SP kiest voor gratis toegang in het
Provinciaal Archeologisch Museum Velzeke
10 27 november 1998 - "Voor Allen"
Het PAMZOV (Provinciaal
Archeologisch Museum Zuid-
Oost-Vlaanderen Site Velze
ke) blijft het zeer goed doen.
Vorig jaar werden er 33.000
bezoekers geteld of zo'n 3000
meer dan in 1996. En het ligt
vandaag in de lijn der ver
wachtingen dat het aantal be
zoekers in 1998 het resultaat
van 1997 zal overschrijden.
Dit duidt aan dat het dyna
misch beleid in het PAMZOV
resultaten boekt.
Het PAMZOV mag terecht
een pareltje aan de kroon van
de SP worden genoemd.
Reeds 25 jaar geleden waren
het vooral SP-militanten, die
aan de basis lagen van de uit
bouw van een archeologisch
museum, dat vandaag een uni
cum in het Vlaamse landsge
deelte mag genoemd worden.
We hebben inderdaad nog een
archeologisch museum in
Tongeren, maar de aanpak van
de beide musea is totaal ver
schillend.
Zoals reeds eerder aangehaald
is het vooral door de inspan
ningen van o.a. Luc Van Dur-
me, Luc De Both, Marc Rog
ge en andere amateur-archeo
logen dat het museum zijn be
staan kende, tot de tweede
helft van de jaren '80 zorgden
voornoemden voor de gestadi
ge uitbreiding van de muse
umcollectie. Het museum was
toen reeds gevestigd op de bo
venverdieping van de onder
wijzerswoning van de ge
meenteschool te Velzeke.
De kentering voor het muse
um kwam er nadat de SP deel
nam aan de coalitie in Zotte-
gem tijdens de legislatuur '82-
'88. Onder impuls van toen
malig schepen van cultuur
Freddy Van Den Bossche ken
de het museum zijn eerste
echte uitbreiding en degelijke
huisvesting. In 1988 kreeg het
museum de erkenning die het
verdiende en werd met veel
luister het stedelijk Archeolo
gisch Museum boven de
spreekwoordelijke doopvont
gehouden. Meteen kon de suc
cesrijke opgang van het ar
cheologisch museum begin
nen.
In 1988 kwam de SP door een
laffe streek van haar coalitie
partner (VOP of VU samen
met PVV) in de oppositieban-
ken terecht, waardoor velen
hun hart vasthielden voor de
verdere toekomst van het mu
seum. Het succes van het mu
seum was echter van bij de
aanvang zo groot, dat de CVP
en PVV het niet aandurfden
minder aandacht aan het mu
seum te schenken. Zoals bij
andere culturele projecten in
Zottegem (denken we aan de
restauratie van het Egmont-
kasteel dat ook een SP-initia-
tief was) zou de huidige CVP-
VLD-coalitie de pluimen die
de SP verdiende op haar hoed
steken. Voor de SP is het ech
ter belangrijker dat haar
ideeën worden uitgewerkt en
gerealiseerd.
De stad Zottegem kon echter
de gestadige groei van het mu
seum niet bijhouden en de
overname door de Provincie
die toch over meer middelen
beschikt, was het logisch ge
volg. Bij de overname door de
Provincie werd er wel een be
heersstructuur gecreëerd, die
toeliet dat de Zottegemse
volksvertegenwoordigers
(lees gemeenteraadsleden)
hun stem behielden in het be
leid van het museum. Dit liet
toe dat de Zottegemse SP bij
monde van haar vertegen
woordigers, mee de richting
kon bepalen die het museum
zou inslaan. Het dient gezegd
dat SP-gemeenteraadslid Ro
ger Van Cauwenberge, die
door de SP is gemandateerd in
de Algemene Vergadering van
de v.z.w. PAMZOV, meer dan
eens gepast tussenkomt op be
grotingsartikelen en andere
belangrijke zaken. Dit in te
genstelling tot de vertegen
woordigers van CVP en VLD
die niet altijd evenveel blijk
geven van interesse.
Het dient gezegd dat het pro
vinciebestuur sinds de overna
me enorm investeerde in het
museum. Op zes jaar tijd werd
er ongeveer voor 100 miljoen
bef. geïnvesteerd in het muse
um. De begroting van de
v.z.w. voor de gewone wer
kingsmiddelen is vandaag
reeds opgelopen tot ruim 11
miljoen.
Door die riume investeringen
kon het museum verder uitge
bouwd worden. Van bij de
aanvang werd zeer veel aan
dacht besteed aan het inbou
wen van een belangrijk educa
tief luik. Dit naast de weten
schappelijke Werking van het
museum. Een personeelsbe
stand dat vandaag ongeveer 18
eenheden telt. Het is evident
dat door deze keuze (educatie
ve benadering) zeer veel scho
len aantrekken. Het aandeel
van de scholieren in het totaal
aantal bezoekers schommelt
rond de 80% of zo'n 27.000
scholieren voor 1997. Het is
belangrijk dat het museum de
ze weg verder bewandelt, om
dat wij op deze manier de gro
te mensen bereiken die we
waarschijnlijk niet zouden be
reiken mocht het schoolse en
educatieve er niet aan verbon
den zijn. Op deze manier
waarborgen wij dat een grote
groep mensen met cultuur en
geschiedenis geconfronteerd
worden. Daarnaast is het ech
ter ook belangrijk dat de toe
vallige voorbijganger aan zijn
trekken kan komen bij een be
zoek aan het museum. Bijge
volg moet ook voor deze
groep de drempel zo laag mo
gelijk worden gehouden.
Naast deze twee veruit groot
ste groepen bezoekers, moet
echter ook de doelgerichte be
zoeker aan zijn trekken kun
nen komen. Zij die omwille
van een meer gerichte motiva
tie (bv. wetenschappelijk stu
diewerk rond amforen uit een
bepaalde periode of streek)
naar het museum afzakken,
verdienen evenveel aandacht.
Een uitgebreide bibliotheek,
de informatica en aanverwan
ten, een atelier en uiteraard de
tentoongestelde voorwerpen
en bijhorende uitleg moeten
hieraan tegemoetkomen.
Daarnaast is er een ruime in
breng van de archeologen in
wetenschappelijke tijdschrif
ten waarin hun bevindingen
van het opgravingswerk te
Velzeke worden weergegeven.
Onlosmakelijk verbonden met
het PAMZOV site Velzeke is
de site te Ename die begin
september met veel luister
werd geopend.
Ondanks een goede aaneen
sluiting met de periode die be
handeld wordt te Velzeke
(Ename gaat over de vroege
middeleeuwen tot vandaag) is
het uitgangspunt veel minder
gericht op de schoolgaande
jeugd. Zij beschikken daarbij
vandaag niet over het nodige
personeel en de ruimtes zijn
daar ook niet voor geconci
pieerd. Bovendien gaat het op
gravingswerk aan de abdij ge
paard met de ontwikkeling
van een nieuwe beeldtechno
logie, die tot op vandaag niet
toelaat dat veel mensen tege
lijk het geheel kunnen aan
schouwen. Samenwerking
tussen Ename en Velzeke kan
en is nodig, maar dit proces
mag niet geforceerd worden.
Groot was dan ook de verba
zing toen tijdens de provincie
raad in oktober 11. de CVP-ge-
deputeerde voor cultuur (en
inwoner van Oudenaarde) on
omwonden meedeelde dat hij
vanaf 1 januari e.k. toegangs
geld wenst te vragen in Velze
ke en Ename. Op die manier
zo zegt hij, zullen Velzeke en
Ename aan elkaar gelieerd
zijn en zal het publiek gebruik
kunnen maken van een combi
natieticket voor Velzeke en
Ename. Want stelt hij, Ename
haalt alleen zeker per jaar
30.000 bezoekers. Dit zelfs
zonder de scholieren er bij te
rekenen. De redelijkheid ge
biedt ons eerder voorzichtig te
zijn en eerder een afwachten
de houding aan te nemen.
Maar de gedeputeerde is blijk
baar zeker van zijn stuk. En zo
zegt hij, op deze manier zullen
we eens zeker zijn van hoe
veel mensen er werkelijk naar
Velzeke komen. Alsof de men
sen van de balie ons leugens
wijsmaken? Dit getuigt niet
van veel vertrouwen in de
mensen van het museum.
In ieder geval bewijzen weten
schappelijke studies, dat de
invoering van een inkomgeld
gelijk staat met een terugloop
van het aantal bezoekers. Voor
het Velzeekse museum zou dit
een ware breuk betekenen met
het verleden. Het is duidelijkk
dat het niet opgaat dat één ie
mand zo maar kan beschikken
over het beslissingsrecht in
zo'n belangrijke kwestie. De
optrek van inkomgeld van 150
fr. naar 170 fr. is totaal iets an
ders dan de omschakeling van
gratis toegankelijk naar een
bepaald bedrag, dat groot ge
noeg moet zijn om te vermij
den dat de mensen van het
museum en de inrichtende
macht verder aux serieux wor
den genomen. Inderdaad, na
felle kritiek in de provincie
raad van het Velzeekse provin
cieraadslid Jo De Loor op het
initiatief van de gedeputeerde
uit Oudenaarde, schermde die
laatste met belachelijke cijfers
van 10 frank of 15 frank in
kom per persoon. Maken we
de beheerders en museum
hierdoor niet belachelijk of is
het er enkel om te doen te be
wijzen dat Ename meer pu
bliek trekt dan Velzeke?
Raadslid De Loor merkte dan
ook op dat hij hoopt dat Ena
me even succesvol wordt als
Velzeke, maar dat het een niet
ten koste hoeft te zijn van het
ander. Laat ons de evolutie in
Ename verder op de voet vol
gen, maar laat ons tegelijker
tijd afstappen van die één-
mansbeslissing (niet door de
beheerraad beslist, noch door
de provincieraad of de com
missie Kunst en Cultuur van
de provincieraad). Samenwer
king moet kunnen maar Iaat
ons niet overhaast tewerk
gaan.
Zoals reeds eerder aangehaald
is de werking van het museum
vooral educatief gericht en be
staat het publiek in belangrij
ke mate uit schoolgaande
jeugd. Laten we hierbij vooral
ook eerlijk zijn. De toegang
tot het onderwijs is gratis (iets
waar ook de provincie zich
sterk op profileert) maar het
onderwijs op zich is allesbe
halve gratis. Schoolmateriaal,
turnlessen, zwemlessen,...
vragen allemaal financiële in
spanningen van de ouders.
Wie kan ontkennen dat het
soms wel eens teveel wordt,
wanneer de jonge scholier op
nieuw centen nodig heeft om
een of ander activiteit te vol
gen die de school inricht. On
langs zagen we dan ook de
moedige getuigenis op het
VRT-journaal van een jonge
moeder die getuigde dat zij
niet meer kon instaan voor het
betalen van de vele schoolac
tiviteiten. Gaan we voor de
verspreiding van de zeer be
langrijke culturele rijkdom en
geschiedenis ook gaan geld
vragen? Dit zal namelijk het
eerste zijn dat zal geannuleerd
worden. Niet de wekelijkse
zwemlessen maar de éénmali
ge activiteiten zoals een be
zoek een sterk en zeer goed
museum zal voorbijgaan aan
de kinderen. Dit kunnen wij
als socialisten, die zo sterk ge
ijverd hebben voor de ver
spreiding en beschikbaarheid
van cultuur voor iedereen, niet
tolereren.
Bovendien stellen we vandaag
vast, dat de provincie de toe
gangsgelden die gevraagd
werden in de provinciale do
meinen, afschaft. De enige
doelstelling is hiermee het be
zoekersaantal op te krikken.
En men lijkt daar aardig in te
slagen. Van rechtlijnigheid ge
sproken. Het kan toch niet zijn
dat we terugkeren naar de tijd
van brood en spelen? Ook die
ontspanning die gepaard gaat
met een zekere intellectuele
inspanning moet kosteloos
mogelijk zijn. Of maken we
van cultuur opnieuw iets eli
tair? Is er iets verkeerd aan,
dat mensen die een daguitstap
doen, tijdens die uitstap een
bezoek brengen aan een muse-
