De Centrale voor Socialistisch
Cultuurbeleid (C.S.C.-Koepel)
Jamais vu Le Grand Hornu
Mijn Boon-cahier
Fietsen en wandelen
Video-kursus
(1)
Project 84
«Voor Allen» 29 mei 1987 -5
door C.S.C.-Vormingswerk Gewest Aalst
In 1986 was het precies 75
jaar 'geleden dat de Centrale
vóór Arbeidersopvoeding
(voorloper van de CSC) werd
opgericht. Als bundeling van
de kulturele aktie van de vier
takken van de socialistische
beweging wil de C.S.C.-koe
pel zich blijvend inzetten om
aan de brede lagen van de
bevolking grotere kansen op
emancipatie te bieden.
Coördinatie
Beleidsvoorbereidende rol
Vorming
illlli
De CSC organiseert met me
dewerking van het ministerie
voor de Franse cultuur een
kadervorming over het cul
tuurbeleid in Wallonië.
GRAND-HORNU
Praktische Informatie
Het Fonds Leo Magits wil het
leren werken met audio-vi-
suele middelen bevorderen.
Het succes bij het inschakelen
van audio-visuele apparatuur
in vormingssessies hangt im
mers grotendeels af van de
deskundigheid in het gebruik
ervan.
Programma
Praktisch
1986 was een goed Boon
jaar. Bij uitgeverij Gerards en
Schreurs, Maastricht, ver
scheen "Hij was een zwarte
en andere reportages"jour
nalistiek werk uit Boons Ro
de Vaan-periode, en bij Que-
rido, Amsterdam, verscheen
een nieuwe druk van "Mijn
kleine oorlog" (naar de eerste
druk). Ook 1987 is vol belof
ten: "Voor Allen" bracht een
"Dossier Boon" en bij de Ar
beiderspers verscheen in
maart als Grote ABC nr. 578
"De bende van Jan de Lichtel
De zoon van Jan de Lichte".
C.S.C.-S.V.V.-OnKerzele
Gesonoriseertie diamontage: Toeristisch Frankrijk
Je houdt van fietsen en van
wandelen? Dan kun je op een
zeer prettige manier in bewe
ging blijven door aan land-
schapstoerisme te doen. Bij
Gottmer (Haarlem) versche
nen enkele praktische gidsen
voor landschapstoerisme in
Nederland. Ook voor ons,
beneden de grote rivieren,
zijn het aardige en bruikbare
gidsen.
Weinig mensen weten het,
maar de FONTEINTJES,
tussen Zeebrugge en Blan-
kenberge, is één van de
mooiste natuurreservaten
van onze kust.
Vooral in juni, de maand
die Project 84 voor u uit
koos, is de natuur er
prachtig.
De CSC-Koepel groepeert momen
teel 30 organisaties die zich ver
dienstelijk maken op de diverse
terreinen van het ruime socio-cultu-
reje veld. De vier takken van de
beweging: partij, vakbond, mutua
liteit en coöperatieve zijn met hun
vormingsorganisaties binnen deze
strijiktuur vertegenwoordigd. Het is
een. bijna onmogelijke, taak het be
reikte publiek in cijfers uit te druk
ken. Bij de C.S.C.-Koepel zijn
2li8 afdelingen en naar schatting
800.000 leden betrokken. De dertig
aangesloten organisaties van de
C.S.C.-Koepel hebben in totaal 170
vaste personeelsleden in dienst en
een ongeveer gelijk aantal in tijde
lijke statuten (BTK en DAC).
Meer dan de helft van de CSC-
organisaties houdt zich bezig met
vorming. Weliswaar heeft de vor
ming zich steeds aan de wisselende
tijdsomstandigheden aangepast.
Anno 1987 bestaat het aktieterrein
vooral uit algemene politiserende,
pplitieke en syndikale vorming. De
grote en lokaal stevig uitgebouwde
verenigingen werken in de richting
van de politiserende vorming naar
h,e(. grote publiek toe: de Socialisti
sche Vooruitziende Vrouwen,
C.S.C.-Vormingswerk, de Culture
le Centrale, de Koöperatieve Vrou
wenbeweging, de Federatie van
Naamse--Socialistische Gepensio
neerden en de Vlaamse Federatie
voor Gehandicaptenzorg. Ook Kul-
'tuuropbouw, zij het in iets be
scheidener vorm, behoort tot deze
kategorie.
'Het Vermeylenfonds is één van de
"kultuurfondsen die onder invloed
van de Vlaamse Beweging zijn ont
staan. Het heeft daarbij de verdien
ste naast het kulturele aspekt ook
de sociale en ekonomische aspek-
ten van de Vlaamse Beweging te
"onderscheiden en met elkaar te
verbinden.
Pe syndikale vorming heeft binnen
jde beweging een lange traditie.
'Koploper is de Culturele Centrale
der Metaalbewerkers die het héle
jaar door residentiële vormingswe
rken organiseert voor de arbeiders
Mit de metaalsektor. Het overkoe-
elend orgaan van de syndikale
orming is het Syndikaal Vormings-
nStituüt, dat ten dienste staat van
verschillende beroepscentrales
Van het ABW. Ook de Culturele
Centrale van het ABW organi
seert jaarlijks talrijke syndikale
jvormingsaktiviteiten.
;Naast het Herman Vos-Instituut,
dat zich inzet voor de politieke
vorming van de partijleden en -
ikaders, werd in 1985 een specifieke
vormingsinstelling voor de SV, de
politieke vrouwenbeweging van de
ipartij, opgericht. Daarnaast zet het
HTS KW A (Hoger Instituut voor
^Sociaal en Kultureel Werk) het vor
mingswerk voort van de Arbeids-
ogeschool, die nu is uitgebouwd
ot èen dagschool voor Sociaal Ho
er Onderwijs van het Korte Type.
en tweede groep organisaties
oals Socialistische Solidariteit
werkt vooral rond ontwikkelingssa
menwerking.
Op het vlak van kuituurversprei
ding en media zijn vooral het Fonds
ILeo Magits en het Socialistische
(Instituut voor Radio en Televisie
S.I.R.T.) aktief. Het studiecen
trum Achilles Mussche is een
Jiieuwkomer en verricht studie- en
ontwikkelingswerk rond kultuurbe
leid. Ook de socialistische filmorga-
hisaties - de Socialistische Federa
tie van Filmklubs en de Socialisti
sche Filmaktie - behoren tot deze
kektor.
jDe amateuristische kunstbeoefe
ning heeft reeds een rijke traditie
en omvat vier grote federaties die
op hun beurt een aantal plaatselijke
groepen overkoepelen: de Federa
tie van Vlaamse Socialistische To
neelverenigingen, de Vlaamse Fe
deratie van Socialistische Toneel-
Verenigingen, de Vlaamse Federa
tie van Socialistische Muziekkor
psen en Zangkringen, de Federatie
van Arbeiders, Foto- en Kinokrin-
jgen en de Federatie van Vlaamse
Socialistische Volkskunstgroepen.
Het Socialistisch Centrum voor
Amateuristische Kunstbeoefening
(SOCAK) koördineert en onder
steunt het geheel.
De socialistische beweging heeft
steeds hard gestreden voor het bi
bliotheekwezen. Het Nationaal Bi
bliotheekfonds ijvert voor de ver
dere uitbouw van de openbare bi
bliotheken en het AMSAB, het
archief- en dokumentatiecentrum,
inventariseert de historiek van de
socialistische beweging.
Inzake vrijetijdsbesteding bevor
dert de ATB, de Arbeiderstoeri
stenbond-De Natuurvrienden, via
haar talrijke afdelingen het sociaal
en kultureel toerisme. De Federa
tie van Socialistische Postzegelver
zamelaars verzekert een ruildienst
in meer dan 20 kringen. De Sport-
centrale bestaat uit de Vlaamse
Arbeiders-sportcentrale en de stu
diedienst voor de sport, de Socialis
tische Centrale voor Sportbeleid.
Ze koördineert de sportaktiviteiten
van de aangesloten autonome
sportfederaties.
Het Socialistisch Cultureel Cen
trum voor Zelfstandig Werkenden
behartigt de algemene kultuurbe-
langen en de vervolmaking van de
beroepsbekwaamheid van de zelf
standig werkenden.
Naast de koördinatie van het kultu
reel werk binnen de socialistische
beweging vervult de Centrale voor
Socialistisch Kultuurbeleid ten aan
zien van de overheid een beleids
voorbereidende rol. Daardoor be
schikt de C.S.C.-Koepel over een
aantal werkgroepen en kommissies
die de kulturele aktualiteit op de
voet volgen. Deze werkgroepen
stellen de koepel in staat de proble
men uit te diepen en konkrete al
ternatieven te ontwikkelen. De no
den en behoeften-van de diverse-
sektoren binnen het sociaal-kultu-
reel veld worden- aldus' vertaald
naar het beleid toe. Tevens beteke
nen zij een ondersteuning voor de
parlementsleden in de Vlaamse
Raad en de socialistische afgevaar
digden in de diverse adviesorganen
zoals de Hoge Raad voor de Volks
ontwikkeling, de Hoge Raad voor
de Samenoplevingsopbouw. Deze
kommissies en werkgroepen zijn
aktief op volgende terreinen: me
dia, toneel, muziekonderwijs, mu
ziek, letteren, ballet, Opera voor
Vlaanderen, basisedukatie, vijfde
dekreet, betaald edukatief verlof,
samenoplevingsopbouw, kuituur
centra en bibliotheken, kuituur
spreiding, gemeentelijke participa
tie, internationale kulturele betrek
kingen en de evaluatie van de de
kreten voor volksontwikkeling. De
themabesprekingen van de diverse
werkgroepen in de kommissie kul
tuurbeleid of in het dagelijks be
stuur van de CSC leiden tot stand
puntbepaling en beleidsvoorstellen
in de diverse adviesorganen waarin
de SP/CSC vertegenwoordigd is
zoals: de Vaste Nationale Cultuur-
paktcommissie, de Hoge Raad voor
de Volksontwikkeling, het Vlaams
Centrum voor Volksontwikkeling,
de Hoge Raad voor de Samenle
vingsopbouw, het Vlaams Instituut
ter Bevordering en Ondersteuning
van de Samenoplevingsopbouw,
het Platformoverleg Basisedukatie,
de Commissie voor Vormingscen
tra voor werknemers, de Hoge
Raad voor de Openbare Bibliothe
ken, de Vlaamse Bibliotheek Cen
trale, het College van Advies voor
Nederlandstalige culturele centra,
de Commissie van Advies inzake
Nederlandstalige kuituurcentra, de
Vaste Nationale Cultuurpactkom-
missie, de Raad van Advies voor de
toneelkunst, de Filmkeuringscom
missie, de Selektiecommissie cultu
rele films, het comité van Advies
inzake Toerisme voor de Neder
landse Cultuurgemeenschap, de
Koninklijke Belgische Commissie
voor Volkskunde, de Commissie
van Advies voor Plaatsnaamgeving,
de Commissie voor Advies ter Be
vordering van de Nederlandse Let
terkunde in België, de Koninklijke
Commissie voor Monumenten en
Landschappen, de Commissie van
Advies voor de Beeldende Kunst,
de Raad van Beheer van het Paleis
voor Schone Kunsten, de v.z.w.
Paleis (de Vlaamse Vereniging bin
nen het Paleis voor Schone Kun
sten), het Ballet van Vlaanderen,
de Opera voor Vlaanderen en de
Philharmonie van Vlaanderen.
De C.S.C.-Koepel organiseert re
gelmatig kadervorming voor de
personeelsleden van de aangesloten
organisaties. Daarnaast worden
studiedagen opgezet voor de vor
ming van de leden van de socialisti
sche beweging. Ook nam het
C.S.C. deel aan bijzondere akties
en manifestaties in de sociaal-kultu-
rele sektor zoals de protestakties
tegen de nieuwe regeringsmaatre
gelen inzake BTK-DAC en de ge
wetensbezwaarden
Het tijdschrift "Opvoeding" ver
schijnt viermaal per jaar. Naast de
vaste rubrieken over film, theater,
muziek, zang en bibliotheken wor
den bijdragen over aktuele kulture
le onderwerpen opgenomen.
In 1985 en 1986 verschenen artikels
over het CSC-Congres van 24 no
vember 1984, de Vlaamse admini
stratie en het kultuurbeleid, perma
nente vorming: stempelen en stude
ren, het Vlaams Centrum voor
Volksontwikkeling, het Vijfde De
kreet, basisedukatie, betaald edu
katief verlof, de ekonomische im-
pakt van kuituur, kuituur en spon
soring, vijf jaar Taalunie, de witte
produkten van de Arbeidsmarkt,
de kuituurbegroting, de vaste boe
kenprijs en kuituur in Wallonië.
In 1985 verscheen voor het eerst
"Cultureel Journaal", een twee
maandelijks ledenblad met infor
matie over de werking van de koe
pel en van de aangesloten vereni
gingen. Naar aanleiding van de vie
ring van 75 jaar Centrale voor Ar-
beidsopvoeding (CAO) versheen
een brochure over de geschiedenis
van de CAO. In samenwerking met
het Fonds Leo Magits kwam nog
een andere publikatie van de pers
nl. het boek "Socialistische Getui
genissen" van Leo Magits. Even
eens in samenwerking met het Leo
Magits-fonds en ook met de uitge
verij Kritak werden de Memoires
van Nic Bal (De mens is wat hij
doet - BRT-memoires en Mijn
wankele wereld - Vier jaar in het
socialistisch verzet) en van Piet
Vermeylen (Een gulzig leven) uit
gegeven. Het sekretariaat van de
C.S.C.-Koepel is gevestigd in de
Keizerslaan 13 te 1000 Brussel, tel.:
02/513.26.12.
Dat dit beleid jaren in handen is
geweest van socialisten merk je: er
is bijvoorbeeld aandacht voor per
manente vorming en er is aandacht
voor de migranten. Met de CSC
kan je dit ter plaatse gaan bekijken
en beluisteren in de schitterende
omgeving van Le Grand Hornu,
een prachtig voorbeeld van indus
triële archeologie. Deze oude mijn
met sociale woningen er rond is
vandaag het opmerkelijke culturele
centrum van Henegouwen.
Het is daar dat we eerst een alge
mene uiteenzetting krijgen over
hoe men met cultuur omgaat aan de
andere zijde van de taalgrens en
daarna over 10 jaar experimenteren
met lokale televisie in Wallonië.
Plaats is Le Grand Hornu, 82 rue
Ste. Louise, 7320 Boussu
Datum: maandag 15 juni 1987.
De CSC organiseert het vervoer
per auto (wie inschrijft krijgt pre
ciezere inlichtingen).
Voor verplaatsing en documenta
tiemap betaal je 350 fr. te storten
op rek. nr. 870-0001108-07 van
CSC. Inlichtingen: 02/513.26.12.
Niets is zo fataal voor de vormings
werker als dia's die op hun kop
verschijnen, niets is zo vernietigend
voor een gezellige vormingsavond
als een video-cassette die onver
wachts niet bij de video in kwestie
past. De tijd dat de nijvere vor
mingswerker de avond nog kon
redden met een Vlaamse zangston-
de, is lang voorbij.
Daarom richt het FLM een video-
kursus in. Naast de praktische ini
tiatie in de bediening en het ge
bruik van apparatuur en een over
zicht van het bestaand aanbod van
audio-visueel materiaal, zal aan
dacht besteed worden aan de ver
werking van audio-visuele pro
gramma's in groep.
Donderdag 11 juni:
Deel 1:
- Praktische initiatie in de bedie
ning en het gebruik van de appara
tuur
- opstelling van de toestellen, in
richting van het lokaal
- informatie over huren/ontlening
van programma's en apparatuur
- camerastanden, beeldkader,
montage
Vrijdag 12 mei
Deel 2:
- gespreksmethodieken bij audio
visuele produkten
- niet-verbale verwerking bij au
dio-visuele produkten
- vertonen en bespreken van enke
le fragmenten uit de produktie.
Begeleider van deze tweedaagse is
Bertil Emand, produktieleider bij
"De Kleine Televisie".
De video-tweedaagse gaat door in
het gebouw van de SP, parlemen
taire zaal, Keizerslaan 13 te 1000
Brussel.
Inschrijvingen: dienen telefonisch
te gebeuren op nr. 02/513.26.12,
post 186, ten laatste op 5 juni!
De bijdrage in de kosten is 750 fr.
voor de twee dagen.
Er zijn echter nog meer positieve
berichten uit Boon-land: als grote
ABC nr. 220 verscheen eveneens in
maart "Menuet" en in oktober ver
schijnt "De voorstad groeit" als
Salamanderpocket. In oktober or
ganiseren het Boon Genootschap
en de Vrije Universiteit Brussel een
symposium waarvan het thema
luidt: "Het werk van Louis Paul
Boon, tussen socialisme en nihi
lisme".
In deze eerste cahierbijdrage be
spreek ik "Mijn kleine oorlog"
(ISBN 90 214 5343 6, 140 blz.,
710 fr.); het werk werd ingeleid
door Elsschot en Bert Vanheste
verzorgde het nawoord waarin de
ontstaans- en drukgeschiedenis van
Boons collageboek wordt belicht.
Dit "diplomatisch" herdrukte boek
is in de spelling van destijds en wat
in de tweede en latere drukken
werd weggeknipt - "het schoon
ste", beweerde mevrouw Boon in
1960 - werd in de nieuwe druk
onverkort opgenomen. Alleen de
ontzettend hoge prijs valt wat te
gen, hoewel ik graag toegeef dat
het een juweeltje van een uitgave
is.
Het collageboek is één grote aan
klacht tegen het opportunisme van
kleine en grote collaborateurs, te
gen de kortzichtigheid van de
kleine man, tegen de industriëlen
die met de bezetter meeheulen en
na de oorlog met de Belgische drie
kleur in de straat verschijnen.
Boons 'kleine oorlog' is bevolkt
met tientallen "Charelkes Dop" en
ze hebben allemaal een even vul
gaire geschiedenis achter de rug.
Maar de schrijver, die met zijn
woorden striemend de wandaden
aan de kaak stelt, is ook de eerste
om te zalven, en wie daaraan mocht
twijfelen herleze 'Objektief F-I-8'
(p. 114-116).
"Het is juist hen wakker maken wat
men in een boek moet doen",
schrijft Boon (p. 47) en dat is een
boodschap, die ook vandaag nog
geldig is. Het boek bevat een pro
grammapunt voor een strijdbaar
socialisme, Boon pleit onrecht
streeks voor een hechtere solidari
teit: "Ik, daar de wereld altijd be
gint met ik en ik vraag mij af
waarom johannes niet gezegd heeft
'in den beginne was ik'..." (p. 57).
En voor wie aan Boons politieke
sympathieën twijfelt - dat is im
mers een twistpunt geworden -, hij
heeft het over de Daily Worker en
de groet met opgestoken vuist en
dat is, voor zover me bekend, een
socialistische groet.
Dat onthutsend boek vol rauwe
poëzie en teder realisme, vol bru
taal ongenoegen en opgekropte
woede, die stormwind in het vlakke
land der Vlaamse oorlogsliteratuur,
behoort tot het beste van wat Boon
ooit geschreven heeft. Zijn verlan
gen naar l'age d'or is ook ons
verlangen en Boons schop in het
verloren geweten van een generatie
die nu vergrijsd is, blijft een oproep'
voor een humanitaire wereld waar
in de zon voor iedereen schijnt.
R.J. VAN DE MaELE
Zondag 31 mei 1987 om 15 uur
Volkshuis, Onkerzelestraat te Onkerzele
door Hugo Van den Broeck (ATB-Aalst)
Tussen IJ en Waterweg werd ge
schreven door Thale Hadderingh
(ISBN 90 257 2036 6, 160 blz., 490
fr.) en het is het tweede deel in de
reeks. In dat voortreffelijk boek
wordt het Hollandse landschap be
sproken; dat landschap wordt ge
kenmerkt door de kust en het daar-
achterliggend polderland. De au
teur heeft op een zeer bevattelijke
wijze het ontstaan van de kust en
de duinen beschreven en op de
gevaren gewezen die het duinland
schap bedreigen - zo o.a. op het
gevaar van de drinkwaterwinning in
de duinen. Duinen blijken zeer gro
te waterreservoirs te zijn, maar
men kan ze niet ongestraft leeg
pompen en daarom wordt in Ne
derland getracht het evenwicht te
bewaren door de toevoer van ri
vierwater dat na insijpeling de hoe
veelheid weggepompt regenwater
ten dele vervangt. Dit heeft dan
weer gevolgen voor de plantengroei
(rivierwater bevat meer voedings
stoffen dan regenwater), maar het
is alleszins een compromisoplossing
die erger voorkomt. De duinen zijn
in Nederland trouwens veel beter
beschermd dan in België, maar de
fiets- en wandelpaden door het na
tuurgebied zijn uitstekend en de
duinen die men wel mag beklim
men zijn echt zeer goede uitkijk-
toppen. Ik heb dat nog niet ervaren
in het door Hadderingh beschreven
landschap, maar weet uit lange
wandeltochten op Texel dat dit in
derdaad zo is. Na het algemene
gedeelte stelt de auteur een aantal
routes voor; de voorstelling is zeer
gedetailleerd voor elke route en er
worden telkens ook praktische
raadgevingen vermeld.
Zoals het ontstaan van de duinen
werd beschreven wordt ook de ont
staansgeschiedenis van het polder
land verklaard en ook voor het
polderland heeft de auteur een aan
tal routes uitgewerkt.
Men mag ook niet vergeten dat
precies in Holland de bollenvelden
worden aangetroffen (rond Lisse en
Hillegom) en dat het "kroonju
weel" van de bollenteelt, "Keuken
hof', in dit gebied ligt. Voor een
aktieve vakantie dicht bij huis is het
gebied tussen IJ en Waterweg zeker
een aanlokkelijk reisdoel en de gids
van Hadderingh kan daarbij een
handige hulp zijn.
R.J. VAN DE MAELE
Dirk Content, de verantwoor
delijke van de Duinenwerk
groep (een v.z.w. van de Belgi
sche Natuur- en Vogelreserva
ten) opent voor u op woensdag
3 en woensdag 10 juni de poor
ten van het reservaat. Onder
zijn deskundige leiding kunnen
we dan een tocht maken door
20 ha natuurlijke pracht. Een
uniek domein waar zeldzame
planten en vogels nog bloeien
en broeden.
Vlug inschrijven dus, want Dirk
houdt niet van té grote groepen.
Hij wil zijn bezorgdheid om dit
laatste stukje bruisende natuur
persoonlijk met u delen...!
Samenkomst en inleiding in de
cafetaria van het speelterrein
NORDIC (op de Koninklijke
Baan, tussen Zeebrugge en
Blankenberge, tegenover va
kantieoord Duinse Polders) om
13u30.
U kunt zowel individueel als in
groep inschrijven.
De prijs bedraagt 100 fr. per
persoon (begeleiding, docu
mentatie, koffie bij de nabe
spreking).
Voor alle verdere inlichtingen
kunt U terecht bij: Vera Claes,
Project 84, Keizerslaan 13, 1000
Brussel. Tel.: 02/513.28.78
(197).
