Socialistisch weekblad
Het Jan de Lichte-Pad: Méér dan de moeite waard!
Nationaal S.P.-Congres Europese Verkiezingen
Ze komen terug,
wil ook!
Interfederale Info "avond
Openbaarheid vdn
Zottegem
Zondag 26 februari 1989
Cultureel Centrum, De Werf, Molenstraat 51,
9300 Aalst
35"?
Jan de Lichte
Het Egmontkasteel
Wachtbekken
Bettelhovebeek
Voorzitter: Lydia Maximus.
09.30 u.: Aanvang Congres (stipt!!!).
09.45 u.: Inleiding ontwerp-programma amendementen die werden aanvaard door
Marcel Colla.
10.10 u.: Tussenkomsten uit de federaties.
Repliek Marcel Colla.
Goedkeuring Europees programma.
Gastsprekers:
11.45 u.: Karei Van Miert, Europees Commissaris.
12.00 u.: WimKok.
12.20 u.: Voorstelling van de modellijst door Freddy Willockx.
Goedkeuring van de modellijst.
12.40 u.: Slottoespraak Frank Vandenbroucke.
13.00 u.: Voorstelling van alle kandidaten op de lijst (effectieven plaatsvervangers).
13.10 u.: Receptie voor de Congresdeelnemers in de benedenzaal van het Belfort
(Grote Markt).
Herman Van Herzeele.
2d l^bfueri 19S^ om 151 bui*
Volkshuis Msrkt 8 tc Zottegem
Ronse)
- Johan De Wolf (kabinetschef)
Begeleiding Vormingscentrum H. Vos-Instituut
De Paddestraat
Redaktie - Administratie -
Publiciteit:
Houtmarkt 1. 9300 AALST
Tel. 053/70.51.51
Postrekeningnr. 870-0002726-73
Maandabonnement: 60 fr. -
Jaarabonnement: 720 Ir.
Verantwoordelijke uitgever:
René Stabel. Houtmarkt 1,
9300 Aalst
Vrijdag 17 februari 1989
51* jaargang nr. 7
Reeds honderden wandelaars en rekreaten konden kennismaken
met het gloednieuwe en enig mooie Jan de Lichte-pad.
Sinds oktober 1988 kan men nu via het pad vanuit de Egmontstede
al wandelend het Zwalmalluvium met de Moriaan, de Zwalmmolen,
Klein Zwitserland, de IJzerkotmolen en zovele andere idyllische
plekjes aan de Zwalmboorden bereiken, een realizatie waarvan elke
Zottegemnaar weet dat zij te danken is aan de inzet van de S.P.-
ploeg die onder leiding van burgemeester Herman De Loor de vorige
koalitie van Zottegem voortstuwde.
Meer in het bijzonder was het schepen Freddy Van den Bossche die
van «zijn» Jan-de-Lichte-pad een erezaak had gemaakt en die van
de praktische realizatie ook een feit wist te maken.
Nu is de hele Zottegemse bevolking, en ook het hele wandelende
Zuidoostvlaamse volkje de S.P. daar zeer dankbaar voor.
Met de komende lente in het verschiet, staan wij even stil bij de
historische betekenis van het pad en eveneens bij een aantal plaatsen
die het pad aandoet.
Samen met de Paddestraat ontsluit het pad de historische rijkdom
men van Zottegem-Centrum (Egmontkasteel) en Velzeke (Archeolo
gisch Museum).
Vast staat nu ook dat, ondanks de tegenkanting van één enkele
onwillige plaatselijke landbouwer, het Jan-de-Lichte-pad een ver
antwoorde en briljante investering is geweest.
er naar uit dat het Jan de Lichte-
monument, dat Roel D'Haese als
hommage aan Louis Paul Boon
ontwierp, een vaste plaats zou krij
gen op de Velzeekse Penitenten
laan, op een steenworp van Jan de
Lichtes geboortehuis aan de Dries,
doch uiteindelijk verhuisde het
beeld naar het Middelheimpark te
Antwerpen. Jan de Lichte verliet
het Land van Aalst dus voorgoed!
Het Jan de Lichte-pad wil daarom
op dat stuk een bescheiden alterna
tief bieden en een plaatselijke hul
deblijk zijn aan het oeuvre van één
van de allergrootsten van onze 20*"-
eeuwse Nederlandse literatuur,
misschien zelfs de allergrootste:
Boontje.
Het Jan-de-Lichte-pad ontving dus
zijn naam doordat het passeert
voorbij de Dries te Velzeke, de
plaats waar volgens recent histo
risch onderzoek Jan de Lichte ge
boren werd. Het pad brengt dus
ook duidelijk een hulde aan de
(De oude mote of heuvel waarop
de burcht gebouwd was, is nog
zichtbaar in de weiden aan de rech
terzijde van de Meersstraat - rich
ting Velzele). Het ridderlijk site
van het Egmontkasteel dateert wel
licht van de 12aM3de eeuw.
Hoe het kasteel er later uitzag,
weten wij nauwkeurig van Sande-
rus en Blaeu. Dit fraaie hof kwam
in 1530 in handen van de familie
van Egmont. Lamoraal erfde het in
1541. Na zijn terechtstelling werd
het aangeslagen en onder Spaans
beheer geplaatst. In 1576 werd het
aan Sabina van Beieren terugge
geven.
Van de Egmonts ging het kasteel
over naar de Pignatelli's.
Na tal van andere eigenaars te
hebben gekend, werd het kasteel
inl957 en 1965 gemeentelijk patri
monium.
Het kasteel ligt in een prachtig
park.
Merkwaardig is de fraaie renaissan-
Jan de Lichte werd geboren te
Velzeke op 7.4.1723 en werd te
Aalst, na er eerst met foltering,
geseling en levenslange verbanning
bestraft te zijn geweest, publiek
geradbraakt op 14.11.1748. Hij was
dus amper 25 jaar oud toen hij op
deze wijze aan zijn einde kwam.
In de volksmond was steeds sprake
van de 'bende van Jan de Lichte'.
Historisch onderzoek heeft even
wel aan het licht gebracht dat Jan
de Lichte nooit een bende gesticht
heeft. Het zijn de latere volksboe
ken die dit vertekend beeld onder
de plaatselijke bevolking hebben
verspreid.
Jan de Lichte was niet meer dan
een der allerbrutaalsten van een
grote groep kriminele armoezaaiers
waarvan de meesten als slachtoffer
van hun tijd, de eerste helft van de
18dt eeuw, kunnen worden be
stempeld. In Louis Paul Boons 'De
bende van Jan de Lichte' verschijnt
Jan de Lichte evenwel als de sociale
strijder die de rijke uitbuiters be
steelt om een eerlijke herverdeling
te kunnen realiseren. Uiteindelijk
gaat de held echter fataal ten onder
ten gevolge van het universele men
selijk egoïsme. Een tijdlang zag het
historische ontvoogdingsstrijd die
de lagere klassen dienden te voeren
en die zo voortreffelijk gesymboli-
zeerd wordt door de Jan de Lichte-
figuur in het werk van Louis Paul
Boon.
De oorsprong van het Egmontkas
teel gaat terug tot de 10dt-ll'le eeuw.
Zoals alle feodale versterkingen
was het een waterburcht, die even
wel westwaartser dan nu lag: te
Beisloven, wat dan verklaart waar
om de oudste charters van de heren
van Zottegem 'te Strijpen' ver
melden.
ce-erker op Tudorbogen aan de
oostgevel. Binnenin strelen de ge
restaureerde ridderzaal en de roco-
co-trap het oog. Het kasteel heeft
als centrale stedelijke bibliotheek
zijn definitieve bestemming ge
kregen.
De aanleg van de «afwateringskol-
lektor Bettelhovebeek» werd vol
gens de toenmalige benadering ge
combineerd met de gedeeltelijke
rechttrekking en herprofilering van
de beek.
Daarbij werd de bodem volledig
Muzikale omlijsting bij begin en einde Congres door de «Big Band» o.l. v. Odilon Mortier.
Alle SP-mandatarissen en -bestuursleden worden verwacht aanwezig te zijn.
Op 18 en 19 april vergadert de Nucleaire Plangroep van de
NAVO. Men moet niet twijfelen aan de intenties. Het is de
bedoeling beslissingen te treffen inzake de «modernisering»
van de kernwapens voor de korte afstand.
Alhoewel men de vraag kan stellen in hoever het aangewezen
is nu ons kernwapenarsenaal te moderniserenmoet men
weten dat de inzichten van de NAVO-tenoren veel verder
reiken dan het «alleen maar moderniseren van het bestaande
wapenarsenaal». Het gaat om de ontwikkeling van nieuwe
wapensystemen waarvan sommige indruisen tegen het I.N.F.-
akkoord: korte afstandsraketten ter vervanging van de Lance,
luchtlandraketten die ver op vijandelijk gebied kunnen door
dringen, nieuwe vliegtuigen met kernwapens en nieuwe nu
cleaire artillerie en kernraketten op schepen en onderzeeërs.
Het is nu duidelijk: het zijn de Amerikanen die een nieuwe
bewapeningsgolf willen doordrukken en op gang brengen. De
kans op een nieuwe bewapeningswedloop wordt aldus reëel.
Het is immers te verwachten dat de Sovjet-Unie deze Westerse
nucleaire Navobewapening zal beantwoorden met het «aan
passen» van de eigen kernbewapening. Zijn we klaar voor een
nieuwe en gevaarlijke koude oorlog?
Vandaag moet de vredesbeweging durven de militaire Navo-
maniakken met de vinger wijzen. De verantwoordelijkheid
voor een nieuwe bewapeningswedloop kan men nu zeker niet
in de schoenen van de Sovjets schuiven. De grote verantwoor
delijken zitten in de Verenigde Staten. Daarover kan geen
twijfel bestaan.
Het volk, wij in België, in Europa, we moeten de Navo-
havikken stoppen. We moeten gehoor geven aan de oproep
van de vredesbewegingen om op 16 april te betogen. De
belgische regering moet weigeren mee te werken aan deze
hernieuwde kernbewapening.
Op 16 april zullen we er weer zijn. Ontgoocheld en een beetje
verbitterd maar des te vastberadener.
«ZE», de raketten, komen terug - WIJ OOK!
llPnn/l/zJ f f-j i/* Ir/; \sistc\tr^v
r IA -rvC .5CTlilt(Ji "t'Uf SlC-f
met beton toegedekt en werden de
taluds met schanskorven verste
vigd. Om de sterke stroomsnelheid
op tevangen en uitspoeling van de
taluds te verhinderen werden in de
beek vervallen geplaatst. Aldus is
de Bettelhovebeek in feite opge
bouwd uit een reeks ondiepe
bassins.
Aan de monding van de Bettelho
vebeek werd een wachtbekken ge
bouwd. Hiermee kan het waterpeil
van de Molenbeek worden geregeld
bij sterke regenval via een kon-
struktie met debietregelaars.
De bedoeling was eertijds om op de
Zwalm en haar zijbeken een aantal
wachtbekkens in te planten om de
snelle afvoer van de neerslag (ten
gevolge van de sterke helling van
het gebied) af te remmen en aldus
enerzijds uitschuring en verzakking
van de taluds te vermijden en an
derzijds de wateroverlast in de
woonzones langs de Zwalm te be
perken. De toenemende uitbrei
ding van woonzones en verharde
oppervlaktes (aanleg van wegen en
parkings) evenals de aanleg van
rioleringen die rechtstreeks in de
beken uitmonden stellen deze pro
blemen steeds scherper.
Langs de Bettelhovebeek werd de
afvalwaterkollektor aangelegd die
verbonden is met de koliektor langs
de Molenbeek. Aldus wordt het
afvalwater van Grotenberge, Leeu-
wergem, Zottegem-centrum en
Velzeke (gedeeltelijk) gravitair
naar het zuiveringsstation te Zwalm
getransporteerd. Het afvalwater
van Elene dient nog gekollekteerd
te worden via latere doortrekking
van de koliektor Molenbeek vanaf
de Velzekestraat tot in het centrum
van Elene.
In het verloop van de huidige Pad
destraat dienen voor een goed be
grip niet minder dan drie in oor
sprong verschillende delen te wor
den onderscheiden: het deel Ro
meins Plein tot Kruis-Lieve-Heer,
het deel Kruis-Lieve-Heer tot (ver
dwenen) watermolen Van Them-
sche en het deel watermolen Van
Themsche tot Moriaan.
Terwijl de twee laatste delen
slechts opklimmen tot de middel
eeuwen en vooral een funktie had
den in het ontsluiten van de heer
lijkheid Ruddershove, tot 1825 nog
een afzonderlijke gemeente, kan
het eerste deel bogen op een vroeg-
Romeins en zelfs prehistorisch ver
leden. Het was een onderdeel van
de antieke weg Boulogne-sur-Mer,
Cassel, Kortrijk, Velzeke, Tonge
ren, Keulen. Precies langs deze weg
heeft zich de Gallo-Romeinse han
delsnederzetting Velzeke ontwik
keld.
Hierop wijst de langgerekte vorm
(oost-west) van deze nederzetting.
Merkwaardigheden in de Padde
straat zijn: het stedelijk Archeolo
gisch Museum van Zuid-Oost-
Vlaanderen (1986), het Schaliënhof
(datumsteen 1661), een zicht op het
Klooster van de Grauwzusters-Pe
nitenten (1585) en de Moriaan
(eind 17dc eeuw).
Ter informatie delen wij onze le
zers ook mee dat de Paddestraat
momenteel bijna volledig geherkas-
seid is.
Zoals op het kaartje te zien is, sluit
het Jan de Lichte-pad op een drie
tal plaatsen aan op die beruchte
antieke weg.
Het loont alvast de moeite met dit
wandelaanbod zo vlug mogelijk
kennis te maken!
Het Jan de Lichte-beeld
van Roel D'Haese in wording.
STAD ZOTTEGEM
aam»***?***1"
vfe U VtXtt
'vBMmtr
€£>suti.
J tffMt
tMim
