Is kunst mannelijk of vrouwelijk?
SP-Toekomst(ongres rondt zaterdag af
met spetterende «ultuurhappening
8 15 mei 1998 - "Voor Allen"
Tijdens de 'Week van de
Amateurkunsten' die door
gang vond van 26 april tot 3
mei, liep in het Vrijzinnig
Centrum te Ronse een opmer
kelijke tentoonstelling gehou
den door 3 vrouwen en 4 man
nen, zijnde de kunstenaressen
Paule Smeets, Rita Vandey-
stadt en Pascale Spileers en de
kunstenaars Vandewalle Eddy,
Vandewalle Alex, Marnic
Torcque en José Dewilde on
der de titel 'Is kunst mannelijk
of vrouwelijk?' Dit was een
organisatie van CSC Vor
mingswerk, het Vrijzinnig
Centrum en de
Socialistische Vrouwen. De
vernissage had plaats op don
derdag 30 april waar gedich
ten voorgelezen werden van
de hand van Alex Van de Wal-
le, de toespraak werd gehou
den door Schepen van Cultuur
Suzy Arys. Hierna volgt de in
tegrale tekst van deze toe
spraak.
Is kunst mannelijk of
vrouwelijk?
Vanavond is het mij een waar
genoegen, in het kader van de
'Week van de Amateurkun
sten' deze tentoonstelling te
mogen inleiden. Het thema 'Is
kunst mannelijk of vrouwe
lijk?' komt misschien merk
waardig over, maar is niet zo
zeer verrassend in dit jaar van
de viering van de 50ste ver
jaardag van het stemrecht
voor vrouwen'.
Is kunst mannelijk of vrouwe
lijk?
In het woordenboek zie je dat
het woord 'kunst' voorafge
gaan wordt door het lidwoord
'de' en als je verder kijkt zie je
dat het vrouwelijk is.
Echter een pasklaar antwoord
geven op de vraag of kunst
mannelijk of vrouwelijk is, is
zo goed als onmogelijk. Dat in
de loop der geschiedenis
steeds vrouwelijke kunste
naars aanwezig geweest zijn is
echter zo goed als zeker. Maar
de vrouw is tot in het midden
van deze eeuw in de kunst
weinig aan bod gekomen.
Vrouwen werden echter niet
opzettelijk uitgesloten door
een slechte samenzwering van
mannen in het algemeen maar
omdat de geschiedenis bena
derd werd in mannelijke ter
men. Vrouwen en hun activi
teiten zijn uit het oog verloren
omdat historische vragen wer
den gesteld die niet op hen
van toepassing waren.
Vrouwen manifesteren zich
eerst in de letterkunde en dan
nog. Op uitzondering van
geestelijke vrouwen en vrou
wen uit adelijke middens
komt de vrouw tot de negen
tiende eeuw helemaal niet aan
bod. Dat er nochtans vroeger
vrouwelijke kunstenaars aan
wezig waren blijkt uit een ten
toonstelling die in 1976 te Los
Angeles gehouden werd onder
de titel Vrouwelijke schilders
van 1550 tot 1950. Het bijeen
brengen van honderd vijftig
schilderijen met het doel een
beeld te geven van vierhon
derd jaar strijd, was voor de
meeste bezoekers een soort
baanbrekend initiatief. Het
werk van deze vrouwen was
echter veelal verbonden met
dat van de hen beter bekende
mannen.
Het eerste beeld van een vrou
welijke kunstenares dat in
mijn geheugen opkomt, is on
getwijfeld dat van de beeld
houwster Camille Claudel. Ei
genlijk meer omwille van haar
woelige relatie met Auguste
Rodin, vereeuwigd in de cine
ma door Isabelle Adjani, die
Gerard Depardieu als tegen
speler had, dan om haar artis
tieke kwaliteiten.
Uit dit voorbeeld kan worden
afgeleid dat kunstbeleving te
maken heeft met engagement,
maatschappelijk bewustzijn
en vrije tijd.
Tot de 2de wereldoorlog is de
vrouw hoofdzakelijk aange
wezen op huishoudelijke ta
ken en het opvoeden van de
kinderen. Om kunst te beleven
moet je natuurlijk tijd kunnen
vrijmaken. Vrouwen manifes
teerden zich meestal als ope
razangeres, musici, toneel
speelster, cinema-actrice, ech
ter als vertolkster niet zozeer
als producent.
In het begin van de 20ste eeuw
treden vrouwelijke kunste
naars meer in de openbaar
heid. Vooral met de opkomst
van de vrouwenbeweging,
waar meer en meer de vraag
wordt gesteld naar de plaats
van de vrouwen in de kunst,
groeit in de loop der jaren '70
waardering en wordt hun op
positie verstevigd. Nadat
vrouwen in de eerste plaats
stemrecht hadden opgeëist en
daarna gelijk loon voor gelijk
werk, eisten zij ook steeds
meer hun aandeel op in de
kunst.
In Amerika kwam de emanci
patiebeweging tussen de twee
wereldoorlogen reeds tot
stand. Daarom ook datje daar
de eerste bekende vrouwelijke
beoefenaars van plastische
kunsten terugvindt.
Op zaterdagavond 16 mei duikt
het Toekomstcongres de nacht
in met een verfrissend cultuur-
feest in de Ancienne Belgique.
Tijd voor onze eigen herbron
ning en vernieuwing. Tijd om
uit de bol te gaan met surfgita-
ren en vetkuiven (The Whod-
ads), even het mei '68 gevoel
toe te laten (Armand), te genie
ten van volbloed singer song
writers (Jo Lemaire, Elliott
Murphy, Chris Whitley) en
kennis te maken met de super
sterren van de popmuziek uit
Zimbabwe (Vusi Mahlasela
Louis Mhlanga).
We proeven Zuid-Afrika via
zijn schrijvers en performers
(Sandile Dikeni, Lesago Ram-
polokeng). Dichterbij ontpop
pen politici zich tot rasechte
liefdespoëten (Bruno Tobback,
Tuur Van Wallendael, Jos
Gheysels, en Kathy Linde-
kens). En of dit nog niet genoeg
is, wordt de film Pantserkruiser
Potemkin voorzien van een
nieuwe soundtrack door Star
fish Pool.
Mei '98. Revolutie en Liefde.
Een ideale gelegenheid om
kennis te maken met nieuwe en
ongekende ritmes. Een uitgele
zen kans om oude bekenden te
rug te zien.
U bent nieuwsgierig en wil u
overgeven aan muziek, film en
poëzie van revolutionaire klas
se.
Afspraak op zaterdag 16 mei
'98 in de Ancienne Belgique,
Anspachlaan 110 te Brussel.
Deuren open vanaf 18 u. De
voorstelling begint om 19 u.
Voor u is het gratis als u snel
een belletje geeft aan Liliane of
Ria op het Sevi, tel.
(02)552.02.21Anders betaalt
u 250,-fr. voor een prachtspek-
takel.
En telt Vlaanderen heden ten
dage niet reeds een wereldbe
kende culturele ambassadrice,
met name Maria-Theresa De
Keersmaecker.
Maar goed, laten we terugke
ren naar de tentoonstelling
van vanavond. Het is fantas
tisch dat de 7 amateurkunste
naars die hieraan hebben mee
gewerkt, als vrijetijdsbeoefe-
naars, tot deze merkwaardige
tentoonstelling zijn gekomen.
Is deze kunst nu mannelijk of
vrouwelijk? Als je deze har
monie van vormen en beelden
geproduceerd door zowel
mannen als vrouwen bekijkt
zou je daarvan zeggen dat
kunst eigenlijk zoals een cupi
do is, tweeslachtig of beter de
kenmerken van beide geslach
ten in zich heeft opgenomen.
Het gezamenlijk beeld dat je
van deze tentoonstelling krijgt
is een perfecte harmoie tussen
mannelijke en vrouwelijke
creativiteit waar het vrouwe
lijk expressionisme overlap
pingen vertoont met het man
nelijke en het mannelijke
overlapt met het vrouwelijke.
Tot slot zou ik zeggen; 'kunst
is een individuele beleving en
iedereen ontleent er zijn eigen
perceptie aan'. Een verdere
kritische benadering van dit
onderwerp zou ik aan beter
gekwalificeerde kunstcritici
willen overlaten.
Ik dank u voor uw aandacht en
wens de kunstenaars nog veel
succes tot en aan iedereen hier
aanwezig veel kijkgenot.
Suzy Arijs, schepen van Cultuur, tijdens haar openingstoe
spraak.
ODflDS
LEZMIC NOIZ
SUPERMARX
JO LEMAIRE
DE LEGENDE PLUS VUSI MAHLASELA
LOUIS MHLANGA
o
6t
ELLIOTT MURPHT
SPREKERS ZOALS
SANDILE DIKENI
fJÊÊÊÊjÊÊÊKÊÊ
BEUBEN 1111 INFO TEL UB/548 24 24 - 09/223 87 03
LUC DE VOS
rif i
ia;T:l,'IJiHil
POLITICI OVER LIEFDE ZOALS
TUUR VAN WALLENDAEL
MIMOSA MARIJKE VAN WARMERDAM
C|S>
SANDILE DIKENI
JOS GEYSELS
MARCO MERTENS
ANNABEllE VAN NIEUWENH0VSE
