(na de eerste ronde goedgekeurd door het Partijbureau op 15.2.1980)
Doel en middelen
Lidmaatschap
Structuur
De Administratieve Commissie
Het Politiek Partijbureau
STATUTEN ONTWERPTEKST
«Voor Allen» - 22 februari 1980 -7
Artikel 1
De Socialistische Partij streeft naar de verwezenlijking van een klassenloze
samenleving die de vrije en volledige ontplooiing van allen mogelijk maakt,
zonder enige vorm van discriminatie op grond van geslacht, ras, taal,
nationaliteit, godsdienst of levensbeschouwelijke overtuiging.
Ze wil een samenleving opbouwen waarin, door democratische besluitvor
ming op alle vlakken, politiek, economisch, sociaal en cultureel allen die
ertoe behoren, gemeenschappelijk hun levensomstandigheden bepalen.
Ze verwerpt alle systemen of regimes waarin de beslissingsmacht in handen
van weinigen berust en de rechten en vrijheden van de mens alsmede het
recht op zelfbeschikking worden miskend.
Haar actie plaatst zich aldus in het verlengde van de grote humanistische
traditie voor menselijke ontvoogding.
Toelichting
De voorgestelde tekst is ruim geïnspireerd door de boodschap van het
Ideologisch Congres van november 1974. De beoogde «klassenloze» samen
leving betreft niet alleen het economisch luik van de uitschakeling van elke
uitbuiting, maar ook het sociaal aspect van de bestrijding van elke verdruk
king die via allerlei vormen van discriminatie in stand gehouden wordt.
Deze discriminatie kan o.m. het gevolg zijn van het opdringen van waarden,
normen en rollenpatronen die de gelijke kansen op vrije ontplooiing van de
persoon verhinderen.
Het socialisme als bevrijdingsbeweging strevend naar de zelfverwezenlijking
van elke menselijke persoonlijkheid, vergt de uitbreiding van de democratie
op economisch, sociaal en cultureel vlak. Het individueel lot van elkeen moet
vrij kunnen bepaald worden op gelijke wijze voor iedereen, doorheen een
democratische besluitvorming die de onderlinge samenhorigheid van de
leden van de gemeenschap op solidaire wijze bepaalt.
De derde paragraaf zou overbodig zijn, ware het niet dat bepaalde totalitaire
«regimes» het begrip socialisme misbruiken. Door het woord «systemen» in
te lassen wordt ook de economische monopolistische machtsconcentratie
beoogd zoals die, onder meer, in de multinationale vennootschappen tot
uiting komt.?
Artikel 2
De Socialistische Partij strijdt voor de verwezenlijking van haar doel door de
democratische politieke actie, door het uitdragen van de socialistische
beginselen en de samenwerking met de economische, sociale en culturele
groepen, die eveneens de verwezenlijking van het socialistisch ideaal na
streven.
Toelichting
Hiermee zijn o.m. bedoeld de organisaties aangesloten bij de Socialistische
Gemeenschappelijke Actie.
Artikel 3
De Socialistische Partij sluit aan bij de andere partijen in de wereld die de
opbouw van het democratisch socialisme nastreven, ten einde zo intens
mogelijk samen te werken en actie te voeren.
Artikel 4
Men wordt lid van de Partij door individuele aansluiting bij een plaatselijke
afdeling, wat aanvaarding van doelstelling en actiemiddelen van de Partij
inhoudt. De minimumleeftijd voor aansluiting bedraagt 16 jaar.
Toelichting
De regel is dat het lid aansluit bij een plaatselijke afdeling. Dit sluit niet uit dat
in zekere gevallen, zoals b.v. bij langdurig verblijf in het buitenland, naar
geëigende oplossingen kan gezocht worden.
De afdeling
Artikel 5
Per gemeente wordt één partijafdeling gevormd. Deze is de basiseenheid
voor het voeren van de politieke actie en de besluitvorming. De gfdeling
belegt een algemene ledenvergadering ter voorbereiding van de federale en
nationale congressen. De afdeling kan, voor bepaalde materies, open discus
sievergaderingen houden. Ze is tevens bevoegd voor de politieke lijn van de
Partij inzake het beleid en het beheer in de gemeente.
Toelichting
Er bestaat één enkele partijafde|ing per gemeente. Dit sluit evenwel niet uit
dat specifieke organisatievormen bestaan op basis van de vroegere deelge
meenten of wijken.
De Administratieve Commissie werkt daartoe de nodige modaliteiten uit en
oefent hierop algemeen toezicht uit.
Hetzelfde geldt voor de specifieke actie van de Partij binnen sommige
bedrijven. Ook hier zijn bijzondere actievormen niet uitgesloten. De Admini
stratieve Commissie zal ter zake nadere regels uitwerken.
De afdeling belegt een algemene ledenvergadering ter voorbereiding van de
federale en nationale congressen, tenzij ze in de materiële onmogelijkheid
verkeert of nog wegens-tijdsgebrek.
De afdeling werkt nauw samen met de plaatselijke afdelingen van de andere
takken van de Socialistische Gemeenschappelijke Actie.
Artikel 6
De algemene ledenvergadering is de hoogste instantie van de afdeling. Ze
verkiest het bestuur van de afdeling volgens de regels bepaald in de statuten
van de arrondissementsfederatie. Daarbij dient duidelijk gestreefd naar het
bereiken van volgende verhoudingen:
a. minimum één vierde van de leden heeft de leeftijd van 35 jaar niet
overschreden op het ogenblik van de verkiezingen:
b. maximum de helft van de leden oefent een gemeentelijk mandaat uit;
c. minimum één vierde van de bestuursleden zijn vrouwen.
Toelichting
Zonder de gelijkwaardigheid van de leden noch de soevereiniteit van de
algemene vergadering ten gronde in het gedrang te brengen, dient erover
gewaakt dat jongeren en vrouwen een voldoende aandeel kunnen hebben in
alle bestuursstructuren. Ook is er de bekommernis voldoende niet-mandata-
rissen bij de verantwoordelijkheden te betrekken.
De in het artikel gestelde verhoudingen dienen daartoe, voor zover de
gestelde kandidaturen zulks toelaten, bereikt te worden na verkiezing. Mocht
dit niet het geval zijn, dan kunnen zij door aanvulling bereikt worden in de
rangorde van de uitslag van de verkiezingen. De statuten van de arrondisse
mentsfederaties zullen bepalen of deze kandidaten al dan niet over stemrecht
beschikken. De onder a. b. en c. gestelde verhoudingen zijn geldig in
verhouding tot het basisaantal bestuursleden, voorzien in de afdelingssta
tuten.
Ten slotte moet ook de grote groep bejaarden op billijke wijze vertegenwoor
digd zijn in de afdelingsbesturen en dient tevens de plaatselijke afdeling van
C.S.C. en C.S.C.-Vormingswerk bij de werking van het bestuur betrokken te
worden.
De arrondissementsfederatie
Artikel 7
De arrondissementsfederatie streeft de verwezenlijking na van het partijpro
gramma in samenwerking met de nationale instanties van de Partij. De
arrondissementsfederatie heeft de plicht ervoor te zorgen dat in alle gemeen
ten van het arrondissement afdelingen van de Partij bestaan en een daad
werkelijke politieke actie ontplooien.
Ze stimuleert de propaganda en de ledenwerving. Ze werkt samen met de
andere takken van de Socialistische Gemeenschappelijke Actie. Ze organi
seert de politieke actie overeenkomstig de beslissingen van het politiek
Bureau, de Algemene Raad en de Congressen en volgens de modaliteiten
bepaald door de Administratieve Commissie.
Artikel 8
Het arrondissementscongres is de hoogste instantie in de arrondissementsfe
deratie. Het verkiest het bestuur van de arrondissementsfederatie. Bij de
samenstelling van het arrondissementsbestuur dient duidelijk gestreefd naar
het bereiken van volgende verhoudingen:
a. minimum één vierde van de leden heeft de leeftijd van 35 jaar niet
overschreden op het ogenblik van de verkiezingen;
b. maximum de helft van de leden oefent een provinciaal, gewestelijk of
nationaal mandaat uit;
c. minimum één vierde van de leden zijn vrouwen;
d. ten slotte dient gestreefd naar een evenwichtige regionale spreiding binnen
het arrondissement en naar een maximale vertegenwoordiging van de
afdelingen.
Toelichting
Artikel 8 dient in dezelfde zin geïnterpreteerd te worden als artikel 6.
Bovendien dient in het arrondissementsbestuur een evenwichtige regionale
spreiding nagestreefd binnen het arrondissement.
In grotere arrondissementen zal dit evenwicht in het vlak van de kantons
gelegen zijn, terwijl in kleinere arrondissementen een maximale vertegen
woordiging van de plaatselijke afdelingen kan nagestreefd worden, zonder
dat dit tot een te uitgebreid arrondissementsbestuur aanleiding moet geven.
Artikel 9
De arrondissementsfederaties moeten om de twee jaar bij het Partijbureau,
wat de politieke werking betreft, en bij de Administratieve Commissie, wat de
materiële werking, de propaganda en de ledenwerving betreft, een omstandig
verslag indienen.
Artikel 10
De partijafdelingen van een kieskanton mogen zich groeperen in een kanton
nale structuur, die nader moet omschreven worden in de arrondissementele
statuten. De kieskantons, die samen een district vormen, moeten zich
verenigen voor het samenstellen en indienen van de kandidatenlijst voor de
verkiezing van de provincieraadsleden. De partijpropaganda voor de verkie
zing wordt gezamenlijk gevoerd.
Artikel 11
De arrondissementsfederaties uit éénzelfde provincie plegen onderling over
leg voor het vaststellen van het beleid en het beheer in die provincie en met
het oog op de voordracht van de provinciale senatoren en de socialistische
leden van de Bestendige Deputatie, dit laatste in overleg met de socialistische
fractie van de provinciale raad, en met het oog op de goedkeuring van de
kandidaturen voor de andere provinciale mandaten.
Toelichting
Dit artikel heeft tot doel te vermijden dat de voordrachten voor de vermelde
functies en mandaten zouden geschieden, zonder dat de partijinstanties uit
deze provincie op de hoogte zijn.
Het Congres
Artikel 12
Het Congres is de hoogste instantie van de Partij. Het bepaalt de politieke lijn.
Het spreekt zich uit over dg verslagen van de Administratieve Commissie en
het Partijbureau.
Het Congres komt ten minste eenmaal per jaar bijeen ter bespreking van de
politieke toestand. Het verkiest tweejaarlijks, ter gelegenheid van de bespre
king van de verslagen, de Partijvoorzitter, het Partijbureau en de Administra
tieve Commissie.
Het Partijbureau roept de congressen bijeen, stelt de agenda ervan op en
bepaalt de modaliteiten voor de voorbereiding en het verloop ervan.
Anderzijds kan een buitengewoon congres bijeengeroepen worden, hetzij bij
beslissing van het Bureau, hetzij op verzoek van ten minste vier federaties uit
ten minste twee provincies.
Artikel 13
De congresafgevaardigden worden door hun federaties aangewezen, op
voorstel van de afdelingen, en uitgenodigd. Elke federatie heeft recht op één
stemgêrechtigd afgevaardigde per schijf van 300 leden. Het aantal leden
wordt bepaald door het bedrag van de bijdragen, die voor het vorige jaar aan
het secretariaat werden betaald. De Administratieve Commissie is ermee
belast de juistheid van dit bedrag na te gaan.
Artikel 14
De leden van de Algemene Raad, het politiek Bureau, de Administratieve
Commissie, de parlementsfracties, de leden van het Europees Parlement,
alsmede de leden van de provinciale raden, nemen van rechtswege deel aan
de Congressen.
Zij beschikken over een raadgevende stem indien zij niet worden afgevaar
digd door hun arrondissementscongres.
Artikel 15
Het Congresbureau is samengesteld uit een voorzitter en een ondervoorzitter,
aangeduid door het Partijbureau, de nationale voorzitter, de ondervoorzitter
van de Administratieve Commissie, de secretaris en de adjunct-secretaris.
Bij de opening van het Congres stelt het Congresbureau het verloop van de
werkzaamheden vast.
Artikel 16
De stemmingen op het Congres geschieden bij kaartopsteking. De stemming
per federatie is verplicht indien ze wordt voorgesteld door het Congresbureau
of door ten minste drie arrondissementsfederaties. In dit geval kan de zitting
worden geschorst om de afgevaardigden van de federatie gelegenheid te
geven afzonderlijk te vergaderen enae, beraadslagen. Deze afgevaardigden
kunnen in geen geval een gebiedend mandaat hebben en moeten steeds hun
verantwoordelijkheid opnemen.
Bij de hervatting van de vergadering, delen de federale secretarissen de
stemming van hun federatie mee, hierbij rekening houdend met alle indivi
dueel uitgebrachte stemmen.
Toelichting
Indien de congresafgevaardigden menen het standpunt, door hun federaal
congres ingenomen te moeten wijzigen, dan moeten zij zich achteraf voor hun
federatie verantwoorden.
De Algemene Raad
Artikel 17
De Algemene Raad is het hoogste orgaan tussen twee congressen. Hij heeft
tot opdracht, op voorstel van het Bureau:
de secretaris en de adjunct-secretaris te benoemen, de kandidaten ge
coöpteerde senatoren aan te duiden;
tussen twee congressen in, politieke problemen in het algemeen te
behandelen en zich, bij hoogdringendheid, uit te spreken over het beheer
gevoerd door het Partijbureau of de Administratieve Commissie;
de bij de Partij aanleunende organisaties te erkennen.
Toelichting
Dit artikel moet in verband gebracht worden met de artikelen 21 en 28,
Artikel 18
Stemgerechtigde leden van de Algemene Raad zijn:
a. de leden van het Partijbureau en de Administratieve Commissie;
b. de leden van het Europees Parlement, de parlementsfracties en de
Bestendige Deputaties;
c. de afgevaardigden van de arrondissementsfederaties.
Leden van de Algemene Raad met raadgevende stem zijn:
de directeur van het E.V.I.;
de afgevaardigden van de andere takken van de Socialistische Gemeen
schappelijke Actie;
een afgevaardigde van de politieke vrouwenbeweging;
een afgevaardigde van de politieke jongerenbeweging «Jongsocialisten»;
de Ministers van Staat;
een afgevaardigde van de opvoedende jeugdbeweging;
een afgevaardigde van de Vlaamse Federatie van Socialistische Gepensio
neerden.
Toelichting
Met «afgevaardigden van de andere takken van de Socialistische Gemeen
schappelijke Actie» worden hier bedoeld de Vlaamse afgevaardigden van de
nationale instanties van deze organisaties.
Artikel 19
De afgevaardigden voor de Algemene Raad, voorzien in artikel 18 c, worden
door de arrondissementsfederatie aangeduid tijdens hun federaal congres en
dit voor de duur van twee jaar. Tussentijds voorziet de federatie in de
opengevallen mandaten. De afgevaardigden voor de Algemene Raad worden
door het nationaal Partijsecretariaat uitgenodigd.
De leden met raadgevende stem worden aangeduid door de organisaties
waarvan ze afhangen.
Artikel 20
De arrondissementsfederaties hebben recht op één stemgerechtigde afge
vaardigde per schijf van 500 leden; het ledental wordt vastgesteld zoals
bepaald bij artikel 13.
Artikel 21
De Algemene Raad vergadert op initiatief van het Partijbureau of van de
Administratieve Commissie binnen zijn bevoegdheid, hetzij ter informatie,
hetzij om een hoogdringende beslissing te nemen.
De Algemene Raad moet bijeengeroepen worden op verzoek van ten minste
vier federaties uit ten minste twee provincies of op verzoek van de Parle
mentsfracties.
Toelichting
De vergaderingen van de Algemene Raad moeten op een dusdanig ogenblik
(dag, uur) georganiseerd worden dat een maximale aanwezigheid gewaar
borgd is.
Artikel 22
De stemming geschiedt bij kaartopsteking. De meerderheid kan beslissen een
stemming bij naamafroeping te houden. Een geheime stemming geschiedt
steeds individueel bij naamafroeping.
Toelichting
Dit artikel dient zo geïnterpreteerd dat, bij naamafroeping alleen door de
aanwezigen kan gestemd worden en dat, bij geheime stemming, alleen de
aanwezigen hun stem kunnen uitbrengen.
Artikel 23
De Administratieve Commissie heeft als opdracht te waken over de organisa
tie, de werking en de verdere uitbouw van de Partij. Ze beheert de financiën en
organiseert de propaganda volgens de lijn bepaald door het Congres, de
Algemene Raad en het Politiek Bureau.
De Administratieve Commissie houdt toezicht over de ledenwerving en de
werking van de federaties. Ze is verantwoordelijk voor de vorming en heeft in
dit opzicht een stimulerende rol te vervullen.
Toelichting
Ten aanzien van de organisatie van nationale verkiezingscampagnes neemt
het Uitvoerend Bestuur, vermeld in art. 37, in overleg met en in opdracht van
het Politiek Bureau en de Administratieve Commissie, alle nodige praktische
schikkingen.
Dit artikel moet ook in verband gebracht worden met artikel 54.
Artikel 24
De leden van de Administratieve Commissie worden gekozen of aangeduid
op grond van hun geschiktheid om administratieve, financiële en organisato
rische problemen te behandelen. De kandidaturen voor de te verkiezen leden
van de Administratieve Commissie worden door de federale congressen
voorgedragen bij het Nationaal Secretariaat uiterlijk 8 dagen vóór het
Congres.
Artikel 25
De Administratieve Commissie telt tweeëntwintig leden. Elf leden worden
verkozen op het tweejaarlijks administratief congres. Daarnaast duiden
volgende instanties in hun midden aan:
het politiek Partijbureau: vier leden;
het College van federale secretarissen: vier leden;
de politieke jongerenbeweging: één lid;
de politieke vrouwenbeweging: één lid;
de C.S.C.: één lid.
De nationale secretaris en de adjunct-secretaris(sen) maken met raadgevende
stem deel uit van de Administratieve Commissie.
Toelichting
Onder de elf leden die rechtstreeks verkozen worden op het Congres, mogen
geen leden zijn die de functie van federaal secretaris uitoefenen of lid zijn van
het Partijbureau.
Bij de globale samenstelling ervan dienen eveneens, in de mate van het
mogelijke, de principes van artikel 6 a. en 6 c. te worden nageleefd.
Artikel 26
De Partijvoorzitter is tevens voorzitter van de Administratieve Commissie.
Deze laatste duidt, onder de elf rechtstreeks verkozen leden, een ondervoorzit
ter aan.
De Administratieve Commissie vergadert op uitnodiging van de voorzitter en/
of de ondervoorzitter of op verzoek van ten minste vier leden.
Artikel 27
De Administratieve Commissie stelt in haar midden een toezichtscommissie,,
aan, samengesteld uit 3 leden.
leder jaar is een lid uittredend en herkiesbaar.
De Administratieve Commissie stelt tevens één of meerdere boekhoudkundi
ge experten aan. Dezen zijn gehouden, ten minste eens per jaar, de nationale
boekhouding, deze van de arrondissementsfederaties en van de nationale
groeperingen, erkend door de Partij, grondig na te zien.
Na iedere controle maken zij voor de toezichtscommissie verslag op. Deze
moet waken over de uitvoering van dit toezicht.
De toezichtscommissie neemt kennis van de boekhouding. Ze mag controle
uitoefenen zonder voorafgaande verwittiging.
Ze neemt kennis van het verslag van de boekhoudkundige expert(en) en
brengt verslag uit bij de Administratieve Commissie.
Toelichting
Met «nationale groeperingen erkend door de Partij» zijn o.m. ook allerlei
nevenorganisaties bedoeld, die b.v. onder vorm van een vereniging zonder
winstoogmerk zijn opgericht.
Artikel 28
De financiën van de Partij komen in hoofdzaak voort uit:
a. de bijdragen van de Partijleden;
b. toelagen, giften, afdrachten enz...
Het minimumbedrag van de bijdragen van de partijleden wordt vastgesteld
door de Algemene Raad.
Toelichting
Het onderscheid tussen Administratieve Commissie en politiek Bureau stoelt
op praktische overwegingen en heeft ten doel de werking van de Partij te
verbeteren.
a. Ze moet toelaten meer aandacht te besteden aan de organisatie, de
werking, de propaganda, de ledenwerving en de doorstroming van de
socialistische ideeën naar de publieke opinie, zowel op nationaal als op
federaal vlak.
Thans komen deze aspecten te weinig aan bod in het Partijbureau, dat steeds
opgeslorpt wordt door de dringende politieke problemen.
b. Een dergelijk onderscheid moet ook toelaten méér personen bij de
partijwerking te betrekken, in functie van hun belangstelling, waarbij de enen
zich meer zullen interesseren voor de politieke problemen en de anderen
daarentegen voor organisatorische aspecten van de partijwerking.
c. Tevens zal aldus de mogelijkheid worden geboden om de geëigende
financiële middelen te zoeken met het oog op de verbetering van de
partijwerking.
d. Bij de samenstelling van de Administratieve Commissie dient, in de mate
van het mogelijke, rekening gehouden te worden met een afdoende vertegen
woordiging van jongeren beneden 35 jaar en van vrouwen, alsmede van een
evenwichtige regionale spreiding.
e. De drie leden die de toezichtscommissie vormen, worden aangeduid onder
de elf leden die rechtstreeks verkozen worden op het Congres. Zij mogen geen
federaal voorzitter zijn.
Artikel 29
De Partij wordt vertegenwoordigd en geleid door haar Politiek Bureau. Dit is
belast met de uitvoering van de beslissingen van het Congres en van de
Algemene Raad.
Het is bovendien bevoegd voor alles wat niet uitdrukkelijk aan het Congres en
aan de Algemene Raad is voorbehouden. Het benoemt de delegaties die de
Partij vertegenwoordigen en de leden van de Studiecommissies. Het Politiek
Bureau neemt alle beslissingen die door de omstandigheden geboden zijn en
vraagt, indien het zulks raadzaam acht, de mening van elke statutaire instantie
van de Pgrtij.
Het kan voor het één of het ander punt van de agenda raad inwinnen van eer
partijlid, dat hierover voorlichting kan verschaffen. Het Politiek Bureau is
verplicht aan het nationaal Congres een verslag over het verlopen politiek jaar
voor te leggen.
Het stelt de op halflange of lange termijn te nemen politieke beslissingen
voor, alsook de ontwerp-resolutie. Indien het verslag, dat het Bureau aan het
Congres dient voor te leggen, niet bij éénparigheid van stemmen door de
Bureauleden wordt goedgekeurd en indien ten minste één derde er zich tegen
verzet, heeft deze oppositie het recht een minderheidsnota bij het verslag te
voegen. Al de stemmingen van het Bureau, die niet bij éénparigheid
geschieden, hebben bij naamafroeping plaats en worden in de notulen van de
vergadering opgetekend.
De door het Bureau genomen beslissingen en de verdeling van de stemmen,
ingeval er voor en tegen zijn, worden in het schriftelijk verslag aan het
Congres opgenomen.
Artikel 30
Het Politiek Bureau vergadert op uitnodiging van de Voorzitter of op verzoek
van ten minste vier leden.
Het regelt zijn werkzaamheden (dagen en uren van vergadering, werkmetho
de) dusdanig dat een maximale betrokkenheid van alle leden bij de werkzaam
heden gewaarborgd is.
Artikel 31
Het Politiek Bureau bestaat uit de partijvoorzitter, de partijsecretaris, de
adjunct-secre^aris(sen) en 16 verkozen leden, rekening houdend met de
bepalingen vervat in art. 33 in fine.
Artikel 32
Wonen de vergadering van het Bureau bij, met raadgevende stem:
de directeur van het E.V.I.;
de voorzitters van de socialistische fractie in Kamer en Senaat, gewest- of
gemeenschapsraad, alsmede één afgevaardigde van de socialistische fractie
in het Europees Parlement;
in geval van regeringsdeelneming worden de ministers in het Bureau
vertegenwoordigd door één van hen, door henzelf aangeduid.'Elk socialis
tisch lid van de regering kan het Bureau bijwonen;
de afgevaardigden op nationaal vlak van de andeie takken van de
Socialistische Gemeenschappelijke Actie;
een afgevaardigde van de politieke vrouwenbeweging;
een afgevaardigde van de politieke jongerenbeweging «Jongsocialisten»;
1
