SINTER-KLAAS IN OORLOGSTIJD
O
HOE DE "KOMPETENTIES,,
HET AAN BOORD LEGGEN...
POLITIEK PANORAMA
MET MIJN VRIEND KNOLDERS,
MOPPERAAR Nr. I
ZONDAG 3 DECEMBER 1939
0.5D fr, - Nr, 32 - 6 Jaar socialistisch weekblad voor vlaamsch belgie
i
S:
Met den verrekijker
Een plezier doen aan
een gemobiliseerde
gebeurt door hem
VOOR ALLEN
te sturen
Uitgave
if
DE DAG VAN DE GROOTSTE VREUGDE VOOR DE KLEINTJES BREEKT WELDRA AAN, MAAR
VELEN ZULLEN NIET HET GELUK KENNEN MOOI SPEELGOED EN LEKKERE SNOEPERIJEN TE
ONTVANGEN. VADER IS GEMOBILISEERD OF WERKLOOS. EN HOEVEEL KINDERTJES ZIJN
FR NIET DIE ZICH ALLEEN MOETEN VERGENOEGEN MET DE PRACHTIGE UITSTALRAMEN
VAN DEGROOTE MAGAZIJNEN TE BEWONDERENEN DIE MET EEN DROEVIG HART JE N AAR
HUIS MOETEN TERUGKEEREN. IN DEZE WERELD VAN EKONOMISCHE EN SOCIALE ONGE-
HJKHEID ZIJN HET DAN NOG DIE ONSCHULDIGE KINDEREN, DIE HET OOK MOETEN
BEKOOPEN EN DEZE FEITEN LEVEREN ONS NOGMAALS HET BEWIJS, DAT WE EEN NIEUWE
WERELD MOETEN OPBOUWEN DAT DE VREDE NIET MEER KAN AFGESLOTEN WORDEN OP
EEN ZUIVERE POLITIEKE BASIS, MAAR DE EKONOMISCHE EN DE SOCIALE KWESTIE VOOR
DE BEWONERS VAN EUROPA MOET BESLECHT V/ORDEN. DE MENSCH MOET VERZEKERD
ZIJN ARBEID TE VINDEN, EEN MENSCHELIJK STEEDS HOOGER BESTAAN TE KUNNEN UIT
LEVEN EEN HOOGERE ONTWIKKELING TE KUNNEN VERWERVEN. HET ZIJN DEZE GROND
VESTEN VAN HET SOCIALISME, DIE MOETEN VERSPREID WORDEN. WANT VREDE IS
SLECHTS MOGELIJK ALS HET VREDESVERDRAG DOORDRONGEN IS VAN DE SOCIALISTI
SCHE EKONOMISCHE GEDACHTE.
Gevaarlijke
modepolitiek
Kommunisten
in de distels
Ultimatums
en nog wat
Het wolschandaal
I
uDAKTlE EN ADMINISTRATIE
St-Pietersnieuwstr. 64 Gent
I e I e o o n 157.40 (4 lUnen)
ADONNEMLNTSl'UlJZEN
,aar 23,00 ft.
maanden V'
3 maanden fr
«'nstrhpck «let Licht U.cnt: 56733
r
-
«"WSBTJöl ELKENS buitengewone moeilijkheden de regcering
voor zware ingewikkelde problemen plaatsen,
lil waarvan de oplossing grondige studies en een
groote omzichtigheid vereischt, steekt een kliekje
zakenlui den kop op om de werking van het bewind
te hekelen en ditzelfde voor zichzelf op te eischen.
Ge zoudt eens wat zien moesten de »kompetenties» s lands
bestuur in handen krijgen!!
De Belgische gemeenschap heeft inder-aad e helaas
de gelegenheid gekregen om te zienen te oordeelen. Zij
heeft in de eerste plaats in 1934begin 1935 aan de algemecne
sociale, financieele en ekonomische ontreddering, die tenslotte
de bankiersregeering tot den aftocht heeft genoopt, de bekwaam
heid der financieele en zaken-specialisten naar juiste waarde
kunnen meten.
Een ernstig incident komt het land thans andermaal te
waarschuwen tegen de regeeringsambities van hetzelfde kliekje,
dat de huidige omstandigheden heeft te baat genomen om hun
pretenties nogmaals te laten gelden.
Toen de oorlog was uitgebroken werd in het raam van het
departement van Landsverdediging een bevoorradingsorganisme
opgericht, het Office des Approvisionnements. Dat organisme
had voor opdracht het leger de beschikking te verzekeren van
al wat het maar aan wapens en andere voorraden noodig kon
hebben. Die bevoegdheid heeft zich naderhand zelfs uitgebreid
tot het vrijwaren van de ekonomische behoeften van het land.
Aan het hoofd van dit bevoorradingsbureau werd een reserve-
officier geplaatst die in het burgerlijk leven tot den «staf» van
een Belgische grootbank behoort. Terwijl de kaders vooral blijken
°ekozen uit lieden die in het milieu der industrieelen thuis
hooren. Zooals ge dadelijk ziet, alle voorwaarden waren vereenigd
om eens aan de natie te toonen hoe praktisch en doeltreffend
werk kan verricht worden waar de chefs kompetenties zijn.
Het is andermaal falikant uitgeloopen en het is namelijk
bewezen hoe moeilijk, in bedoelde kapaciteiten-wereld, de alge-
meene belangen van de persoonlijke kunnen gescheiden worden.
Het ligt niet in onze bedoeling tegen de leiders van het
Office des Approvisionnements beschuldigingen uit te brengen.
Maar in ieder geval zijn zij toch verantwoordelijk voor de
misbruiken en ongehoorde praktijken die in dezen dienst ontdekt
werden.
Om de bevoorrading van het land te kontroleeren en te
verzekeren was het O. A. gemachtigd een vergunningsstelsel toe
te passen. Om b.v. waren naar den vreemde te kunnen uitvoeren
moesten onze voortbrengers zich een vergunning bij het O. A.
aanschaffen.
Terloops kunnen wij wijzen op het gevaar van willekeur dat
hier dreigde. De iudustrieele personaliteiten van het O. A. kwa
men hierdoor niet alleen op de hoogte van de klanten en de
prijzen.van gebeurlijke konkurrenten in het civiele leven. Maar
de deur stond hier open om diezelfde konkurrenten door het
spel der vergunningen te schaden of moeilijkheden te berok-
kenen.
Wat GEBEURDE, is echter veel erger. «La Libre Belgique»
kloeg voor enkele dagen een grootscbeepsch spekulatie-schandaal
aan, dat zich op de Antwerpsche wolmarkt zou hebben voorge
daan. Ruime voorraden wol, in het land aanwezig, werden, naar
het schijnt opgekocht om tegen hooge prijzen aan het buitenland
en ook aan het Derde Rijk te worden geleverd. Onze eigen
spinners werden hierbij letterlijk gebrandschat en moesten n.l.
40-50 fr. per kilo wol betalen, dan wanneer de wol enkele dagen
tevoren nog 25 fr. noteerde.
Intusschen gingen voor het land groote voorraden grondstof
verloren, die onontbeerlijk blijven om de bedrijvigheid van onze
wolfabrieken in de toekomst te waarborgen.
Getransposeerd pp internationaal plan, zal het dan ook
niet verwonderen dat Engeland zoo scherp de scheepsladingen
voor België bestemd kontroleert en hindert.
Er is meer. Steeds volgens «La Libre Belgique» zou de O. A.,
onder de delegatie die naar Londen werd gezonden om te
onderhandelen nopens deze netelige scheepskontrole, personen
hebben aangeduid wier namen op de Engelsche zwarte H.ist
voorkomen als Bekend wegens hun trafiek met het Derde Rijk.
Denkelijk ligt in dit feit wel de oorzaak dat tot dusver een
bevredigende oplossing is uitgebleven.
Zooals gij ziet hebben de «zaken-specialisten» reeds de volle
maat van hun «kunde» gegeven.
Intusschen hebben de spekulatie-haaien op de wolmarkt
alleen zoo maar 200 millioen opgestreken, die natuurlijk in het
kader van de levensduurte, door de Belgische gemeenschap
zullen betaald worden.
Is het misschien daarom dat zulk een heftige kampagne
weid op touw gezet tegen de uitzonderlijke winsten?
Van bevoegde zijde wordt een streng onderzoek aangekon
digd in verband met dit vergunningszaakje. Maar van nu af
aan eischen wij reeds: geen onverenigbaarheden in de bevoor-
radings- en andere ekonomische diensten. Indien de heeren van
bank- en trustwereld het leven der honderdduizenden soldaten
deelden in de kantonnementen, dan zouden zij er misschien den
geest van nationale solidariteit leeren, die volkomen bleef
ontbreken in de mileu's waaruit zij voortkomen.
Tenslotte eischen wij nog: de doeltreffende beteugeling van
eiken- woeker en zwendel ten koste van den algemeenen nood.
ER is de mode van de kleeren en
bijzonderlijk van de vrouwen-
kleeren maar ook in de politiek
is er een mode. Hoe minder po-
litieken zin sommige menschen heb
ben, hoe gemakkelijker zij meeloo-
pen achter slogans en andere verlei
delijke spitsvondigheden.
Zonder daaroom aan papenvreterij
te doen dienen wij vast te stellen,
dat van uit den klerikalen hoek voor
de demokratie zeer gevaarlijke proef
ballonnetjes worden opgelaten.
Wie de politieke geschiedenis van
België kent en begrepen heeft, weet
dat de klerikalen nooit erg ingeno
men waren met onze vrijzinnige
grondwet, die dank zij nette en
strenge bepalingen elke autoritaire
proefneming uitsluit. Daarom wer
ken de klerikalen al honderd jaar
aan de ondermijning van ons staats
bestel.
Hun voorstel tot het instellen van
een staatsraad, welke aan het par
lement en ook aan de uitvoerende
macht (regeering en koningde les
zou kunnen spellen, heeft geen an
der doel dan een VOORGAANDE
te scheppen, waarop zij verder hun
meer autoritaire en klerikale staats
bestel «zie de Oostenrijksche kleri-
kaal-diktatorialel grondwet van wij
len Dollfuss) zouden kunnen steu
nen.
Partijgenoot Huysmans, die meer
politieke «flair» in zijn kleinen vin
ger heeft dan tal van doktorale wets-
geleerden, heeft volledig gelijk als
hti met al zijn kracht waarschuwt
tegen het klerikaal staat sraadavon-
tuur. Wij voegen onze stem bij de
zijne, zonder daarom het goede in
zicht van enkele vrienden, die mee-
nen dat klerikaal idee te kunnen
steunen, in twijfel te trekken. Maar
goede inzichten zijn niet voldoende;
zelfs teksten die ons NU zekere
waarborgen zouden kunnen geven,
wegen niet op tegen het feit dat het
evenwichtsprincipe van onze grond
wet zou veranderd worden door toe
voeging van een voogdijraad onder
het etiket van staatsraad.
Daarbij komt nog, dat wij konden
vaststellen dat bij de samenstelling
van de kuituurraden gezorgd werd
voor een klerikaal overwicht. Al on
ze protesten daartegen mochten niet
baten. Oppassen is dus de bood
schap.
Er is maar één weg; verbeter de
werking van regeering en parlement.
Maar juist zij die naar de dikta-
tuur streven, verzetten zich daar
tegen.
Op het oogenblik dat tovaritsj
Vanden Boom, de kommunis-
tische vazaal van tsar Stalin,
ons antwoordt en wil volhou
den, dat Sowj et-Rusland een vredes
macht is, maakt het land, dat den
vrede en het kommunisme verraden
heeft, zich gereed na Estland, Li-
thauen en Letland te hebben ge
knecht, zich voor de tweede maal
gereed het demokratische Finland
aan te vallen.
Onze tegenvoeter heeft dus weinig-
geluk met zijn polemiek. Maar zijn
vel is nog al dik; dit werd destijds
gelooid in de propagandistenkwee-
kerij van Moskou...
Alhoewel zijn antwoord op onze
vraag uitvoerig is, kan het ons geen
voldoening schenken. Immers. Van
den Boom moet ons nog altijd het
antwoord van zijn spitsbroeder Jef
Van Exterghem laten kennen. Wij
hadden hem immers naar dat per
soontje verzonden om van hem te
weten te komen of er bij de kommu-
nistische leiders soms geen oud-akti-
visten zijn welke na den oorlog het
kenden om terzelfdertijd uit de ge
heime fondsen der aktivislen en uit
de kommunistische ruif te eten
Jef Van Extergem is een oud-akti-
vist en hij zal wel weten wie we be
doelen...
De Belgische kommunistische par
tij is in den greep van een bende
onbetrouwbare drijvers, waarvan' er
zijn die alle redenen hebben te zwij
gen over hun verleden.
Dat Vanden Boom. die een oud
strijder is, de verdediging van deze
ongure avonturiers op zich neemt is
zfju zaak. Maar het feit, dat hü
maanden lang vergat antwoord op
onze vraag te geven, bewijst dat hij
liever die zaak in den doofpot houdt
Wfj hebben veel geduld en zullen er
op terug komen, telkens de nazi
bolsjewisten meenen anderen de les
te moeten spellen en te mogen op
treden als rechters.
Over de kommunistische vredes
politiek zullen wij het in een later
stukje hebben. Het zal ons niet
moeilijk vallen te bewijzen, wat
overigens door de openbare meening
reeds aangenomen is, dat het juist
de bolsjewisten en hun vazalen zijn,
die met alle middelen het uitbreken
van den oorlog gewild hebben.
Tovaritsj Vanden Boom verliest
dus niets door een week te wachten.
Hij kan ons inmiddels antwoorden
op het voorgaande en waarop wij
reeds een zestal maanden wachten.
DE benoeming van den nieuwen
burgemeester voor Brussel
heeft aanleiding gegeven tot
heel wat politieke herrie.
M. Sap en zijn akolieten vonden
de gelegenheid nu toch gepast om
al hun para-klerikale (zoogezegd
«kultureele» bonden) te laten optre
den en ultimatums te sturen aan de
regeering, waarvan hijzelf deel uit-
De liberalen, die te Brussel één
huishouden vormen met de klerika
len, lieten zich niet onbetuigd en
dreigden met een regeeringskrisis,
indien hun kandidaat, of beter hun
tweede kandidaat M. Catteau niet
benoemd werd.
De klerikalen eischten een burge
meester die ook Vlaamsch kent. Op
zichzelf een redelijke eischmaar
gezien onder de klerikale gemeen
teraadsleden te Brussel er geen en
kele is die voor dezen post in aan
merking komt en VLAAMSCH
KENT zou er een burgemeester bui
ten den raad moeten gezocht wor
den. Dat meende M. Sap. de kleri
kale volksvertegenwoordiger van
Tielt, die Brussel naar zijn pijpen
wil doen dansen. Natuurlijk had de
kasteelheer van Beernem de kandi
datuur van een klerikale kreature
in zijn zak zitten.
Eindelijk werd de Gordiaansche
knoop doorgehakt. Sap krijgt niet
volledig zijn zin want het is toch
een liberaal, de heer Van de Meu-
lebroeck, die den burgemeestersluier
zal aandoen. Maar hij heeft een klei
ne voldoening, en voor Sap die leeft
van en in de intrige is dat al heel
wat, immers M. Catteau werd niet
benoemd.
Heelemaal tevreden zijn de libera
len toch niet en sommigen hunner
bladen spaarden hun verwijten niet
jegens M. Pierlot en... de liberale
ministers.
Na wat talmen is deze «sinaasap
pelschil» van het regeeringspad ge
schopt. Misschien zal M. Sap nu
ook wat tijd vinden voor zijn ministe
rie van Ekonomische Zaken
Zoogezegd had de regeering maat
regelen genomen om de uitvoer
van voor het land onontbeer
lijke waren te beletten. Kom
missies werden gesticht en... zooals
het gewoonlijk gaat, uitvoerders wer
den aangesteld om zich zelf te kon-
trol66T67l
Uitslag Tijdens de eerste weken
van de mobilisatie werd er zoodanig
veel wol en andere zaken naar
het buitenland, en natuurlijk
naar Duitschland verzonden, dat de
nijverheid zou stilgevallen zijn bij
gebrek aan grondstof. Ons volk moet
intusschen de wol duur betalen.
De oorlogswoekeraars zijn weeral
aan het werk en slaan millioenen
winst uit de volksellende.
Dit schandaal is nu uitgelekt,.an
dere blijven nog in het duister.
Hoe komt het, dat het zoo moeilijk
is aan gewone stukken zeep te gera
ken. terivijl de luxe-zeep overvloedig
in de uitstallingen aanwezig is
AntwoordOmdat de fabrieken
liever de luxe-zeep maken; daarmee
kunnen zij het volk stroopen zooveel
als zij willen. Maar het gewone stuk
zeep is niet te verkrijgen.
Daar steekt iets loensch achter.
Zullen de verantwoordelijke over
heden ook dit schandaal laten du
ren
Gisteren mijn
vriend K n o l-
d e r s ontmoet:
Nee maar,
geraakt gij er
nog wijs uit
Wetten, besluit
wetten, wetsbe
sluiten, konink
lijke besluiten,
(zonder van de administratieve
toepassing te spreken't is
tegenwoordig allemaal al zoo in
gewikkeld als een belastings
briefje Een advokaat zou er
tenslotte zijn latijn bij vet liezen
Wind u niet op, Knolders
Wie heeft er u gezegd dat die
dingen gemaakt zijn om er wijs
uit te geraken Men ondergaat
ze, dat is al. Den dag dat ze voor
ons klaar als pompwater zullen
zijn, dan is het hier met ons, in
dit aardsche tranendal, afgeloo-
pen. En dan kunnen we al die
besluii-wetten, wetsbesluiten, of
hoe die zaken ook heeten, gerust
aan ons zolen lappen. Indien ge
de zielsrust wilt smaken, spiegel
u dan liever aan de Mohameda-
nen. Wanneer den Mohamedaan
iets boven het hoofd, hangt, dan
zegt hij t-lnscli' Allah het
geen beteekent Gelijk het
God belieft Het ding in kwes
tie komt op zijn hoofd (of op
zijn porte-monee) neer, en dan
fluistert hij Mekioeb het
geen beduidtHet stond ge
schrevenDat is al. Hij zet zich
neer en wacht geduldig op de
volgende katastroof. Maar hij
maakt zich geen kwade zorgen
met de zaken uit te pluizen en
er een verstandelijke verklaring
aan vast te knoopen.
Mij goed, maar...
Er is hier geen kwestie van
t maar Acht u gelukkig
Gelukkig nogal
Wat zoudt ge bijvoorbeeld
zeggen moest de Voorzienigheid
u ergens in Slowakije uitgewor
pen hebben
In Slowakije Is het daar
ook al zoo
Daar is 't nog een andere
pot eten, Knolders Stel u
voor dat ge daar ergens geboren
zijt vóór 1914. Ge gaat er naar
school en 't eerste dat ge leert is
den lof zingen van keizer Frans-
Jozef en van het Oostenrijksch-
De huidige taak van de vak
beweging.
Bart de IJgt, vredesstrijder
Verzekering tegen werkloos
heid, J. De Conlnck.
Belangrijke mededeelingen blz. Z
Hoekje van den detektief
Rechtskundige kroniek.
Over kleinhandelsprijzen.
Algemeene geschiedenis
Revolutietijd blz. 3
Duivenrubrlek.
Sportrubricken blz. 6
Hongaarsche keizerrijk. Goed.
Op een zonnigen morgen van
1919 komt ge op straat en ge
roeptHeil keizer Frans-
Jozef maar daar is een gen
darm die u bij den kraag stekt
Mijnheer, ge zijt Tsjecho-
slowaaksch onderdaan en als ge
zoo voortgaat staatsgevaar
lijke kreten te uiten, zooals ge
komt te doen, zal ik mij verplicht
zien proces-verbaal tegen u op te
maken A la bonheurGe
roept voortaan Leve Tsjecho-
slowakije Dat gaat zoo enkele
jaren, totwanneer dat ge opge
schept wordt door een Poolsch
officier: Mijnheer, gij zijt sedert
gisteren Poolsch onderdaan
Voeg u daarnaar, of anders komt
ge nog in moeilijkheden En-
tendu zegt onze manLeve
Polen Doch hij heeft zijn
kreet nog niet uitgestooten of
daar botst hij op een Slowaaksch
Gestapo-agentKerel, ge zijt
een landsverrader Hoe krijgt
ge't in uw kop Leve Polen
te roepen, wanneer ge reeds
sedert twee uren Slowaaksch
staatsburger zijt
Inderdaad, dat moet ver
schrikkelijk zijn daar nog kop of
staart te kunnen aan vinden
Ik vertelde u dat maar,
Knolders, om u te laten zien dat
het hier nog zoo erg niet is en
dat ge u nog onder de uitverkore
nen moogt achten.
Dank u
En tot ziens
PIER MOEIAL.