BUITENLANDSCH
OVERZICHT
SOCIAAL-EKONOMISCHE ORDENING
Een ideologiseh'sociologische
beschouwing van religieus standpunt
BELANGRIJKE BESLUITEN EN
MEDEDEELINGEN
ARBEIDERS EN
WERKGEVERS
OP HET MINISTERIE
I
Gemeene leugenaars
Werkgevers en werknemers
in bespreking met de regeering
Verkoudheden
De Sovjets in den ban van het wereldgeweten
Slechte tijden voor Moskou
Vicks Va-tro-nol
DE GEVOLGEN
VAN DE MOBILISATIE
TEN AANZIEN VAN DE
BURGERS-, BEDRIJFS-,
BELASTING-,
STRAFRECHTERLIJKE
EN ADMINISTRATIEVE
PLICHTEN
VAN DE STAATSBURGERS
ONZE
VOEDSELVOORZIENING
VRIJSTELLING
VAN BELASTING
HET VERKOOPEN
VAN TARWE
HET PENSIOENREGIME
HET TEWERKSTELLEN
VAN VREEMDELINGEN
SYNDIKALE KRONIEK
POLITIEK WEEK-END
't ROOS KRUIS
DE VRIJDENKER
3
■2 - Voor Allen - 10 Dec. 1939-
Slvijd.-Syndihalisme'-'&uitenlantl
MOLOTOF
Op het oogenblik, dat wij verleden week onze kroniek
schreven konden we reeds voorzien dat het konflikt tus-
schen Rusland en Finland, dat tot dan toe slechts op het
diplomatiek terrein werd uitgevochten, weldra een andere
wending zou aangenomen hebben, n.l. in een Russischen
gewapenden overval op den Baltischen staat. Thans is het
tot bloedvergieten gekomenvrouwen en kinderen vielen
als eerste slachtoffers van de imperialistische verzuchtin
gen der Sovjets, al beweert Molotof, die op weg is den
grootsten leugenaar dezer tijden n.l. Quiepo de Llano, te
overtreffen, dat de Sovjet-vliegers geen bommen wierpen
op de burgerlijke bevolking in Finland.
De dagbladpers, zonder onderscheid van kleur, strek
king of nationaliteit, heeft voldoende uiting gegeven van
het wereldgeweten, dat in opstand komt tegen de Rus
sische wraakroepende daad, zoodat wij er hier niet hoeven
op terug te keeren. Wij herinneren er slechts aan, dat alleen de kommunis-
tische en de hitleriaanscheen natuurlijk de Stalinistische organen er een
andere meening op na houden.
Wij moeten ook nog aanstippen, dat de door de Engelsche regeering gedane
onthullingen aangaande het afspringen van de Engelsch-Fransch-Russische
besprekingen te Moskou op het einde van den zomer, de verantwoordelijkheid
van het uitbreken van den oorlog niet zoozeer meer uitsluitend op Duitschland
alleen, dan wel in de eerste plaats op Rusland leggen. Toen de Engelsch-
Fransche delegatie weigerde in te gaan op de eischen van Rusland waarborgen
te geven voor de ambities der Sovjets in de Baltische landen, zijn deze laatste
een akkoord gaan sluiten met Duitschland, waardoor het mogelijk werd dat de
Duitsche troepen, en daarna de Russische, Polen binnenvielen.
Tot nu toe hadden tve de officieele stem van Engeland aangaande den
Russischen inval in Finland nog niet gehoord, en iedereen vroeg zich af welke
de houding der verbondenen ging zijn te Gerieve. Thans weten wij, door de
verklaring van Lord Halifax, dat Engeland officieel de Russische daad afkeurt
en dat het een houding zal aannemen die past in deze omstandigheid.
Voor de geallieerden, en laat er ons maar bijvoegenook voor de neutrale
Wester- en Noorderlanden, is het van het hoogste belang dat Rusland niet
verder gaat met de overrompeling van Finland, omdat anders Duitschland
de kans krijgt aan zijn ambities ten overstaan van Denemarken uiting te geven,
en zoodoende nieuwere vlootbasissen in zijn bereik te krijgen; dit zou de
positie van Engeland in hooge mate bedenkelijk maken.
Anderzijds is de stemming in de twee Amerika's nu zoo, dat in de eerste
plaats aan Rusland, en als gevolg hiervan aan Duitschland, meer nadeelen
zullen werden berokkend dan voordeelen door wat er gebeurt in Finland.
Tenslotte is daar ook nog het arclii-antibolsjewistische Italië waarmede
Rusland zou kunnen af te rekenen hebben, al is de houding van Mussolini
op het oogenblik nog altijd die der afwachting
Intusschen houden de Finnen met een bewonderenswaardigen moed en
onbetwistbare handigheid stand tegen het Roode leger.
Inzake het resultaat dat de algemeene vergadering van den Volkenbond,
waarop de Sovjets te laf zijn om te verschijnen, zal hebben, is het vanzelf
sprekend te voorbarig om voorspellingen te maken. Het is best mogelijk, dat
het konflikt in het Westen er door beïnvloed wordt.
Wij hebben den indruk dat de Sovjets niet alleen in
Noord-West- en Zuid-Oost-Europa hun zaak verbrod heb
ben, maar dat die ook in het Verre Oosten aan het
bederven is. In de eerste plaats bevinden zich de betrek
kingen tusschen de U.S.S.R. en de regeering van Tsjoeng-
king in een kritische faze. Moskou is ongerust over de
relaties tusschen de Kwomingtang en de Chineesche
kommunisten in de toekomst. De Sovjets willen dat de
geschillen tusschen Tsjang Kai Tsjek en de Chineesche
kommunisten zouden opgelost worden, zooniet zouden zij
hun militaire instrukteurs terugroepen en misschien wel
kunnen overgaan tot een diplomatische breuk. Het heeft
echter den schijn dat Tsjang Kai Tsjek stand zal houden.
Daarbij komt nu nog, dat, als gevolg van de gebeurte-
Tsjang Kai Tsjek nissen in Finland, de openbare meening in Japan zich
hevig tegen Rusland is gaan keeren. Te Tokio oordeelt
men dat in den omgang met Rusland de grootste voorzichtigheid geboden is.
Er kan inderdaad geen sprake zijn van een welkdanig akkoord naar het voor
beeld van het Duitsch-Russische, waardoor een politieke chaos in Japan zou
ontstaan en de anti-kominternpolitiek in gevaar zou worden gebracht. Japan
neemt in het Verre Oosten zoowat de positie in van Italië in het Westen.
Uit dit alles kan niets goeds voortspruiten voor Rusland.
G. D. V.
ZOODRA de eerste verwikkeiin
gen ons land eenigermatc be
dreigden, stelden erschidende
groepeeringen er prijs op cnnild
dellyk hun diensten aan de regeeiin?
aan te bieden en dit me, het oog op
het behartigen van 's lands algemeene
belangen.
Onder deze kwamen ook de arbel-
oersorganisaties en de patrooii^groe-
peeringen voor.
Men ral willen Inzien da', voor
beide deze vertakkingen belangujkj
vraagstukken zouden oprijzen, die in
een of anderen zin hun beslag zou
den dienen te krijgen.
Vraagstukken die het gewone ka
der van de politiek tebuiten gaan en
die heel zeker ver de grenscn van het
loutere regeeringsbeleid over-.cnry-
den.
De ervaringen van den voo-gaan-
den oorlogstoestand 1914—18 hadden
ons dit geleerd.
En er was sfndsdien al zooveel ge
beurd, zooveel getracht m bereikt,
zooveel gewijzigd en omga' ormet, zoo
veel veranderd en omgekeerd, dat er
nu veel meer nog op hec spel staat,
dan dit teloren het gev ii was.
Van arbeideiszijde sprak de groote
bezorgdheid om de sociile verocte-
ringen en hervormingen ongescken
den te behouden, en ja deze nog
verder in de mate van het redelijke
en van het mogelijke aan te passen
en uit te breiden.
Voor de patroonsmiddens kwam
vooral het ekonomisch pr ïoleerr sterk
op den voorgrond te treden. Prob.eem
dat zulke wisselvallige vormen aan
nemen kan, dat er gedn oogenolik
zekerheid bestaat over het let dat
hen morgen zal te beurt vallen.
Ofschoon misschien tegenoverge
stelde drijf «eren beide groepeeringen
deden handelen en optreden, toch
moest dit een gemeenschappelijk
doel uitmasen, vermits heide beian
gen maar konder gediend wo'den in
een toestand waarbij do verhoulin
gen wederzijds zouden g-rich:. -ver
den op het beschermen en behouden
van een verworven toes'and, en op
het vrijwaren van een algemeens in
zinking der sociale- en economische
politiek.
Dit aanbieden van hun diensten
aan de regeering was dus niet alleen
een bewijs leveren van tulp- en
dienstbetoon, maar meteen erop re
kenen dat de regeering, -,an weiken
toestand zij ook zou kur.nen komen
te staan, mets' zou doen zrnder over
leg te hebben gepleegd met deze
groepeeringen.
Wij verheugen ens om dit genomen
initiatief, want het bewijst in eerste
plaats dat men het begiip van alle
verantwoordelijkheidszin niet had
verloren.
Doch het toont ook aan dat men
Zoodra U snuift of niest, vlug een paai
druppels Vicks Va-tro-nol in ieder neus
gat! Spoedig verdwijnen de benauwd
heid en prikkeling en de verkoudheid
wordt gewoonlijk in de kiem gesmoord
128
niet geneigd was zoo maar alles prijs
te geven wat pp sociaal gebied was
kunnen opgebouwd worden, noch al
les teloor te laten gaan wat reeds
op ekonomisch gebied was bereikt
geworden.
Dit moet de regeering wel doen in
zien hebben dat haar hier, niet alleen
een belangrijke medewerking werd
aangeboden, maar dat zij zich met
een voor groepeeringen bevond waar
mede zij zou af te rekenen hebben.
Wijselykerwijze heeft de regeeang
deze aanbieding niet van de hand
gewezen.
Moest op dit aanbod niet zijn in
gegaan geworaen, dan hadden wij
heel zeker de regeering ervan moeten
beschuldigen en haar het verwyt rich
ten met slechte inzichten te zijn oe-
zield.
Maar dit zou moeilijk het geval kun
nen geweest zijn met eo.n regeering
waar socialisten in zetelen. Ja. men
mag zelfs zeggen, indien na wat aar
zeling op het aanbod is .ngegaan om
overleg te plegen met d.' arbehaers-
en patroonsmiddens, dit in e .ere
mate gebeurd is onder de stuwkracht
van de socialistische ministers
Zonder dezer aanwezigheid in den
schoot van de regeering ».ou mep zich
wellicht ietwat minder om de arbei
dersbelangen bezorgd gemaakt neb
ben met het inwinnen van een ad
vies uit de patroonsmiddens. En ineri
weet wat zulke adviezen om hf.t lijf
hebben, om er niet scherp vijandig
t-genover gekant te zijn.
't Is een erkenning te meer van
de georganiseerde macht; t-n hef wijs1-
erop dat men de arbeiders niet lan
ger meer omerschillig of nr nach
tend kan voorbijgaan. Het toont ook
aan dat zooveel waarde wordt ge
hecht aan .iet oordeel van een irbei
der als aan 'het advies van e.m pa
troon; en dit ook is van belang voor
ons.
Wat die besprekingen nu geven
zullen, en tot welke uitslagen deze
zullen leiden, kan vooralsnog niet
worden gelegd.
Doch ze geven ons een vertrouwen,
te weten dat onze afgevaardigde
deze besprekingen met al den ver
antwoordelijkheidszin welke zij bezit
ten, medemaken.
Dit geeft ons althans Je verzeke
ring dat er niets zal genaan of ge
wijzigd of geschorst worden zo. der
dat wij ervan zijn ingelicht gewei oen
en zonder dat wij er onze goedkeu
ring of ons voorbehoud hebber, i.ver
gemaakt.
Dit heeft zijn groot belang voor de
toekomst; en het ware dwaas van on-
zer.twege het belang ervan niet te
willen inzien. Niet dat wij deuken,
dat met deze besprekingen alles zai
te regelen zijn, maar omdat hes ons
sterkt in de overtuiging dat e- nies
moedwillig en buiten ons weten om
zal kunnen gehandeld worlen
We zullen in het slechtste geval
toch altijd ee.i waarschuwende sterr.
kunnen laten hooren, en dit zal ops
in meer dan één geval dekken voor
de toekomst.
De patrons zullen van hun .kant
ook moeten leeren en begrijpen dat
zij niet meer toonaang evend dic.ien
te zijn dan wie anders. Dat er hier
wederzydscne belangen zijn die de
eene door de andere niet ondergedom
peld moeten worden.
Voor het overige wachten wij het
verder verloop van deze ingezette
bseprekingen af.
J. DE COiNTNCK.
ONDER bovenstaanden titel ver
scheen bij de Uitgeverij Van
Loghum-Slaterus, Arnhem, een
lijvig boek van Bei. van Cleeff,
met een inleidend woord van Prof.
Dr. J. Tinbergen (Prijs: ingenaaid
f. 4,90, gebonden f. 5,90, 483 blz.)
Het boek vangt als volgt aan:
Is het momenteel onze taak om op
sociaal-ekonomisch gebied naar een
nieuwe orde te streven? Zoo ja, naar
welke orde moeten wij da:u streven en
langs welken weg? Dit zijn vragen,
die wij hier van een religieus stand
punt, willen pogen te beantwoorden..
Daarmee is gezegd wat de auteur
met het schrijven van zijn boek be
doeld heeft.
In de inleiding betoogt J. Tinber
gen dat het ordeningsstreven bijna
steeds van uit een betrekkelijke enge
gezichtshoek bezien wordt; groepsbe
langen en zeer tijdelijke situaties wor
den als doorslaggevend beschouwd of
van uit het standpunt van slechts één
theorie of één party bekeken.
Van Cleeff nu behandelde het vraag
stuk op een breede basis. Naast den
liistorischen achtergond betrekt hij in
zijn beschouwingen alle richtingen en
stelsels, en tracht hij de elementen,
waaraan hij de meeste waarde hecht,
tot een geheel samen te trekken. Het
belangrijke daarbij is dat hij de eko-
nomische ontleding aanvult met be
schouwingen van sociaal-ideologische
beschouwingen, gezien van een reli
gieus standpunt. De schrijver is vrij-
zinnig-kristelijk; toch verklaart hij
eahter geenszins cijn persoonlijke
godsdienstige overtuiging met bijzon-
deren nadruk voorop te willen stellen,
maar hij geeft anderen wat hun
toekomt. Ed. van Cleeff stelde
zich tot taak zoo intensief mogelijk
te streven naar een religieus gefun
deerde synthese van de meest waarde
volle elementen van alle sociale hoofd-
stroomingen van den huidigen tijd,
overwegend dat deze tijd geen behoef
te heeft aan een nieuwe antithese.
Zooals de schrijver zelf zegt, men
kan aan het stelsel dat in zijn boes:
wordt verdedigd, den naam geven dien
men verkiest, b.v. een van alle
Marxistisch onzuiverheden ontdaan
religieus socialisme.» Van Cleeff mis
prijst het Marxisme niet, maar als
oprecht geloovige kan hij oen
stichter van het wetenschappelijk so
cialisme moeilijk zekere materialis
tische aspekten zijner leerstelling ver
geven.
In het induktief-historisch gedeelte
van zijn boek bespreekt Van Cleeff
een aantal moderne stroomingen en
auteurs, benevens de feitelijke ontwik
keling in eenige belangrijke landen.
Overai wordt een evolutie van indivi
dualisme en liberale ekonomie naar
organische orde, planmatigheid, sa
menwerking en leiding gekonstateerd.
Het deduktieve deel geeft, uitgaande
van bepaalde religieus-ethisch krite-
ria en van de door de gegeven situatie
gestelde grenzen richtlijnen voor een
geleidelijk-harmonische ordening op
de basis van beginselen als theokra-
tie, gerechtigheid, aristo-demokratie,
e.d. Ook kultureele ordening, planma
tige produktie, funktioneele organisa
tie, verdeeling, eigendom, sociale op
voeding en dwang worden besproken.
Hier volgt de beknopte inhoud van
«Sociaal-ekonomische ordening»:
I. Induktie. Inleidende beschouwin
gen. Waarom herordening? Het
individualisme; het tijdperk der or
gaan-vorming. Grepen uit de ge-
geschiedenis van ordening en orde
ningsgedachte. Het Marxisme.
De ideeën van Walther Bathenau.
Rusland: het kommunisme; Italië het
fascisme; Amerika: schoksgewijze niet-
autokratische ontwikkeling; Sombart's
Duitsch socialisme (een konservatief-
aristokratische studie)de ontwikke
ling van en rondom de Nederlandsche
sociaal-demokratie; het Roomsch-Ka-
tholiek solidarisme; het Nederlandsche
Protestantisme en de ordening; En
geland: evolutionnaire aristo-demokra-
tische ontwikkeling, Samenvatting.
II. Deduktie. Geest en motieven.
Ekonomische aspekten: planhuishou
ding en planhuishoudkunde; verdee-
lingsproblemen. Struktuur.
Synthese. Bouwers en methoden: Or
ganisatorische opbouw; sociale opvoe
ding; het gebruik van dwang; het op-
bouwproces als geheel.
III. Slotbeschouwingen. Internatio
nale ordening. Besluit.
Al kunnen wy in vele opzichten niet
akkoord gaan met wat Van Cleeff
schrijft en meent te bewijzen, toch
moeten wij bekennen dat de opinie
van den schrijver berust op een eer
lijk inzicht, al bekijkt hij sommige as
pekten van de menschelyke bedrij
vigheid uit een al te eenzijdigen en
oppervlakkigen gezichtshoek.
Van een anderen kant zijn er in hei
boek onomstootbare waarheden te vin
den, waarover velen goed zouden doen
eens na te denken. Zoo b.v. daar waar
gezegd wordt dat Marx, wiens genia
liteit over het algemeen erkend wordt
slechts paste in zijn eigen tijd; daar
waar gezegd wordt,' dat de arbeiders
niet ln staat «eweest zijn te profiteeren
van de voor hen gunstige omstandig
heden om het bewind in handen te
nemen, e.d.m.
Van Cleeff is een humanist en reent-
zinnig, echt geloovige, en wy geven
graag toe dat hij zich op een verheven
ethisch standpunt stelt om ordening
te wenschen. Hierbij denken wy aan
een middeleeuwsch 'humanist en uto
pist. Campanella, die reeds op het
einde der 16e en in het begin der 17e
eeuw ordening predikte uitgaande van
godsdienstige overwegingen. Van Cleeff
wenscht planmatige ordening, en be
paald niet in uitsluitend kapitalisti-
schen zin; dat is zijn verdienste. Maar
wat velen zal tegenvallen is het feit
dat hij, niettegenstaande hij beweert
dat de samenleving in dit doel vol
harden moet, toch verkondigt dat de
menschen zich aan den wil van God
moeten overlaten. En wii stellen de
vraag: is dergelijke gelatenheid, waar
het zoo'n belangrijk vraagstuk als een
betere ordening van alle menschelyke
bedrijvigheden betreft, nog wel van
onzen tijd?
Afgezien van dat alles kunnen wij
Sociaal-ekonomische. Ordening» be
schouwen als een waardevol en nuttig
boek, dat de groote verdienste bezit
overzichtelijk te zijn en daardoor het
arsenaal van den pianist komt aan
vullen.
G. D. V.
1. ALGEMEENE BEPALINGEN. Bij
de wet van 24 Juli 1930 wordt bepaald
dat de werkelijke oproeping onder de
wapens het arbeidskontrakt opschort
voor,den duur van de aanwezigheid on
der de wapens van den staatsburger,
die bij bedoeld kontrakt verbonden ls.
Worden eveneens ten gunste van den
onder de wapens opgeroepen staatsbur
gers geschorst, met ingang van den dag
van oproeping tot, inclusief, den datum
waarop hij uit den militairen dienst
ontslagen en naar huis gezonden wordt:
In burgerlijke-, handels-, belasting- en
administratieve zaken, al de hem ge
stelde termijnen en tegen hem aange
wende middelen van tenuitvoerlegging:
In strafzaken, al de hem gestelde
termijnen en de uitvoering van alle
boete- of subsidiaire gevangenisstraf, be
treffende de vóór de oproeping gepleegde
overtredingen.
De opgeroepen staatsburger kan van
het voordeel van die verschillende op-
schorsingen afzien.
De protesten te beteekenen, aan onder
de wapens opgeroepen staatsburgers,
worden niet beteekend.
De vrederechter kan de echtgenoote
van den opgeroepen staatsburger toe
lating verleenen om, voor de huishou
delijke behoeften sommen ln ontvangst
te nemen die door derden aan haai
man verschuldigd zijn, zulks tot een
door hem vast te stellen bedrag.
2. WIE KAN GENOT VAN DE WET
VERKRIJGEN Uitsluitend de
staatsburgers, die als miliciens, vrijwil
ligers of reserve-offivieren plots aan het
burgerleven onttrokken werden door
oproepingen welke zy niet konden voor
zien.
De wet is dus niet toepasselijk op hen
die hun eigenlijke militieplicht uitdie
nen; op de beroepsmilitairen; op hen
die voor een oefeningstermijn wederop-
geroepen worden, als die termijn ten
aanzien van den gewonen dienstplicht
van de miliciens, vrijwilligers, of reser
ve-officieren, als normaal wordt be
schouwd en zelfs als die uitgediend
wordt, gedurende een andere tijdsspan
ne dan die welke oorspronkelijk vast
gesteld werd.
Evenwel, ter zake van bediendenkon-
trakten heeft de eigenlijke militaire
dienst en alle wederoproepingen vooi
gevolg dat het kontrakt opgeschorst
wordt,
3. WELKE ZIJN DE ARBEIDSKON-
TR AKTEN DIE ONDER TOEPASSING
VAN DE WET VALLEN? Alle; de wet
ls van toepassing op al wie in dienst
van een werkgever arbeidt de werklie
den, de bedienden, de zeelieden, de huis
bedienden, enz.
4. WAT IS HET GEVOLG VAN DE
OPSCHORSING INZAKE ARBEIDSKON
TEAKT Ten gevolge van de schor
sing kan de werkgever zijn aangestelde
niet meer ontslaan, zelfs als hij hem
aanbiedt de bij de wet, het kontrakt of
de gebruiken voorziene ontslagvergoe
ding uit te betalen: werd het kontrakt
voor een bepaalden termijn aangegaan,
dan wordt het slechts uitgevoerd voor
zoover en in de mate waarin de opge-
roepene naar huis terugkeert vóór het
verstrijken van dien terimijn. Na de
oproeping heeft de aangestelde het
recht, maar ook tot plicht, zijn funk-
tles te hervatten.
Anderzijds, is de werkgever, uit
rechtskundig oogpunt, niet meer ver
plicht de wedde of het loon tijdens den
vollen duur van de oproeping te beta
len. Het spreekt evenwel vanzelf dat,
uit sociaal en vaderlandslievend oog
punt, hij zich most verplicht achten
een tegemoetkoming te betalen, rekening
houdende met zijn eigen middelen en
met de lasten, vooral gezinslasten, die
op zijn onder de wapens opgeroepen aan
gestelde wegen.
5. KAN MEN EEN ONDER DE WA
PENS OPGEROEPEN AANGESTELDE
VERVANGEN Ja, en in dergelijk
geval wordt het kontrakt van rechts
wege. behoudens andersluidende bepa
ling, nietig op den dag waarop de aan
gestelde uit den militairen dienst ont
slagen wordt. Hierbij most men er even
wel voor zorgen, den plaatsvervanger
volgens een schriftelijke verbintenis in
dienst te nemen, met de clausule dat hij
in dienst genomen wordt ter vervanging
van een met name te noemen, onder
de wapens geroepen, staatsburger.
6. WAT MOET MEN ONDER SCHOR
SING VAN TERMIJNEN VERSTAAN
Alle bij de wetten voorziene termij
nen worden opgeschort, dit wil zeggen
dat zij met den werkelijken duur van
de oproeping verlengd worden; alles ver
loopt dan alsof dienaangaande de op
roeping niet van tel was, ongeacht of
het om hooger beroep, verzet, voorzie
ning in cassatie, beiwaren, verjaring,
inschrijving, enz. enz, gaat.
7. WAT DIENT ONDER MIDDELEN
VAN TENUITVOERING BEGREPEN
Geenerlei wijze van uitvoering van rech
terlijke beslissingen of van notarieele
akten kunnen tegen den opgeroepene
aangewend worden zijn goederen kun
nen niet in beslag genomen, zijn wed
de niet ingehouden worden, enz.
Het ls nog een open vraag of konser-
vatoire maatregelen al dan niet geoor
loofd zijn.
8. WIE HEEFT VOORDEEL BIJ DE
SCHORSING VAN DE TERMIJNEN EN
DE MIDDELEN VAN UITVOERING
Uitsluitend de opgeroepenen; principieel
is de wet niet van toepassing op den
vennoot, op den medeschuldenaar, op
den schuldeischer, op den mededader, op
den medeplichtige van den opgeroepene.
Zij is eveneens niet toepasselijk ten
gunste van maatschappijen, waarvan de
zaakvoerder of de beheerder opgeroe
pen is. En. wel te verstaan, is zij ook
niet van toepassing op den schuldenaar
van den opgeroepene, tenzij die zelf op
geroepene weze.
9. WIE MOET HET BEWIJS VAN DE
OPROEPING LEVEREN Het berust
op den opgeroepene het bewijs van den
duur van zijn oproeping te leveren
daartoe moet hij de door de militaire
overheid afgegeven attesten overleggen.
In de praktijk verdient het aanbeveling
de ingetreden oproeping, zoo spoedig
mogelijk, aan de betrokken gerechte
lijke of administratieve overheid bekend
te maken.
10. WELK PROTEST-STELSEL IS
THANS VAN KRACHT? De kennis
geving van het protest wordt voor één
maand uitgesteld, op vertoon, bij den
ontvanger der registratie, ten laatste op
den 2n dag van de maand, volgende op
die in den loop waarvan bet protest ge
registreerd werd, van een bewijsstuk
waaruit blijkt dat de geprotesteerde
staatsburger, op den dag van de kennis
geving van het protest, onder de wa
pens geroepen was.
De latere kennisgeving van het pro
test wordt om de maand verdaagd, doch
onder voorwaarde van overlegging van
eenzelfde bewijsstuk, waaruit blijkt dat
de oproeping gelijkelijk gehandhaafd of
vernieuwd werd vóór den nieuwen da
tum die voor toezending van de lijst
der protesten, aan den voorzitter van
do Rechtbank van Koophandel, vast
gesteld werd.
Bedoeld bewijsstuk wordt door de mi
litaire overheid afgegeven en vermeldt
de naam en voornamen, de woonplaats
en het beroep of bedrijf van den opge
roepene, den datum van oproeping on
der de wapéns en, desvoorkomend, den
datum van ontslag uit militairen dienst.
De jongste dagen werd door som
migen de vrees uitgedrukt, dat het
verergeren van den duikbootenoorlog
onze voedselvoorziening in gevaar
heeft gebracht.
Door het ministerie van Bevoorra
ding wordt ons medegedeeld dat daar
niets van aan is.
De veiligheidsvoorraden zijn onaan
getast. De voorraad uitheemsch
graan, Inzonderheid, overtreft mer
kelijk de voorgeschreven cijfers.
Anderzijds bleef de aanvoer de
jongste dagen normaal. Op 29 No
vember werd meer dan 25.000 ton
graan in de haven van Antwerpen
aangevoerd.
Sr bestaat dus geenerlei reden om
ongerust te zijn.
Het land is trouwens beter voor
zien van voedingswaren dan in de eer
ste dagen van de maand Septem
ber j.l.
De invoerders hebben de voorraden,
die wegens de massale aankoopen van
de afnemers werden aangesproken,
aangevuld en zelfs opgevoerd.
Zelfs mag gezegd worden dat in den
klein-handel een zekere stagnatie in
den omzet wordt waargenomen, wat
er onbetwistbaar op wijst, dat in de
behoeften ruimschoots is voorzien.
Voor het overige is eer geen sprake
van vermindering in de hoeveelheden
koopwaren die over zee naar België
worden aangevoerd.
De minister van Financiën heeft
besloten tijdelijk vrijstelling van be
lasting op de vertooningen en ver
makelijkheden te verleenen voor alle
heffingen ten bate van het «Werk van
het paketje van den soldaat*. De di-
rekties van de zalen waar de vertoo
ning plaats heeft, hoeven geen bijzon-
dere entreebiljetten uit te reiken, in
zoover de heffing gelijkmatig op 10
centimes per toeschouwer is vastge
steld, ongeacht de prijs van de plaats.
De vrijstelling wordt dan alleen de
finitief toegezegd als de inrichters van
de vertooningen binnen drie maanden
een kwitantie van de begunstigde in
stellingen indienen.
Aan de landbouwers wordt medege
deeld. dat Ingevolge het min.sterieel
besluit van 23 September 1. 1., elke
landbouwer rekenplichtige ls voor zijn
tarweoogst. Dit wil zeggen dat hij het
gebruik en de aanwending van de door
hem voortgebrachte tarwe moet kun
nen verantwoorden.
Het door lederen landbouwer geoog
ste aantal zakken tarwe wordt bepaald
rekening houdende met den afval, op
grondslag, eensdeels, van de geweste
lijke gemiddolde opbrengsten vastge
steld door den minister van Landbouw
en, anderdeels, van de individueele
aangiften bij de graanopneming van
1939.
Bij voormeld besluit wordt eveneem
bepaald dat elke verkoop van tarwe uit
een verkoopvergunning moet blijken.
Door verschillende landbouwers wordt
te goeder trouw tarwe verkocht, zon
der dat hun daartoe een vergunning
■wordt uitgereikt. Hierdoor zijn zij niet
bij machte het gebruik van de doot
hen voortgebrachte tarwe te verant
woorden. Dergelijk verzuim kan aan
leiding geven tot moeilijkheden. Aldus
wordt aan de landbouwers aangeraden
slechts hun tarwe te verkoopen, wan
neer zy daarvoor een verkoopvergu n-
ning bekomen, waarvan de aangeduide
hoeveelheid overeenstemt met de wer
kelijk geleverde hoeveelheid.
Anderzijds schijnt het dat er eenig
misverstand heerscht betreffende den
formaatzegel- en belastingsvrijdom van
verkoopvergunningen. Deze vrijstelling
heeft alleen betrekking op verkoop
verloven, doch niet op de gewone fak-
turen, die bij de verhandelingen afge
leverd worden
In den Moniteur wordt een besluit
wet bekendgemaakt, houdende ophef
fing, met Ingang van I Augustus 1939,
van de kortingen van 3 en 5 t. h. on
derscheidenlijk op de rustpensioenen
van de mannelijke leden van het perso-
nel en de overlevingspensioenen ten
laste van 's Rijks Schatkist.
Deze kortingen zullen niet meer op
het maandbedrag van de eerstkomende
maand Januari worden afgehouden.
Wat de achterstallen betreft, welk,,
aan belanghebbende uit dien hoofd:
voor de vyf laatste maanden v\n het
jaar 1939 verschuldigd zijn, zullen zij
binnen den kortst mogelijken tijd uit
betaald worden.
Deze beslissing werd getroffen ter
uitvoering van de verbintenis aange
gaan in den Senaat, bij de interpella
tie over het pensioenenregime.
Naar luid van de vigeerende regle-
mentatle, mogen de werkgevers de
diensten van een buitenlander niet ge
bruiken dan op voorwaarde vooraf oe
aflevering van een werkvergunning op
naam van den betrokkene te nebben
aangevraagd en verkregen.
Ten einde bij te dragen ttot het op
voeren van de steer.kolenproduktie,
heeft de minister van Bevoorrading zoo
pas een ministerieel besluit genomen,
waarbij aan de mijnindustrie de onmid
dellijke tewerkstelling van buitenlan
ders wordt toegstaan, onder het duo-
bel voorbehoud dat zy reeds in het
register der vreemdelingen in België
ingeschreven wezen en dat binnen de
24 uur een regelmatige aanvraag tot
toelating bij den minister van Bevoor
rading worde ingediend.
De aldus geworven arbeiders mogen
aan het werk biyven totdat over de
aanvraag tot toelating beslist wordt.
N de afgeloopen week, hebben de
afgevaardigden van de werkgevers
en van de vereenigde arbeiders
elkaar ontmoet op het ministerie,
in de aanwezigheid van den eerste-
minister Pierlot.van pgt. Balthazar, mi
nister van Arbeid en Sociale Voorzorg,
en van den heer Sap, minister van
Ekonomische Zaken.
Deze ontmoetingen hadden plaats op
initiatief van de regeering.
Het is niet de eerste maal, dat de
ministers de vertegenwoordigers van de
werkgevers en van de vakvereenigingen
verzoeken, samen met de afgevaardig
den van de regeering, overleg te plegen
omtrent vraagstukken, waarbij de be
langen van beide partyen en van het
land betrokken zijn.
In Juni 1936, in volle periode van
ekonomisch herstel, braken in alle be
drijven, en over heel het land, stakin
gen uit. De arbeiders oordeelden dat
zij recht hadden op hun deel van de
uitslagen van öe herstelpolitiek van de
regeering Van Zeeland.
Men heeft het aantal stakers toen
op een half millioen geraamd. De re
geering bracht de woordvoerders van
de werkgevers en de arbeiders met
elkaar in aanraking.
De staking nam een einde, nadat
een overeenstemming was bereikt over
het principe van een algemeene loons-
verhooging en van een minimumloon,
over de betaalde arbeidersvakantie,
over de syndikale vrijheid en over de
geleidelijke beperking van den arbeids
duur.
Deze uitslagen werden bekrachtigd
door het Parlement en door de pari
taire kommissies. Het aantal van deze
laatste steeg tot over de honderd. On
geveer 70 procent van de Belgische
arbeiders zijn betrokken bij de kollek-
tieve loonovereenkomsten, die in deze
kommissies werden gesloten.
De meeste van deze overeenkomsten
zyn gesteund op het index-cijfer van
de. kleinhandelsprijzen. De stijgingen
en dalingen van dit laatste bepalen de
schommelingen van de loonen.
Naar men weet, had de plotse en
belangrijke stijging van het index
cijfer, op 15 Oktober 6 p.c.voor
gevolg dat van een wijziging van het
index-cyfer werd gesproken.
De werkgevers beweerden, dat de
ongunstige toestand, waarin hun be
drijven verkeerden, hun niet in staat
stelden de loonsverhoogingen te beta
len, die, krachtens de bestaande over
eenkomsten, gerechtvaardigd waren
door de stijging van het index-cijfer.
Zy beriepen zich op den uitzonder
lijken oorlogstoestand, om een soort
«pauze» te vragen, tijdens dewelke de
looovereenkomsten niet op den letter
zouden worden toegepast.
Een katholiek minister, de heer Sap,
pakte uit met het voorstel een index
cijfer voor den oorlogstijd, mits uit
schakeling van enkele der 56 produk-
ten van het index-cyfer van den vredes
tijd. in te voeren.
Daar de vakvereenigingen niet bereid
schenen zoo maar het hoofd in den
schoot te leggen, en sociale geschillen
niet uitgesloten bleken, indien de loon
overeenkomsten in het gedrang werden
gebracht, greep de regeering in.
Zy handelde wijs met de twee betrok
ken partyen, evenals in 1936, met
elkaar in aanraking te brengen, opdat
zij een oplossing zouden zoeken, waarby
rekening wordt gehouden met eenieders
belangen.
De Belgische werkgevers hebben
steeds toegegeven aan de neiging om
uur. moeilijkheden ten koste van de
aibeiders op te lossen.
Vandaar het wantrouwen van ae
leiders der vakbeweging.
Reeds bij de eerste bijeenkomst met
de werkgevers, heeft Korneel Mertens,
algemeen sekretaris van het Belgiscn
Vakverbond, duidelijk verklaard hoe dis
wantrouwen zal kunnen worden .weg
genomen.
Geen eenzydige offers, zegde ny,
en zijn woorden werden onderschreven
dooi de aanwezige vertegenwoordigers
vaii de kristenen en liberalen.
De samenwerking, die Mertens aan
de regeering toezegde, wat de vak
beweging betreft, kan slechts
vruchtdragend zyn, indien deze voor
waarde stipt in acht wordt genomen.
Indien ALLE betrokken partyen in
staat blijken zich boven een al te
enge opvatting van hun groepsbelang
te verheffen, en een rechtvaardig offer
te brengen, zal deze samenwerking bo
ven het toevallige kunnen uitgroeien.
Zy kan het begin zyn van een
nieuwe, en meer beschaafde, methode
om de sociale meeningsverschillen op
te lossen.
Maar de verhoudingen, waarbinnen
deze methode afdoend kan werden, zijn
gesteund op den eerbied van het ge
geven woord en het naleven van de
vrij aangegane verbintenissen.
Indien de kollektieve overeenkom
sten over boord werden gegooid, zouden
deze verhoudingen niet te handhaven
zijn, en zou een periode van verscherp
ten klassenstrijd in het vooruitzicht
moeten worden gesteld, waarmee het
land niet zou gediend zijn.
Het land heeft, in de huidige om
standigheden, den socialen vrede
noodig.
De eerste voorwaarde voor een gun
stig verloop van de inspanningen van
de regeering, die op de handhaving
van dezen vrede zijn gericht, lijkt ons
dar. ook dat aan de arbeiders de noo-
dige waarborgen worden geschonken,
wat de vrijwaring van de kollek
tieve overeenkomsten «voor de toekomst
be ti eft.
O. D. S.
Ik- heb nooit aan kommunisten-
vreterij gedaan. Ik heb altijd een on
derscheid gemaakt tusschen de poli
tieke avonturiers en hun onwetende
slachtoffers.
Ik heb herhaalde malen in den
schoot der partij, of juister gezegd in
partijgroepen, misverstanden zien
ontstaan, ontevredenheid zien groeien,
ontslagen weten nemen of geven en
die ontevredenen werden dan kommu
nisten.
Ik heb er ook gekend die een baan
tje op 't oog hadden, die mislukten,
later nog eens beproefden, weer mis
lukten, die zich dan onrechtvaardig
behandeld betitelden en die uit ver
bittering ook kommunist werden.
Ik heb gewone arbeiders gekend die
bij een geschil met den vakbond, de
mutualiteit of de koöperatief, ontslag
namen, overgingen naar de kommu
nisten, nadien spijt hadden over hun
daad. maar toch te weinig moed had
den om terug te keeren naar de par
tij omdat dusdoende zij den schijn
gaven ongelijk gehad te hebben.
Ik ken er ook anderen, die, politiek
gesproken, het verschil niet kennen
tusschen «Het Kommunistisch Mani
fest» en een manifest van de kom
munisten, maar die, omdat zij in hun
onwetendheid gelooven dat Pierre ot
Paul de politieke wijsheid in pacht
heeft, met de kommunisten meeloo-
pen.
Ik ken er anderen die het oprecht
meenen, die geloof schenken aan al
wat de mannen van Moskou hen voor
houden, die in ieder sociaal-demokraat
een bourgeois zien en die gelooven in
de mogelijkheid van een groote voor
avond.
Ik weet dat het meerendeel der
kommunistische meeloopers eenvoudig
verdwaalde arbeiders zijn en wat ik
vooral weet is, dat het arbeiders zijn,
getrapten en uitgebuitenen net zooa's
de socialistische arbeiders.
Dat is wel de hoofdrede waarom ik
hen altijd als dusdanig behandeld heb.
Maar nu, sedert het uitbreken van
den oorlog, nu gaat het toch een
beetje over zijn hout.
Wanneer ik nu den zaterdagavond
uit den trein stap en het station ver
laat en ik hoor dan een bladverkoo-
per uitschreeuwen: «Leest in «Het
Vlaamsche Volk» de nieuwe vredes-
daden van Sovjet-Rusland», dan vraag
ik mij af wie van ons beiden nu wel
droomt?
En dan kan ik niet nalaten te den
ken aan die onbewuste werklieden,
die voortgaan dat voddenblad te koo
pen en te lezen en... daar zij nie;
beter weten, ook te gelooven.
Sovjet-Rusland vredesmacht! Seder*
door hun toedoen de oorlog voor Hit
ler mogelijk werd, is iedere daad van
Rusland een uitbreiding van het slag
veld geweest.
Eerst Polen, met als direkt gevolg,
het front in 't Westen; dan de kleine
Baltische staten en nu Finland.
Natuurlijk zijn de roode vliegers,
wei zoo slim dat zy geen bommen la
ten vallen die proletariërs treffen
Sovjet-bommen treffen alleen sme
rige kapitalisten.
Sovjet-kanonnen, vliegers en tanks,
brengen vrede in het land dat zij over
rompelen.
En die heeren gaan voort dat week
aan week te schrijven en dan durven
een Lahaut en een Relecom spreken
over de vrijheid van drukpers.
Ze moesten aan dergelijke moed
willige leugenaars eenvoudig verbie
den nog een pen op papier te zetten.
Maar intusschen gaan zij voort met
hun volksbedrog. Rusland is voor hen
nog de vredesengel. Waarom Hitler
ook niet? Even schaamteloos zouden
ze dat ook nog durven schrijven. Wie
weet komen zij er nog niet toe een
dezer dagen Hitier als slachtoffer voor
te stellen. En waarom niet? Finland
is voor hen wel een uitdagend land
geworden.
Waarom brengen ze de film «Pro
fessor Mamlock» niet terug uit? Niéts
ware eenvoudiger dan de nazi's als
Finnen voor te stellen. Zij die de leu
gens van hun pers slikken en verteren
zouden ook dat nog wel mee naar
binnen spelen.
Maar aan de gezond denkende
arbeiders vraag ik: Kan dat spelletje
blijven duren? Gaan wij langer blij'
ven dulden dat een deel der arbeiders,
onder het mom van zoogezegd veel
radikaler en zuiverder socialisme dan
het onze, vergiftigd worden?
Welnu, ik meen van neen! Onze
houding als neutraal land moet ons
alle betaalde propagandisten van oor
logvoerende landen over de grens doen
zetten.
Is dat dan ook niet het, geval met
de betaalde agenten van Moskou? Of
moeten wij" de oogen sluiten en maar
gelooven wat Mr. Molotov zegt, dat
Rusland niet in oorlog is met Finland.
Het is hoog tijd dat er iets op ge
vonden wordt, dat radikaai en doel
matig is.
ROEFFEL.
Waarom lijden aan
HOOFDPIJN
MIGRAINE
TANDPIJN
GRIEP
RHEUMATIEK
ZENUWKOORTSEN
PIJN DER
MAANDSTONDEN
als de
WOSPERBARE BRC1NE POEDERS
van
der Apotheek DE POORTERE, te
ST-NIKLAAS-WAAS, U oogenbltk-
kelljk zonder schadelijke gevolgen
van deze pijnen zullen bevrijden
De doos van 8 poeders 4 frank.
De drledubb doos 25 poeders 10 Ir.
Te verkrijg In alle
goede apotheken c<
vrachtvrij tegen
postmandaat
Gebruikt ze eens.
U zult nooit geen
andere meer
gebruiken.
INDIEN GIJ begeert op de hoogte te
z:jn der vrijdenkersbeweging, lees
wekelijks
PER NUMMER 0.60 fr.
Voor drie maanden 8.— fr.
Voor één jaar 32.— Ir.
VOOR ANTWERPEN
E. LAURIJSSEN, St. Laureysstraat 5f
te Antwerpen. Fostcheck nr. 430.529
