WEEKBLAD
VLAAMS
1
PROGRESSIEVE POLITIEK MOGELIJK MAKEN
0^7oAsdr^iS,patie";Publit',,eit: Houtnlarkt. nr. I -9300AALST
1 hL. 053-70.51.51 Postrekening nr. 000-0952464-21
^noordelijke uitgever: Willie Vernimmen. Houtmarkt 1 9300 AAI ST
VERSCHIJNT l.\ ALLE GEMEENTEN* VAN HET ARRONDISSEMENT
Interview met
Frans Wauters
Te Aspelare hangen geen zwarte vlaggen
meer Lees p. 7
Oendervervuiling - Treurtocht
Paul Van der Niepen
over de begroting
Nationale Opvoeding
LLEN
Vrijdag 10 augustus 1979
>41'JAARGANG Ht W
WEEKBLAD VAN DFB.S.P.
Maandabonnement: 40 F - Jaarabonnement: 450 F
Op het ogenblik waarop de Vlaamse gemeen
schap in een geregionaliseerd België eigen
structuren bekomt, nemen wij ons voor de
kracht van het Vlaamse socialisme te verster
ken door het uit te bouwen tot het verzamel
punt van alle progressieven, van welke hori
zont zij ook komen.
Met dit manifest richten wij ons derhalve tot
de progressieven van christelijke herkomst
die wij vragen bij ons te komen. Wij willen met
hen werk maken van de hertekening van de
politieke kaart, die ook in Vlaanderen aan de
kostbare waarden van levensbeschouwelijke
verdraagzaamheid en politieke duidelijkheid
vorm en gestalte geeft.
Wij zien derhalve onze opdracht duidelijk voor
ons. om in Vlaanderen een progressieve poli
tiek mogelijk te maken, moeten de progres
sieven in eerste instantie ijveren voor een
nieuw politiek en geestelijk klimaat. Dat moet
eerst in eigen rangen uitgebouwd worden.
Dan eerst kan de stem der progressieven
worden gehoord en kan zij eerbied afdwingen.
kenning van de elementairste arbeidsrechten.
Boven dit emancipatiestreven van de arbei
dersklasse uit, ontwikkelde de socialistische
beweging toen haar alternatieve maatschap
pijvisie der klassenloze maatschappij.
In de tweede faze, die liep tot halfweg de
zestiger jaren, legde het socialisme zich toe
op de verovering van de algemene welvaart
die vooral na de tweede wereldoorlog kon
worden verwezenlijkt: volledige tewerkstel
ling, beleid van hoge lonen, de verwezenlij
king van sociale zekerheid van de wieg tot het
graf, uitbreiding van verlof en vrije tijd, uit
bouw van een net van sociale voorzieningen
Veel energie van de socialistische beweging
ging, voor de tweede wereldoorlog, naar de
verdeding van de vrede en de parlementaire
democratie. In die faze werden ook de eerste
inspraakorganen voor de werknemers in de
ondernemingen tot stand gebracht.
Nu bevindt het socialisme zich in de derde
faze. Daarin worden wij genoopt een ant
woord te geven op de vraag hoe wij kunnen
volg op zijn tijd om de inbreng van christelijke
progressieven daadwerkelijk te laten gelden
EEN NIEUW POLITIEK
EN GEESTELIJK KLIMAAT
Het nieuwe politieke en geestelijke klimaat in
Vlaanderen kan slechts tot stand komen in
levensbeschouwelijke verdraagzaamheid, die
een vrucht is van menselijke en politieke vol
wassenheid. Zij steunt op het inzicht dat
evangelische en humanistische waarden el
kaar omsluiten en dat het onzinnig is strijd te
voeren rond vragen, waarop geen uiteindelijk
antwoord kan gegeven worden. Zij steunt op
het inzicht dat tot voltooid verleden tijd be
hoort dat katholieken zichzelf als goed en vrij
zinnigen als slecht beschouwden, terwijl de
vrijzinnigen zichzelf voor verstandig en de ka
tholieken voor dom hielden. De tegenstelling
voor de katholieken herleid tot een morele eri
voor vrijzinnigen tot een rationalistische ver
oordeling van de andere groep, behoort tot
een andere tijd, waarvan Vlaanderen zich bij
Dan kan zij het tegengewicht vormen voor de
conservatieve krachten, die Vlaanderen willen
regeren.
HET SOCIALISME VAN
DE DERDE FAZE
Tien jaar geleden richtte onze partij een op
roep tot de christelijke organisaties om met
ons een dialoog te beginnen. Dit gesprek van
groep tot groep had tot doel een progressief
front te vormen op basis van eenheid van
programma, waarop een gemeenschappelijke
actie kon worden gevoerd. De vraag naar de
eenheid van organisatie werd daarbij secun
dair gesteld en aan het leven zelf overgelaten.
De ingrijpende betekenis van deze oproep is
helaas onvoldoende begrepen. Hij ontsproot
aan het inzicht in onze rangen dat het tweede
Vaticaans concilie de verzoening van de kerk
en de gevolgen met de moderne maatschap
pij, de mens en de wetenschap tot stand had
gebracht en dat daardoor de strijdvragen, die
gelovigen en vrijzinnigen van elkaar verwij
derd hielden, zin en inhoud verloren hadden.
Hij ontsproot verder aan de vaststelling dat in
talloze christelijke organisaties en in hoofde
van vele gelovigen en mensen van christelijke
herkomst een politieke radicalisering, ge
steund op evangelische bewogenheid, zich af
tekende, waardoor de hoop vaste vorm kreeg
dat een toenadering der socialistische en
christelijke organisaties op basis van een
convergentie der programma's op korte ter
mijn tot stand zou komen. De ontwikkeling
der zestiger jaren gaf voedsel aan die hoop.
Sedert een zestal jaar tekent zich echter een
restauratie af en werd geen vooruitgang meer
geboekt in de samenwerking van de progres
sieve krachten. De verantwoordelijkheid voor
die stand van zaken is gedeeld. Wat onze
partij betreft, moet erkend worden dat de
openheid die door de oproep werd gepostu
leerd, onvoldoende aan bod is gekomen. Veel
daarvan wordt verklaard door een zware his
torische erfenis, maar ook door een gebrek
aan inzicht in een fundamentele tijdsevolutie.
In de afgelopen jaren echter heeft de socialis
tische beweging een herbezinning doorge
voerd over haar ideeëngoed en over de visie
die zij over de toekomst van onze samenleving
draagt. Die werden neergelegd in de bood-^
schap van het ideologisch congres van 14 en
15 november 1974, die de weg opende voor
wat we mogen noemen: het socialisme van de
derde faze.
In een eerste faze tot omstreeks 1920 ijverde
de socialistische beweging voor de ontvoog
ding der arbeidersklasse, waarvan de sociale
toestand bedroevend en mensonwaardig
was. De socialistische strijd stond toen in het
teken van de verovering van gelijke politieke
en burgerlijke rechten voor alle klassen in de
samenleving en werd nadat vele offers wer
den gebracht, voltooid met het afdwingen van
het algemeen stemrecht, de persoonlijke en
algemene dienstplicht, de leerplicht en de er-
voorkomen dat in een samenleving, die uiter
lijk voldoet aan bepaalde eisen van democra
tie en rechtvaardigheid, mensen toch een
zaam, onvrij en ongelukkig kunnen zijn. Wij
zijn er ons van bewust dat het menselijke
geluk niet automatisch volgt uit een verhoging
van de productie. Integendeel door het ren
dement als hoogste norm te stellen in het
economisch systeem, zijn de meest funda
mentele waarden in het arbeidsproces verlo
ren gegaan. Door een herdefiniëring van het
begrip arbeid moet ieder de kans krijgen zich
te ontwikkelen en te ontplooien langs zijn ar
beid, moet er ruimte komen voor zelforgani
satie en moet zelfbeheer het leidend principe
worden van de arbeidsorganisatie. Terzelfder
tijd moeten we er naar streven dat ieder meer
en meer de kans krijgt het gebruik van zijn tijd
en dus van zijn leven zelf te bepalen.
Derhalve luidt de vraag waarop in deze faze
van het socialisme moet geantwoord worden
hoe we een samenleving kunnen tot stand
brengen, waarin mensen, op alle vlakken
waarin ze met elkaar te maken hebben, met
elkaar in harmonie kunnen samenleven. Hoe
zeer dit verlangen nog ontspruit aan de idee
van de klassenloze maatschappij, wij weten
dat het antwoord veel moeilijker te geven is
dan een eeuw geleden werd gedacht. We we
ten dat de maatschappelijke ontwikkeling aan
zichzelf overgelaten, de oplossingen niet
waarborgt en dat de wil en de inzet van velen
vereist zijn om aan dit streefdoel in de toe
komst een grote zuigkracht op het heden te
geven. We geloven vast dat het nastreven van
deze doelstellingen ook vanuit een historisch
christelijke traditie kan gemotiveerd worden.
Het socialisme van de derde faze beantwoordt
inderdaad aan de verzuchtingen van progres
sieven zowel van socialistische als van chris
telijke huize. Deze laatsten kunnen hier een
belangrijke inbreng leveren vanuit hun eigen
waarden, die het socialisme zal verrijken.
Wij onderstrepen daarom vandaag dit belang
rijk gegeven:
het gaat niet meer om het zoeken naar con
vergentie van programma's van twee gelijk
gerichte bewegingenHet komt er vandaag op
aan samen een nieuw programma uit te wer
ken, dat aansluit op de gevoels- en bele
vingswereld van de jonge mensen, die het
bannen van oorlog en ellende niet meer be
schouwen als een eindpunt, maar als het be
ginpunt voor nieuwe veroveringen naar een
vrije en rechtvaardige samenleving, leder
progressisme moet vandaag aansluiten op
het radicalisme van de jonge generatie sedert
het einde der zestiger jaren.
De uitwerking van het nieuwe programma ge
beurt vandaag in onze partij door de organisa
tie van themacongressen, die op belangrijke
deelgebieden van de maatschappelijke werke
lijkheid, concrete beleidslijnen uitwerken, los
van slogans, met het voornemen efficiënte,
geleidelijke en naar de kern tastende oplos
singen te bereiken. Deze oproep komt bijge-
zijn geboorte moet bevrijden. Vri|wel op de
drempel van de 21e eeuw. kunnen tegenstel
lingen ontleend aan de 19e eeuw, niet meer
zinvol zijn.
Daarom moet de waarde van iedere levensbe
schouwing ten volle erkend en gewaardeerd
worden. Omdat de levensbeschouwing ant
woord geeft op vragen, die ieder mens zich
stelt over de zin van leven en dood en over de
bestemming van de mens. vormt zij de bron
voor de innerlijke zekerheid, waarmee ieder
mens terecht wil leven. Daarom ligt zij ten
grondslag aan de menselijke persoonlijkheid
en vormt eerbied voor haar de grondslag voor
de eerbied van ieder menselijk leven.
Daarom heeft een politieke partij of een staat
niet het recht zich uit te spreken over een
levensbeschouwing of er één op te leggenZij
moeten daarentegen aanvaarden dat iedere
politieke overtuiging, iedere maatschappijvi
sie haar diepste motivering put uit een levens
beschouwing, maar zij kunnen de band tus
sen een levensbeschouwing en een maat
schappijvisie niet als bindend voorstellen en
opleggen.
Integendeel, daar vanuit verschillende levens
beschouwingen politieke gelijkgezindheid
Üan gemotiveerd worden, stellen wij voorop
dat in de politiek telt niet vanwaar men komt,
maar wel waarheen men gaat.
Op grond van dat inzicht willen we de door
braak van het Vlaamse socialisme naar de
christenen toe.
WAARHEEN WILLEN
WIJ GAAN
Waarheen wij gaan, betekent voor socia
listen dat gestreefd moet worden naar
spreiding van bpzit, kennis, macht en
arbeid. Wij hebben de vaste overtuiging
dat deze politieke visie geroepen is onze
toekomst te leiden in de zin van de
grootst mogelijke menselijkheid.
Deze progressieve visie steunt en op een
mens- en óp een maatschappijvisie. Zij
kan samengevat worden in tien punten,
die qeen aanspraak maken op volledig
heid.
1Hoofdkenmerk van onze mensvisie is
het begrip «herroepelijkheid»: wij wijzen
iedere samenleving af, waarin de mens
omsloten wordt door onherooepelijke
beslissingen. De-weg naar het menselijk
geluk heeft vele varianten en deze moe
ten kunnen benut worden. Daarom leg
gen wij in de eerste plaats nadruk op het
cultuurbeleid in brede zin, gericht op het
bevorderen van het menselijk geluk voor
iedereen. Dat houdt in dat marginale
groepen van kansarmen de eerste plaats
bekleden in onze zorg; dat houdt even
zeer in dat het onderwijs niet alleen ge
lijke startkansen maar gelijke en perma
nente ontwikkelingskansen moet schen
ken;
2. Onze maatschappijvisie steunt in de
eerste plaats op de noodzakelijke bevrij
ding van de samenleving uit de dwang
matigheid van het economisch denken
zodat niet zozeer welvaart als welzijn
wordt tot stand gebracht en het streven
naar macht en rijkdom wordt vervangen
door het streven naar menselijke ont
plooiing en dienstbaarheid;
3. Uitbouw van de parlementaire in een
participatiedemocratie, waarin de macht
wordt gespreid in een breed veld van
zelfbehjeer.
4. Polarisering tussen progressisme en
conservatisme als essentiële bijdrage
om de inzet van de politieke strijd voor
ieder duidelijk te maken. Door polarise
ring moet onduidelijkheid en dubbelzin
nigheid in de politiek, die het conserva
tisme dienen, gebannen worden, en de
participatie van de burgers aan het maat
schappelijke gebeuren in de hand qe-
werkt worden;
5. Uitbouw van net van gemeenschaps
voorzieningen, die tegemoet komen aan
de sociale behoeften en bijdragen tot de
spreiding van bezit.
6. Gelijker maken van inkomens- en
vermogensverdeling;
7. Aandacht en bevordering van de
kleine levensgemeenschappen, in het
teken van vérgaande decentralisering en
afbouw van bureaucratie;
8. Streven naar Europese eenwording in
het teken van democratisering van de
economische machtsconcentraties;
9. IJveren voor vrede door het voeren
van een actieve politiek ten gunste van
ontwapening en tegen spreiding van
kernwapens en gekenmerkt door solida
riteit met de ontwikkelingslanden in hun
IU. cury tmii
Voor deze doelstellingen weten wij ruime
instemming aanwezig bij velen, in wie de
wil tot verandering sterk leeft en die
slechts wachten op de radicalisering van
het Vlaamse socialisme om daarin de
politieke vernieuwing te begroeten. Onze
ambitie is van deze vernieuwingswil de
politieke tolk te worden.
We weten ook dat deze ambitie maar
zinvol kan vervuld worden als wij tezelf
dertijd onze rangen openstellen voor
progressieven van christelijke herkomst.
Hun bieden we de zekerheid aan dat zij
welkom zijn in onze partij op grond van
én met hun geloof of hun eigen ethische
waarden. We willen in een doorbraak
naar deze progressieven de waarborg
bieden dat het ons ernst is met de her
groepering van de progressieve krachten
in eerbied voor ieders levensbeschou
wing.
ZONDER VOORBEHOUD
Deze doorbraak tot de progress.ieven van
christelijke herkomst en de dialoog met
de christelijke organisaties houdt echter
ook in dat wij zonder voorbehoud nu
duidelijk maken waar wij staan op het
vlak van de levensbeschouwelijke vraag
stukken, die in ons politiek leven zijn
opgeworpen.
Ons antwoord is ondubbelzinnig:
1Wij erkennen het in een democratie
vanzelfsprekende bestaansrecht van or
ganisaties op levensbeschouwelijke
grondslag. Inzake de organisatie van
onderwijs en opvoeding zijn wij voor
standers van de pluralistische gemeen
schapsschool, in eerbied en waardering
voor de verdiènsten van het officieel en
vrij onderwijs in het verleden.
Maar zomin echter als wij aanvaarden
dat een politieke partij zich heeft uit te
spreken over een levensbeschouwing,
willen wij aanvaarden dat een onderwijs-
net zich aan een maatschappijbeeld of
een maatschappelijke zuil kan binden.
Het is de taak van het onderwijs aan haar
leden waarden mee te geven, waaruit zij
kunnen putten voor de vrije vorming van
hun politieke overtuiging en inzef.
Inzake de zogenaamde ethische vraag
stukken, wensen wij geen eenvormig
heid. In onze rangen kan daarover ten
gronde uiteenlopend worden gedacht.
Vooropgesteld zij echter dat, in overeen
stemming met onze opvatting dat de
overheid of politieke partij geen rechten
bezit op een levensbeschouwing, de
overheid en de partijen zich moeten
dwingen tot het respecteren van de men
selijke gewetensvrijheid en daarvoor alle
ruimte laten.
EEN NIEUWE ORIËNTERING
Wat wij beogen met deze nieuwe oriënte
ring en met de geest die haar bezielt, is
drieledig:
1Wij wensen aan de levensbeschou
welijke verdraagzaamheid een politieke
Lees p. 3
jmzsj. «Ég»* s&j
r~ -
Lees p.5
Lees p. 2
Karei Van Miert heeft niet zo
maar een ophefmakende ver
klaring afgelegd bij de faling
van Eurosystem Hospitalier.
Van verschillende zijden had
men dit nochtans laten uit
schijnen, omdat het volgens de
gangbare «moraal» ongebrui
kelijk is in dergelijke zaken geen
blad voor de mond te nemen.
Onze voorzitter heeft echter
onomwonden zijn mening ge
zegd en klaarheid geëist in de
houding van het Hof, de rege
ring, Société Generale en an
dere «hoogwaardigheidsbekle
ders.»
Minister Simonet zei van Karei
Van Miert dat hij beter zijn dos
siers zou moeten kennen voor
aleer verklaringen af te leggen,
maar prompt waarschuwde Ka-
rel Van Miert dat Minister Si
monet in de toekomst zijn tong
nog tweemaal zou draaien
vooraleer zoiets nog te verkla
ren. Natuurlijk kwam ook uit de
konservatieve hoek van «De
Standaard» een regelrechte
aanval tegen Karei Van Miert,
waarbij Hugo De Ridder hem
afschilderde als «voorzitter
flapuit».
Dank echter aan de spontane en
ongezouten mening van Karei
Van Miert werd de kat de bel
aangebonden en is ondertus
sen beetje bij beetje de top van
een ijsberg ontdekt. Schanda
lige praKiijRc narow «i
van smeergeld wat men bij
«de heren» best «commissie-
geld» noemt—het inschakelen
van een net van «plezierige
meisjes»; het bekomen van
kontrakten van 35 miljard frank
voor een maatschappij die
slechts met een paar miljoen
frank als kapitaal start en derge
lijke andere zaken méér, zijn in
die «hoge wereld» schering en
inslag.
En dan maar kappen op inder
daad een reeks kleine inbreu
ken van kleine mensen in bv. de
werkloosheidsvergoedingen
die wij nota bene nog afkeuren!
Het wordt hoogtijd dat inder
daad «de groten» het voorbeeld
geven! Wil men het mes zetten
in. een aantal misbruiken en
voorrechten in deze maat
schappij, dan moet het voor
beeld van bovenaf komen.
Karei Van Miert heeft begrepen
dat de Vlaamse socialisten
hierin een belangrijke rol te spe
len heeft. Het siert hem dat hij
de weg is opgeslagen van een
eerlijke en duidelijke lijn in de
politiek. De verantwoordelijk
heden dienen duidelijk vastge
legd, zoals wij dit eveneens
hebben geëist in het «Za'ire-
beleid», en de aankoop van de
tanks.
Jacques Timmermans
Federaal secretaris
structuur te schenken, die haar veilig
stelt. Dat kan slechts door levensbe
schouwelijk pluralisme in politieke orga
nisaties en politiek pluralisme in levens
beschouwelijke organisaties; we be
schouwen onze oproep dan ook als een
bijdrage tot de noodzakelijke ontzuiling
van onze maatschappij;
2. Wij wensen in Vlaanderen een sterke
progressieve macht op te bouwen die de
bestemming van onze samenleving kan
ombuigen in de zin van spreiding van
kennis, bezit, macht en arbeid. Voor dit
programma hebben wij nood aan de in
breng van progressieven van christelijke
huize;
3We wensen eveneens politieke duide
lijkheid tot stand te brengen, door de
burgers een afgetekende keuzemogelijk
heid op basis van een progressieve of
conservatieve maatschappijvisie te
schenken. Dat is een reële voorwaarde
voor de effectieve medezeggenschap der
burgers, wier stem onvoldoende wordt
gehoord in een politiek regime, geken
merkt door partijenversnippering of door
het bestaan van partijen met een onei
genlijke politieke doelstelling, die vaak
de macht terwille van de macht begeren
Politiek is gestalte geven in de samenle
ving aan de toekomstvisie die men voor
haar ontwerpt. Politiek is strijd voor een
maatschappijvisie; de macht daartoe is
middel, geen doel. De burger moet
daarom kunnen kiezen tussen duidelijke
maatschappijvisies en oordelen over het
gebruik van de macht der verwezenlij
king van die doelstelling. Zijn stem mag
niet verdronken worden in het moeras.
Wie die doelstellingen deelt, nodigen wij
met aandrang uit met ons te zoeken naar
de middelen en het programma om ze te
verwezenlijken. Wij wensen evenmin
twijfel te laten bestaan aan ons diep ge
loof dat de opdracht om een dergelijke
samenleving tot stand te brengen zo
groot is dat allen, die zich tot dit beleid
aangetrokken voelen, in onze rangen
met gelijke rechten kunnen toetreden en
hun welgekomen bijdrage tot dit werk
leveren.
Marcel COLLA Oscar DEBUNNE Lode
HANCKE Louis TOBBACK Luc VAN
DENBOSSCHE Louis VANVELTHOVEN
Freddy WILLOCKX
