Wat is de kern van deze zaak
Dr. Martens is een gekend genees
kundige, maar werd als aktivist des
tijds ter' dood veroordeeld en nader
hand geamnestieerd. Sedertdien
heeft hij zich niet meer ingelaten
met politiek en wijdt hij zich, met
groot sukses, aan zijn wetenschap.
Als befaamd geneesheer telt hij on
der zijn klienteel tal van begoede
Vlamingen, maar eveneens tal van
personaliteiten uit het Brusselsche
en uit Wallonië. Zijn.faam gaat tot
ver over de grenzen.
Daarvoor werd hij dan ook door
een kommissie samengesteld uit
personaliteiten uit de geneeskundige
wereld en leden van de Vlaamsche
Akademie, voorgedragen om deel uit
te maken van de pas gestichte
Vlaamsche Akademie voor Genees
kunde.
Dat besluit is zeer vijandig opge
nomen in sommige Gentsche dok
torsmiddens, wij bedoelen bij dat
deel van de vroegere franskiljonsche
kliek.
MAAR de liberalen hebben iets
anders op het oog.
Zij denken aan de verkie
zingen die naderen en nemen
de parlementaire debatten als inzet
voor hun strijd.
De liberale partij groepeert in
hoofdzaak haar kiezers in het Brus
selsche en in het Waalsch gedeelte
van het land. Tal van menschen zijn
nog mee te sleepen met dergelijke
politieke relletjes en zien niet verder
dan hun neus lang is. Daarmee ho
pen de liberalen uit de gelederen
van de socialistische en de katholie
ke partijen wat stemmen te kunnen
visschen.
Met den toestand van hun Vlaam
sche liberale partijgenooten hebben
de heeren Hymans, Devèze en kon
soorten zich steeds weinig bekom
merd. Daarenboven beteekent de li
beralen partij niet veel in het Vlaam
sche land.
Het is meer dan duidelijk dat de
zaak Martens door de liberalen wordt
uitgebuit als kiesmaneuver.
WE meenen onze korte kant-
teekening bij het geval
Martens te kunnen eindigen
met twee opmerkingen.
Volgens ons konden er natuurlijk
nog andere zeer verdienstelijke
Vlaamsche doktoren, die niet aan
aktivisme hebben gedaan, in aan
merking komen voor een benoeming
bij de Akademie.
Maar wij dienen rekening te hou
den dat Dr. Martens geniet van de
amnestie en tevens een loyauteits-
verklaring aflegde die strookt met
zijn houding. Daarom is het dom
vanwege de oud-strijdersbonden en
Fraternelles en vooral vanwege de
liberalen om dit geval op te drijven
tot een staatskwestie.
Op te merken valt ook dat het de
socialistische partij is, met pgt.
Spaak als eerste-ministerdie in alle
domeinen met de daad streeft naar
gerechtigheid voor de Vlamingen en
naar de verzoening van beide lands-
deelen.
Dat is het beste bewijs dat alleen
het socialisme Vlaanderen vrij en
gelijkberechtigd kan maken.
ONZE lezers zullen verwonderd
opgekeken hebben als zij en
kele dagen geleden langs de
pers vernamen dat Zijn Hoog
heid Leon Degrelle, ofte mirake
lenfabrikant van Bouillon, een
bezoek heeft afgelegd Dij den koning.
De opstelling van het bericht deed
vermoeden dat zijn bezoek in betrek
king stond met de straf die hij op
liep voor beleediging aan een mi
nister.
Denk eens na cirka 15 millioen
te hebben verbrast bij een monster-
Bamumreklame en na tal van staats
burgers te hebben aangetast in hun
eer heeft ons kaste-gerecht het toch
aangedurfd de rexistische «führer»
te bestraffen met enkele weken ge
vangenis
Neen dat is te veel voor den man
die zijn land ging bespuwen van uit
den radio-uitzendingspost te Turijn
en geheimzinnige retraites deed naar
Berlijn. Over dergelijke mishande
ling zal hij vast en zeker beklag
gedaan hebben bij de voor hem zeer
vriendelijke gastheeren Hitier en
Mussolini.
Maar in zijn blad vernemen wij
dat hij, geen genade heeft gevraagd
Ran den koning. Hij vergeet daarbij
te melden wat dan wel het onder
werp was van zijn bezoek aan het
hof. De openbare meening zou daar
in ieder geval wat duidelijker willen
over ingelicht zijn.
In elk geval valt aan den misluk
ten diktator veel eer te beurt l
Is dat weeral een ingeving van
sommige reaktionnaire raadgevers
waarvan het wemelt in de omgeving
van onzen koning
Als Leon Degrelle wordt ontvan
gen bij den koning, waarom zouden
de andere «führerkéns» zooals een
Joris van Severen van Dinaso,
Hoornaart van het Legioen, Goos-
sens van de pasgestichte nazi-suc
cursale daarvoor niet in aanmerking
komen om voorloopig nog te zwij
gen van Staf de Clercq, Ruwaert ar
iër Vlamingen en gangmaker van
tden Belgiek kapoet»
Voor Degrelle is deze gevangenis
straf toch een vervelende historie.
De sukkelaar komt pas van een lan
ge vakantie aan de Cóte d'Azur,
waar hij verliefd geraakt is op den
blauwen hemel en op het «zalig-
nietsdoen», en men zou hem als een
vulgaire plebeeër achter slot en
grendel durven draaien
Neen, dat is te sterk
ER schijnt roering te komen on
der de kristen-demokraten, door
het feit dat de reaktionnaire
vleugel van het katholiek
blok zich niet stoort aan den
partij tucht, door op zijn eigen hand
aan politiek te doen. Diensvolgens
voelen de kristen demokraten zich
als het vijfde wiel aan den wagen.
Wij hebben immers nooit anders
beweerd De formule van de ka
tholieke partijorganisatie, waarbij
reaktionnairen en demokraten in
hetzelfde schuitje varen, bestuurd
door reaktionnaire kapiteins, kan
niet anders dan tegen de kristen-
demokraten in -het bijzonder en te
gen de demokratie in het algemeen,
uitvallen.
In België staan wij voor den ab-
normalen toestand dat er in het kie
zerskorps en onder de gekozenen een
demokratische meerderheid bestaat.
Alleen door het feit dat de kris
ten-demokraten zich verbonden heb
ben met de reaktionnaire katholie
ken was van aard om elk sterk door
gedreven demokratische bewindsvoe
ring te verhinderen.
Laat ons nu hopen dat de kristen-
demokr» ten waarlijk als politieke
groep onafhankelijk zullen worden
van de reaktionnairen.
Dat kan een belangrijk keerpunt
worden in de verhoudingen van de
politieke en sociale machten in
België.
Voorloopig zullen we ons toch niet
te veel illusies maken maar toezien
naar wat de kristen-demokratische
leiders in feite zullen doen.
Het kan ook goed gebeuren dat
deze zet van de kristen-demokraten
slechts beoogt de reaktionnairen wat
te kalmeeren. Of dat helpen zal ge-
looven we niet.
Wie op sensa-
tie belust
is heeft tegen
woordig geen
reden van kla
gen.
Niet alleen voor
den lezer, die er
op uit is van de
eene katastroof
in de andere te worden meege
sleurd (in zijn verbeelding
ratuurlijk)maar ook voor den
redaktiesekretaris is het een gul
den tijd (bij manier van spre
ken).
De vent moet niet eens zijn
kop in twee denken om ronkende
titels te vinden, zooals het vroe
ger 't geval was in den komkom
mertijd.
Men mag trouwens gerust zeg
gen, dat die fameuze komkom
mertijd, waarin de sensatie ons
slechts druppelsgewijze werd
toegediend, definitief tot het ver
leden behoort.
Zand erover.
Den dag van vandaag komt de
sensatie op onzen kop neer met
de regelmaat en de hevigheid
van een mechanischen plet
hamer. En de lezer moet wel een
stevig zenuwsysteem bezitten om
er niet onder te bezwijken.
't Is waar ook dat alles ten
slotte een kwestie van gewoonte
is.
Zelfs de redevoeringen van
Hitier gaat men op den duur slik
ken, zonder maagkrampen op te
deen.
Mij schijnt het althans dat de
overvloed aan sensatie tenslotte
het gevoelspotentieel gaat af
stompen. 't Zou me geen zier
verwonderen moesten er lezers
zijn, die bij de lektuur van de
berichten over de verschrikke
lijke aardbevingsramp in Chili,
instinctmatig de bemerking heb
ben gemaakt: *Ja, 't is inderdaad
heel erg, maar Chili is zoo ver...
en we hebben reeds meer dan
genoeg met 't onzë!»... en die
verder hun blad rustig hebben
opgevouwen.
Voor den philosoof, die de ge
beurtenissen van een algemeener
standpunt dan dit der sensatie
beschouwt, bevat de Chileensehe
ramp echter veel stof tot naden
ken.
En ik ben het b.v. roerend mens
met dien Franschen kroniek
schrijver, die onlangs het vol
gende neerpende:
Moest ik de Meester van het
Heelal zijn, dan zou ik niet aan
de onschuldige bevolking der
Zuid - Amerikaansche republiek
zulke tragische vingerwijzing ge
geven hebben. Het is niet het
ndes-gebergte dat ik in be
weging zou gebracht hebben,
maar een bepaalden heuvel,
daar ergens in de Beiersche Alpen
of de grondvesten van een zeker
Romeinsch paleis waar een man
schuilt, die zich als God laat
aanbidden en in staat is om eens
of morgen een andere ramp te
ontketenenveel verschrikkelijker
dan alles wat we tothiertoe ge
iend hebben.-»
Dit standpunt is misschien
tamelijk oneerbiedig, ondiploma
tisch en alles wat ge verder maar
wilt, doch ik ben ervan overtuigd
dat ge in uw binnenste 't zelfde
denkt.
PIER MOEIAL
