100 jaar socialistische beweging
in Geraardsbergen
N
De toekomst van onze gemeenten
veilig stellen
Vergadering
Arrondissemem
SP-Arrondi
Vrijdag 11 juni 1982
44' jaargang nr. 24
Weekblad van de S.P
Vrijdag 11 juni 1982 om 20 uur
Denderleeuw (Stationsstraat 37)
Raad van 12/06)
2. Stand gemeenteraadsverkiezingen in
3. Allerlei
Alle leden worden verwacht. In ieder
leden van de Algemene Raad aangewezen
bij te wonen.
Kameraden die door een of andere
uitnodiging ontvingen, worden verzocht
dusdanig te beschouwen.
Op 4, 5 en 6 juni jl. heeft
in de Feestzalen van de Mar
bol de viering plaats gehad
van 100 jaar socialisme in het
Geraardsbergse.
Toespraak
Debunne
Oscar
Toespraak Karei Van
Miert
Binnenin
Oproep tot de gepen
sioneerden voor de be
toging te Blankenberge
op 16 juni pag. 5
De Rijksmiddelenbe
groting in de Senaat, I
slot pag. 7
Denderleeuw: S.P. lijst
klaar pag. 3
Socialistische gepensio
neerden bijeen te Den
derleeuw pag. 3
Gemeenteraad te Ge
raardsbergen pag. 6
De 100 jaar in beeld
Karei Van Miert: «De strijd van het Socialisme voor een menswaardiger bestaan is nooit ten
einde».
100 jaar herinneringen
Nog te bezichtigen
Pact speelt Brecht
Het huldigingsfeest
Een dwingende noodzaak
Een belangrijk aspect van
het toekomstig gemeentebe
leid in Vlaanderen betreft de
financiële toestand van de
gemeenten.
Beleidsvisie van Vlaamse
Gewest inzake financiële
middelen gemeenten
Het gemeentefonds
nationaal en regionaal
Lees door pag. 5
Redaktie - Administratie - Publiciteit:
Houtmarkt 1 te 9300 AALST
Tel.: 053/70.51.51 - Postrekeningnr. 000-0952464-21
Maandabonnement: 40 fr. - Jaarabonnement: 450 ff.
Verantwoordelijke uitgever: Willy Vernimmen. Houtmarkt 1. 9300 Aalst
Opening door de fanfare «De Ver
broedering». Willy Vernimmen,
Oscar Debunne en Karei Van
Miert onder het applaus bedolven.
Het ere-paneel werd gevormd door
de oud-parlementairen D. Van der
Bruggen. B. Van Hoorick en O.
Debunne, voorzitter Karei Van
Miert federale voorzitter A. Van
Den Bossche en afdelingsvoorzitter
Dirk Van der Maelen.
Onder het thema: «van waar ko
men wij, wat waren onze verwezen
lijkingen en waar gaan wij heen»
werd op meer dan meesterlijke wij
ze uitvoerig behandeld door Oscar
Debunne. Zijn analyse over het
verleden was zó bewogen dat velen
er tranen in de ogen hadden.
Maar ook zijn toekomstgerichte vi
sie werd met méér dan aandacht
beluisterd. Hier sprak dan de par
tijgenoot als internationalist en ver
wees naar de grote waarden van het
socialistisch ideeëngoed. Minuten
lang werd Oscar dan ook toege
juicht. Vooral de oudere generatie
was zoals zelden nog gebeurt sterk
bewogen. Wij zeggen dan ook wel
gemeend DANK U OSCAR
DEBUNNE.
Ik ben blij vandaag hier te zijn.
Voor een politicus is het steeds een
verademing uit de rokerige verga
derzalen van de hoofdstad te ont
snappen en zich permanent te kun
nen herbronnen aan het leven van
de basis. Ik ben vooral blij vandaag
hier in deze hoofdplaats van de
prachtige Vlaamse Ardennen hulde
te kunnen brengen aan de locale
socialistische afdeling. Er is 100
jaar reden tot viering, tot erkente
lijkheid, tot vreugde.
Ingewijden weten hoezeer de be
langloze inspanningen van stille
werkers, in een partij als de onze,
de onderbouw vormt van versprei
de, bloeiende creativiteit.
Daarom, uit de grond van mijn
hart, Dank U Geraardsbergen.
En toch wil ik hier vandaag even de
feestbrenger verstoren. Want feest
vieren vandaag gaat niet zo goed af.
Daarvoor is er teveel onzekerheid.
Waar we een goede tien jaar gele
den 100.000 werklozen telden in dit
land, staan er nu wel haast een half
miljoen voor de stempellokalen en
kan niemand ons verzekeren dat dit
er over enkele jaren nog niet een
paar honderdduizend meer zullen
zijn.
En bij die honderdduizenden, de
jongeren, die morgen het beleid
over dit land zullen moeten voeren
en werden opgevoed in wanhoop,
leidend tot pessimisme en nihilis
me. Zo zien we maar dat de strijd
■mbbm
van het socialisme voor een mens
waardiger bestaan nooit ten einde
is. En na 100 jaar even actueel
blijft.
Honderd jaar geleden sloeg de cri
sis in deze gewesten toe. Van de
300.000 Vlaamse huiswevers in de
eerste helft van de eeuw bleven er
bij de eeuwwisseling amper 10.000
meer over.
Zannequin in Ronse en Ackerman
in Oudenaarde brachten de Socia
listische opstandigheid in deze twee
katoensteden bezuiden Gent.
Op 27 juli 1877 werd hier in Ge
raardsbergen, in «De glazen wieg»
in de Duivenstraat een meeting
gehouden van de twee maanden
tevoren opgerichte Vlaamse Socia
listische Arbeiderspartij. En toen
in januari '79 op het congres te
Verviers de B.S.P. werd opgericht,
die in haar blazoen schreef: «Het
stempelbiljet zal het geweer ver
vangen», en op 6 april 1885 de
Belgische Werkliedenpartij het
licht zag, was Geraardsbergen
present.
Maar, zoals Willy Vernimmen
schrijft in de brochure: 100 jaar
vechten voor rechten» ontplooide
de beweging in Geraardsbergen
zich niet alleen op het politieke
terrein. Coöperaties zagen hier het
licht, muziekkorpsen, turn- en to
neelbonden.
de rode schoolmeesters, de vak-
bondsafgevaardigen, de volkshuis
houders en ja, ook de bibliotheka-
rissen die met zoveel toewijzing en
vlijt de wet van de grote Jules
Destrée hebben ingevoerd.
Vandaag herdenkt Geraardsbergen
die strijd en die actie. Met deze
vergadering en met een tentoon
stelling.
En wat voor een tentoonstelling.
Wat wij hier vandaag zien maakt
mij stil.
In deze tentoonstelling ervaren wij
dat de arbeider zijn eigen wereld
had de wereld van zijn armoe, de
wereld van zijn strijd, de wereld
van zijn verwachting en vaak ijdele
droom.
Maar de arbeider kon zich maar
alleen uiten in die wereld, die niet
op zijn maat was gemaakt, maar op
maat van diegenen, die het, dank
zij hun geld en hun macht, voor het
zeggen hadden.
Bravo aan de inrichters, die in die
wereld het socialisme hebben inge
bouwd. Want bestaat de rol van het
socialisme er niet in ons terug te
doen verlangen naar en te doen
ijveren vóór een wereld die morgen
beter zal zijn?
Onder het spelen van de «interna-
Karel Van Miert: «De rol van het socialisme bestaat er in ons terug te
doen verlangen naar en te ijveren vóór een wereld die morgen beter
zal zijn».
De Socialistische Jonge Wacht en
de Volkskinderen waren hier groe
peringen met honderden leden.
Dit intense Socialistisch leven
kwam op zijn tijd in een periode
waar de strijd van de arbeidsbewe-
ging zich toespitste op de verove
ring van het algemeen stemrecht.
Stemrecht ook voor de Flamins, die
dagelijks meer dan 100 km ver naar
het Zuiden trokken om werk te
vinden, voor de 50 a 60.000 tri-
mards of Fransmans die in Noord-
Frankrijk de graan- en bietenoogst
gingen doen, terwijl 35.000
Buysses, Lowagies, Verdoncks,
Sabbes en Ameyes naar Amerika
waren vertrokken om wat meer dan
«wat pap en wat stuiten».
Niemand zal ooit bevroeden hoe
arm Vlaanderen toen was. Terwijl
de sociale bovenlaag zich door het
Frans van het volk had afgeschei
den, is het de blijvende verdienste
geweest van de fakkeldragers van
het vroegsocialisme dat zij altoos
het taalprobleem op het hogere,
algemene vlak van de sociale bewe
ging hebben getild.
Ik moge herinneren aan de ontelba
re eenvoudige wroeters van het
eerste uur, die een beetje hoop in
de bescheiden Vlaamse huiskamer
brachten, en aan de bibliotheken
van de volkshuizen, die betere lec
tuur in de Kapellekensbanen en
groeiende voorsteden hebben ver
spreid.
Er is een verleden dat onze socialis
tische gemeenschap niet kan en niet
mag vergeten.
Ik bedoel dat van de stille werkers,
tionale» werd dan de tentoonstel
ling officieel geopend: verwonder
de blikken over al datgene wat de
S.P. naar voor brengt.
«Waarom socialisme?». «Waarom
socialisme te Geraardsbergen?».
De foto's liegen er niet om: thuis
miserie, op het werk miserie, thuis
afgetobde mensen, op het werk
afgesloofde arbeiders, thuis ziekte
en kommer, op het werk elke dag
12 tot 15 uur in het gareel, thuis
geen brood op de plank en in de
fabriek geen minuut verpozing,
thuis geen gezinsleven en in de
fabriek een hondeleven... Kortom,
geen menswaardig bestaan!
De tentoonstelling geeft dan ook
een goed beeld van het eerste socia
le verzet in Geraardsbergen: de
eerste stakingen in de luciferfabrie-
ken, de eerste stakingbrekers, de
eerste ontgoochelingen, de uithon
gering, de verslagenheid, de wan
hoop, de tranen! Maar ook de over
winning: de opening naar de weg
voor een beter bestaan en, tenslot
te, de weg zélf van een menswaar
dig leven.
Het is een unieke tentoonstelling.
Niet alleen omdat ze zoveel toont
met woord en beeld, maar omdat
de Geraardsbergenaar er zich in
terug vindt, langs zijn familie om.
Ieder vindt op die foto's wel een of
ander familielid terug, zij het zijn
grootvader, grootmoeder, groot
oom, groottante, enz... en dichter
bij, als de eerste stappen al konden
gezet worden op de weg van de
lotsverbetering, zijn vader, zijn
moeder, broer, zus enz...
Geen wonder dan dat deze uitstal
ling van 100 jaar herinneringen zo
veel belangstelling heeft. Tijdens
de drie eerste dagen bleef het volk
maar aanschuiven en meermaals
werden andere partijleden ont
roerd toen zij de tijden van vroeger
nog eens voor hun ogen zagen her
leven, en ook een paar jongeren
keken op bij het zien van hoe het
vroeger was. Ze konden het zich
niet voorstellen en nu zien ze het
eens met eigen ogen...
Hier voelde men de betekenis aan
van dit grootse werk: die tentoon
stelling heeft veel inspanningen ge
vergd maar de initiatiefnemer, onze
vriend Euro-parlementair Willy
Vernimmen, en het organisatieko-
mité van de feestelijkheden halen
de meeste lof voor al hun werk.
Hun inspanningen werden beloond
door de bewonderende kommen-
taar, door de niet-aflatende belang
stelling en ook, ja dat ook, door de
ontroering van enkele bezoekers
die bij bepaalde foto's een traan
niet konden bedwingen...
Geraardsbergen heeft zich met dit
hoogstaand initiatief gerangschikt
op het niveau dat past met de
viering van een honderdste jaar.
Dat mag zonder enige aarzeling
worden gezegd. En zij die binnen
evenveel jaren een andere herden
king zullen vieren, die van 200 jaar
socialisme in Geraardsbergen, die
kameraden zullen met waardering
terugblikken op de memorabele
tentoonstelling die deze week opge
steld staat om de eerste honderd
jaar socialisme in onze stad te ge
denken.
Deze unieke tentoonstelling kan
nog bezocht worden tot en met 13
juni van 's middags tot 8 uur 's
avonds. Toegang gratis. Afzonder
lijke ingang.
Toneelopvoering door het toneel
gezelschap PACT - Aalst, twee
eenakters van B. Brecht en K. Weil
(De Bruiloft en Mahagonny).
Hier kon de opkomst zeker beter,
maar de voorstelling leed er zeker
niet onder. Trouwens, merkwaar
dig genoeg werd bij deze gelegen
heid besloten met de heroprichting
van de eens vermaarde toneelgroep
«Voor recht en vrede» te starten.
Dank aan het C.S.C. en vooral aan
Luc Bal voor zijn aktieve medewer
king.
Als slotstuk van deze drie-dagen-
durende manifestatie ter herden
king van 100 jaar socialisme in
Geraardsbergen werd op zondag
6 juni een zeer hoogstaand huldi
gingsfeest gegeven, waarop een
tweehonderdtal getrouwe partijle
den een ere-diploma ontvingen uit
de handen van de Euro-parlemen
tair Willy Vernimmen en oud-sena
tor Dieudonné Van der Bruggen.
Lees door pag. 6
De Vlaamse Executieve heeft in
haar beleidsverklaring welke op 21
januari 1982 overgemaakt werd aan
de Vlaamse Raad duidelijk gesteld
dat de staatshervorming niet mag
leiden tot een nieuwe centralisatie
en concentratie van de beleidsni-
veau's. Het uitgangspunt zal zijn
dat de beleidsvorming dichter bij
de burger gebracht wordt. Dit ver
onderstelt sterke entiteiten die de
autonomie kunnen dragen en een
versoepeling van de voogdij.
De versterking van de autonomie
zal gepaard gaan met het geven van
een grotere financiële verantwoor
delijkheid aan de lokale beleidsni-
veau's. De Vlaamse Executieve
heeft bij de centrale regering aan
gedrongen opdat de gemeentewet
zo spoedig mogelijk zou gewijzigd
worden; zij hecht hierbij vooral
belang aan de verlichting van het
administratief- en machtigingstoe-
zicht en de verbetering van de be-
heersregelen.
Krachtens de bijzondere wet tot
hervorming der instellingen van 8
augustus 1980 kunnen de bepalin
gen van de huidige gemeentewet
die betrekking hebben op het toe
zicht, door de nationale wetgever
noch afgeschaft, noch gewijzigd
worden, behalve wat de beslissing
van de handelingen betreft onder
worpen aan het toezicht en de
draagwijdte ervan.
Het komt de Vlaamse Raad toe bij
decreet de organisatie van de pro
cedure vast te stellen.
Teneinde meer soepelheid in het
beheer van de gemeenten te kun
nen geven, zou het administratief
toezicht zich moeten beperken tot:
de wettelijkheid van de ge
meentelijke beslissingen;
het begrotingsevenwicht;
de juistheid van de rekeningen;
het statuut van het gemeen-
tepersoneel.
Zodra deze doelstellingen bereikt
zijn is er geen reden meer om
toezicht te houden op beslissingen
die niets anders inhouden dan de
uitvoering van de besluiten die bij
goedkeuring van de gemeentebe
groting genomen zijn in het raam
van de uitgetrokken kredieten.
Voorafgaandelijk dient gesteld dat
de centrale regering haar verplich
tingen t.a.v. de gemeenten zoals
voorzien jn de wet van 5 januari
1976 (nl. 7,65% van de totale belas
tingsontvangsten van de Staat)
moet nakomen.
Uit de evolutie van het Gemeen
tefonds blijkt dat in 1979 de ge
meenten 5,152 miljard te weinig
ontvingen; in 1980 10,998 miljard te
weinig; in 1981 12,510 mijard te
weinig; in 1982 12,050 miljard te
weinig.
Dit bedrag alleen volstaat reeds om
nationaal de gecumuleerde begro
tingstekorten van alle gemeenten
weg te werken.
Ten gevolge van de regionalisering
van het Gemeentefonds vindt men
de minderontvangsten niet evenre
dig terug in elk gewest. De verde
ling per gewest op basis van drie
criteria, bevolking, oppervlakte en
de opbrengst van de personenbelas
ting ziet er als volgt uit voor 1981:
Vlaanderen: 52,39%
Wallonië: 39,33%
Brussel: 8,28%
Had men enkel de opbrengst van
de personenbelasting genomen dan
zou Vlaanderen 55,89 gekregen
hebben i.p.v. 52,39%.
Had men enkel het bevolkingscrite
rium genomen dan zou Vlaanderen
57,02% bekomen hebben.
In ieder geval blijkt duidelijk dat de
oppervlakte van de gewesten geen
houdbaar criterium is voor de ver
deling van het Gemeentefonds. Als
Minister van Ondergeschikte Be
sturen stel ik aan de Executieve
voor de verdeling te doen op basis
van twee criteria nl. bevolking en
personenbelasting of van de
bevolking alleen.
Dit laatste nog het liefst.
