DENDERLEEUW
ZOTTEGEM
Gemeentearchief van
Zottegem
«JU S
HERZELE
Als het menens wordt...
Gezinnen Hemelrijk
in de kou
ITÏfS
AMSAB
NELSON
MANDELA
Herzele by Night...
allemaal lichtjes
WENSKAARTE
SOCIALISTISCHE
SOLIDARITEIT
Het
gemeentearchief
Enkele woordjes
geschiedenis
Het Modern
Gemeentearchief te
Ronse
Het archief te
Zottegem
<1 !l II U H
Enkele problemen
en hun oplossing
De nieuwe koalitie is in Her-
zele nu 2 jaar aan de macht,
en globaal gezien loopt het
niet slecht, alhoewel beter
steeds mogelijk is.
Culturele Centrale de Rank
Welle
«Voor Allen» - 28 december 1984 -3
In het kader van een B.T.K.-pro
ject zijn momenteel drie personen
(Sonja Uytterhaegen, Patrice Van
den Bossche en Vincent Decroock)
bezig met het op punt stellen van
het gemeentelijk archief van Zot
tegem.
Het gemeentearchief is het geheel
der geschreven, getekende, ge
drukte en anders voorgestelde be
scheiden ex officio ontvangen bij,
of opgemaakt door het gemeente
bestuur of een zijner ambtenaren,
voor zover deze bescheiden be
stemd waren om onder die ambte
naar of bestuur te blijven berusten.
Elk dokument heeft een bepaalde
levensduur en doorloopt verschil
lende stadia:
Het lopend archief heeft nog
administratief nut en wordt in
het bureau zelf bewaard. Na
verloop van tijd wordt het admi
nistratief nut geringer en de do
cumenten verhuizen naar een
archiefkamer: de zolder van het
stadhuis, van de Rekendienst of
van Openbare Werken.
Het depot-archief: de documen
ten hebben nog zelden een ad
ministratieve waarde, zij wor
den geklasseerd en opgeborgen
in de gemeentelijke archiefkel
der (onder de gemeentelijke
schrijnwerkerij in het A.T.C.).
Het gearchiveerd archief: heeft
geen enkele waarde meer voor
de administratie en wordt ter
beschikking gesteld voor histo
risch onderzoek. Het gearchi
veerd archief van de gemeente
Zottegem bevindt zich in het
Rijksarchief te Ronse.
Het archief dat momenteel op punt
wordt gesteld is het depot-archief.
Dit werk vloeit feitelijk voort uit
artikel 100 van de gemeentewet die
bepaalt dat de gemeente zijn
archief, systematisch geklasseerd,
in een archiefkelder dient te
bewaren.
Het huidig gemeentearchief is on
derverdeeld in twee hoofdbrokken.
Het Oud Gemeentearchief
(O.G.A.) loopt tot het einde van
de 18de eeuw. Het Modern Ge
meentearchief (M.G.A.) begint
van dan af en loopt tot heden.
Het archief van de voormalige
Schepenbank van Zottegem werd
bewaard op het Schepenhuis, het
latere Stadhuis. Ondanks herhaal
de rampen die het Stadhuis te beurt
vielen zijn er nog documenten uit
de 14de eeuw bewaard gebleven.
Het oudste document waarin het
Zottegemse Archief ter sprake
komt dateert van 1761-1762. De
Amman, burgemeester en Schepe
nen daagden Jan Baptist De Wae-
genaere en Louis Joseph De Co-
ninxloo voor de Raad van Vlaande
ren (toenmalige administratieve
rechtbank) betreffende archiefdo
cumenten die zij onrechtmatig in
hun bezit hadden.
De oudst bekende inventaris van
het archief dateert van 1830. Hij
telt 145 nummers en 12 bladzijden.
Hij werd samengesteld door de se
cretaris Charles Louis Galle en op
19 november 1830 door de toenma
lige burgemeester Albert Waere-
moes goedgekeurd.
In 1862 werd te Zottegem op plech
tige wijze het nieuwe Stadhuis inge
huldigd. Waarschijnlijk hebben on
ze toenmalige vroede vaderen van
de bouwwerken gebruik gemaakt
om een gedeelte van het O.G.A.
over te brengen naar het Rijks
archief te Gent. In dit archiefdeel
werd een miniscuul papiertje met
de volgende tekst teruggevonden:
«De archieven van Sotteghem zijn
geclasseerd in de maend Juny en
July 1877 door my Jean Bte Lanciet
archiviste en Généalogiste, zoon
van Eugenius en van Marie Joanne
vandervarent geboren tot Gent 13
meye 1822 op Ste Salvators op hylig
Kerst en dit heb ik voor memorie
eigenhandig geschreven».
Het andere deel van het O.G.A.
bleef op het Stadhuis achter. De
Potter en Broeckaert die in 1902
een boek over de geschiedenis van
Zottegem publiceerden en het ge
meentearchief op het Stadhuis be
zochten, schreven dat het archief
nog grotendeels bewaard was ge
bleven.
Op 1 november 1907 brandde het
Stadhuis af. De schade die aan het
archief werd aangebracht is nog
niet te schatten maar kan misschien
aanmerkelijk kleiner zijn dan men
zou vrezen.
In 1949 vond dhr. N. Van Den
Bossche het O.G.A. terug in de
kelders van het Stadhuis. Aange
zien het er langzaam riskeerde te
verkommeren bracht hij het over
naar de zolder. Tevens inventari
seerde hij dit deel van het O.G.A.
en publiceerde de inventaris in het
Jaarboek van de Zottegemse Cultu
rele Kring II, van 1950-1951.
Dit archief zou op de zolder blijven
tot 1970. Het werd toen overge
bracht naar het Rijksarchief te
Ronse.
Het Rijksarchief te Ronse werd in
1964 geopend met o.a. de archief
collectie van de gemeenten beho
rende tot het gerechterlij k arron
dissement Oudenaarde. Dus ook
met het deel dat in de 19de eeuw
van Zottegem naar Gent was ver
huisd.
De archieven van de deelgemeen
ten, uitgezonderd de delen die nog
een administratief nut hadden voor
de nieuwe fusiegemeente, werden
in 1969-1970 eveneens integraal
naar Ronse overgebracht.
Dadelijk bleek dat van het
O.G.A.-Zottegem een 50-tal bun
deltjes, die in de inventaris van
1950 waren opgenomen, ontbra
ken. Zij bleven tot vandaag nog
spoorloos.
Een greep uit de verdwenen docu
menten:
Pak stukken ordannantiën en
publicatiën nopens de wekelijk
se markt te Zottegem, de wage,
de fontijn, de contributiën der
stad en parochiën met andere
ordannantiën van politie, ook
politieke (1657-1780).
Octrooi van Filips V aan de
magistraat van Zottegem be
treffende doorgangsrecht op de
steenweg Perkament van 5 de
cember 1702.
Karei VI vernieuwt het octrooi
van 1702. Perkament van 8 juni
1733.
Een aantal gemeente-, armen-,
krijgs- en kerkrekeningen van
de 17de en 18de eeuw.
Rekeningen van de familie van
Egmont (1745-1750).
Extract van een vonnis ten
voordele van Hugo Van Melun,
Heer van Zottegem. Perkament
van 17 juni 1394.
Het is werkelijk betreurenswaardig
dat publieke goederen, die gedu
rende vele eeuwen door generaties
en generaties heel zorgvuldig wer
den bewaard, in nog geen twintig
jaar tijd, verloren gingen. Hopelijk
zijn deze documenten nog niet defi
nitief verloren gegaan en komen zij
alsnog terecht.
Dit deel van het O.G.A. werd te
Ronse na 1970 geklasseerd door J.
Verschaeren. Het Gentse deel
wordt momenteel geherklasseerd
door dhr. Van Istendael.
Door beide recente inventarissen te
vergelijken met de inventaris van
1830 moet het mogelijk zijn de
brandschade van 1907 aan het
archief op te meten. Wanneer het
archief zich toen reeds in de kelder
bevond, is het goed mogelijk dat
het volledig uit de greep van de
vlammen bleef. De misterieuze ver
dwijningen tussen 1951 en 1970
hebben misschien meer schade aan
gebracht, dan de brand van het
Stadhuis!
Het M.G.A. bestaat uit twee delen:
het deel dat te Ronse berust en het
deel dat in de archiefkelder van
Zottegem is ondergebracht. Het
M.G.A. te Ronse loopt tot onge
veer 1900 en dat te Zottegem tot
heden.
Van de deelgemeenten, Velzeke
uitgezonderd, werden de archieven
zelfs tot ongeveer 1940 te Ronse
neergelegd. Al deze archieven, zo
wel oude als moderne, zijn ge
ïnventariseerd. Een exemplaar van
deze inventarissen zal volgend jaar
ondergebracht worden in het Cen
trum voor Streekgeschiedenis,
waarvan men in oktober 1984 met
de uitbouw begonnen is.
Velzeke vormt, zoals wij hierboven
reeds vermeldden, een buiten
beentje. Velzeke heeft een rijk
O.G.A. en een goed gestoffeerd
19de eeuws archief. Dit 19de eeuw-
se archief werd in 1969 slechts ge
deeltelijk naar Ronse overge
bracht, zodat nog een belangrijk
gedeelte te Zottegem berust. Bij de
classificatie ervan door het B.T.K.-
team werd zelfs een landboek van
de gemeente Ruddershove (Rud-
dershove fusioneerde in 1824 met
Velzeke) van 1762 teruggevonden.
Dit deel zal eerstdaags naar Ronse
worden overgebracht om het ter
beschikking te leggen voor de ge
schiedenisvorsers
Het gemeentelijk archief van Zot
tegem onder de schrijnwerkerij
Afgsfcrafttf 1 HKwwsmöer 13Ö?
Staat «ter w«rki«g*#t
SS SB W K it
De brand van het stadhuis in 1907. Schade aan het archief misschien
geringer dan men vermoedt? (foto M. De Groote)
(Openbare Werken) bestaat uit 2
delen: een aanfal officiële publica
ties: wetteksten van de Franse re
publiek tot heden (Staatsbladen)
Memorialen Administratief van de
Provincie enz... en het archief van
onuitgegeven documenten geklas
seerd per deelgemeente volgens het
decimaal stelsel van de Vereniging
van Belgische Steden en Ge
meenten.
Op enkele uitzonderingen na is het
archief niet ouder dan het jaar
1900. Van de deelgemeenten Zot
tegem, Erwetegem, Leeuwergem,
St.-Goriks-Oudenhove, Groten-
berge, Godveerdegem, Velzeke,
Elene, Strijpen bestaan summiere
inventarissen tot 1970. Van Oom-
bergen bestaat een inventaris van
1965 en van Sint-Maria-Oudenhove
van 1961.
De inventarissen zijn in tien hoofd
groepen onderverdeeld:
1. Struktuur der openbare
diensten
2. Organisatie
3. Personeel
4. Financiën
5. Overheidshandelingen
6. Sociale aktiviteiten en ontspan
ning
7. Ekonomische aktiviteiten
8. Openbare Werken en Openba
re diensten
9. Interkommunalen en regiën
10. Kommissie van openbare on
derstand (O.C.M.W.)
I
Die hoofdindeling is feitelijk een
weerspiegeling van de gemeentelij
ke organisatie. Onder punt 4 res
sorteert bv. het archief van de Re
kendienst, onder 5 het Gemeen
telijk Onderwijs, onder 8 dienst
Openbare Werken.
Het archief is dus niet chronolo
gisch (per jaar) of alfabetisch (zoals
de romans in de bibliotheek) ge
klasseerd maar per onderwerp.
De B.T.K.-ploeg die momenteel in
het archief bedrijvig is legt op basis
van die hoofdindeling een inventa
ris aan die een overzicht geeft van
de werkelijke inhoud van het
archief, een gids voor de vorser.
De naoorlogse administratie produ
ceert een stijgende overvloed aan
papier. De fusie, en vooral de
komst van de computer op de ge
meente, lost dit probleem niet op,
integendeel. Deze massa's papier
kunnen onmogelijk bewaard wor
den maar in principe mag de ge
meente geen archieven vernietigen
zonder de toelating van het Alge
meen Rijksarchief.
Tevens is het archief van Zottegem
een Depotarchief wat betekent dat
een aantal dokumenten nog een
administratieve waarde hebben.
Vaak dienen bv. nog dokumenten
uit de jaren '40 te worden opge
zocht voor het opmaken van het
pensioendossier van personen die
ooit een betrekking hadden aan de
gemeente. Tijdens het opmaken
van de inventaris van de grafcon
cessie diende men soms papieren
van een kleine 50 jaar geleden
terug op te sporen!
De B.T.K.-ploeg lost het probleem
van de papieroverlast op door alle
archiefdozen één voor één uit te
zuiveren van alle nutteloze papie
ren zoals dubbels en blanco formu
lieren. Door een oordeelkundige
opstelling van het materiaal in de
archiefkelder komt veel plaats vrij
voor bijkomend materiaal.
Tevens worden alle dokumenten
gezuiverd van alle elementen die
bewaring van het papier in het
gedrang brengen. Vooral roestende
papierklemmetjes en nietjes zorgen
voor veel schade. Daarna wordt elk
dossier, hoe klein ook, gecodeerd,
gedateerd en ingetekend. Tenslotte
wordt de gedetailleerde inventaris
opgemaakt.
Daardoor worden vorsers in staat
gesteld om op een efficiënte wijze
dokumenten terug te vinden. Door
de werkzaamheden van de 3
B.T.K.-ers wordt ons recent verle
den op een verantwoorde wijze
voor de toekomst veilig gesteld.
Vincent DECROOCK
Bij de verkiezingen van oktober '82
was de term «Inspraak» terug te
vinden in alle partijprogramma's;
hieraan was het bestaan van Lijst
Inspraak zeker niet vreemd. Meer
nog, de nieuwe coalitie nam zich
voor op dit vlak een nieuwe aanpak
te realiseren. Tot nu toe is er dan
ook al een en ander gebeurd op het
vlak van hoorzittingen, advies
raden.
Nu is er de laatste weken nogal wat
te doen rond de fameuze «Ring»
door Herzele en het moet me van
het hart dat het college van Burge
meester en Schepenen op een ku-
rieuze manier reageert op de akties
tegen de ring. Als repliek op een
open brief waarin gevraagd werd
een studie te maken naar het nut
van de Ring, de bevolking inspraak
te verlenen en de werken voorlopig
te stoppen, kreeg het aktiekomitee
een antwoord dat op het randje van
het onbeschofte was: de studie wa?
al 20 jaar aan de gang en het
Gewestplan had ter inzage gelegen:
men had toen maar moeten rea
geren.
Na het overhandigen van de petitie,
heette het dat men de belangen van
de aangelanden wel zou verdedi
gen: een nietszeggend antwoord.
Dergelijke houding staat lijnrecht
tegenover de beloften van inspraak
en is niet van aard om de onrust bij
de bevolking weg te nemen. In
tegendeel, het gevoel wordt gewekt
dat het gemeentebestuur een po
ging doet om het verzet wat zand in
de ogen te strooien en een dubbel
zinnige rol speelt.
Als politieke secretaris van de SP
kan ik geredelijk niet aannemen
dat onze mensen binnen het college
dergelijke manier van werken
goedkeuren. Wij mogen als SP niet
medeverantwoordelijk worden
geacht door de bevolking voor een
politiek, waarbij de bevolking zich
genomen voelt.
De SP heeft zich ondubbelzinnig
uitgesproken voor de ontdubbeling
van de Stationsstraat maar wijst het
huidige tracé van de ring af. De SP
zit daarmee op dezelfde golflengte
als het Anti-ring-komitee. Wij
moeten nu doorzetten en dit stand
punt consequent verdedigen binnen
de koalitie. Moties goedkeuren dat
de SP een open aktie-partij moet
zijn, is een zaak, maar als het
menens wordt, moeten we deze
intenties ook omzetten in daden.
Dirk VAN MELKEBEKE,
Politiek Secretaris.
Kerstmis... overal lichtjes: in de kerstboom, in het dorpscentrum:
een sfeervolle zaak, vindt Tuur.
Maar (wat had je gedacht) op een moment dat 1 op 2 lantarens van
de straatverlichting worden gedoofd om energie te sparen, vindt
Tuur het nogal kras dat de zogenoemde monumenten (kerken,
molens...) heel de nacht fel beschenen worden door reusachtige
spots... dat is toch wel wat teveel van het goede.
Kan de schakelaar ook daar niet wat meer uitgedraaid worden? De
sfeervolle Kerstverlichting zal nog beter tot haar recht komen.
Tuur PIKUUR.
vervolg pag. 1
3. in gezin C werken de beide part
ners en heeft men één kind ten
laste, het inkomen bedraagt
900.000 fr.:
(900.000 152.000) - 33.400
Ic
684.000
1,4891
huurprijs 5.500 fr. x 1,4891
8.190 fr. onderhoud en even
tueel garage).
Er zijn een aantal gevallen bekend
waar de huur in een ruk met 7 a
8.000 fr. omhoog gaat. In een aan
tal gevallen zal zelfs tot bijna
12.000 fr. moeten betaald worden
voor wat tenslotte een sociale wo
ning is. Belangrijk hierbij is ook
(we hebben ons tot nu toe beperkt
tot een aantal typevoorbeelden) dat
volgens Art. 28§2 van het genoem
de besluit in een aantal gevallen de
reële huurprijs in 1985 met niet
meer dan 14% mag verhoogd wor
den. Bij ons weten wordt daar bij
een aantal huisvestingsmaatschap
pijen nogal eens licht overheen ge
gaan. Het is dan ook aan de huur
ders de toepassing van dit artikel te
eisen. Belangrijk is ook dat er van-
gemolken moeten worden.
Samengevat kunnen we het volgen
de niet aanvaarden:
- het ondemokratisch karakter in
de besluitvorming bij de nieuwe
regeling van de Vlaamse Execu
tieve
- het ondoorzichtig karakter van
de nieuwe regeling voor het over
grote gedeelte van de huurders.
Inspraak en informatie voor de
sociale huurders is blijkbaar uit
den boze;
- de te hoge huurprijs voor gezin
nen waarvan de beide partners
werken. Het kan niet dat sommi
ge huurders plots 5, 6 en 7.000 fr.
per maand meer zullen moeten
betalen. Zeker niet in een tijd
waarin 'inleveren een modever
schijnsel geworden is en ook de
ze huurders van vandaag op mor
gen uit hun werk kunnen vallen
met alle financiële gevolgen
vandien.
Tot slot zouden we nog willen stel
len dat ook de huisvestingsmaat
schappijen (in het geval van ons
voorbeeld is dit de SM Werkerswel
zijn) hun verantwoordelijkheid
moeten opnemen. In de wet zijn er
1 "—"-5^
Sociale huurders: kinderen van de rekening.
af 3 kinderen ten laste bijzondere
aftrekken zijn van de basishuurprijs
en dat het inkomen van de inwo
nende ascendenten slechts voor de
helft mag aangerekend worden. De
reële huurprijs mag tenslotte niet
meer dan 20% van het inkomen
bedragen en niet hoger zijn dan de
normale waarde van de woning en
in geen geval kan de reële huurprijs
lager zijn dan de helft van de basis
huurprijs. In geval het inkomen van
de huurder gedurende drie opeen
volgende maanden met minstens
20% gedaald is, kan de huur her
zien worden.
Tot daar een aantal belangrijke
punten uit de nieuwe reglemente
ring. Principieel kunnen we wel
stellen dat het vrij normaal is dat
hogere inkomens een hogere huur
betalen dan lagere inkomens. De
solidariteit kan en moet hier mee
spelen. Dat wil echter niet zeggen
dat een aantal huurders die in vele
gevallen hun sociale woning een
meerwaarde gegeven hebben, uit-
namelijk een aantal mogelijkheden
voorzien die wat speelruimte laten.
Zo is er artikel 28§2 en de bepaling
van de basishuurprijs. Een huisves
tingsmaatschappij heeft tenslotte
een sociale opdracht en moet in de
eerste plaats denken aan de belan
gen van haar sociale huurders.
In de sociale woonwijk Hemelrijk
heeft men dit alvast begrepen er,
zullen de sociale huurders alvast
niet bij de pakken blijven zitten!
Werner VAN DEN STOCKT
Op vrijdag 4 januari a.s. houdt de
CC de Rank haar algemene verga
dering. Deze algemene vergadering
wordt omkaderd door een gezellig
etentje (een typisch Limburgs ge
recht). Teneinde de nodige prakti
sche schikkingen te kunnen treffen,
wordt wel gevraagd vooraf in te
schrijven bij de bestuursleden.
Wenskaarten in kleur met opbrengst voor de projekten
in Mozambique, Chill en Nicaragua.
5 kaarten per reeks:
reeks 1
reeks 2
reeks 3
reeks 4
reeks 5
Mozambique
Chili, Palo Madera
Chili, Vicior Tapia
Chili, wandkleedies
Nicaragua
BESTELLING
Alle reeksen kosten 100 fr
Er zijn omslagen bi| de kaarten gevoegd
1
Naar aanleiding van 100 jaar socialistische partij biedt
het A.M.S.A.B. u een reeks van 5 wenskaarten In kleur
van oude socialistische affiches:
1 Inhuldiging "Maison du Peuple", Brussel (1899)
2. Inhuldiging "Ons Huis", Gent (1902)
3 De Sociale Voorzorg (1908)
4 Syndikale Kommissie (1922)
5 50 |aar Vooruit (1934)
en 6 wenskaarten iw naar foto's van socialistische
strijd vóór 1914
