ALGEMEENE
GESCHIEDENIS
De prijzen van den
groothandel stegen in
September met 17 t.h.I
Jan spreekt over den toestand
der reserve-onderofficieren
I
1
WIELRIJDERS!
DE KONTROLE DER HANDELSPRUZEN
KOLONIALE LOTERIJ
OVER OORLOGS
PROFETEN
m
V. - Revolutietijd (1750-1815)
CENTRALE VOOR ARBEIDERSOPVOEDING
Voor socialistische kadervorming
i VIJFTIENDE LES
Vraagstukken van den middenstand
DE EKONOMISCHE
VRIJHEID
VRAGEN
RECHTSKUNDIGE KRONIEK
De dagen volgen
elkaar op
Super groot lot
EEN MILLIOEN
DE KANS IS U
EEN BEZOEK
VERSCHULDIGD
HET HOEKJE VAN DEN DETEKTIEF
Bedrogen zij de menschheid of zichzelf?
't ROOS KRUIS
LA PREVOYANCE SOCIALE
I
3 - Voor Allen - 22 Okt. 1939!
Steeds socialistisch ageeeen
GEWOONLIJK neemt men aan
dat de hedendaagsche geschie
denis begint met de Fransche
Revolutie van 1789. De ver
nieuwende krachten openbaren zich
echter reeds eerder en hebben, zooals
we zagen, eigenlijk nooit opgehouden
te werken. De oorzaak van hun ver
hevigde werking moeten we zoeken
in de versnelling van de ekonomische
ontwikkeling tengevolge van de
mechanisatie.
De Fransche Revolutie, dit politiek
feit van het allergrootste belang,
heeft in 1789 Frankrijk van zijn oude
ekonomische kaders verlost, terwijl
ditzelfde slechts later in de overige
Europeesche staten gebeurd is, En
geland uitgezonderd. Door de af
schaffing der Feodaliteit, die tot
dan toe op net land nor in volle
kracht was, vervielen de "knellende
lasten die op de boeren rustten, en
die zij aan den adel en geestelijk
heid verschuldigd waren. De ekono
mische vrijheid van het individu
wordt beschouwd als verbonden met
de politieke. Deze opvatting, die een
verren oorsprong had bij de humanis
ten en denkers der 16e en 17e
eeuwen, werd door de Rechten van
den Mensch geproklameerd.
Door de Fransche Revolutie wordt
de produktie van landbouw en in
dustrie van haar belemmering (voor
rechten, feodale lasten, tienden, cor
poraties, enz.) bevrijd; ce binnen-
landsche tollen worden afgeschaft;
het metriek stelsel en de munteen
heid worden ingevoerd; wat den
buitenlandschen handel betreft; de
monopolies der handelsmaatschap
pijen, en weldra deze zelf worden op
geheven en de invoerrechten op
hoogstens 15 t. h. vastgesteld.
De absolute vrijheid op ekono-
misch gebied maakt in één ruk het
ouderwetsche Frankrijk tot een mo
dernen staat, en een uitgestrekte
mogelijkheid wordt geschapen voor
het komend hedendaagsch kapita
lisme, dat de veroverde vrijheid zal
gebruiken om de werkende klasse
aan zijn winstbejag te onderwerpen.
België en het Rijnland zullen wel
dra genieten van een soortgelijk
regime,, na hun verovering door de
legers der Fransche republiek.
In Groot-Brittannië was reeds van
ln de Middeleeuwen het regime der
feodaliteit eenigszins verzacht ge
worden, toen kleine en groote eige
naars naast elkaar bestonden. In de
16e eeuw had een koncentra tie der
eigendommen plaats. De groote
eigendommen zijn blijven bestaan tot
opi heden en zijn een kenmerk van
den hedendaagschen Engelschen
landbouw. Anderzijds heeft Enge-
F"d nooit het absoluut koningdom
gekend; reeds zeer vroeg, in de 13e
teuw, werden den adel zekere privi
legies door den koning toegekend
(Magna Charta), en ten allen tijde
heeft het parlement zeer veel gezag
uitgeoefend. Daarbij komt komt nog
dat de Engelsche adel op zijn beurt
al lang veel van zijn macht verloren
had door de snelle ontwikkeling van
den overzeeschen handel, die in
handen was der burgerij, toen het
oude regime in Frankrijk omverge
worpen werd. Daarom heeft Enge
land de politieke revolutie niet ge
kend als Frankrijk.
Wat nu Duitschland (Pruisen) be
treft, hier volgt de evolutie meer
dan een halve eeuw na de Fransche
revolutie, en het duurt tot in 1858
om de voorrechten van den adel af
te schaffen.
In Rusland, waar de landbouwers
gedurende de Middeleeuwen vrij ge
bleven waren maar in de 15e eeuw
aan het goed van hun heer ver
bonden werden, schaft Tsar Alexan
der III de lijfeigenschap af, in 1861.
De boeren moeten nog belastingen
betalen, en kunnen slechts hun
grond afkoopen door leeningen van
den Staat, systeem waardoor zij uit
de handen van den grooten land
adel naar die van de goeverneurs
overgaan. Toch hebben de groote
grondeigenaars niet alle macht ver
loren. Deze wordt echter definitief
gebroken door de onteigeningen na
de revolutie van 1917.
Na den oorlog in 1919 hebben
verscheidene landen een landbouw
politiek aangenomen om de groote
landheeren te onteigenen mits ge-
Wij schreven het drie weken gele
den De grootste schuldigen in de
prijsverhoogingen waren de groothan
delaars en fabrikanten.
Elkeen die iets afweet van den han
del kwam tot die konklusie.
Een paar dagen geleden publiceerde
het Ministerie van Ekonomische Za
ken de indeks-getallen van de prijzen
die van kraoht waren in den groot
handel van België gedurende de twee
de helft van September.
Hieronder geven wij deze tabel we
der vergeleken met de cijfers van
Augustus 1939.
Sept. Aug.
Voedingswaren 653 502
Brandstoffen 871 843
Teer en onderprodukten 683 498
Mstaalprodukten 779 691
Petroleum en onderpro
dukten 1115 915
Ceramiek 859 859
Glas 626 614
Chemische produkten 615 565
Harsprodukten 722 510
Chemische meststoffen 527 500
Vetstoffen 627 404
Textielprodukten:
Wol 674 533
Linnen 815 668
Jutte 585 472
Katoen 613 472
Gansch deze groc(,> 672 534
Bouwmaterialen 822 768
Lederwaren 576 472
Tabak 636 545
Papierbedrijven 715 644
Ruwe rubber 143 140
Gemiddelde algemeene
indexgetallen 706 594
De algemeene stijging is gemiddeld:
17 doch voor sommige voedingswa
ren (vetstoffen b.v.) bereikt het 50%.
Wat deze cijfers ons leeren?
Dat over het algemeen de stijging
der prijzen ondervonden door den koo-
per meestal niet het feit van een
kleinhandel is geweest, maar wel van
den groothandel.
«De Volksgazet, trekt daaruit de
volgende konklusie:
Door sommige groothandelaars wer
den uitzonderlijke (om het zacht uit
te drukken) winsten verwezenlijkt.
Deze zouden als uitzonderlijke oor
logswinsten moeten beschouwd wor
den.
«De Volksgazet, vraagt dat deze
zouden getaxeerd worden zooals het
behoort.
Het blad laat echter niet na er op
te wijzen dat hetgeen zich heeft voor
gedaan grootendeels toe te schrijven is
aan de regeering of juister omschre
ven aan het Ministerie van Ekono
mische Zaken dat dit moest voorzien
hebben.
«Er had een prijzenpolitiek moeten
zijn aan de basis».
Dat is het juist wat ontbrak.
Wat hielp het maximum-prijzen te
bepalen voor den kleinhandel als de
groothandelprijzen hooger waren dan
hetgeen zoogezegd door den verbruiker
mocht betaald worden?
De «bevoegde, minister heeft niet
durven (of te laat) ingrijpen.
Tot slot nemen wij de vraag van
«De Volksgazet, over:
«En verder vragen wij:
Is de Staat nu gewapend tegen an
dere mogelijke stijgingen?
J. C.
deeltelijke vergoeding. Dit was het
geval voor Oostenrijk, Roemenië,
Bulgarije, Zuid-Slavië, Tsjecho-Slo-
vakjje, Polen, Hongarije, Letland,
Estland, Lithauen en Finland; Italië
heeft dezelfde maatregelen aangeno
men voor het Zuiden, en Spanje ins
gelijks.
Zoo lang heeft het geduurd voor
aleer in die landen de geest der
Fransche revolutie, wat betreft den
grondeigendom, was doorgedrongen.
In de 17e eeuw hebben wij nieuwe
ekonomische stelsels zien opkomen,
zooals b.v. het mercantilismeIn de
18e eeuw verzwakken die stelsels
een nieuwe richting wordt geboren,
die van de vrijheid, die de grootste
politieke en sociale gevolgen zaï
hebben.
Achtereenvolgens verwerven de
Engelsche koloniën van N. Amerika,
de Fransche, de Spaansche en de
Portugeesche hun vrijheid.
1. 1783, onafhankelijkheidsoorlog
en Stichting van de V. S. Amerika.
2. In de Antillen eischen de Fran
sche koloniën de vrijheid van han
del met Noord-Amerika.
3. Onafhankelijksheidsbeweging van
Zuid- en Midden-Amerika tegen
Spanje.
4. 1822, Brazilië's onafhankelijk
heid van Portugal.
De vrije handel met de koloniën
is geboren.
Na het tot stand komen hiervan
baant zich een nieuwe vrijheids
theorie een weg in alle domeinen.
In Engeland is het Aaan Smith
(17231790) die de rijkdomskracht
van het geld loochent. Het geld is
slechts een ruilmiddel en een waar-
destandaard. Integendeel is de ar
beid de eenige bron van den rijkdom
der naties. En om volledig produk-
tief te zijn moet men de vrijheid
aan den arbeid laten. Dus vraagt
Adam Smith het afschaffen der
voorrechten der ambachten, en der
leerlingenschap. Het staatsbeheer
moet zich onthouden van ekono
mische werkzaamheid of toezicht.
In Frankrijk, waar de nijverheids-
ontwikkeling min gevorderd is, er
kennen de physiocraten slechts
den arbeid van den grond als zuiver
produktief. Wat de vrijheid aangaat
zijn wij het eens met Adam Smith.
Als voorstander van die school kan
Quesnay (1755) worden genoemd.
Hun principe is: laten doen, laten
doorgaan(Laisser faire, laisser
passer)
De vrijhandel wordt in Engeland
in 1820 ingevoerd; hij werd be
schouwd als voorwaarde voor den
industrieelen vooruitgang. In Frank
rijk daarentegen was de nijverheids-
politiek met de omwenteling van
1789 geboren. Reeds onder het be
wind van Lodewijk XVI tracht mi
nister Turgot de invoerrechten te
verminderen en de ambachten af te
schaffen.
De omverwerping van het oud re
gime bracht de verwezen]ijking van
de liberale ekonomische principes,
en, gebruik makende van den groo
ten bloei der wetenschappen en tech
nische kennissen, kwam daardoor
zeer snel het begin der hedendaag
sche industrie tot stand.
Zoo ondergingen ekonomie. poli
tiek en kuituur een wederzijdschen
invloed, waaruit een nieuw tijdperk
geboren werd, dat der vrijheid en
der rechten van den mensch. Zij die
hieruit de grootste voordeden heb
ben gehaald zijn de burgerlijke heer
schappij en het industrieel finan
cieel kapitalisme.
1. Hoe hebben zich, op het einde
der 18e eeuw, de ekonomische, poli
tieke en kultureele principes weder
zijds beïnvloed?
Resumer de theorie der drie
ekonomische stelsels mercantilisme
liberalisme en physiocratie.
Antwoorden, vergezeld van een post
zegel van 0,75 fr. sturen aan G. De
Vos, 78, Zwijnaardsche steenweg,
Gent.
N. B. demobiliseerden hoeven
geen postzegels bij hun antwoord te
voegen. Zij zullen er op letten hun
militair adres op te geven.
LEZER Ewel, Jan, werd ge ook
opgeroepen
JAN Neen jongen, ik ben te oud,
maar 'k ging mijn jongens, mijn
familieleden eens bezoeken in het
leger.
LEZER En daarmee hebt ge ook
een soldatenvalies gekocht.
JAN Zeker. Want als ge bij 'n
soldaat gaat, moet ge hem wat
proviand en rookgerief meebrengen.
Daarbij, ge moet nog al wat aftrap
pen om hen op te sporen in die ver
schillende kantonnementenDaarom
kocht ik zoo'n soldatenvalies, want
het is praktisch en nog niet te veel
opgeslagen van prijs.
LEZER En wat zijn uw bevin
dingen
JAN Wel, 'k zou wel een boek
kunnen vullen.
LEZER Ge gaat dat toch niet
doen
JAN Geen sprake van. Daarbij,
de plaats is nu beperkt in x Voor
Allen 't Zou het van den redaktie-
sekretaris vlug te hoor en krijgen.
LEZER En wat zijn uw indruk
ken.
JAN Wel, ik zal zoo van tijd tot
tijd eens de soldaten bezoeken. Trou
wens, onze piotten zagen me graag
komen en ze beloofden te schrijven.
LEZER Dat doet mij plezier.
JAN Mij ook.
Een eerste kwestie is die van de
soldij van den soldaat.
Ze werd gebracht van 30 centimes
op 1 frank per dag.
't Is reeds een schoone verbetering.
Men heeft in zekere eenheden uit
betaald, in ander nog niet Dus spoed
dient er bij gezet om onze sol
daten den frank per dag uit te be
talen.
Maar ge hebt dan de kwestie van
de alleenstaanden. Die is soms erg.
Natuurlijk dat men aan de vaders
van familie denkt, aan de vrouw en
de kinderen; maar dat mag geen re
den zijn om den alleenstaande te
vergeten.
Die jongens zullen soms NIETS
ANDERS hebben dan 1 frank per
dag, en als ze met verlof gaan, zul
len ze geen pakje meekrijgen, of geen
enkel cent drinkgeld.
Lezer Dat is j^aar.
JAN Er is een andere kwestie
ivaar ik moet over spreken, zelfs als
de soldaten er misschien niet heele-
maal mede akkoord zouden gaan.
LEZER Waarover gaat het
JAN Over den toestand der re
serve-onderofficieren.
LEZER In feite hebben ze een
lastigen post in 't leger, de onder
officieren.
JAN Men mag hun taak niet
onderschatten. Het moreel van een
leger hangt veel af van de wijze
waarop men het korps der onder
officieren behandelt.
LEZER Dat is zoo, maar dat be
grijpt de gewone mensch niet altijd.
JAN Zoo is het.
Zie. de reserve-onderofficieren zijn
over 't algemeen jongens, die volle
dige middelbare studies achter den
rug hebben.
Zij maken wel 80 t. h. uit van het
korps der onderofficieren.
De soldij van den reserve-onder
officier is 2 frank per dag gebleven.
En vermits men nu de uitbetaling
van den onderstand aan de familie
van den gemobiliseerde doet steunen
op de ontlasting van de beroepsbe
lasting, zijn er zeer velen van die
families van de reserve-onderofficie
ren die niet de minste vergoeding
zullen trekken.
LEZER Dat is wel zóó
JAN En kijk dan. De beroeps
onderofficier ontvangt natuurlijk de
volle vredeswedde, verhoogd met een
kantonnementsvergoeding. De reser
ve-officier wordt betaald aan de aan-
vangswedde van den beroepsofficier.
Alleen de reserve-onderofficieren
blijven nu met de 2 frank per dag.
LEZER Dat treft mij.
JAN Er is iets meer.
In vredestijd (kamp of dienstpe-
riode) gaf de regeering voor elk re-
serve-onderofficier aan de onderoffi
cierskeuken een dagelijksche toelage
van 5 frank. Zoodat het eten fat
soenlijk was. Nu in mobilisatieperio
de is de onderofficierskeuken afge
schaft, dus ook de toelage van 150
frank per maand.
LEZER Ge hebt gelijk, die toe
stand is niet rechtvaardig
JAN 't Is daarom dat ik dit pro
test uit, en er sterk op aandring,
opdat men in de regeering de maat
regels voor de soldij van de reserve-
onderfoficieren zou herzien.
Dat was een eerste bevinding die ik
opdeed, en ik zal wel over de andere
een volgenden keer spreken.
Maar nu vraag ik u, beste lezer,
het volgende.
LEZÈR Ik luister.
JAN Zeg aan de soldaten, dat
ze gerust mogen schrijven aan Jan,
x Voor Allen St. Pietersnieuw-
straat, 64, Gent. Hij zal zich spe
ciaal met de soldatenkwesties bezig
houden, zooals hij het steeds deed
met de werkerszaak.
NV er een zekere vertraging
ingetreden is in den massieve
aankoopen welke door de be
volking gedaan werden in de
eerste weken van den oorlog kan men
er zich rekenschap van geven dat
de genomen maatregelen gedurende
deze periode weinig tastbare vruch
ten hebben afgeworpen. Het is te
hopen dat, de paniekstemming er
voor het oogenblik wat uit zijnde,
deze tijdspanne van betrekkelijke rust
zal te baat genomen worden om de
begane fouten te overzien, de moge
lijke herstellingsmaatregelen te over
wegen, en vooral vaste plannen te
beramen voor de toekomst.
In ieder geval lijdt het geen twijfel
dat er geen ernstige leiddraad be
stond voor het tegengaan der levens
duurte. Vrome wenschen en wenken,
oproepen tot het gezond verstand,
sporadisch ingrijpen aan de opper
vlakte, al deze drukte kon weinig
baten. Men heeft bijvoorbeeld te veel
aandacht verleend arn den verkoop
waarmede het publiek iets uit te
staan heeft namelijk den detailver
koop. Maar men vergat daarbij dat
de detailverkoop gewoonlijk niet meer
vrij is, dat hy bepaald is door de
tusschenpersonen, door de grossisten
en halfgrossisten en dat het alleen
door een stelselmaitge tusschenkomst
was van aan den t ortel tot in de
toppen der takken dat er van ernstige
uitslagen kon gesproken worden. Zoo
gebeurde het bijvoorbeeld dat een
kleinverkooper in overtreding werd
genomen om zijn zeep aan 4 fr. de
kgr. te verkoopen wanneer hij ze
zelf aan 3,90 fr. had ingekocht; het
geen niet eens als een winst kan
worden beschouwd in aanmerking ge
nomen het verwegen en de algemeene
onkosten. Op c.lt oogenblik was de
prijs van 4 fr. niet te billijken, maar
dit slaande voorbeeld wijst er op dat
men aan het verkeerde adres was bij
de vaststelling der verantwoordelijk
heid. Vermoedelijk zal deze overtre
ding geen strafvervolgingen hebben
medegesleept zoodat de tusschen
komst van overheidswege in dit ge
val praktisch niets heeft uitgehaald.
Het is van het beginsel, dat bij
de kontrole der prijzen doorslag
gevend is, dat de goede gang van
zaken zal afhangen. Elke maatregel,
die niet zal uitgaan van het alge
meen principe, dat in oorlogstijd de
liberale ekonomie de begunstiging
van den woeker in de hand werkt,
moet failliet uitvallen. Reeds in
normale tijden is ingrijpen tegen
onverantwoorde prijsstijgingen nood
zakelijk, laat staan dat een oorlogs-
ekonomie zou kunnen opgebouwd
worden op den willekeur van hen die
er belang bij hebben aan de hoogst
mogelijke prijzen te verkoopen. De
grondslag moet dus zijn een geleide
ekonomie met een zeker liberalisme
als korrektief: de dwang als alge
meen stelsel en een zekere soepelheid
als uitzondering; thans is het omge
keerd de vrijheid der prijzen met
dwangmaatregelen tegen de overdrij
ving.
De kontrole der prijzen is ten allen
tijde een der moeilijkst oplosbare
vraagstukken geweest. Dit ligt voor
een deel aan het kliënteel zelf die
om in het bezit van de verlangde
koopwaar te geraken wel eens 'tot
medeplichtige wordt van den ver-
kooper. De vrees dat de taxatie der
prijzen de koopwaar van de markt
doet verdwijnen speelt daarbij een
groote rol. Zelfs de opeisching der
maar gelijken niet op elkaar
De kans is uw buurman gunstig ge
weest bij de laatste trekking der
Neem deel aan de 10e schijf
nu te koop
ALTIJD HET PLAN
DER GROOTE LOTEN
Honderd groote loten van
20.000, 50.000 en
100.000 frank
en 61.200 loten van 100 tot 10.000 fr.
14
waren, die reeds in vroegere omstan
digheden toegepast werd voorname
lijk ten laste van de landbouwers,
werd nooit met volledig welslagen be
kroond. In diktatoriale regimes als
Sovjet-Rusland evenmin als in demo-
kratische landen. Liever een vogel
in de hand, redeneeren sommige
verbruikers al koste de zekerheid nog
zoo duur.
Anderzijds heeft men er geen idee
van wat al middelen worden beraamd
om de prijzenregeling te ontduiken:
een bepaald voorwerp wordt geleverd
tegen den gestelden prijs maar men
wordt verplicht meteen een ander
artikel te koopen waarop de leveran
cier zijn profijt verhoogt; ofwel wordt
het vastgestelde tarief wel geëerbie
digd maar de hoedanigheid of de
grootte van het artikel worden erbij
verminderd. In andere gevallen nog
wordt komptante betaling geëischt
terwijl men anders gewoon Is op
krediet te leveren; of er wordt voor
gewend dat men niet over de gebrui
kelijke vervoermiddelen of het noo-
dige personeel beschikt om de leve
ring te voltrekken: de kooper is al
heel tevreden dat hij de zelfde koop
waar mag in ontvangst nemen. Al
deze maatregelen hebben op het oog
langs zijdelingsche wegen den werke-
lijken kostprijs te verhoogen. Het
spreekt vanzelf dat het veelal zeer
geboden zou zijn ook en vooral de
onrechtstreeksche middelen om de
prijzen pp te drijven in het oog moet
houden. De organismen die met de
bestrijding zijn belast zijn ongeluk
kig niet altijd voldoende gespecia
liseerd of gewapend om met de snel
heid van slag en wederslag gelijken
tred te houden met het gepleegde
bedrog. De directieven die van hoo-
gerhand gegeven worden zouden dan
ook vollediger moeten zijn en van de
ervaringen die links en rechts op
gedaan worden zou door aanvullende
aanbevelingen nota dienen genomen
te worden.
Er is thans een groot belang mede
gemoeid dat de eventueele bestraf
fing niet te lang uitblijft; de gewone
proceduur is te langzaam en er zou
dan ook een voorrang dienen gegeven
aan dit soort van overtredingen.
Zekere wetgevingen voorzien de
mogelijkheid der vervolgingen voor
de «eerstkomende zitting» van de
rechtbank en verdere verkorting van
termijnen.
Kort en goed weze hier de leus.
Zoowaar er een God is voor de
dronkaards, zoowaar schijnt er een te
bestaan voor de charlatans of de pro
feten. Want beide laatste soorten heb
ben soms zoo'n geluk, ja, worden soms
zóó door het toeval gediend, dat hun
kunst of «gave» aan het bovennatuur
lijke, aan het wonderbare aan het
mirakuleuze gaat gelijken.
Dat is ook het geval met de voor
spellers de waarzeggers, de sterrenwi
chelaars en andere beoefenaars van
okkulte kunsten die onder de rampen
van dezen tijd ook... den oorlog hebben
voorzien.
Nu deze geesel over de menschheid
ts neergekomen herinnert men zich
weer oude voorzeggingen die men in
verband tracht te brengen met de hui
dige gebeurtenissen... En zie steeds zijn
er van die profetieën die juist of onge
veer juist uitvallen naast ontelbare
andere natuurlijk die men achteloos
overslaat omdat er nooit een van be
waarheid werd.
Zoo komt het dat waarzeggers die
voor enkele eeuwen een blik wierpen
ln de toekomst zich steeds maar pro-
centsgewijze hebben vergist, hetgeen
echter niet wegneemt, dat sommigen
op merkwaardige, voor ons onbegrijpe
lijke wijze den nagel op den kop sloe
gen.
Ten ware, en dit zal wellicht groo
tendeels het geval zijn, de tijd de ge
schiedenis mede hielp vervormen en
het bijgeloof en de volkspraat er ook
hun deel in hadden om na de feiten
dezer voorspelling in den mond te leg
gen van den een of anderen kluizenaar,
die aldus in de volksverbeelding zijn
legende kreeg en uitgroeide tot een
beroemde toekomstlezer.
Waarzeggers zijn er altijd geweest
en zullen er altijd noodig zijn. Hun
predikaties komen altijd in iemands
kraam te pas en zij dienen zijn zaak
met het ontegensprekelijke «het staat
géschreven», dat voor de naïeve massa
soms zooveel waard is als een argu
ment.
Hoevelen zouden er b.v. In Duitsch
land niet zijn, die gelooven in Hitler's
ster? De nazi-astrologen hebben er ook
trouwens reeds zooveel goeds van ge
zegd.'.. en iedereen weet toch dat de
führer te rade ging bij zijn sterren
lezeres, die, de principes van het
eklipseeren indachtig, plots uit de
cirkulatie is verdwenen sedert de
oorlog met Polen uitbrak!
Niemand weet waar ze is heenge-
vloden, noch wat ze voor het laatst
heeft voorspeld.
Doch, zal er. na het konflikt, van
haar niet beweerd worden dat ze alles,
zooals het is uitgevallen, heeft voo--
zien ook al heeft ze daar nooit over
gerept of geschreven?
Zoo wordt in de fantasie de macht
van de toovernarij van het bijgeloof
of van de bovennatuurlijke gaven leven
dig gehouden en gevoed met onkontro-
leerbare histories.
En nochtans, wie weet is in der
waarheid de astrologe van Hitier niet
gevlucht omdat ze inzag dat zijn daden
onberekenbare gevolgen gingen hebben,
onzinnige gevolgen, onlogische en
monsterachtige gevolgen, die noch door
het gezond verstand noch door de
ziekelijkste verbeelding konden worden
voorgespiegeld! Of wie weet heeft de
sterrerawichelares haar biezen niet ge
pakt uit louteren schrik omdat het
nu afgeloopen was met suksessen «e
voorspellen en de ster van Hitier. uit
haar baan geslingerd en verbleekend,
een vaart kreeg, die door geen teles-
koop meer bij te houden was?
De «groote» profeten van alle tijden
hadden immers van die subtiliteiten,
waardoor ze aan een te sterke ont
nuchtering of een te fatale logenstraf
fing wisten te ontkomen.
Ze hadden zelfs een methode om zien
nooit te vergissen en dl: bestond er
eenvoudig in. zich zóó duister uit te
drukken.'dat alle eventueele fouten ten
laste konden gelegd worden van
degenen, die de profetieën interpre
teerden of verstaanbaar wilden maken.
Door de wet der kontradiktie, die de
mensch en steeds in beroering houdt,
zijn er altijd minstens twee tegenstrij
dige verklaringen voor één geheimzin
nigheid. Vandaar dat er altijd één
groep is. wier interpretatie der ondui
delijke voorspellingen met de feiten
klopt.
't Is het sekreet van het sukses van
den bijbel. Ieder vindt er zijn gading
ln. God is er tezelfdertijd vredesapostel
en heer der heerscharen.
Wie die waanzinnige taal. diep en
duister als de onfeilba-e diepten der
verhevenheden van gods wijsheid! -
heeft verorberd, weet dat ze door de
onbegrensde mogelijkheden van des
menschen symboliek steeds in alle
eeuwen zal begrepen worden... dank zij
degenen, die haar behendig weten te
hanteeren of te exploiteeren.
Alle profetieën hebben zulks nage
noeg met elkander gemeen, of ze ver
kondigd werden door heiligen, charla
tans. Raspoetlnes of geletterde of onge-
lettrde zonderlingen.
In het jaar 1503 werd te St-Remy 'n
Provence uit een geslacht van Jood-
sche notabelen een zekere Michel Ie
Notre-Dame geboren, die opgroeide tot
magiër, sterrenwichelaar, en zijn naam
latiniseerde tot «Nostradamus».
Aan de hoven van Hendrik II (wiens
dood tengevolge van een steekspel tegen
kapitein Montgomery hij voorspeld
had!), van Karei IX en van Katharina
de Medici genoot hij veel aanzien. Hij
was een dezer toekomstlezers van wie
nog af en toe gesproken wordt, vooral
omdat hij zijn visioenen te boek stelde
onder den vorm van kwatrijnen (vier
regelige verzen). Hij schreef aldus
twaalf boeken: «Les vrayes Centuries
et Prophities».
Deze meestal politieke voorspellingen
loopen tot het jaar 2009 en zijn in
zulke duistere taal gesteld, dat de
kommentators het er nooit over eens
werden, iets wat wellicht de heimelijke
bedoeling was van den auteur zelf,
die, schrander als hij was, nogal een
loopje nemen kan met zijn bijgeloovi-
gen tijd.
Vermits die voorspellingen ook onzen
tijd raken, wordt nu op een en ander
weer de aandacht getrokken.
Zoo wordt in kwatryn 11-78 geprofe
teerd. dat «de eilanden van den groo
ten Neptunus (Engeland) in bloed zul
len drijven «pour le tardif ramer»
wegens het vertraagde roeien, d. i, dé
achterlijkheid der vloot.
Zal men zulks met veel fantazie en
nog meer gceden wil in verband bren
gen met de jongste tegenslagen der
Britsche vloot?
Er is echter nog iet: zonderlinger bij
Nostradamus op te merken, daar waar
hij in kwatrijn 111-57 duidelijk op ons
huidig jaartal zinspeelt.
Het vers luidt:
Sept fois changer verre? Gent Brit
tanique
Tainte en sang en deux cents nonante
[ons;
France? non point! par appuy German
nique
D'rriës double jon Póle Bashariun.
Wat beteekent dit Alles voor de kom
mentators?
De laatste regel is volgens hen zuiver
astrologisch. De drie andere beteeke-
nen: de Britsche natie zal binnen 290
jaar van de eerste revolutie af, er zeven
andere kennen, waarvan de laatste
niet door Frankrijk zal gesteund wor
den maar van Duitschen kant zal
komen.
De eerste revolutie deed zich voof
met de onthoofding van Karei I in
1649. De volgende revolutiejaren waren:
1669 (Karei II). 1685 (Jacobus). 1689
(Willem III), 1711 (Tories en Whigs),
1714 (George I).
De zevende revolutie zou dus 290 jaar
na 1649 komen, t.t.z. in 1939! En
Du'tschland heeft er de hand in!
Zonder een bepaalden datum te noe
men maakte Nostradamus ook gewag
van de bloedige zee en «een nieuwe
soort van oorlog», die door zekere kom
mentators rond het jaar 1940 of 1943
werd gesitueerd.
We hebben nu maar af te wachten
of die revolutie in Engeland er komen
zal, maar het begrip omwenteling ,'s
weer zeer rekbaar en wie weet wat
Nostradamus eigenlijk heeft willen
zeggen?
Ben heele ommekeer ln de politiek?
De plotse verandering van Chamber
lain, die na de zwakke onderhandelaar
van Miinchen de vastberaden tegen
stander is geworden van Hitier?
Er zfjn nog andere voorspellers ge
weest van dezelfde soort, doch we kun
nen ze natuurlijk hier niet allen aan
de beurt laten komen.
Interessant is evenwel de profetie
van een ouden pat.er uit Polen, die in
1790 werd ópgeteekend door een reUi-
ger en in ditzelfde jaar werd uitge
geven.
Een exemplaar berust in de Univer
siteitsbibliotheek te Weenen.
De mysterieuze pater voorzag voor
de twintigste eeuw: oorlog en sociale
omwenteling.
«Hoe merkwaardig ook elke eeuw op
aarde was. verkondigde hij, de twin
tigste zal de merkwaardigste van alle
zijn. Ik zie reeds voor mij al het wee,
dat in dien tijd de bewoners der aarde
treffen zal. Al wat men zich vreeselijks
en schrikkelijks kan denken, zal in
die eeuw over de menschen komen.
In vele landen zullen de prinsen zich
tegen hun vader, de burgers tegen de
overheden, kinderen tegen hun ouders
keeren en geheel het menschengeslacht
zal tegen elkander opstaan. Zoo zal het
gaan tot in 1938. tot een algemeene
oorlog in de geheele wereld, de gansche
schepping tot een omwenteling brengen
zal.»
Zooals men zret zijn de gebeurtenis
sen op weg dezen profeet gelijk te
geven alhoewel hij zich maar van één
jaar over het uitbreken van den oorlog
vergiste.
Laten we evenwel hopen dat de pater
totaal den bal missloeg waar hij het
had over de «veralgemeëning» van het
konflikt
Alsook over den vrede, dien hij maar
eerst in 1986 heeft zien opdagen!
NICK
Waarom lijden aan
HOOFDPIJN
MIGRAINE
TANDPIJN
GRIEP
RHEUMATIEK
ZENUWKOORTSEN
PIJN DER
MAANDSTONDEN
als de
WONPERBARE BRUINE POEDERS
van
der Apotheek DE POORTERE. te
ST-NIKLAAS-WAAS, U oogenbllk-
kelljk zonder schadelijke gevolgen
van deze pijnen zullen bevrijden.
De doos van 8 poeders 4 frank.
De drledubb doos 25 poeders 10 fr.
Te verkrijg In alle
goede apotheken o*
vrachtvry tegen
postmandaat
Gebruikt ze eens,
U zult nooit geen
andere meer
gebruiken.
[mini
VERGEET NIET dat elk oogenblik. aan een gevaarlijken
draai, aan een kruisweg, oo de baan, u een ongeval
kan overkomen voor hetwelk gij verantwoordelijk kunS
worden gesteld. t
DENKT GIJ aan de geldelijke gevolgen, aan het verlies
van dagloon, aan de oneindige bekommeringen die ht
te wachten staan, moest gij persoonlijk slachtor
worden van een ongeval
LUCHTVAARTSQUARE. 31, BRUSSEL
mits een Jaarlijksche premie van 55 frank, biedt n
een verzekering aan die uw burgerlijke veisntwoorde-
lijkheid tegenover derden waarborgt en de ongevallen
die u persoonlijk kunnen overkomen dekt, in de
volgende voorwaarden
BURGERLIJKE VERANTWOORDELIJKHEID
Premie van 25 fr.
50.000 fr. voor lichamelijke schade.
10.000 fr. voor stoffelijke schade
PERSOONLIJKE VERZEKERING Premie van 30 fr.
20.000 fr. bij doodelijk ongeval.
20.000 fr. bij gebrekkelljkheid.
10 fr. per dag bij tijdelijke onbekwaamheid tot werktal
KOOPT DEZE GERUSTSTELLING
Beschermt u tegen de get aren die tl bedreigen en onder*
schrijft aanstonds een volledige wlelrljdersverzekeiing.
ear
