DE RECHTEN
VAN DE MENS
Kulturele Autonomie en
Ekonomische Decentralisatie
w
i HL HL
SRS
HL
lettMiï VeMuuk
CvJ
20e jaargang - Nr 49
Zaterdag, 7 december 1968
Slechts een morele verbintenis
Toch een lichtpunt
J. MATHYS
V
(Zie vervolg blz. 2)
voor; allen
KEÜAKT1E EN ADMIMSTKAIIE ST.-lTETKKSNIEtJ WSTKAAT 64
UENT rel. 35 57 95 (4 lijnen) Postcbeckrebening 567.33 «Het
Licht» voor de abonnementspnj?.en zie gewestelijke bladzijden
Verantw uitgever DEKEYEN a.. Koningstraat Menen
oekomende dinsdag zullen de arbeiders en bedienden
voor de middag gedurende vijf minuten het werk stop-
zetten. Tot deze korte onderbreking werd door de vak
bonden besloten om de 20e verjaring van de Universele
V erklaring van de Rechten van de Mens te herdenken.
De algemene vergadering der Verenigde Naties keurde
inderdaad op 10 december 1948 een tekst goed waarbij voor de
eerste maal in de geschiedenis in internationaal verband
plechtig de overtuiging werd uitgesproken dat alle mensen
gelijk zijn voor de wet en ongeacht ras, kleur, geslacht,
godsdienst, taal of politieke overtuiging bepaalde politieke,
ekonomische en sociale rechten bezitten.
Een jonge vriend heeft verleden weck in dit blad terecht
aangetoond hoe deze rechten nog steeds met de voeten worden
getreden.
Het zou een onbegonnen werk zijn de eindeloze lijst van
schendingen op te noemen die zich in de loop van deze twintig
jaar hebben voorgedaan.
Si
- 'nPlHi '11
si
"i ï-
Ti
1
We mogen trouwens niet vergeten dat de universele verkla
ring werd aangenomen zonder enig juridisch bindend karakter.
Er bestaat geen gerechtshof in de UNO waar de individuele
mens, die in zijn rechten wordt geschaad, een klacht kan
neerleggen. De rechten van de mens hebben slechts een morele
waarde.
Dal wist men reeds in 1948 op het ogenblik dat een aantal
landen in de UNO zich bij de stemming onthielden de Sovjet
unie en haar satellieten, die ten tijde van Stalin elke vorm
van persoonlijke vrijheid afwezen! Zuid Afrika waar men niet
kon aanvaarden dat blank en zwart geliik zouden zijn en
Saoedi-Arabic waar men destijds nog niet wilde weten van de
afschaffing der slavernij! -
fcr is ioen bij de bespreking van deze algemene mensen
rechten ook gebleken wat een spraakverwarring er op het
internationale forum heerste!
Het woord «demokratie» had een volledig andere betekenis
naargelang het gebruikt werd door de Verenigde Staten, de
Sovjet-Unie en de Westeuropese landen.
Meer prcciese begrippen zoals het «recht op vrije menings-
«i'ing» gaven aanleiding tot eindeloze diskussies. De Russen
beweerden dat in hun land de pers vrij was omdat de slaat
precies alles ter beschikking stelde wat deze pers nodig had:
machines, papier en de salarissen van het personeel.
De Amerikanen daarentegen zagen precies hierin een ge
bondenheid van de pers ten overstaan van het Kommunistisch
regime wat ontegensprekelijk zo is doch weigerden
beslist in te zien dat in de kapitalistische landen de pers
gebonden is aan de financiële machten.
Het recht op arbeid werd eveneens op totaal verschillende
w i.ize geïnterpreteerd. In de Sovjet-Unie meende men dit recht
te kunnen verwezenlijken op basis van volledige werkverschaf
fing door de Staat, zonder dat het individu vrij was zijn werk
te kiezen. In de Verenigde Staten integendeel zwoer men bij de
opvatting dat elkeen vrij was te werken of te leven zonder
werken en dat de Staat in dat opzicht geen enkele verplichting
had.
Uit deze twee voorbeelden blijkt voldoende hoe moeilijk
het was tot overeenstemming te komen en hoewel men mag
aannemen dat de waarheid ergens tussen deze twee uitersten
ligt, bleef elkeen op zijn stelling.
Zal men eenmaal de dag begroeten waarop het voor elkeen
duidelijk zal zijn dat de mensenrechten noch in de burgerlijke
demokratie van de kapitalistische landen, noch in de volks-
demokratie van de Kommunistische landen worden gediend?
Enkel in een sociale demokratie waarin DE MENS IN DE GE
MEENSCHAP wordt geplaatst, met wederzijdse rechten cn
plichten, kan er sprake zijn van een werkelijke eerbied voor de
mensenrechten.
De mens mag immers niet worden opgeofferd aan de Staat,
zoals dit in de Kommunistische landen gebeurt; de mens mag
ook de gemeenschapsbelangen niet ondergeschikt maken aan
zijn persoonlijke belangen. Er dient tussen mens cn gemeen
schap een wisselwerking van rechten en plichten te bestaan
die de basis uitmaken van een reeële sociale en ekonomische
geordende maatschappij.
De dag dat een dergelijk alternatief mocht doordringen
tot het universele vlak zou een belangrijke stap zijn gezet op
de weg naar een betere samenleving. Het is beslist niet over
bodig dat de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens
bestaat, zelfs al is ze grotendeels platonisch gebleven.
Ze heeft ondanks haar tekortkomingen bijgedragen tot het
benaderen van het beeld van de samenleving zoals ze zou
moeten zijn.
Tussen de ideale voorstelling en de werkelijkheid ligt een
Kloof. Tussen «wat is» en «wat zou moeten zijn» liggen twee
werelden, maar één zaak is zeker deze verklaring is een
lichtpunt in de geschiedenis der mensheid, alleen reeds omdat
ze een doel voor ogen houdt van onze jeugd en het verlangen
aanwakkert om te ijveren voor een wereld waarin deze mensen
rechten worden gewaarborgd.
p.D.B.
De regeringsvoorstellen strek
kende tot de kulturele autonomie
en de economische decentralisa
tie ook nog genoemd TNT ont
werpen hebben, alhoewel de
bespreking ervan amper is begon
nen in de kommissies, reeds veel
deining verwekt.
Het past dan ook, dat wij ter
voorlichting deze regeringsvoor
stellen even samenvatten.
Terminologie
Voorafgaandelijk past het ech
ter enkele begrippen nader te
omschrijven, die dagelijks in pers
en T.V. voorkomen.
TNTdaarvoor worden bedoeld
de ontwerpen die door de minis
ters van gemeenschapsbetrekkin
gen TE RW AGNE en TIN DE-
MANS aan het Parlement zijn
voorgelegd, en die betrekking heb
ben op de kultuurauionomie, de
waarborgen tegen minortSatle en
de ekonomische decentralisatie.
Decentralisatie bevoegdheden,
die aanvankelijk aan het centraal
rijksbestuur zijn opgedragen,
worden toegekend aan geweste
lijke en plaatselijke overheden,
die ze autonoom uitoefenen onder
het toezicht van de uitvoerende
macht.
Dekoncentratiekomt hierop
neer. dat een administratieve
overheid zijn beslissingsmacht
overdraagt aan een lagere over
heid, mits het centraal bestuur
het reóht voorbehoudt de zaak
naar zich toe te trekken.
Dubbele meerderheid is nodig
voor wetten op het gebruik der
talen, die slechts goedgekeurd
zijn als ze de meerderheid der
stemmen bekomen in elke taal
groep van Kamer en Senaat.
Twee-derde meerderheid nood
zakelijk voor wijziging aan de
grondwet, betekent praktisch, dat
ten minste de 2/3 der kamerleden
(of senatoren) moeten aanwezig
zijn op het ogenblik der stem
ming, en dat de 2 3 der aanwe
zigen de voorgestelde wijziging
moeten goedkeuren.
Alarmbel de 3 4 van de leden
van een taalgroep kunnen een
uitzonderingsmotie ondertekenen
als zij menen, dat een bepaald
voorstel of ontwerp (met uitzon
dering van taalontwerpen en be
grotingen) de betrekkingen tussen
de taalgemeenschappen ernstig
in het gedrang kan brengen.
In dat geval wordt liet voorstel
of ontwerp naar de regering ver
wezen.
Dit is de alarmbel, alarmproce-
duur. omdat een groep op die
wijze de demokratische meerder
heid in het parlement kan af
grendelen.
1. De kulturele autonomie
Historisch dient onderlijnd,
dat men reeds van kulturele au
tonomie spreekt sinds 1929.
1930 ivas het jaar van de ver
vlaamsing van de Rijksuniversi
teit Gent,
In 1932 werd het taalgebruik
in de administratie geregeld, en
werd de tweetaligheid verworpen,
hetgeen met zich brengt het er
kennen van onze twee kulturele
gemeenschappen.
Het taalgebruik in het gerecht
dagtekent van 1935, en in het le
ger van 1938, terwijl de taalgrens
werd vastgesteld onder de rege
ring Lefevre - Spaak.
De regering Van Den Boey-
nants - De Clercq van de zgz,
nieuwe stijlwilde de taalpro
blemen voor twee jaar bevriezen,
doch kwam te val over het pro
bleem Leuven.
VOLKS
VERTEGENWOORDIGER
Reeds viermaal werd gepoogd
de Grandwet te wijzigen, cn liet
moet dan ook de vaste wil van de
tegenwoordige wetgevende kamers
zijn, die zetelen als konstituante,
deze grondioethersiening einde
lijk door te voeren.
Door de verkiezingen van 31
maart 1.1. is immers op onbetwist
bare wijze bewezen, dat een zeer
aanzienlijk deel van het kiezers
korps een verdergaande autono
mie in de twee grote taalgebieden
nastreeft.
D door de regering rooVges tel
de teksten hebben tot doel te be
palen, dat het Rijk vier taalge
bieden bevat, terwijl de officiële
laai van elk gebied grondwette
lijk dient vastgelegd l» worrlen, en
de kulturele autonomie van het
Nederlandse en van het Franse
taalgebied eveneens grondwette
lijk moet erkend worden.
waarde hebben van REGIONA
LE wetten.
De P.V.V.-oppositie voert aan,
dat dit ontwerp in strijd is met
art. 26 van de Grondwet (dat
NIET voor herziening vatbaar is)
en dat bepaaltDe wetgeiiende
macht wordt gezamenlijk uitge
oefend door de Koning, de Kamer
van Volsvertegenwoordigers en de
Senaat
Of deze normatieve bevoegdheid
van de Raden van Senatoren een
schending zou betekenen van ar
tikel 26 van de Grondwet, hier
over kan in het oneindige steriel
gediscussieerd worden door ju
risten. De vraag is echter of een
grondwetgever een ongrondwette
lijke tekst kan maken.
Anderzijds mag er evenmin
i.o.v. de dringendheid van het
probleem der kulturele autonomie
vit het oog verloren worden, dat
er precedenten zijn.
Wij hoeven maar te herinneren
aan het ALGEMEEN ENKEL
VOUDIG STEMRECHT op 9.5.
1919 ingevoerd bij gewone wet, en
enkel op 7.2 1921 ingeschreven in
de Grondwet.
Ook aan de goedkeuring door
het Parlement van het E.G.K S.-
verdrag tot oprichting van de F.u-
Daartoe zouden twee nieuwe li
chamen worden geschapende
RADEN VAN SENATOREN, die
geen tak of onderdeel zouden uit
maken van de wetgevende macht.
Zij zouden weliswaar bestaan uit
leden van de Senaat, doch zouden
juridisch twee entiteiten vormen,
die duidelijk van de Senacj on
derscheiden zijn.
Deze Raden van Senatoren
zouden beraadslagende lichamen
zijn, die de kulturele begroting
zouden goedkeuren, bevoegdheid
zouden hebben voor de kulturele
aangelegenheden, en tevens een
recht van initiatie] (voor advies
voor te leggen aan de afdeling
wetgeving van de Raad, van
State).
Dit laatste komt dus hierop
neer, dat de Raden van Senato
ren een normatieve bevoegdheid
zouden hebben, die zij zouden uit
oefenen onder de vorm van de
kreten, en het zijn deze dekreten
(met uitzondering van de ont
werpbegrotingen). die aan een
preventief toezicht onderworpen
worden, waar zij aan het advies
van de afdeling wetgeving van de
Raad van State moeten voorgelegd
worden.
Deze dekreten gouden dus de
ropese gemeenschap, de Europese
Defesiegemeenschap en de Ver
dragen van Rome Euromarkt en
Euratom) ivaardoor aan supra
nationale organen bevoegdheden
werden toegekend, die aan de na
tionale wetgever toebehoren en
die door het Parlement ook ZON
DER GRONDWETHERZIENING
werden goedgekeurd.
Indien er een eventueel gebrek
aan harmonie zou bestaan met
kwestig art. 26. dan kan dit later
bij een volgende grondwetsherzie
ning hersteld worden, doch het
ontwerp beantwoordt aan een
algemene en dringende behoefte
en drang naar kulturele autono
mie.
Tenslotte voorziet het art. 3bis
eveneens, dat een wet moet ivor-
den goedgekeurd tot vaststelling
van de WAARBORGEN, die de
ideologische en filosofische MIN
DERHEDEN moeten genieten.
Dit laatste is volledig gerecht
vaardigd door de dubbele VREES
VOOR MIN ORIS AT IE enerzijds
vanwege de vrijzinnigen im
Vlaanderen, en anderzijds ven*
wege de gelovigen in Wallonië.
