1 mei 1998
Feest van de Arbeid
4 1 mei 1998 - "Voor Allen"
EEN ANTWOORD
O O Ft IEDEREEN
Europa betekent nog
steeds vrede
Het Feest van de Arbeid valt
dit jaar samen met een histo
risch moment. Op 2 mei be
slissen de Europese staats
hoofden en regeringsleiders
welke landen aan de derde fa
se van de muntunie mogen be-
ginen en dus op 1 januari 1999
de euro mogen invoeren. Met
de invoering van de euro on
dergaat de Europese Unie een
gedaanteverwisseling. Ze
wordt nu echt tastbaar in het
dagelijkse leven.
We mogen niet vergeten dat
de zaken er niet zo heel lang
geleden heel anders uitzagen.
Honderden jaren lang hadden
de landen van Europa elkaar
naar het leven gestaan. Haat
en onverdraagzaamheid ont
aardden in de eerste helft van
de twintigste eeuw in extreem
nationalisme en fascisme, met
twee verwoestende wereld
oorlogen als resultaat. De Eu
ropese Gemeenschappen wer
den opgericht op de ruïnes van
die oorlogen, met in het ach
terhoofd het idee dat integratie
een garantie zou zijn voor vre
de en welvaart. In de decennia
daarna raakten de Europese
lidstaten economisch zo sterk
met elkaar vervlochten dat on
derlinge vijandschap haast on
denkbaar is geworden. Met de
euro kan dat nog meer het ge
val zijn.
De eenheidsmunt moet sa
mengaan met solidariteit. Dit
moeten wij afdwingen. Door
de groei die de euro zal ople
veren rechtvaardig te verdelen
over alle inwoners van de Eu
ropese Unie moeten we onver
draagzaamheid en vijand
schap voorgoed kunnen uit
bannen. Ook de uitbreiding
van de Unie met de kandidaat
lidstaten uit Centraal- en
Oost-Europa moet bekeken
worden vanuit dat perspectief.
Op termijn willen we een Eu
ropa waarin zoveel mogelijk
mensen in vrede en welzijn
samenleven.
Meer zekerheid voor
de toekomst
Ons land is bij de EU-lidstaten
die op 1 januari 1999 de euro
zullen invoeren. Om dat mo
gelijk te maken, heeft de rege
ring de overheidsfinanciën ge
zond gemaakt. Dat heeft seri
euze inspanningen gekost.
Mede dankzij de inbreng van
de SP, werden die inspannin
gen rechtvaardig verdeeld,
zonder te raken aan de essen
tie van de sociale bescher
ming.
Gezonde overheidsfinanciën
zijn van levensbelang voor
morgen. De structurele daling
van de overheidsschuld ver
licht de last op de volgende
generaties. Dit is een investe
ring in solidariteit voor de toe
komst. Met het geld dat we
niet moeten uitgeven om de
schuld af te betalen, kunnen
we de echte uitdagingen van
onze samenleving beter aan
pakken; werk voor zoveel mo
gelijk mensen en sociale ze
kerheid voor iedereen.
Werken aan werk
voor iedereen
Voor België zou niet-toetre-
ding tot de muntunie een re
gelrechte catastrofe geweest
zijn. Met onze open econo
mie, die het vooral moet heb
ben van de handel en de uit
voer, waren de gevolgen voor
de werkgelegenheid en de
overheidsfinanciën niet te
overizen. Dat we er wel bij
zijn, is daarentegen een unieke
kans. Door het wegvallen van
de schommelende wisselkoer
sen en de wisselrisico's bin
nen de euro-zone en door de
aanhoudende lage rente moet
geld vrijkomen dat voor ar
beidsintensieve investeringen
en voor de verlaging van de
lasten op arbeid gebruikt kan
worden. We moeten er voor
zorgen dat de euro zal bijdra
gen tot een hogere, meer duur
zame economische groei en
tot meer werkgelegenheid.
Met de euro zal veel duidelij
ker worden. Lonen en prijzen
worden vlot vergelijkbaar
over de grenzen heen. De ver
bondenheid tussen de Europe
anen zal veel voelbaarder wor
den. Dat kan ongetwijfeld een
nieuwe politieke en syndicale
dynamiek losmaken. Samen
met de vakbonden en alle so
ciale groeperingen moeten
ook de socialistische partijen
van Europa de rangen sluiten
in de strijd voor werk en voor
sociale zekerheid. In de strijd
tegen de werkloosheid is ar
beidsherverdeling bij uitstek
een punt waarop een Europese
aanpak zijn meerwaarde kan
bewijzen. De SP zal verder
proberen hiervan een Euro
pees mobiliserend thema te
maken.
Geen sociaal Europa
zonder een politieke
Unie
In een Europese Unie met één
munt, waarin de lidstaten vrij
willig hun monetaire soeve
reiniteit (het recht om onaf
hankelijk hun muntbeleid te
voeren) opgeven, moet ook de
politiek de plaats krijgen die
ze verdient. Een politiek een-
gemaakt Europa moet bijdra
gen tot een samenleving waar
in solidariteit en gelijke kan
sen voor zoveel mogelijk
mensen absolute voorrang
krijgt.
De mondialisering van de eco
nomie, het geldverkeer en de
communicatie vereisen een
mondialisering van de poli
tiek. De Europese Unie is
daartoe een eerste, heel be
langrijke stap. Alleen zo kun
nen we verhinderen dat onze
sociale verworvenheden en
werkgelegenheid de speelbal
worden van de ontketende in
ternationale concurrentie. Al
leen zo wordt de maatschappij
opnieuw maakbaar en krijgen
de landen van de Europese
Unie opnieuw de hefbomen in
handen om in de economie so
ciale en ecologische prioritei
ten te stellen. Enkel een ster
ke, eensgezinde politieke Eu
ropese Unie kan op internatio
nale fora, zoals de UNO en de
G7 (de Verenigde Staten van
Amerika, Canada, Japan,
Duitsland, Frankrijk, het Ver
enigd Koninkrijk, Italië - de
zeven grootste industrielan
den) pleiten voor meer sociale
rechtvaardigheid op wereld
vlak.
De laatste maanden werden,
vooral dankzij een meer ge
coördineerd optreden van de
Europese socialistische partij
en, de eerste voorzichtige
stappen gezet in de richting
van een politieke Unie. De
ministers van economie en fi
nanciën van de Europese Unie
zullen samen met de Europese
Commissie het economisch
beleid van de lidstaten coördi
neren. Werkgelegenheid moet
daarbij centraal staan. Boven
dien zullen het democratisch
verkozen Europese Parlement
en de sociale partners op Eu
ropees niveau geraadpleegd
worden. Ook op het gebied
van belastingpolitiek werden
de eerste maatregelen getrof
fen. De laatste jaren gaven de
landen tegen elkaar op belas
tingvoordelen aan bedrijven.
Zo hoopten ze investeringen
van mekaar weg te pikken.
Het verlies aan fiscale inkom
sten dat daaruit voortvloeide
werd gecompenseerd door de
arbeidsinkomens steeds maar
zwaarder te belasten. De EU-
lidstaten hebben nu afspraken
gemaakt over het indammen
van deze moordende belas
tingconcurrentie. Het besef
groeit dus dat de invoering
van de euro een meer ge
coördineerde Europese fiscale
aanpak onafwendbaar maakt.
We kunnen echter niet lang
wachten. De sluiting van Re
nault Vilvoorde was een schok
in de hele Europese Unie. Op
basis van koele berekeningen
over de verschillen in produc
tiviteit, lonen, ontslagvergoe
dingen, afzetmarkten in de be
trokken landen, besloot de Eu
ropese directie om het bedrijf
in Vilvoorde te sluiten. Zelfs
de meest elementaire - ook
Europese - regels voor sociaal
overleg en collectief ontslag,
werden met de voeten getre
den. Voor het eerst in de Euro
pese geschiedenis kwam er
gezamenlijk, grensoverschrij
dend syndicaal en politiek
verzet. Maar het Renault-dra
ma bewees ook nog maar eens
de dwingende noodzaak van
meer politieke slagkracht op
Europees vlak. Die politieke
slagkracht, die nodig is om
een herhaling van dit drama te
vermijden, zal er alleen maar
komen als alle sociale krach
ten zich daar samen voor in
zetten.
Euro en uitbreiding
vereisen sterkere
democratie
De euro is ons breekijzer voor
een nieuwe Europese Unie;
een politieke Unie die tege
moet komt aan de dagelijkse
problemen van de mensen.
Een politieke Unie die effi
ciënt werkt en beslissingen
neemt ten behoeve van alle
Europeanen. Dat is nu niet het
geval.
Een voorbeeld: de lasten op
arbeid moeten omlaag. We
hebben daarvoor inspannin
gen gedaan. Wij kunnen ze
echter niet blijven verlagen
zonder dat er alternatieven ko
men voor de financiering van
de sociale zekerheid. Europa
zou ons daarbij kunnen helpen
onder meer door de invoering
van een milieubijdrage of
door verhoging van de lasten
op kapitaal. Hoewel een meer
derheid van de lidstaten voor
zulk een maatregel is, konden
de Europese regeringen hier
over geen akkoord bereiken.
Over deze zaak moeten de Eu
ropese ministers van financiën
in de ministerraad namelijk
beslissen bij unanimiteit en is
de inbreng van het Europese
Parlement beperkt tot advies.
Eén lidstaat die niet mee wil is
bijgevolg genoeg om beslis
singen volkomen te blokke
ren. Dezelfde regels gelden
ook als het gaat over de Euro
pese financiering van de werk-
gelegenheidsinspanningen,
over minimumregels die moe
ten gerespecteerd worden bij
