Socialistisch weekblad
Abortusal 18 jaar ee
heet hangijzer
S.P. in de
negentiger jaren
én rood én groen
groei en actie
Gezondheid
nieuwe
Nationaal SP-poIitiek Congres:
"De SP in actie - resultaten en
nieuwe uitdagingen
Abortus vrij Een oude slogan, maar nog altijd aktueel. Na 18 jaar
diskussie en verschillende wetsvoorstellen is er eindelijk verandering
in zicht. Waarover gaat het nu eigenlijk, wat is er gedurende die
18 jaar op tafel gekomen Wij maakten een evaluatie op met Leona
Detiège, Staatssekretaris van Pensioenen en in 1977 hoofdonderteke
naar van wat algemeen bekend staat als het voorstel Detiège'.
Leona Detiège: Het eerste voorstel
dateert van 1971 en kwam van
socialistische zijde (toen nog unitair
BSP). Het was een poging om
zwangerschapsonderbreking uit het
strafrecht te halen, maar wel in zeer
beperkte mate. Zo werd bijvoor
beeld de zwangerschapsonderbre
king tot 12 weken zwangerschap
beperkt. Daarnaast werd een kom
missie voorgesteld die moest sa
mengesteld zijn uit verschillende
artsen die moesten oordelen over
de opportuniteit van de zwanger
schapsonderbreking. Er waren ook
beperkingen met betrekking tot de
plaats, de instelling waar de abortus
moest worden uitgevoerd. Het was
dus zeer beperkt, maar voor die
In België is zwangerschapsonder
breking nog steeds strafbaar ten
gevolge van een 150 jaar oude wet
geving. Hoe is de situatie in de
andere landen van de E.G.
Leona Detiège: De ander landen
van de E.G. hebben reeds lang een
eind gemaakt aan een wetgeving
die voorbijgestreefd is. Het is al
leen nog in België en in Ierland dat
zwangerschapsonderbreking volle
dig binnen het strafrecht valt.
België is dus samen met het zeer
katholieke Ierland het enige land
dat niets aan de wetgeving heeft
willen of kunnen veranderen, is er
daar een verklaring voor
Leona Detiège: Ik denk dat er
verschillende verklaringen zijn,
enerzijds is gedurende jaren het
probleem zwangerschapsonderbre
king aan bod gekomen binnen de
verschillende regeringen. Deze be
stonden uit koalities waarin één van
de partners zich steeds baseerde op
het geloof, waardoor het moeilijk is
om een wetswijziging door te voe
ren. Anderzijds is er ook het feit
dat men de zwangere vrouwen die
in probleemsituaties zaten, naar de
ons omringende landen stuurde.
Dit was eigenlijk een gemakkelijke
oplossing, want zo werd het pro
bleem van klandestiene abortus
vervangen door abortustoerisme.
In het nabije verleden zijn er ver
schillende wetsvoorstellen gefor
muleerd, welke waren dat en uit
welke hoek kwamen ze?
periode, progressief.
Ondertussen is het dan tot een
evolutie gekomen, daar er in de ons
omringende landen nieuwe wetge
vingen ontstonden en men dus kon
meemaken of nagaan welke de fou
ten daarin waren of waarom ze niet
werkten zoals het hoorde. Men
heeft dan stapsgewijs over de ethi
sche kommissie heen voorstellen
geformuleerd.
Eind 1977 werd er een voorstel
neergelegd door drie socialistische
vrouwen, waaronder ikzelf - eigen
lijk met de bedoeling het debat
terug op gang te krijgen. Er was
namelijk een periode geweest zon
der vervolgingen, een soort van
wapenstilstand dus tussen het ge
recht en de wetgevende macht.
Dan werd men terug gekonfron-
teerd met vervolgingen en was het
duidelijk dat er naar een oplossing
moest gezocht worden.
Er bestonden toen ook voorstellen
van KP en FDF-zijde, maar het
voorstel waarrond dan later een
aantal partijen zich groepeerden
dateert van eind '11Daarna zijn
dan voorstellen gevolgd waarmee
men een tijdelijke oplossing zocht
en die in 1982, tot tweemaal toe, ter
stemming zijn gebracht in de Ka
mer van Volksvertegenwoordigers.
Telkens bleek toen, dat de meer
derheid net niet kon behaald wor
den, daar er weinig of geen beroep
kon gedaan worden op PVV-stem-
men. Tijdens de periode die hierop
volgde is men gaan zoeken naar een
konsensus, en vandaaruit is dan het
voorstel Lallemand-Michielsen
gegroeid.
Op wat en op welke manier zijn de
voorgaande voorstellen gebotst
Leona Detiège: Dat is natuurlijk
moeilijk te bepalen. Toen in '82
gestemd werd over zwangerschaps
onderbreking was er bijna een
meerderheid, op enkele stemmen
na. Er werd toen ondermeer ge
zegd, dat een aantal PW-ers die
eigenlijk voorstanders waren van
een wetswijziging, toch tegenstem
den of zich onthielden omdat op
dat moment de gemeentekoalities
moesten gevormd worden. Men
heeft dan ook een aantal exkuses
gezocht in de zin van: een voorlopi
ge wetgeving is geen definitieve
oplossing, alsook dat een aantal
personen binnen de liberale groep
dachten dat sommige CVP-mensen
een gematigd voorstel zouden
goedkeuren - maar uiteindelijk
bleek dit niet het geval te zijn.
Hoe komt het dat diegene die altijd
tegen waren, zich nu ongeveer met
het huidige wetsvoorstel hebben
verzoend
Leona Detiège: De krachtsverhou
dingen liggen misschien anders dan
enkele jaren terug, zowel op poli
tiek vlak als op vlak van de verko-
zenen.
Het voorstel dat is goedgekeurd in
de Kommissie van de Senaat gaat
over een gedeeltelijke depenalisa-
tie. Zwangerschapsonderbreking
wordt dus beperkt toegelaten bin
nen een welbepaalde periode wan
neer de vrouw in een noodsituatie
verkeert. Het voorstel omvat ook
de uitvoeringsmodaliteiten met be
trekking tot de instellingen en om
standigheden waarin een abortus
kan worden uitgevoerd.
Ik geloof eigenlijk dat dit bijkom
stige problemen zijn die het pro
bleem op zich niet zullen oplossen
of veranderen, maar het is een stap
vooruit.
Hebben de akties van de vrouwen
beweging een impakt gehad of een
rol gespeeld in de abortusdiskus-
sie
Leona Detiège: Ik ben van oordeel
dat die akties van zeer groot belang
geweest zijn. Zij zijn er in geslaagd
van voorlichting te geven aan de
bevolking, van er de nadruk op te
leggen dat wij niet voor abortus
zijn, maar wel voor depenalisering
en dat men door tegen een wetswij
ziging te zijn, het probleem van
zwangerschapsonderbreking niet
oplost. Ik ben ervan overtuigd dat
wij zonder de akties van de vrou
wenbeweging zeker nog niet zover
zouden staan als nu.
Veronderstellend dat het wetsvoor
stel Lallemand-Michielsen ge
stemd wordt - welke zullen dan de
volgende stappen zijn in de abor-
tusdiskussie...
Leona Detiège: Het is natuurlijk
moeilijk om in de toekomst te kij
ken, maar het is sedert '71 dat we
hopen het probleem behandeld te
zien binnen de parlementaire we
reld en ook daarbuiten, teneinde
tot een oplossing te komen.
Een volgende stap, of wijzigingen
aan een wijziging die nog moet
gestemd worden dat is zeker niet
voor morgen, integendeel. Wij
gaan in analogie met wat gebeurt in
de andere landen die wetswijzigin
gen eerst moeten uittesten.
van 21-22/10/1989)
SP-Arrondissementsfederatie Aalst
Zaterdag 21 en zondag 22 oktober 1989, beide dagen
van 10 tot 18 uur
- Maken de socialisten het verschil?
- Prioriteiten bij het begin van de jaren '90.
- Een open actiepartij.
Rijksuniversitair Centrum, Groenenborgerlaan 171 te
Antwerpen
Deelnemers aan dit congres worden verzocht vooraf in te
schrijven bij federaal secretaris Chris Vancoppenolle (053/
70.51.51 op het secretariaat of 054/33.00.00 's avonds en/of
tijdens het weekend) met precisering van de dag(en). De
zaterdag kan men een warme maaltijd bekomen, de zondag
een broodmaaltijd, waarvan de kostprijs traditioneel door het
federaal SP-secretariaat wordt gedragen. Uiterste inschrij
vingsdatum: maandag 16 oktober 1989.
Met het oog op het politieke kongres van 21 en 22 oktober
aanstaande in Antwerpen worden in de diverse afdelingen van
ons arrondissement algemene vergaderingen of uitgebreide
partijbesturen georganiseerd.
De paar vergaderingen die ik reeds heb bijgewoond hebben
mij geleerd dat de tegenvallende Europese verkiezingen de
aanzet gevormd hebben voor een bezinning rond het thema 'de
S.P. in de negentiger jaren'. Als kersvers arrondissementeel
mandataris wens ik van deze tribune gebruik te maken om
mijn bijdrage te leveren in het aan gang zijnde debat.
Strijden voor een eerlijker verdeling van macht, geld en kennis
is en blijft de opdracht van elke socialistische partij die haar
naam eer wil aandoen. De opgaven waarvoor we op dit vlak
staan zijn niet te onderschatten en zijn mijns inziens drieledig.
Voor de actieven waren de tachtiger jaren de 'inleveringsjaren'.
De negentiger jaren moeten de jaren van herstel worden
waarin alle werkenden hun rechtmatig aandeel in de geprodu
ceerde welvaart krijgen.
De niet-actieven (werklozen, gepensioneerden, zieken, min-
dervaliden, e.d.) werden in de afgelopen jaren geconfronteerd
met een afbouw van basisvoorzieningen. De heropbouw van
de zogenaamde 'verzorgingsstaat' voor deze zwakke groepen
is een socialistische must.
In de sociale sektor zullen we tot slot geconfronteerd worden
met het dreigend gevaar van uitsluiting van minder geschool
den en anderen.
Nu reeds maakt een onderzoek van de werkloosheidsstatistie
ken duidelijk dat het gebrek aan scholing de kans op werkloos
heid sterk verhoogt en in alle geval leidt tot langdurige
werkloosheid. Alles wijst erop dat het veroveren van een plaats
op de arbeidsmarkt in de negentiger jaren nog meer dan
voorheen afhankelijk zal zijn van het genoten opleidingsni
veau.
De nu meer dan 400.000 werklozen hebben recht op een faire
tweede kans om hun opleidingspeil te verhogen. Hiertoe moet
een volwaardig net voor tweedekansonderwijs uitgebouwd
worden.
Tot onze spijt moeten we vaststellen dat vandaag nog teveel
jongeren niet ver genoeg raken: de enen bij gebrek aan
financiële middelen van de ouders, de anderen wegens leer
moeilijkheden of schoolmoeheid.
Voor deze beide oorzaken moeten gepaste maatregelen geno
men worden of anders zijn vele jongeren veroordeeld tot een
vaak jarenlange en uitzichtloze werkloosheid. Noch zij noch
de maatschappij is hiermee gebaat.
De sterkst groeiende groep in onnze maatschappij is ongetwij
feld de groep van de 'zestig plussers'. Door de minder zware
arbeid en de verbeterde gezondheidszorgen ontstaat echter een
groep van nog zeer actieve en dynamische personen die graag
de kans krijgen om zelf nog iets te ondernemen of te
organiseren. De nodige voorzieningen hiertoe zijn echter nog
niet geschapen. Indien hier niet snel werk van wordt gemaakt,
dreigen wij een grote groep personen die nog vele nuttige
diensten kunnen verlenen uit te sluiten uit het maatschappelijk
verkeer.
De aktieven en niet-aktieven, de ouderen én de jongeren
rekenen in de eerste plaats op de SP om Vlaanderen en België
om te vormen tot een maatschappij waarin zij aan hun trekken
komen. Wij mogen hen hierin niet teleurstellen.
Als er in onze partij grote eensgezindheid bestaat over de
wenselijkheid van de hierboven geschetste sociale hervormin
gen dan meen ik in alle eerlijkheid te moeten vaststellen dat in
onze beweging door sommigen nog vraagtekens geplaatst
worden achter een radikaler groene opstelling van de partij.
Op dit vlak wacht de opiniemakers van onze partij nog een
grote taak. Leefmilieubezorgdheid is ruimer dan de bijtjes en
de bloemetjes. Het raakt essentiële problemen als volksge
zondheid (salmonella, overkoncentraties van ozon,...) en
andere fundamentele problemen als radio-actief afval, verzu
ring en broeikaseffect dat leidt tot verhoging van de tempera
tuur en hoogstwaarschijnlijk tot massale overstromingen.
De S.P. mag niet wachten tot wij geconfronteerd worden met
deze problemen. Nu al moeten wij het ruime maatschappelijke
debat voorbereiden waar we in de negentiger jaren mee gaan te
maken krijgen. De S.P. moet ook op dit vlak in de spits
strijden en haar antwoord formuleren op de zich aandienende
fundamentele vragen.
Waar zullen de ettelijke miljarden gehaald worden die nodig
zijn voor een beter leefmilieu? Zullen ook hier de sterkste
schouders de zwaarste lasten dragen? Zal de vervuiler betalen?
Welke vormen van consumptie zullen wij proberen om te
buigen? Zullen we verbruik van milieu-onvriendelijke produk-
ten zwaarder belasten?
Zullen we aan de vastgeraakte gedragingen durven raken?
Blijft die heilige koe die de auto is onaantastbaar? Gaan we het
openbaar vervoer moderniseren?
Vroeger dan we allemaal denken zal zich een maatschappelijk
debat ontspinnen rond deze vragen. Het zou ons niet in dank
afgenomen worden indien we hier niet actief aan zouden
deelnemen. Naast onze historische opdracht om als socialisti
sche partij te ijveren voor de sociale lotsverbetering van de
brede lagen van de bevolking stellen de negentiger jaren de
S.P. voor een groene uitdaging. Als de S.P. verder wilgroeien
dan heeft ze geen andere keuze: ze moet én rood én groen zijn.
Hoe roder en groener we de negentiger jaren kunnen kleuren,
hoe sterker onze positie zal zijn bij het einde van de negentiger
jaren.
Dirk Van der Maelen
Redalrtl* - Administratie -
Publiciteit:
Houtmarkt 1. 9300 AALST
Tel. 053/70.51.51
Poetrekenlngnr. 870-0002726-73
Maandabonnement: 60 ir.
laarabonnement: 720 Ir.
Verantwoordelijke uitgever:
René Stabel. Houtmarkt 1.
9300 Aalst
Vrijdag 6 oktober 1989
51' jaargang nr. 36
