Stvijd-'SyrsdihalismC'il'igHciiland
EEN VREDESAANBOD
DAT EEN
ULTIMATUM IS
De scheikundige oorlog
IN DE GEZINNEN VAN DE
GEMOBILISEERDE LEDEN
VAN ONZE VAKBONDEN
WANKELENDE
GODSVREDE
Eerbiediging van de
sociale wetten en van
de arbeidswetgeving
4
4
DE PRIJZENPOLITIEK DER
REGEERING LOOPT MANK
VERDEDIGINGSMIDDELEN TEGEN
STRIJDGASSEN
V
BUITENLANDSCH OVERZICHT
De demokratische verbondenen zetten
him strijd voort voor de
vrijheid der volkeren
i
SYNDIKALE KRONIEK
POLITIEK WEEK-END
Vraagstukken van den middenstand
't ROOS KRUIS
ZOO IETS DOET, DOCH
ZEGT MEN MET
J. P,
'oof ci
ts etnde^
«lap
/l&lï'tve kool
DE VRIJDENKER
•2 - Voor Allen 8 Okt. 1939-
Het sensationeele nieuws dat door Hitier voor de laatste week van Septem
ber werd aangekondigd is dus niets anders geweest dan de formuleering van
een vredesultimatum, dat vervat is in het definitief Duitsch-Russisch akkoord,
waarvoor von Ribbentrop zoo dringend naar Moskou is moeten gaan.
Men heeft ongelijk er den nadruk op te leggen dat het alleen Duitschland
is dat absoluut den vrede wil; het voorwendsel van Polens volledige likwidatie
bedekt de door de blokkade verscherpte ekonomische nooden van het Derde
Rijk, zegt men. En van Rusland wordt verklaard, dat het Duitschland in zijn
poging, om met de icrisis gedaan te maken, steunt, terwille van de territoriale
voordeelen die de te Moskou onderteekende overeenkomst aan de U. S. S. R.
heeft geschonken.
Wat van Duitschland gezegd wordt betreffende dezes moeilijke ekonomische
situatie, kan ook van Rusland gezegd worden, zoodat het Hitier alleen niet is
die zoekt naar het beëindigen van den oorlog, maar ook Stalin, al is Rusland
officieel niet in een konflikt met het Westen betrokken.
Er is geen mensch die het er niet mede eens is, dat het z.g. vredesaanbod
het vrij duidelijk karakter heeft van een ultimatum aan Frankrijk en Engeland.
Liever nu gewaagd den demokratischen vijand in het Westen te intimideeren
om tot een wapenstilstand te komen, dan later te moeten kapituleerenHitier,
die te Dantzig plechtig verklaarde nooit te zullen kapituleeren, blijft dus
trouw aan zijn gewoonten en voorloopig ook aan zijn... woord.
Het feit dat het vredesultimatum omschreven is in een akkoord, waaronder
naast de handteekening van von Ribbentrop ook deze van Molotof staat, ver
sterkt de veronderstelling dat Rusland bezig is Duitschland te maneuvrceren. De
geschiedenis van de grensajbakening in Polen is daar een eerste bewijs van
geweest-, Rusland heeft eenvoudig stilzwijgend chantage gepleegd tegenover zijn
bondgenoot. Op het huidig oogenblik dat Rusland zoover geraakt is voet te
krijgen in Polen en de Baltische Staten te koloniseeren, en er gelegenheid
heeft gevonden de bolsjewisatie naar het Westen uit te breiden, gevoelt Stalin
er niets voor zijn winst prijs te geven, wat hij heel zeker later zou moeten doen,
na een langdurigen oorlog tusschen Duitschland en de Westersche mogend
heden, waarin deze laatste meer dan waarschijnlijk de overwinning zouden
kunnen behalen. Want niets zegt, dat Rusland zich buiten den dans zal
kunnen houden. In de Engelsche politieke en diplomatieke kringen komt dit
vooruitzicht met den dag duidelijker naar voor. In de Lagerhuisvergadering
van Dinsdag3 Oktober werd daarop een toespeling gemaakt.
Daarom 'liever nu vrede, die een Duitsche opgelegde vrede zon zijn. dan
later. Rusland is niet in oorlog: zoo moet Duitschland maar trachten de demo
kratische geallieerden ertoe te brengen, een voor de totalitaire vrienden desas-
treuse kampanje te staken.
Zoo kreeg Rusland de lompe diplomatische machine van Duitschland in
beweging. Ginder noemt men dat het dynamisme van het nazisme.
De leiders van het Derde Rijk waren er echter van overtuigd, dat Frankrijk
en Engeland niet zouden te bewegen zijn om hun gegeven tooord en hun demo
kratischen zin voor vrijheid te verraden, en dat geen enkel neutrale staat ter
wereld zou kunnen worden gevonden om tusschenbeide te komen. Er bleef voor
Duitschland geen anderen uitweg dan het tot nu toe neutraal gebleven Italië,
zijn ouden bondgenoot, te bepraten. Daarom werd Mussolini aangesproken: maar
het was Ciano die naar Berlijn ging. Dit verwekte ontstemming in de Wilhelm-
strasse. Mussolini wacht, spreekt wel eens de fascio's toe, maar zegt niet veel;
hij heeft andere zorgen.
Anderzijds heeft de reis van Saradjogloe, den Turkschen minister voor
Buitenlandsche Zaken, naar Moskou, Rusland niets opgeleverd. Turkije's
voordeel ligt naar de Engelsche zijde. En Roemenië is niet zinnens Bessarabië
door Rusland te laten inpalmen. Met de Duitsch-Russische inzichten in den
Balkan ivordt niet opgeschoten.
En intusschen gaan de krijgsverrichtingen in het Westen voort en wordt
het Saargebied ernstiger dan ooit bedreigd. In den Atlantischen Oceaan werd
Duitschland schaakmat gesteld Engeland blijft meester op zee. Als de Duitsche
duikbooten nog handelsschepen in den grond boren, dan zijn het neutrale
bodems die geslachtofferd worden, en dan nog op plaatsen waar Engeland
moeilijk kontrole kan uitoefenen in het Zuiden van den Atlantischen Oceaan,
en in de Baltische Zee. Dat de Duitsche oorlogsvloot hoegenaamd niet meer
gevreesd wordt door het transatlantisch verkeer, wordt bewezen door het feit
dat de verzekeringspremies voor oorlogsrisiko's-niet werden verhoogd. Kommer-
cieele maatschappijen riskeeren niet zoo rap hun geld als zij niet zeker zijn
van-hun zaak. Daarbij komt nog, dat de Engelsche marine besloten heeft niet
alleen Engelsche en Fransche handelsbooten te eskorteeren, maar ook neutrale
die voor rekening van de geallieerden varen, en dat de Skandinaafsche vloten
zullen weigeren voor Duitschland bestemde goederen te vervoeren, indien de
regelen en neutraliteit niet wederkeerig worden geëerbiedigd. Dit alles is niet
van aard Duitschlands positie te versterken. In Rusland heeft men dit begrepen;
er werd ingezien dat een meer en meer geblokkeerd Duitschland noodlottig zou
kunnen worden voor de Russische ekonomie, en dat anderzijds de vooruitzichten
in de Zwarte Zee zich ook al ongunstig voordoen, zoodat een uitweg langs de
Baltische Zee moest worden gezocht. Hierin heeft de Russische diplomatie een
tukses behaald, dat de geallieerden op hun hoede moet stellen.
Om terug te keeren tot het langs het Duitsch-Russisch akkoord om aange
boden vredesultimatum daarop werd door Chamberlain in het Lagerhuis een
kordaat en duidelijk antwoord gegeven.
Eerst en vooral bestaat er geen aanbod, ook geen ultimatum. Officieel weten
de kanselarijen van niets. Toch wil Engeland de vijanden van de demokratische
vrijheden verwittigen, dat het verloren moeite is Engeland en Frankrijk door
chantage en bluff te dwingen tot een kapitulatie over te gaan. De bal werd
teruggekaatst. Gansch de wereld moet weten, zei Chamberlain, dat indien Polen
aanleiding gaf tot het losbreken van den oorlog, het ultieme doel der geallieer
den is de menschheid verlossen van de heerschappij van het geweld dat de
karakteristiek is der totalitaire landen. De strijd zal onverbiddelijk voortgezet
worden en in hevigheid toenemen, tot wanneer door het van eiken druk vrij
gemaakte Duitsche volk een regeeringsvorm in het leven zal zijn geroepen
en leiders zullen zijn aangesteld, waarmede vriendschappelijk zal kunnen onder
handeld worden. Er zal geen vrede komen zoolang die door totalitaire machten
wordt opgedrongen.
Als Duitschland beweert, verklaarde Chamberlain, dat Engeland de
schuld zal zijn van alle verdere bloedvergieten, dan antwoorden de geallieerden
dat het gaat om de wereld te verlossen van de nazi-plaag, om de vrijheid der
volkeren te verzekeren. Gansch de wereld is het met Engeland eens.
G. D. V.
Men is het in bijna alle middens eens:
de prijzen-politiek der regeering loopt
mank». Het bepaalt maximum-prijzen
■waaraan niemand of bijna niemand
koopen kan.
De verbruiker beschuldigt den win
kelier, de winkelier den grossist, de
grossist den fabrikant, enz.
De fabrikant werpt de schuld op de
Invoerders die zich verschuilen achter
de reederijen die hoogere vrachtprijzen
eischen.
Men handelt en spreekt alsof België
een maand gelegen een uitverkochte
winkel was en alles nog moest ingesla
gen worden...
Doch dit alles lost de moeilijkheden
niet op.
Iets is onbetwistbaar sommige pro-
dukten moesten niet (of weinig) op
slaan.
Dat de bevolking schuld daaraan
heeft betwist niemand.
Waarom HJden
rheum atiek
ZENUWKOORTSEN
MAANDSTONDEN
als de
tVOSPERBARE BRUINE POEDERS
van
der Apotheek DE POORTERE, te
ST-NIKLAA3-WAAS, U oogenbllk-
kelljk zonder schadelijke gevolgen
van deze nljnen zullen bevrijden.
De doos van 8 poeders 4 frank.
De drledubb doos 25 poeders 10 fr.
Te verkrlte ln alle
Gebruikt ze eens.
U zult nooit geen
andere meer
gebruiken
Dat zij die over de middelen beschik
ken voorraden inslaan is weliswaar niet
goed te praten doch zeer begrijpelijk.
De regeering had dat moeten voorzien
en zelf geen paniek verwekken door
van de eerste week af der mobilisatie
aan te kondigen, dat de rantsoenee-
ringskaarten gereed waren.
Wie dit kenbaar gemaakt heeft mag
zich zelf een diploma van onbekwaam
heid toekennen.
Dat van dan af de menschen begon
nen te hamsteren is vanzelfsprekend.
Dat sommige winkeliers ervan ge
profiteerd hebben om aan hoogere prij
zen te verkoopen zullen wij hier niet
honderd per honderd goedkeuren doch
wij begrijpen het.
Inderdaad, elke -winkelier voorzag
dat, indien hij bleef verkoopen aan de
oude prijzen, deze hem niet zouden
toelaten de waren aan de nieuwe prij
zen te betalen.
In vele gevallen is dit juist geble
ken; de nieuwe inkoopprijs is hooger
dan de oude verkoopprijs.
Men stelt allerlei nieuwe handelsge
bruiken vast, de eene al verfoeilijker
dan de andere en de regeering staat er
machteloos tegen. Wel werden in groo-
te centra honderden overtredingen
vastgesteld en gestraft doch in de klei
ne gemeenten is de kontrole bijna nul.
Hoe zou trouwens de kontrole doel
matig kunnen zijn als de notabelen
medeplichtig zijn?
Wie zijn het die in kleine gemeenten
het meest hamsteren?
Burgemeester, schepenen, notaris,
geneesheer, apotheker, advokaat, kos
ter, pastoor enz.
Zij die het goede voorbeeld zouden
moeten geven doen juist andersom.
Uit dit alles kan slechts een besluit
getrokken worden
Het is minder by den kleinhandelaar
dat de regeering dient op te treden,
die waren koopt tegen den prijs van
den dag en daarop een min of meer
normale winst, maar wel degelijk bij
den handel en de produktie aan de
bron.
Kortom, de kontrole over onrecht
matige verhooging van prijzen moet
daar geschieden waar het effekt heb
ben kan.
ALS wij in onze twee voorgaande
artikels zoo breedvoerig hebben
gesproken over de natuur en de
verspreidingswijze van oorlogs-
of strijdgassen, zooals de juiste naam
van dit moderne wapen luidt, dan is
het omdat de kennis ervan veel bij
draagt tot een goed gebruik van het
anti-gasmasker als dit eens noodig
moest worden. De bescherming tegen
gassen onderstelt inderdaad in de
eerste plaats een goed onderricht. Want
al schijnt het nog zoo eenvoudig een
anti-gasmasker op te zetten, toch zijn
er kleinigheden daarbij gemoeid die
van het hoogste belang zijn voor een
doelmatige bescherming.
De burgerlijke bevolking kan zich
op twee manieren tegen gasaanvallen
beschermen: door individueele midde
len, n.l. het anti-gasmasker, en door
kollektieve middelen, n.l. de speciaal
ingerichte schuilplaatsen die tevens
weerstand bieden aan de bombarde
menten met brisantbommen. Over ge
meenschappelijke schuilplaatsen zullen
wij in onze volgende nummers hande
len en ons in het huidig artikel be
perken tot de anti-gasmaskers.
De studie van de individueele be
scherming omvat de nasporing van een
beschermende gelaatsbedekking, die
de oogen, de ademhalingsorganen, de
huidbekleeding van het aangezicht, en
eventueel de ooren vrijwaart. Volledig
heidshalve omvat zij och het onderzoek
naar de kleederen, de handschoenen en
het schoeisel dat dengene, die ze
draagt, moet beschermen tegen de
dampen welke de blaastrekkende
stoffen laten ontsnappen. Dit laatste
onderzoek betreft meer speciaal de
civiele of aktieve hulptroepen, dan
wel de leden der passieve burgerbe-
volking<
De eerste van al de aanwijzingen
is de bescherming van de ademhalings
organen; zij heeft alleen ten doel aan
Qocqla:
Uitlaat/ ékkklna
KU? I
>U»|
-stop
Lucfct* GL|fg<\2.
Eenvoudig anti-gasmasker met
filtreerbus
Schematische voorstelling der
werking van een anti-gasmasker
de longen giftstofvrije tucht te ver
schaffen, hetzij dat men de noodige
zuurstof voor de ademhalingswisseling
ontleent aan de omringende lucht
welke gefiltreerd wordt door natuur
kundige of scheikundige middelen, of
door beiden gekombineerd, hetzij dat
men zijn toevlucht neemt tot een zuur-
stofvoortbrengend toestel of eenvoudig
tot een aan het masker toegevoegde1!
zuurstofcylinder. Gelijktijdig met het
verschaffen van giftvrije zuurstof aan
het ademhalingsstelsel, moet ook ge
zorgd worden voor den afvoer van de
uitgeademde gassen, waarvan het be
langrijkste bestanddeel koolanhydride
is, een gas waarvan de aanwezigheid
in de maskerruimte stikkend werkt.
Het ideaal is natuurlijk het adem
halen in besloten luchtkring, waartan
de zuurstof door een voortbrengend-
toestel vernieuwd wordt naarmate het
verbruik, terwijl het watervrije koolan-
hydridegas (koolzuur) vastgelegd wordt
naarmate zijn vorming.
Maar dergelijke toestellen kosten
zeer duur, en zijn door den eersten den
besten niet te gebruiken. Alleen ge
oefende lieden kunnen daarmee om
gaan, en zij worden doorgaans slechts
gebruikt door aktieve hulptroepen,
brandweerlieden, mynreddingsploegen,
enz.
Voor den eenvoudigen burger, die
doorgaans niet over voldoende midde
len beschikt om zich een ingewikkeld
apparaat aan te schaffen, kan er al
leen sprake zyn van het eenvoudig
anti-gasmasker, dat door den rijks
dienst voor de bescherming tegen oor-
logsgassen werd goedgekeurd en op
dit oogenblik voor het publiek wordt
te koop gesteld.
De werking van het vereenvoudigd
anti-gasmasker berust op het principe
der luchtfiltreering, terwyl alle verbin
dingswegen met de buitenlucht door
middel van een dicht op het gelaat
aanpassend masker, dat ook de oogen
en ook best de ooren bedekt, worden
afgesloten. Hierbij is een speciale
inrichting voorzien voor de verwijde
ring van de ui'tademhalingsgassen.
De werking van het eenvoudige anti-
gasmasker kan op beknopte wijze als
volgt worden uiteengezet.
Bij de inademing ontstaat er in de
vrije maskerruimte een drukverminde-
ring waardoor de giftstofhoudende
buitenlucht (1/5 zuurstof) naar bin
nen stroomt, na door de filtreerbus te
rijn getrokken. Deze bus bevat aktieve
kool en bepaalde chemikaliën, die de
giftige gassen of dampen tegenhouden
en neutraliseeren, zoodat het alleen
zuivere zuurstofhoudende lucht is die
in de ademhalingsopeningen tereent
komt. Door die drukvermindering
wordt de inademingsklep geopend (ze
is naar binnen gekeerd), terwijl de
uitademingsklep gesloten wordt (ze
is naar buiten gekeerd), net als bij
een waterpomp. Door de uitademing
nu wordt door de longen lucht uitge-
stooten, die bijna geen zuurstof maar
veel koolzuurgas (koolanhydride) en
waterdamp bevat. Deze «bedorven»
lucht verwijdert zich langs de uit
ademingsklep, die, tengevolge van de
door de uitademing verwekten over
druk in de maskerruimte opengaat,
terwijl de luchtinlatensklep gesloten
wordt. Dan wordt opnieuw ingeademd,
de lnlaatklep opent zich, de uitlaat
klep wordt gesloten; en zoo gaat het
verder.
Om te beletten dat de oogglazen
ondoorzichtig worden door den neer
slag van den uitgeademden waterdamp,
worden zij met een speciale zeep inge
wreven of met een anti-damp door
zichtig dekseltje uit celluloseacetaat
bedekt. (Vervolgt)
Gasdichte kap met groote filtreer
bus en zuurstofvoorraad (in stalen
flesch onderaan). De kraag wordt
bij gebruik van de kap op de bloote
huid gedragen en met de kledings
stukken gedekt
ONZE vakbonden bekommeren
zach om den toestand van de
gezinnen van hun gemobliseer-
de leden. Bij alle besprekin
gen, die zij, in de jongste weken, heb
ben gevoerd met de vertegenwoordigers
der openbare besturen, hebben zij voor
de verbetering van dien toestand ge
pleit.
Dank zij de welwillendheid van Rom-
mens, sekretaris van de Federatie van
Vakbonden van het arrondissement
Brussel, en van enkele andere vakbond-
sekretarissen, hadden wij de gelegen
heid tal van gezinnen van opgeroepen
gesyndikeerden te bezoeken.
Wij hebben tijdens onze bezoeken
onder meer vastgesteld dat de achter
gebleven echtgenooten en moeders
meestal niet weten tot wie zij zich
kunnen wenden als zij moeilijkheden
ondervinden, bijvoorbeeld, met hun
huisbaas, die eischt dat de huishuur
zou worden betaald, of met firmas
waarbij zy, vóór de internationale kri-
sis, een of ander stuk huisraad op
krediet hebben gekocht.
Sommige waren wanhopig en wisten
niet waar zij moesten aankloppen öftr
raad te vragen of hun rechten te ver
dedigen.
V/ij kunnen niet genoeg aandringen
bij de vrouwen en moeders van onze
gemobiliseerde vakbondsleden, opdat
zij niet zouden aarzelen zich tot den
vakbond te richten. De leiders vragen
niets liever dan in aanraking te blijven
met de gezinnen van hun leden, die
onder de wapens werden geroepen. Nu
meer dan ooit, wenschen zij de arbei
ders en hun verwanten te dienen.
Waar het kan, zullen zij de achterge
bleven familieleden van de gemobili
seerden met raad en daad bijstaan. Zij
zullen den weg aanwijzen, die moet
worden gevolgd in sommige moeilijke
gevallen.
Na onze bezoeken, hebben wij er ons
ook rekenschap van gegeven dat ver
schillende kwesties spoedig hun be
slag zouden moeten krijgen, indien men
wil voorkomen dat de armoede in vele
arbeidersgezinnen zou sluipen in den
loop van den winter.
Reeds gaan de prijzen van vele wa
ren de hoogte in. Zij zullen nog stij
gen, indien de oorlog voortduurt. In
die voorwaarden, zullen de gezinnen
van de gemobiliseerden, die geen daad
werkelijken steun van familieleden
moeten verwachten, onmogelijk in hun
meest dringende behoeften kunnen
voorzien met de 8 fr. per dag voor de
vrouw en de 3,50 fr. per kind die
na den 31n dag tot 5 fr. worden ver
hoogd.
Een werkelijke verhooging van deze
militievergoedingen is dringend nood
zakelijk. Waar de openbare besturen
niet over de noodige middelen zouden
beschikken, moet een progressieve ex
tra-belasting worden overwogen .van
de inkomsten dergenen die aan het
werk kunnen blijven, en, in de huidige
omstandigheden, als bevoorrechten die
nen 'beschouwd.
Het spreekt vanzelf dat, eerst en
vooral, de oorlogswinsten dienen aan
gesproken, Zij kunnen niet hoog ge
noeg worden getaxeerd. Men heeft
van 90 procent gesproken. Ons goed.
Wij zouden zelfs instemmen met 95
of 99 procent. Wy zouden zelfs met
geestdrift toejuichen, indien strenge
straffen werden toegepast voor hen,
die winsten maken op de ellende van
hun landgenooten in dezen tijd van
algemeene verarming.
Men moet ook denken aan de nood
zakelijkheid voor de gezinnen, hun
woning te verwarmen tijdens de gure
wintermaanden. De kleine kinderen
van de soldaten moeten melk hebben.
Zij en hun moeder hebben recht op
een degelijke geneeskundige verzor
ging.
Hier meenen wij den wensch te mo
gen uitdrukken' dat door de kommis
sies van openbaren onderstand zoo
menschelijk mogelijk wordt opgetre
den. Partikuliere initiatieven kunnen
ook goed werk verrichten, op voorwaar
de dat zij niet al te partijdig optreden.
Onze mutualiteiten en vakbonden
hebben bij de regeering aangedrongen.
opdat de staat de bijdrage voor de ge
zinnen van de gemobiliseerden aan de
mutualiteiten zou betalen, zoodat de
leden van deze gezinnen van de ge
neeskundige hulp zouden kunnen blij
ven genieten.
En dan is er de kwestie van den huis-
huuf en van de schulden der behoef
tige gezinnen. Wij meenen dat er van
nu af aan ernstig moet worden ge
dacht aan de vrijstelling van het be
talen der huishuur. De belangen van
de huurders, in veel gevallen nederige
menschen, die onderverhuren, mogen
niet over het hoofd worden gezien. De
eigenaar moet verplicht worden zich
menschelijk te gedragen. Als hijzelf
schulden en hypotheken heeft te beta
len, moet ook met zijn belangen reke
ning worden gehouden.
Wij weten dat de regeering reeds ver
schillende initiatieven heeft genomen
en verschillende maatregelen over
weegt, welke in de eerstkomende da
gen zullen worden toegepast.
De socialistische ministers hebben
een voornaam aandeel genomen ln het
voorstellen en het uitwerken van deze
maatregelen.
Maar zij zullen sterker staan als zü
heel de arbeidersbeweging en de open
bare meening achter zich voelen.
O. D. S.
VOOR DE VEILIGHEID DER AMERIKAANSCHE SCHEPEN
Om de schepen van Onkel Sam tegen de bommen der oorlogvoerenden te
beschermen, worden op de dekken groote zeilen aangebracht, waarop de
Amerikaansche kleuren zijn geschilderd
In normale tijden is de maand Ok
tober een maand van intens politiek
leven. Het parlement herneemt alsdan
in begin November zijn bedrijvigheid
en iedere party schijnt dan Oktober te
willen benutten om haar batterijen op
te stellen.
Is de heropflakkering van het poli
tiek leven, dat zich trots alle gods
vrede en oorlogsgevaar met den dag
meer en meer doet voelen, aan die
oude gewoonte toe te schrijven of
heeft het een diepere oorzaak
In de drie groote partijen, die te
samen de regeering uitmaken, wordt
om zoo te zeggen gelijktijdig de elsch
gesteld een nauwere samenwerking te
zien tot stand komen tusschen regee
ring en parlement.
Waarom De besprekingen in de
parlementaire groepen hebben het ons
geleerd. Eenvoudig om de daden van
de regeering van dichter bij te kunnen
volgen, ln andere woorden om kritiek
uit te brengen en wellicht om zekere
regeeringsbesluiten te voorkomen.
Zeer gematigde socialistische kame
raden vragen zich af of zij geen onge
lijk hadden in de regeering te treden.
Zij hebben het gevoel dat de regeering
niet genoeg laat voelen dat zij in haar
geheel ieder genomen besluit dekt.
Zij vragen zich ook af of wij niet
voor de zooveelste maal misleid ge
weest zijn door onze goede trouw.
De uitgebreide regeering Pierlot mag
een oorlogskabinet genoemd worden.
Welke zijn in de gegeven omstandig
heden de drie bijzonderste departemen
ten en wie heeft ze in handen Bé-
voorrading en werkloosheid M. Del-
fosse, kristen-demokraat; Ekonomi
sche ZakenM. Sap, katholiek;
LandbouwM. d'Aspremont-Lyn-
den, katholiek.
Wij hebben kameraden Spaak aan
Buitenlandsche Zaken Soudan aan
Rechtswezen Balthazar aan So
ciale Voorzorg en Arbeid en het zal
een socialistisch minister zijn, die zoo
dra de tijd daarvoor aanbreekt de 45
uren arbeidsweek der mijnarbeiders
zal moeten verlengen.
We hebben Arthur Wauters aan
Voorlichtingen kd. de Man, een
der bijzonderste ekonomisten van ons
land aan het Werk van Elizabeth
't Zou ons geenszins verwonderen
moest de tegenwoordige verdeeling, die
een maand geleden voor alle menschen
van goede trouw, van weinig beteekenis
was, kortelings uitgroeien tot groote
ontevredenheid.
En de ontevredenheid is reeds groot.
We geven grif toe, dat zulks vooral
nu niet te vermijden is, maar kan het
dan blijven duren dat de kritiek alleen
van de rechterzijde komt en moeten
wij dan blijven toezien
Men heeft in de burgerbladen kd.
de Man uitgescholden voor embus-
quéHebben wij op passende wijze
geantwoord
Heeft een onzer bladen minister Del-
fosse belachelijk gemaakt, omdat hij
's Vrijdags de naphte rantsoeneert
en 's Maandags terug den vrijen ver
koop instelt
Wij vragen verhooging van de ver
goeding, betaald aan de vrouwen der
gemobiliseerden; de regeering moet nog
altijd beraadslagen. Maken wy dan
misbaar omdat een doodgewone reser
ve-officier 90 fr. per dag trekt
Het meerendeel der ambtenaren van
hoogere openbare besturen, die opge
roepen werden, zijn reserve-officieren.
Zij krijgen van de regeering hun volle
wedde voor September en ook voor
Oktober; zij krijgen bovendien hun
vergoeding als reserve-officier.
Hebben wij daarop kritiek uitge
bracht Maar mogen de burgerbladen
dan voortgaan de werkloozen als van
staatswege betaalde luiaards uit te
schelden
Hebben wij niet het recht te vragen
of de kleine agenten der openbare be
sturen, die ook hun loon blijven trek
ken, moesten afzien van de 8 fr. per
dag en de 3,50 fr. per kind, juist om
dat zij hun gewone wedde ontvingen
Zijn er geen twee maten en twee ge
wichten
Ja, er komt ontevredenheid en er
moet snel verandering komen, zooniet
moeten wij als partij onze volledige
vrijheid van handelen nemen.
ROEFFEL.
HETT is niet, omdat een oorlogs
atmosfeer over Europa Is
gestreken, dat daarom onmid
dellijk een einde zou dienen
gemaakt aan alle maatregelen »n ver
plichtingen, die de arbeiders bescher
men op maatschappelijk- en arbeids
gebied.
Waar men zich elders de nood tot
een deugd heeft te maken, omdat
men er werkelijk in den oorlog is be
trokken, kan dit voor ons land toch
niet tot maatstaf worden genomen.
We zijn totnogtoe niet in hetzelfde
geval van de oorlogvoerende janden,
zoodat er geen reden toe bestaat
anders te handelen dan wy tot neden
gedaan hebben.
't Is te zeggen dat de socials wetten
en de arbeiderswetgeving nag steeds
van kracht en van toepassing zijn ge
bleven, en dat men er zich naar ge
dragen moet.
Het kan zijn, dat zulks niet al te
best in den smaak valt van sommige
bazen, werkgevers en patroons; maar
de toestand Is zoo, dat men verder
nog rekening heeft te houden met al
wat op wetgevend gebied werd beze
geld.
Bijgevolg blijven de beteugehngen
en de bestraffingen van de inbreuken
en de overtredingen bestaan *ooals
voordien.
Dit zal gewis voor een groot deel
zijn toe te schrijven aan het kranig
en krachtdadig optreden vanwege on
ze gezaghebbende arbeidersorganisa
ties, die al spoedig hadden ingezien
dat nu dubbele waakzaamheid was
geboden om niet te zien verloren gaan
hetgeen zoo moeitevol aan sociale- en
arbeidswetgeving was opgebouwd.
Want ja, sommige werkgevers dach
ten, zoodra de internationale ve: wik
kelingen op hoogspanning waren ge
dreven en tot oorlogsverklaringen aan
leiding hadden gegeven, dat dan ook
voor hen het oogenblik was aangebro
ken spoedig met zekere arbeidersbe-
schermende wetgeving en sommige er
uit voortspruitende sociale verplich
tingen gedaan te maken.
Die droom was al te schoon om waar
te zijn; en de arbeidersvertegenwoordi-
ging was nog daar om te beletten dat
het zulk een verloop zou nemen.
Wel kon men wijzen op zekere terug
slagen en schokken die wij noodzakelijk
zouden en moesten ondergaan, en zou
men zich op de landsverdediging kun
nen beroepen, die dan toch zekere ver-
eischten doet gelden en zekere ver
plichtingen oplegt.
Doch dit is geenszins van dien aard,
dat tengevolge daarvan zoo maar in
eens de sociale wetten en de arbeids
wetgeving zouden ophouden van
kracht te zijn.
Dit kan sommige bazen onaange
naam zijn; maar tot op heden hebben
zij zich te gedragen naar al de bepa
lingen en de verplichtingen, die er
uit voortvloeien.
Meteen weten de arbeiders dus, dat
geen rechten zijn prijsgegeven en dat
geen verplichtingen zijn opgegeven.
En allen hebben wy erop <e wa
ken opdat er geen Inbreuken zouden
gemaakt en geen misbruiken zouden
gepleegd worden
De syndikale organisaties zijn op de
waak, en ook de arbeidersverccgen-
woordiging loert er op, dat niets zou
worden gedaan van aard om een of
ander beschermende maatregel ui wet
telijke verplichting met de voelen te
treden.
Langs deze zijde mogen de arbei-
dersmenschen gerust zijn. Daar doet
men alles wat plicht maar eenigszins
opleggen kan.
Maar kan hetzelfde worden gezegd
van alle arbeiders en werksters? Het
zou ons een genoegen zijn even kor
daat en bevestigend daarop not ant
woord te kunnen geven, doch hel zou
tot niets baten de zaken te willen
verbloemen, of in een ander daglicht
te stellen dan zij werkelijk eruit zien.
Er zijn spijtig genoeg, nog altijd,
hier en daar, arbeiders en werksters
aan te treffen die zich minder be
zorgd maken om het eerbiedigen en
naleven van de sociale wetten en de
arbeidswetgeving ,dan dat zulks met
plichtbeseffende en syndikaalbewuste
leden het geval Is.
Zooiets kunnen we slechts betreu
ren, want het verhoogt in niets het
waardige van deze menschen. Daaren
boven berokkenen zij veel nadeel aan
huns gelijken en evenmenscner.
Waarom zij zoo verkeerdelijk han
delen, is soms niet te verklagen, t Is
niet altijd uit reden van onbewust
heid, of van een niet beseffen van den
misstap, 't Is wel eens gedreven door
een verfoeiijk egoïsme en door een.
opzettelijkheid die werkelijk geen ver
schooning vindt.
Hier kunnen we niet genoeg aan
dringen opdat deze arbeiders en werk
sters de verkeerdheid van hun han
delwijze zouden willen inzien, en dat
ze spoedig tot een beter besef en be
grip van de zaken zouden komen.
't Is al erg genoeg dat bazen, werk
gevers en patroons er ten allen tijde
naar snakken de sociale wetten en de
arbeidswetgeving een deuk te geven,
zonder dat arbeiders of werksters zich
daaraan medeplichtig maken.
Wanneer men ziet hoe onze arbei
dersorganisaties en onze arbeidersver
tegenwoordigers zioh Inspannen om
doorheen de kritieke momenten, wel
ke wij doormaken alle beschermende
maatregelen en verplichtingen op
maatschappelijk- en arbeidsgebied on
geschonden te behouden en op nor
male wijze te doen naleven, dan mag
het niet dat één arbeider of werkster
zulks onverschillig zou voorbijgaan en
doen alsof dit hen niet raakt.
Meer dan ooit, moeten wij er thans
om bezorgd zijn nu juist de omstan
digheden eerder de patroons gunstig
zijn om aan afbraak te doen om
alles wat wettelijk kontraktueel werd
geregeld in zijn omschreven en bppaal-
den vorm te doen naleven.
Wil dit zeggen dat wij tot welkdanlg
oninschikkelijkheid aanzetten en ertoe
aansporen in niets geen reden te wil
len verstaan?
Hoegenaamd niet. En we weren dat
er nu zooals voordien reden Kan toe
bestaan om zekere bepalingen in een
of anderen zin te omschrijven of er
een verklaring van te vinden.
Maar dit zegt nog niet dat de be
staande wetgeving daartoe over het
hoofd dient te worden gezien, noch dat
wyizgingen en veranderingen aan ge
nomen beslissingen en getroffen rege
lingen dienen te worden gebracht zon
der vooraf overleg te plegen met de
arbeidersorganisaties en dezes aange-
stelden.
Dergelijke procedure werd meestal
van uitzonderlijke toestanden en bij
zondere omstandigheden voorzien; en
moet nu ook niet zijdelygs worien ge
laten.
J. DE CONINCK.
INDIEN GIJ begeert op de hoogte t«
x'jn der vrijdenkersbeweging, lees
wekelijks
PER NUMMER 0.60 fr.
Voor drie maanden 8,— fr.
Voor één jaar 32.fr.
VOOR ANTWERPEN
E. LAURIJSSEN, St. Laureysstraat 56
te Antwerpen. Postcheck nr. 430.529.
(19
4
