ABVV
De traditie van het strijdlied gaat verloren
SOCIAL ISTISC H E
LI EDI
Bp
K.
m
r\E
mA h I
De mens en «zijn lot»
Korrespondenten opgelet
ALGEMENE
CENTRALE
ABVV
mm
NIÈ
Metaal Syndikale Premie
4 - 29 oktober 1982 «Voor Allen»
We komen terug op een vo
rig artikel betreffende het
oude socialistische lied waar
bij we verwezen naar een
uitgave van de Germinal-
reeks van 1 mei 1947. Meer
dan dertig jaar later, werd
een reeks oude strijdliederen
terug uitgegeven door «De
Vlam» te Gent.
Het lied, getuige strijd
baarheid der arbeiders
Twee volksliederen
Zij die niet slapen
LS*mIkr/Aj'
fcb.1 t-t W'wK
A
A
Het Moleken van Tsaaie
Zwakte en sterkte
van de mens
Onderdrukkers
en onderdrukten
Gelieve er rekening mee te houden dat de kopij
ten laatste dinsdagmiddag op het secretariaat
dient te zijn! De redaktie
Uitbetaling
getrouwheidszegels
«Bouw»
Jongsocialisten-Kultuuropbouw Denderleeuw
Groot Eetfestijn
Zaal Achturenhuis Denderleeuw
Zaterdag 6 november 1982 vanaf 17u30
zondag 7 november 1982 vanaf llu30 tot 15 u
Menu: koteletten met frieten
Steaks op diverse wijzen
door C.S.C.-Vormingswerk Aalst
Denise De Weerdt, hoofdconserva
tor van de koninklijke bibliotheek
en lid van het partijbureau, schreef
voor deze nieuwe uitgave een
boeiende en bijzonder interessante
inleiding. De beschouwingen zijn
juist, de mannen zijn weinig muzi
kaal en daarenboven zingen ze
meestal vals, laat ons «mea-culpa»
slaan.
Denise De Weerdt schrijft het te
recht dat de gewoonte om samen te
zingen vóór, tijdens en na bijeen
komsten nauwelijks niet meer be
staat. Tegenwoordig kan men
kwaad buitenkomen uit een kon-
gres, omdat het stijllied bij uitstek,
de internationale, er eerder aarze
lend en lauw aangeheven wordt,
omdat velen de tekst niet meer
kennen, omdat sommigen eerst om
zich heen kijken uit een soort van
valse schaamte en wie weet
ook uit onwennigheid om de tradi
tie te durven beleven.
Op 1 mei-optochten verheft hier en
daar een moedige de stem, wordt
bijgevallen door enkelen, maar bij
gebrek aan instemming van velen
verwatert de poging en de stoet
kabbelt gemoedig keuvelend ver
der voort.
De traditie van het strijdlied is in de
arbeidersbeweging verloren ge
gaan. De rode liederen spreken
immers van een verleden strijd, van
reeds lang geleden lijkende grote
sociale en politieke gebeurtenissen.
Zij illustreren een voorbije tijd, die
teksten, die op de lippen lagen van
iedere militant en spontaan bij elke
gelegenheid aangeheven werden.
In de arbeidersblaadjes, in brochu
res ligt een zeldzame schat van
volksliteratuur begraven, waarvan
de liederen en baladen, gecompo
neerd door meestal onbekende
straatzangers, deel uitmaken. Man
nen en vrouwen. Walen en Vlamin
gen, jongeren en ouden van dagen
hebben hun eigen literatuur ge
creëerd, waarin alle aspecten van
het dagelijks leven in de fabrieken
en mijnen weerspiegeld zijn. Hun
liederen vertellen de ellende van de
lange arbeidersdag, van honger,
van kou, kortom van materiële en
morele uitbuiting? Maar zij getui
gen ook van de strijdbaarheid der
arbeiders, van de hardnekkige wil
om niet meer te buigen.
Uit de vele liederen, die ik me
herinner als knaap, heel vaak in de
café van het Volkshuis te hebben
horen zingen met veel «tremolo» en
gevoel in de stem, geef ik de tekst
van twee: zij die niet slapen en het
Moleken van Tsaaie. Indien het in
de smaak valt van de lezers, kun
nen nog andere volgen.
Aan het einde van de dag ligt de
arbeid te neer,
De rust komt van donkere nacht
't Is overal stil en het mensdom rust
Vindt slapend, hernieuwde kracht
Zelfs moeder natuur, schijnt in slui
merende rust
Wanneer zij het zonlicht niet zag
En toch slaapt niet alles, er zijn er
nog veel
Wier nacht is gemaakt tot een dag
Refrein
Want zij die niet slapen, is 't liefde
vol mens
Verpleegster in 't ziekengesticht
De moder die biddend, in tranen
verstikt
En ook hij, de werker der donkere
mijn
Die niet weet of hij er nog morgen
zal zijn,
Die afdaalt door honderd gevaren
omringd
En in de donkere schacht, zijn
«gluck-auf» liedje zingt.
Het rijke gezin heeft de kreefenslaad
Verorberd aan 't kostelijk souper
Zij zijn dol op vis en mevrouw
ordoneert
Garnalen voor het dejeuner
En morgen trakteert zij op heerlijke
tong
Ze maakt heel 't gezin reeds belust
Ze dromen des nachts van de heer
lijke vis
Te midden van zalig rust.
Refrein
Maar zij diet slapen, is 't moedige
volk
Die bonkige kerels op zee
Die stormen trotseren terwille van 't
brood
Op vele manieren beloert door de
dood
En wie, als het stormt ook niet
slaapt: is de vrouw
Die neerknielt en bidt, vol droefheid
en rouw
Voor 't lichaamsbehoud van haar
man en haar zoon
Haar moeilijk bestaan heeft het
rouwkleed tot loon.
In zacht rode kussens van 't
spoorweg-coupé
Daar zit een gezelschap bijeen
Ze schimpen en schelden op 't min
dere volk
Dat werkvolk is immers gemeen
Ze vragen steeds hoger loon voor
hun werk
D'er is niets die, proleten naar den
zin
Ze schelden nog verder, maar dan
komt de slaap
J - T1 - -&A
En 't deftig gezelschap slaapt in.
Refrein
Maar hij die niet slaapt is de ruige
proleet
Daar voor op de locomotief
Die 't leven van honderden heeft in
zijn hand
Hij wordt door geen moeheid of
slaap; overmand
Met een been in 't graf en 't ander in
de cel
Gij eerste klas slapers, bedenkt gij
het wel
Zijn handen zijn vuil en al stinkt hij
nar 't zweet
De man waakt voor U, hij die
gesmaade proleet.
Een knaapje stond bedrukt te zien
Naar 't meuleken van Tsaaie
Ach, had het maar een enkele cent
Om ook eens mee te draaien
Het had zijn moeder zo gesmeekt
Zijn schooltaak was geschreven
Begrijpt gij wel de smart der vrouw?
Zij kon haar kind niets geven
Bedroefd was 't knaapje heen
gegaan
Na vruchteloze beden
De moeder had geen geld voor
brood
Haar man was overleden
Een enkele cent bezat zij niet
Om 'r arme kind te paaien
En instinctmatig slentert het
Naar 't meulken van Tsaaie
De kleine zag zijn makers al
Aan 't draaispel zwierend hangen
Terwijl de tranen gemelijk
Hem rolden van de wangen
Een werkman stond daar ook
omtrent
Hij had het kind in d'ogen
Hij las de smart in 't knaapjes hert
En diep was hij bewogen.
De vent ging in de kleine hand
Drie centen neerleggen
En 't knaapje riep: O goede man
Dat zal ik aan mijn moeder zeggen
Dit hoefdet gij maar niet te doen
Was vader nog in leven
Maar als mijn moeder centen heeft
Zal zij 't u wedergeven
We zijn bereid nog andere strijd
en arbeidersliederen in Voor Allen
te laten verschijnen. In onze tijd
van retro-sentiment en weemoed
over het verleden zullen zij wellicht
aan een behoefte voldoen. Belang
rijker is echter dat zij getuigen zijn
van een soort erfdeel dat, hoe ver
ouderd het soms ook klinkt in mo
derne top-pop-oren, nooit verloren
mag gaan. E. DE NAUW
De mens is geboren. Hij kan slechts
zijn maag voeden met wat hij kan
bemachtigen. Maar arbeiden moet
hij doen; de vruchten ervan mag hij
niet behouden. Telkens en telkens
opnieuw wordt hij voor een gedeel
te bestolen. Hij wordt geboren,
leeft en sterft. En telkens opnieuw
gebeurt het zo: alleen het dekor
van het toneelstuk verandert. «Je
bent niet zo, omdat je zo denkt,
maar je denkt zo, omdat je zo
bent!».
Sinds eeuwen ondergaat de mens
«zijn eigen lot» en schijnt hij een
wezen te zijn zonder eigen wil en
bewuste daad...
En toch is hij de rechthebbende
erfgenaam van gereedschappen,
grond en vruchten. Elk geslacht
heeft, immer zuchtend en tranend,
betaald met zweet en bloed. Onvol
doende hebben de generaties el-
kaars handgreep gevoeld om zin
gend de opmars naar omhoog, naar
het licht van de bevrijding voort te
zetten... door voorgoed begonnen
te zijn... Helaas, onderweg lieten
zij zich telkens verdelen. Ja, soms is
de mens met geweld naar voor
getreden en stelde hij een daad!
Maar zelden kwam hij tot een fun
damentele verandering...
Vele revoluties eindigden na de
overwinning, terwijl zij dan pas
hadden moeten beginnen! Hij ver
overde een stuk brood dat hij in
honger verorberde, een stuk brood
waarin hij berusting vond... en
voor hem was alles weer een konti-
nuïteit geworden, zonder doel of
bestemming, zoals het steeds was
geweest. Alsof de wereld hem niet
toebehoorde!
Als de tijd is aangebroken dat een
nieuwe poging moet worden ge
waagd, ziet hij niet dat de oude
maatschappelijke vormen en ge
dachten wankelen. De lekkernijen
- vruchten van techniek door eigen
inspanning - smaken zoet en zelf
voelt hij in het geheel weinig van de
ketens die hem immer gevangen
houden, in willekeurige dienst van
anderen...
Soms laat hij zijn angsten horen
voor zijn bestaanszekerheid, die hij
in het gedrang merkt bij de buur,
daar deze zonder werk is gezet. De
fabriek is nu gesloten en hij is nu
oud geworden. Maar dan glijdt hij
weer weg in zijn lange slaap! Kon
hij enkel een nacht zijn slaap mis
sen... Deze eeuw - bitter en vol
verrassingen in alle opzichten - be
leeft een doodstrijd zonder voor
gaande! En hierdoor wordt op
nieuw uitstel verleend om een uit
weg te kiezen, om miljoenen men
senlevens en ontzaglijke puinhopen
te vermijden...
De mens is een sociaal wezen, is
geen hedendaagse uitdrukking.
Reeds jaren vóór Kristus hebben
de Griekse wijsgeren zulks verkon
digd!
Sociaal:
wij leven samen in gemeenschap
wij zijn op elkaar aangewezen
vandaar de sociale betrekkingen
wij hinderen elkaar om botsingen
te voorkomen...
vandaar het recht
Weten
wij zijn bewust van onszelf
wij denken en hebben zekere ge
voelens
De mensheid is een feit: het den
ken, de kennis, de rede, alsook
zekere gevoelens, zoals de vriend
schap, de liefde, het verantwoorde
lijkheidsgevoel enz. kenmerken
het menselijk wezen.
Ja, de mens is een sociaal wezen.
Wij zijn afhankelijk van onze me
demensen:
Psychologisch: (geestelijk( bv. be
hoefte aan gezelschap
Materialistisch: (stoffelijk) bv. wij
kunnen brood bakken, maar geen
schoenen maken.
Wij kunnen zonder elkaar niet le
ven, de mens is op de mens aange
wezen. En ieder op zichzelf is op
zijn arbeid aangewezen. Met de
handen (koolkappen) of met de
geest (onderwijzen). Beide zijn
noodzakelijk!
De faktor der voortbrengst is steeds
de Arbeid geweest. Bewijs: De Ar
beid bestond véél vroeger dan het
Kapitaal.
Is de mens op zijn arbeid aangewe
zen, is dit voor de mens een sociale
noodzakelijkheid en plicht, en ver
mits elkeen met levensrecht gebo
ren wordt, moet dit leven volwaar
dig gemaakt worden door middel
van de persoonlijke inspanningen
van de enkeling en de gemeen
schappelijke inspanning van de na
tie. Het streven om een menswaar
dig bestaan te verwerven vindt
meer en meer ingang.
De mens is niets dan een riet, maar
het is een denkend riet. Het is niet
nodig, dat het heelal zich aangordt
om hem te verpletteren: een damp,
een waterdruppel, een atoombom
volstaan om hem te doden. Maar
ook wanneer het heelal hem zou
verpletteren, ook dan nog zou de
mens edeler zijn dan wat hem
doodt, omdat hij weet dat hij sterft,
terwijl het heelal niets weet van wat
het op hem voorheeft.
«De geschiedenis van alle tot nu toe
bestaan hebbende en bestaande
maatschappijvormen is de geschie
denis van klassenstrijden. Vrije en
slaaf, patriciër en plebejer, baron
en lijfeigene, gildemeester en ge
zel, kortom: onderdrukkers en on
derdrukten, stonden in voortduren
de tegenstelling tot elkaar, voerden
een onafgebroken, nu eens bedekte
en dan weer openlijke strijd, een
strijd die telkenmale eindigde met
een revolutionaire omvorming van
de gehele maatschappij of met de
gemeenschappelijke ondergang van
de strijdende klassen».
Elk tijdperk van de menselijke ge
schiedenis levert binnen zijn eigen
maatschappelijke struktuur, een ei
gen karakteristieke vraag, strijd of
revolutie.
Zo hebben wij de opstand van de
slaven in de Oudheid, onder leiding
van de slaaf Spartacus, in de Mid
deleeuwen de opstanden van de
boeren en de ambachtsmannen en
aan de vooravond van de industri
ële omwenteling de grote Franse
Revolutie van 1789 die haar sporen
over geheel Europa min of meer
duidelijk nalaat.
Abraham RUIZ
Onze leden dienen te noteren
dat de uitbetaling van de hoger-
vermelde premies en zegels zal
geschieden op onderstaande da
ta, plaatsen en uren.
Zij worden verzocht de kaarten
op voorhand te ondertekenen
en het nummer van hun identi
teitskaart te vermelden.
Het lidboekje ABW dient bo
vendien in regel te worden voor
gelegd.
Vrijdag 29 oktober 1982
Welle 13.00 uur
Iddergem 14.00 uur
Denderhoutem 16.00 uur
Aalst 14.00 uur tot 17.30 uur
Aaigem 13.00 uur
Burst 13.30 uur
Bambrugge 14.00 uur
Zonnegem 14.30 uur
Letterhoutem 15.00 uur
St.-Lievens-Houtem 16.00 uur
Herzele 16.30 uur
Gijzegem 13.00 uur
Hofstade 13.30 uur
Lede 15.00 uur
Onkerzele 1300 uur
Idegem 14.00 uur
Schendelbeke 14.45 uur
Ophasselt 15.15 uur
Goeferdinge 15.45 uur
Overboelare 16.15 uur
Impe 13.00 uur
Vlekkem 13.30 uur
Ottergem 14.00 uur
Erondegem 14.30 uur
Erpe 15.00 uur
St. Maria-Oudenhove 13.00 uur
Erwetegem 14.30 uur
Godveerdegem 15.00 uur
Grotenberge 15.30 uur
Velzeke-Piro 19.00 uur
Velzeke-Lokaal Wiels 20.00 uur
Zaterdag 30 oktober 1982
Denderleeuw-Bareel 8.30 uur
Denderleeuw-8-urenhuis
10.30 uur
Erembodegem-Forum 8.30 uur
Erembodegem-Terjoden
10.00 uur
Nieuwerkerken 11.00 uur
Haaltert 9.00 uur
Kerksken 10.00 uur
Heldergem 11.00 uur
Mere 11.30 uur
Borsbeke 9.00 uur
Woubrechtegem 10.00 uur
St. Antelinks 10.30 uur
St. Lievens-Esse 11.00 uur
Meldert 9.00 uur
Baardegem 9.45 uur
Moorse 1 10.30 uur
Herdersem 1130 uur
Geraardsbergen 8.30 uur
Viane 10.30 uur
Moerbeke 11.00 uur
Zarlardinge 1145 uur
Meerbeke 8.30 uur
Denderwindeke 9.30 uur
Okegem 10.15 uur
Outer 10.45 uur
Nederhasselt 11.30 uur
Aspelare 12.15 uur
Voorde 14.00 uur
Zandbergen 14.30 uur
Eind deze maand starten de beta
lingen van de «Syndikale premie
Metaal».
Het is onnodig zich vroeger aan te
bieden dan de hiernageciteerde be
talingsdata!
Zaterdag 30.10.1982
Aalst: bureel ABW, Houtmarkt
van 9.30 tot 11 uur.
Herdersem - Moorsel - Hofstade
komen hier eveneens ontvangen.
Ninove: Volkshuis - Geraardsberg-
sestraat van 14 tot 16 uur.
Meerbeke - Outer - Okegem - Ap-
pelterre - Denderwindeke komen
hier eveneens ontvangen.
Denderhoutem: Volkshuis - A. De
Backerstraat van 16.30 tot 17 uur.
Woensdag 3.11.1982
Nieuwerkerken: Liars Pub, School
straat van 16 tot 16.30 uur.
Lede: Volkshuis - Nieuwstraat van
18.30 tot 19 uur.
Donderdag 4.11.1982
Denderleeuw: Achturenhuis-Sta-
tiestraat van 16 tot 18 uur.
Welle en Iddergem komen hier ook
ontvangen.
Erembodegem: Forum - Keppe-
straat van-18.30 tot 19 uur.
Zaterdag 6.11.1982
Geraardsbergen: Volkshuis-Markt
van 9 tot 11 uur.
Het betreft hier Groot-Geraards-
bergen: alle randgemeenten mogen
hier komen ontvangen.
Zottegem: Volkshuis - Markt van
14 tot 16 uur.
Komen hier eveneens ontvangen:
Elene - Erwetegem - Godveerde
gem - Grotenberge - Strijpen -
Hillegem - Leeuwergem - Oomber-
gen - Velzeke - St. Gorix - St.
Maria Oudenhove - Zottegem.
Herzele: Germinal - Markt van
16.30 tot 17 uur.
De leden die woonzaam zijn in één
van de volgende gemeenten, zullen
thuis door de bode worden betaald,
in de loop van de maanden novem
ber of december:
Aaigem, Aspelare, Baardegem,
Bambrugge, Bavegem, Borsbeke,
Burst, Erondegem, Erpe, Gijze
gem, Haaltert, Heldergem, Impe,
Kerksken, Letterhoutem, Meldert,
Nederhasselt, Neigem, Nieuwen-
hove, Oordegem, Ottergem, Polla-
re, Ressegem, St. Antelinkx, St.-
Lievens Esse, St.-Lievens Houtem,
Smetlede, Smeerhebbe, Steenhui
ze-Wijnhuize, Vlekkem, Vlierzele,
Voorde, Wanzele, Woubrechte
gem, Zonnegem, Viane, Moerbe
ke, Zandbergen, Grimminge, Ide
gem, Ophasselt, Goefferdinge,
Zarlardinge, Waarbeke, Overboe
lare, Schendelbeke en Onkerzele.
Het is dus wel te verstaan dat de
randgemeenten Geraardsbergen
(vanaf Viane t.e.m. Onkerzele)
ook te Geraardsbergen mogen ont
vangen op zaterdag 6 november
1982.
Wanneer U de syndikale premie
komt ontvangen:
1. Hebt g(j uw lidboekje mee - in
orde met de bijdragen.
2. Brengt gij de juiste naam en
adres mee van uw werkgever.
3. Respekteert gij de betalingsdata
en betalingsuren.
Wanneer g(j zelf niet om de premie
komt, doch uw lidboekje met ie
mand meegeeft:
Schrijf dan de naam en adres van de
firma waar g(j werkt op een blad
papier en voeg dit b(j uw lidboekje!
Vóór 30 oktober e.k. wordt geen
enkele premie betaald!
De betalingen kunnen pas dan aan
vangen!
