2
EEN NATIONALE REGEERING
VOOR EEN NATIONALE TAAK
AAN ONZE LEZERS
POLITIEK PANORAMA
LET OP UW WOORDEN
DE OROOTE LEUGEN
Allemachtig, wij liggen hier nog maar pas en daar zijn er alweer!...
BELGIE DE WE EEN VAN
DEN OORLOG BESPAREN
ZONDAG 10 SEPTEMBER 1939
HOUDEN WIJ HET
HART WARM VOOR
VRIJHEID EN
DEMOKRAT IE
Uitgave
Alle
diktatorsknechten
moet het zwijgen
opgelegd worden
De strijd voor den
vrede en de demokra
tie gaat verder
Voor een
doelmatige
bescherming der
burgerbevolking
Onze zeer delikate
maar belangrijke
positie
Een dringende taak
Met den verrekijker
POLITIEK WEEK-END
VODRALL
«.DAKTIE EN ADMIN
ISTKAT1E
St-Pietersnieuwstr.
64 Gent
telefoon 15 7. <4 C
(4 lijnen l
A BONN EM EN TSPR1
IZEN
23.00 ft.
12,00 fr.
8.30 fr.
•'ostcheek Het Licht
Oent: 56733
Zal hel nu de laatste ziw~
DE teerling is geworpen. Sedert Zondag, 3 September,
is Europa aan het oorlogsgruwel prijsgegeven.
Het past niet op deze plaats uit te wijden over
de verantwoordelijkheden die hierbij gemoeid zijn.
Er is, niettegenstaande onze opstandigheid tegen
de fataliteit, ondanks onzen afschuw voor het ont
ketende geweld, ondanks ons diep medevoelen met de reeds ge
maakte slachtoffers, er is zeggen wij, één zaak die ons voortaan
en voor alles bekommert en de inspanningen van alle krachten
vergt BELGIE BUITEN HET STRIJDGEWOEL HOUDEN, ONS
LAND DE WEEËN VAN HET OORLOGSGRUWEL BESPAREN.
Van bij het begin der vijandelijkheden heeft België aan de
oorlogsvoerenden zijn neutraliteitswil te kennen gegeven. Dit
initiatief druischt geenszins in tegen de onafhankelijkspolitiek
die in de laatste jaren onze buitenlandsche betrekkingen be
paalt. Deze politiek verschaft ons het recht op een gegeven
oogenblik positie te kiezen. Daar geen enkele bedreiging tegen
over ons land uitgesproken is, vereischten de hoogere belangen
van de natie dat wij ons volkomen afzijdig zouden houden.
Vandaar bedoelde neutraliteitsverklaring.
Om in den huidigen uitzonderingstoestand haar zware taak
tot een goed einde te brengen heeft de bestaande regeering
beroep gedaan op de medewerking der socialisten. Waar geen
enkele kracht mocht verloren gaan was het vanzelfsprekend dat
de nationale solidariteit in de eerste plaats tot uiting kwam
in de hoogere leiding van de natie.
In dit verband is een nationale regeering tot stand gekomen
door de intrede van vijf bekwame vertegenwoordigers der
arbeidersklasse HENDRIK DE MAN, minister zonder porte
feuille; P. H. SPAAK, minister van Buitenlandsche Zaken G.
BALTHAZAR, minister van Arbeid en Sociale Voorzorg;
SOUDAN, minister van Rechtswezen; ARTHUR WAUTERS,
minister van Nationale Inlichting.
Dit beroep op socialistische medewerking is vooraf te beschou
wen als een hulde aan het verantwoordelijkheids- en nationaal
gevoel waarvan de B.W.P. steeds heeft blijk gegeven wanneer
het land in nood verkeerde. Onze houding in de tragische jaren
1914-1918 alleen reeds wettigde ruimschoots deze erkenning en
waardeering.
De huidige omstandigheden hebben overigens niets t«
maken met deze waarin door ons jongste partijkongres de kwes
tie der regeeringsdeelneming werd beslecht. Toen ging het om
de inwendige organisatie van het Belgisch huishouden. Hoe be
langrijk de vraagstukken zijn, hieraan verbonden, toch is ieder
een ervan doordrongen dat zij voor het oogenblik en voorloopig
moeten wijken voor een hoogste noodzaak waaraan ons aller
lot gekoppeld is ONS HUIS VRIJWAREN VOOR DEN BRAND
DAT BIJ ONZE BUREN IS UITGEBROKEN, ONZE GEZINNEN
BESPAREN VOOR DE ONTZETTENDE WEEËN DIE IN EUROPA
WEER HUN VERSCHIJNING HEBBEN GEMAAKT.
In het land is de samenstelling van een nationale regeering,
waarrond zich alle levende krachten van de natie geschaard
hebben, dan ook zeer gunstig onthaald.
Dat elkeen nu zijn plicht doet. Zelfbeheersching en tucht
zijn thans geboden. Het parool moet thans wezen
BELGHE VOOR ALLES ALLES VOOR BELGIE EN VOOR
HET BEHOUD VAN DEN VREDE
D.
Iedereen kent de moeilijke
toestanden, waarin elke be
drijvigheid in het land door
den staat van oorlog bij onze
geburen werd geplaatst. Er
is in ons ekonomisch leven
hoegenaamd geen sprake van
ontreddering. Toch hebben
de oprotpingen onder de wa
pens en de voorzorgsmaatre
gelen inzake algemeene be
voorrading tot gevolg, dat
alle bedrijven verplicht zijn
zich aan den geschapen toe
stand aan te passen. Onze le
zers zullen vanzelfsprekend
begrijpen, dat onze pers niet
kan ontsnappen aan de wij
ziging van hare bedrijvigheid.
Zoo zijn wij tegen onzen wil
verplicht geweest het aan
tal uitgaven van «Voor Al
len» op één derde te bren
gen ,en de samenstelling
van ons blad te wijzigen. Wij
hebben ons best gedaan dit te
doen zonder aan de belangen
dier betrokken partijorganf-
saties en aan die onzer trou
we lezers te veel schade te
brengen. Wij zijn ervan over
tuigd dat iedereen ons zal
willen verontschuldigen. Wij
wijzen nog op het feit .dat.
gezien de door ons land aan
genomen neutrale houding
in het ontstane konflikt aan
onze grenzen, de grootste
voorzichtigheid in de pers
geboden is, en dat al te vin
nige inwendige twisten op
politiek gebied moeten ver
meden worden, ten einde
niet te schaden aan het in
standhouden der verdedi
gingsmogelijkheid van ons
land.
Daarmede is niet gezegd,
dat wij onze vrijheid van uit
drukking volledig zien verlo
ren gaan. Wij willen ons
werk van voorlichting en on
zen strijd voor den waarborg
onzer verworven sociale en
politieke rechten voortzet
ten, op zulke wijze, dat 's
lands heil niet in gevaar
worde gebracht en dat wij
den gloed van ons socialis
tisch streven warm houden.
Want eens zal de dag komen
dat de Belgische socialisten
een groote taak zullen te
vervullen hebben.
Intusschen zullen onze le
zers ons trouw blijven, en
moedig de toekomst tege
moet zien.
ER bestaan in België een paar
organen welke in het verleden
en in het heden stookten te
gen die landen welke nu op
komen tegen de verkrachters van
het internationaal recht en die maar
al te driest partij kozen voor den
overweldiger. We willen uit zelf
tucht de zachtste termen bezigen;
temeer, elke lezer weet welke bladen
we bedoelen.
Zal er aan deze bladen het zwij
gen opgelegd worden? We zien dat
de Stalinisten, die het wagen vlug
schriften te verspreiden welke het
verraad van Moskou moeten goed
praten, worden aangehouden. Dat is
een heilzaam zuiveringswerk. Zal
men ook de drieste supporters van
de nieuwe handlangers van Moskou
even scherp in huis pakken Die
zijn op het oogenblik wat voorzich
tiger geworden. Ze wachten blijk
baar het verloop der gebeurtenis
sen af.
Wij vragen geen c slachtoffers
maar wenschen het land gezuiverd
te zien van alle mikroben die den
vrede en de demokratie in gevaar
brengen.
DE mensch past zich gemakkelijk
aan. Na het zenuwsloopend
afwachten welke de oorlogs
verklaring voorafging en de
beweging rond de mobilisatie, komt
er in de meeste menschen een zeker
«evenwicht». Dit evenwicht is in
feite een begin van afstomping der
gevoelens. De aktieve mensch valt
daar niet ten prooi aan en zoekt
een uitweg om zich dienstbaar te
maken.
Het is dan ook goed, dat wij enke
le woorden "eggen op de nieuwe en
zwaardere plichten welke op. ons
rusten.
België wil neutraal blijven. De
buitenlandsche politiek, sedert ver
schillende jaren gevoerd en waar
aan d^ socialisten hun medewerking
gaven. Ls daarop gericht. In het he
den als in het verleden zal België
op militair, zoowel als op diploma
tiek gebied, geen enkele daad stel
len welke zou afwijken van de voor
genomen gedragslijn.
Maar kan men de Belgische open
bare meening verplichten het den
ken of het uiten van haar gevoelens
te staken?
Alvorens de «nationale regeering»
■werd gevormd, deed M. Pierlot een
poging om aan het perswezen een
«vrijwillige censuur» op te dringen.
Die poging mislukte. Een belangrijk
deel van de pers, de socialistische
onder meer, werd niet geraadpleegd.
Andere organen, waarbij ongure
bladen, wel. Een groot deel van de
pers, vooral het socialistische en het
liberale, kwam op tegen de «gelijk
schakelingspoging». De inzichten
van M. Pierlot waren ongetwijfeld
niet verkeerd, maar zij strookten
DE huidige omstandigheden too-
nen nog eens aan hoe brood-
noodig het is het volk in het
bezit te stellen van de elemen
taire beschermingsmiddelen tegen het
luchtgevaar.
We weten dat op dit oogenblik een
groote inspanning gedaan wordt,
maar zelfs 45 en 53 frank voor een
gasmasker ligt nog buiten het bereik
van onze gewone arbeiders en werk-
loozen.
Hetzelfde geldt voor de ontrui
mingsmaatregelen, waarvan alleen
de ingewijden de regeling schijnen te
kennen. Vergeten we niet dat België
zeer dicht bevolkt is en dat de weer-
looze burgers een gemakkelijk doelwit
vormen voor vijandige vliegers.
Tot onze groote voldoening moch
ten we vaststellen dat de verant
woordelijke overheden de noodige les
sen wisten te putten uit de mobili
satie van September laatst. We re
kenen er dus op dat óók voor de
burgers, in de mate van het moge
lijke ernstige beschermingsmaatrege
len zullen getroffen worden.
niet met de opvattin-;en over de
persvrijheid van het grootste deel
der Belgische openbare meening.
Niettemin is de positie van
ens land, gelegen tusschen
drie vechtende naties, uiterst
moeilijk. Temeer, daar de
sympathie van de openbare meening
zeer net overhelt naar den kant van
hen die opkomen voor het recht. De
diktators die het niet al te nauw
nemen met hun eigen woord of
handteekening en de zelfstandigheid
van alle kleine volkeren in gevaar
brengen, hebben zelf die openbare
meening tegen hen in het veld ge
bracht.
Staande voor deze feiten, kan men
moeilijk van de organen der open
bare meening eischen, dat zij zou
den staken op te komen voor het
recht.
President Roosevelt zegde terecht
in zijn verklaring, dat men van de
neutralen niet kan eischen, dat zij
hun geweten het zwijgen opleggen.
Wie dat wel zou eischen, zou een
aanslag plegen op de gewetensvrij
heid.
HOE hopeloos het geval ook kan
schijnen, er wacht een taak
voor alle demokraten. De
houding van de wereldopinie
is bij gewapende konflikten van zeer
groot belang. Meer dan ooit moet
er gestreden worden voor de vrijheid
van den enkeling en voor den vrede.
De fouten van het verleden moe
ten uitgewischt worden. Alhoewel
niemand kan voorspellen hoelang
het huidig gewapend konflikt duren
zal. moeten wij ons voorbereiden op
de nieuwe orde welke we nadien
zullen op te bouwen hebben.
Er moet met hernieuwde krachten
gestreden worden voor een echten
Volkerenbond, die in staat moet ge
steld worden de aangegane verbinte
nissen en den vrede te doen eerbie-
di;en.
Dat is een evenwijdige, vredelie
vende strijd dien wij te voeren heb
ben, willen wij de barbaarseliheid
uit de wereld bannen.
Weer buldert het kanon in Oost
en West-Europa. Opnieuw hebben
millioenen menschen slechts een en
kele betrachting.
De wil van gansche volkeren ls er
opnieuw op gericht zooveel mogelijk
te verzielen, te moorden.
Bij de eenen is het voorwendsel de
vernietiging van een paar overblijf
sels van het «Diktaat van Versailles».
Bij de anderen het herstel van het in
ternationaal recht, gegrondvest op de
eerbiediging van de gegeven handtee
kening.
Hitler in zijn rechtvaardiging van
de ultime beslissing heeft gezegd, dot
hij niet aarzelde de noodige offers te
vragen omdat die offers niet zwaar
der zullen zijn dan deze gevraagd van
vorige generaties.
Is het niet voldoende vast te stel
len, dat de offers tot niets gediend
hebben en dat na maanden misschien
jaren gemoord en gebrand' te hebben
er een nieuw diktaat zal opgesteld
worden.
Iedere in oorlog zijnde Staat ge
looft dat hij een rechtvaardige oorlog
voert, maar voor den overwonnene
zal de opgelegde vrede als «diktaat»
zijn, iets onrechtvaardig, waaraan
weer zoo spoedig mogelijk een einde
moet gesteld worden. Vreedzaam als
het kan. Met geweld als het moet en
Synilikale Kroniek;
Bultenlandsch overzicht;
S.V.V. West-Vlaanderen;
De kwestie der motorbrandstof
fen;
Zelfstandigheid - Neutraliteit -
Sympathieën BLZ. 2
Korrespondentiekursus;
Het hoekje van den detektlef
Rechtskundige kroniek;
Duivenrubriek BLZ. 3
Arbeiderssport
Ten Lande
Tegenstellingen aan den Pool
cirkel BLZ. 8
dat nieuw geweld zal dan weer in
dienst staan der rechtvaardigheid.
De oorlog, pas ontketend, woedt
reeds met van eertijds gekende wreed
heid te land en te water en op onge
hoorde wijze in de lucht. Vroeger wa
ren de eerste slachtoffers de arme
grenswachters, nu zijn het de vlie
gers en de vrouwen en kinderen. Zelfs
vooraleer er sprake is van een oor
logsfront, vallen de moordende bom
men reeds in de straten der hoofdste
den.
Als door mirakel is ons landje er tot
heden nog tusschenuit gebleven. Oor
log woedt in 't Westen en ons land
is nog niet tot slagveld herschapen.
Het is voorzeker de verzuchting van
gansch de bevolking dat, nu het on
vermijdelijke toch gebeurd is, WIJ,
dat is België, moge gespaard blijven.
Wij twijfelen er niet aan dat zulks
de betrachting zijn zal van onze re
geerders. Zij staan voor een moeilijke
en zware taak. Officieel mogen «.ij zich
in het geschil niet mengen, maar tus
schen het wapengekletter in hebben
5,ij het recht de stem der rede te doen
klinken.
Wij hebben het recht aan de vol
keren te zeggen dat geweld niets op
lost. Dat na het geweld weer alies moet
herbegonnen worden en wij nebben
het recht te hopen dat de volkeren
zullen willen inzien dat alle aansto
kers tot geweld moeten onschadei.k
gemaakt worden.
Onze regeerders hebben ook voor
taak onze bevolking nauwkeurig in te
lichten. Wij hebben er niets bij te
winnen de oorlogsberichten als geloof
waardig te laten doorgaan. Pas enkele
dagen loeit de strijd en wie de terich-
ten gelooft moet zich afvragen of Po
len nog wel één enkel vliegtuig bezit.
Het volk moet weten wat er gebeurt
maar het is beter het nieuws iets ach
ter te houden, tot het bevestigd is,
dan wel berichten door te laten, die
alarmeerend werken en die dan toch
valsch blijken.
De oorlog is de groote leugen, we
zen we dus op onze hoede.
Ik had gemeend veel meer en ge
heel anders te schrijven, 't moet zijn
dat de toestanden en gebeurtenissen
sterker zijn, dan mijn uitdrukkingsver
mogen; 't kan ook zijn dat ik mij nog
niet voldoende aangepast gevoel, het
zal dus voor deze week hiermee alles
zijn.
ROEFFEL.
Een journa
list zit soms
leelijk in nes
ten.
In de radio
toespraak die
hij deze week
tot het Belgi
sche volk richt
te, zei koning
Leopold o.a.: <...een woord, een
onbezonnen daad, een gebaar,
kan in deze gevaarlijke oogen-
blikken de belangen van het land
schaden
Absoluut.
Er blijft ons dan ook niets an
ders over dan ieder woord dat
wij neerpennen, spreken of fluis
teren, liever driemaal dan twee
maal te wikken en te wegen.
Voor sommige heetgebakerden
zal dit ongetwijfeld een heilzame
oefening zijn, maar zelfs voor
hem, die niet in 't wilde met zijn
woorden omspringt, is er wel
eenige reden om in zijn haar te
krabben.
Het eenvoudigste ware natuur
lijk uw pon erbij neer te leg
gen en met een rietje 'usschen
uw tanden van de laatste mooie
dagen te gaan genieten, maar
eischt men zooiets van een jour
nalist
Die menschen zijn al schrijven
de geboren en zullen al schrij
vende sterven. Steek ze in de
hemel, in het vagevuur, in de
hel en ze zullen nog schrijven.
Kap hun de handen van 't lijf
en ze zullen 't probeeren met hun
voeten.
Leg hun het verbod op over de
politiek, over de krijgsverrichtin
gen, over de diplomatieke bedrij
vigheid te handelen, alles goed
en wel, maar ze zullen toch een
achterpoortje vinden en desnoods
hun beschouwingen binnensmok
kelen onder het mom van een on-
noozele bijdrage over de manier
van ajuinsaus te bereiden of het
koperwerk te poetsen.
De lezer moet maar leeren tus
schen de regels te lezen. Deze
geestelijke gymnastiek zal trou
wens zijn spitsvondigheid scher
pen.
En zoo vinden we beiden, èn
journalist, èn lezer, onze bate bij
deze nieuwe discipline.
Alles heeft zijn goede zijde in
het leven.
't Is maar kwestie ze te vin
den en niet te kniezen.
PIER MOEIAL.
