Socialistische optocht voor
democratie en
opkomstplicht
Rosa/Jongsocialisten
Ronse komen op voor
opkomstplidit
"Voor Allen"-3 april 1998 J 7
Zaterdag 18 april te Antwerpen
groepen die het anders laten af
weten: senioren, laaggeschool
den, huisvrouwen, lage inko
mens,... Voor hen dreigt een po
litieke negatie en onderverte
genwoordiging.
Dit blijkt uit de praktijk in lan
den zoals de VS, groot-Brittan-
nië, maar ook bij onze noorder
buur Nederland. Een gelijkaar
dige vaststelling doet de sociaal
geograaf Christian Kesteloot
(KU Leuven) voor België. Uit
zijn onderzoek blijkt bijvoor
beeld dat de grootste armoede
in Vlaanderen, en in Brussel,
voorkomt in migrantenwijken,
en dat verkozen gemeenteman
datarissen de neiging vertonen
deze wijken te verwaarlozen,
omdat daar toch zeer weinig
kiezers wonen. De opkomst
plicht verzekert een evenredige
vertegenwoordiging van elke
bevolkingsgroep (geslacht, leef
tijd, geografische spreiding en
sociale klassen).
De resultaten van verkiezin
gen met opkomstplicht geven
een goed beeld van de publieke
opinie t.a.v. het politiek bedrijf.
De afschaffing van de opkomst
plicht werkt het zicht op het on
genoegen weg, niet het onge
noegen zelf. Dat uit zich dan via
rellen, opstan-djes, stadscrimi-
naliteit... Denken we maar aan
de riots van enkele jaren gele
den in Los Angeles.
Kan 20% of 25% van de be
volking bepalen wie de meer
derheid heeft in de verschillen
de parlementen Deze instel
lingen moeten nochtans na de
verkiezingen de maatschappe
lijke regels gaan bepalen. Zul
len zij in dit geval over vol
doende geloofwaardigheid be
schikken
De afschaffing van de op
komstplicht laat ook commu
nautaire verschillen zien. De
Brusselaars zijn koplopers in
het spijbelen. Op 24 november
1991 vertikte 13,4% het om op
te dagen. In Wallonië ging het
om 8,4%, in Vlaanderen om
6,7%.
Dit verschil toont gelijkenissen
met de demografische verschil
len tussen deze gewesten. Brus
sel kent een oudere bevolking
dan Wallonië. Het aandeel be
jaarden in Vlaanderen is het
kleinst. Hoe zal op deze com
munautaire verschillen worden
gereageerd
Niet-Belgen die zich als kie
zer laten registreren, vallen, zo
lang ze op de kiezerslijst staan,
onder dezelfde reglementering
als de Belgen.
Op een moment dat jongeren
hun intreden doen in het maat
schappelijk leven wordt hen een'
negatieve boodschap meegege
ven: "De democratie draait ook
wel zonder jou". Dit botst met
de inspanningen die leerkrach
ten, opvoeders, jeugdwerkers,
ouders,... leveren in het aan
scherpen van de burgerzin bij
jongeren.
Wanneer de opkomstplicht
wordt afgeschaft zal electorale
intimidatie en manipulatie toe
nemen, vooral t.a.v. de zwakke
ren.
Het aandeel van de vrouwen
in het kiezerskorps zal dalen
van 50,3 naar 46,5% (op basis
van simultaties vertrekkende
van de verkiezingsresultaten
van 1991). Vrouwen haken eer
der af bij afschaffing van de op
komstplicht dan mannen. Van
uit emancipatorisch oogpunt is
de afschaffing van de opkomst
dus geen goede zaak: vrouwen
leveren nu een (nipte) meerder
heid van de kiezers, door de af
schaffing van de opkomstplicht
gaat deze meerderheid verloren.
Dit is niet het juist moment
om het voorstel te lanceren. Het
zal immers worden begrepen
als een poging tot counteren
van de proteststemmen en de
stemmen voor extreem-rechts.
Dit zal verder de geloofwaar
digheid van de traditionele par
tijen ondermijnen.
Standpunt
politieke partijen
De socialistische familie (SP en
PS) verzet zich tegen een af
schaffing.
De christen-democratische fa
milie is verdeeld (in Wallonië
eerder voor het behoud, in
Vlaanderen is de CVP ver
deeld).
Ook de liberalen zijn verdeeld:
de VLD is voor en de PRL is te
gen de afschaffing van de op
komstplicht. Indien geen twee
derde meerderheid kan gevon
den worden om de opkomst
plicht af te schaffen, dan pleit
de VLD (bij monde van Patrick
De Wael) voor de opheffing van
-de sancties die verbonden zijn
aan het niet komen opdagen tij
dens een stembusgang.
De groenen, VU, het Vlaams
Blok zijn voor de afschaffing.
Besluit
Opkomstplicht is democratisch
en sociaal verantwoord. Bij een
afschaffing ervan zijn het wel
bepaalde groepen die afhaken:
senioren, laaggeschoolden, lage
inkomens,... De opkomstplicht
maakt de stem van deze groe
pen hoorbaar. De praktijk wijst
immers uit dat bij een systeem
van stemrecht het electoraal
niet wenselijk is om aan hen
aandacht te besteden. Daarom
moet politiek een afspiegeling
blijven van de volledige samen
leving. Afschaffing van de op
komstplicht staat gelijk aan het
herinvoeren van het meervou
dig stemrecht.
Het behoud van de opkomst
plicht dient samen te gaan met
het aantrekkelijker maken van
de politiek. Een democratie is
immers meer dan het regelma
tig uitbrengen van een stem. Zo
de opkomstplicht een eenvoudi
ge en doelmatige ingreep is,
vraagt het aantrekkelijk maken
van de politiek een inspanning
op vele fronten: geen valse ver
wachtingen scheppen maar de
marges van het beleid onder
kennen, het moeizame besluit
vormingsproces vereenvoudi
gen of althans verduidelijken
(de indruk van politiek gesjoe
mel vermijden), het evenwicht
tussen wetgevende en uitvoe
rende macht herstellen (het par
lement, het verkozen orgaan
wordt nu immers al te veel bui
ten spel gezet, de bevolking
meer mogelijkheden bieden om
zich in de politiek in te leven
(door bijvoorbeeld een grotere
spreiding van mandaten)...
105 jaar geleden, op 18 april
1893, stierven er in Borger-
hout vijf kameraden tijdens
een betoging voor het alge
meen stemrecht. Ze lieten er
het leven voor de democratie
De strijd voor het algemeen
stemrecht was een lange en
moeilijke strijd van de kleine
man voor meer rechtvaardig
heid en welvaart. Vandaag
willen het Vlaams Blok en de
VLD de opkomstplicht - in de
volksmond 'stemplicht' ge
noemd - afschaffen. Ze den
ken daarmee de problemen
van vandaag (werkloosheid,
onveiligheid, wantrouwen te
genover politiek) op te lossen.
Het tegendeel is echter waar.
Door de opkomstplicht af te
schaffen worden de proble
men alleen maar groter. De
Verenigde Staten zijn daar het
mooiste voorbeeld van: geen
sociale zekerheid, geen werk
loosheidsuitkeringen, geen
ziekenkas, enz. Kortom, 'pech
hebben' in Amerika staat sy
noniem voor 'slapen onder
een kartonnen doos'. Het feit
dat het de Amerikanen vrij is
om naar de stembus te gaan,
heeft daar alles mee te maken.
De kleine man, die niet ge
neigd is om te gaan stemmen,
haakt electoraal af, waardoor
het oninteressant is om met
zijn verzuchtingen rekening te
houden.
Daarom zegt de SP onomwon
den 'ja' tegen de opkomst
plicht en pleit aldus voor meer
in plaats van minder democra
tie.
Practisch
Op 18 april 1998 herdenkt de
partij de slachtoffers die in
Borgerhout vielen voor de in
voering van het algemeen
stemrecht. Ook Louis Tob
back en Leona Detiège nemen
deel aan de optocht. De sa
menkomst is voorzien om
11.30 u. op de Dageraadplaats
te Zurenborg, vlakbij het sta
tion van Berchem, waar er
toespraken gegeven worden
door Jan Claes (SP-koepel) en
René Geybels (ABVV), het
eindpunt van de tocht is de
Montensstraat te Borgerhout,
waar Louis Tobback en Leona
Detiège het woord gaan voe
ren en een gedenksteen ont
hullen. Aansluitend is er een
receptie voorzien. In de na
middag kan u naar de hoorzit
ting van het politiek contract,
in de Ommeganckstraat 47-49
(Bondsgebouw) te Antwer
pen. Daar wordt de mogelijk
heid geboden om diepgaand te
discussiëren over de opkomst
plicht.
In het weekend van 14-15 maart 11. hielden de Ronsese RO-
SA-leden en Jongsocialisten een opgemerkte actie rond de
opkomstplicht bij verkiezingen.
Ter gelegenheid van de zaterdagmarkt werd net voor het
stadhuis een stand annex degustatiestand opgesteld (U kon
er in "Voor Allen" van veertien dagen terug al meer over
vernemen) van waaruit onze lokale dynamische politieke
jongeren een petitie-actie hielde. De vraag met de nodige in
fo kende nogal was respons: de voorbijgangers tekenden
massaal de petitieformulieren met de socialistische eis voor
het behoud van de opkomstplicht, wat toch ook aantoont dat
ondanks alle desinformatie terzake heel wat mensen al te
goed beseffen waar de klepel hangt. Opkomstplicht is hoe
dan ook een garantie voor de democratie net als de leer
plicht dat is.
Onder meer de Parlementairen Dirk Van der Maelen en Ju-
lien Verstraeten en Federaal SP-Secretaris Chris Vancoppe-
nolle kwamen zich persoonlijk vergewissen van de inzet en
slagkracht, ook op dat terrein, van de Ronsese Jongsocialis
ten. Een activiteit die ook elders in de Federatie zeker tot na
volging strekt.
Het grafmonument van de 5 slachtoffers van het bloedig
treffen te Borgerhout in 1893, op het Schoonselhof te Ant
werpen.
icccwajJt
w frwróws
l jiPfut
