SPAnders Sociaal P
8 14 september 2001 - "Voor Allen"
De vernieuwing van de SP is
een proces van lange duur.
Twee jaar geleden waar
schuwde ik al voor te hoog
gespannen verwachtingen op
korte termijn. Een partij
grondig hervormen vraagt
tijd. Dat verklaart ook waar
om een deel van deze inten
tieverklaring voor sommigen
bekend in de oren zal klin
ken. Dat betekent niet dat er
geen nieuwe, belangrijke
stappen te zetten zijn.
Na twee jaren van hard wer
ken in de paarsgroene rege
ring en evenveel jaren van
partijvernieuwing gaat het
weer beter met de partij.
Vanzelfsprekend is een in
tentieverklaring niet het ge
schikte medium om onze re
geringsdeelname te evalu
eren. Maar halfweg de rit
kunnen we ook niet om de
feiten heen. Vriend en vijand
erkennen dat de SP-ers in de
verschillende regeringen uit
stekend werk verrichten. On
ze ministers koppelen een
sterke persoonlijkheid aan
dossierkennis. Ze hebben
een visie, ze weten waar ze
heen willen: een goed en so
ciaal bestuur waar de men
sen beter van worden.
Er ging de voorbije maanden
bij wijze van spreken dan
ook geen dag voorbij of Jo-
han Vande Lanotte, Frank
Vandenbroucke, Luc Van den
Bossche, Greet Van Gooi,
Steve Stevaert en Renaat
Landuyt pakten uit met con
crete, tastbare maatregelen
waar de mensen echt iets aan
hebben. Het lijstje van hun
realisaties is indrukwekkend:
het Zilverfonds, de maxi
mumfactuur in de gezond
heidszorg, het armoedeplan,
de werkwinkels, de inko
mensgarantie voor ouderen,
een sociaal rechtvaardige be
lastinghervorming, het gratis
openbaar vervoer voor jong
en oud, meer middelen voor
verkeersveiligheid, de af
schaffing van het kijk- en
luistergeld, 500 Kwh gratis
elektriciteit. Het is maar een
greep uit de vele realisaties.
Ook de partijvernieuwing
begint zijn vruchten af te
werpen. Langzaam maar ze
ker wint de SP weer aan aan
trekkingskracht. De vernieu
wing ging in de eerste plaats
over inhoud. De Open Brief
en het meer uitgewerkte
boekje "Over de Grenzen"
wilden een aanzet geven tot
de vernieuwing van ons ge
dachtegoed. Ze wilden ook
het debat aanzwengelen over
mogelijke samenwerking
met andere progressieve
krachten.
Dat de SP aan een grondige
vernieuwing bezig is, moet
ook blijken uit het politieke
personeel van de partij. Een
partij is een inhoudelijk pro
ject. Toch staat of valt een
partij niet alleen met inhoud,
maar ook met mensen. De
jongste twee jaar hebben we
hard gewerkt aan de noodza
kelijke vernieuwing en ver
vrouwelijking van de partij.
Van de zes nieuwe parle
mentsleden die de SP sinds
de verkiezingen van 13 juni
'99 mocht begroeten, zijn er
vijf vrouwen: Kathleen Van
Brempt, Fatma Pehlivan,
Hilde Claes, Anne-Marie Ba-
eke en Els Haegeman. De
zesde volksvertegenwoordi
ger is een jonge man: Peter
De Ridder. De nieuwe rege
ringscommissaris is een
vrouw: Greet van Gooi. En
Monica De Coninck leidt
sinds april in Antwerpen het
grootste OCMW van het
land. Als eerste vrouw in de
geschiedenis van de stad.
Kortom, de voorbije twee
jaar gingen binnen de SP ze
ven van de acht te begeven
belangrijke mandaten naar
vrouwen. Dat is een unicum
in de annalen van onze partij.
Of de kiezer het vernieu-
wingswerk in regering en
partij weet te waarderen,
kunnen we vandaag nog niet
zeggen. Maar er zijn gunsti
ge tekenen. De opiniepeilin
gen tonen alvast een duide
lijk opwaartse lijn. De SP
doet het, met zeventien pro
cent in de recentste en meest
betrouwbare peiling, volle
twee procent beter dan bij de
verkiezingen van 1999. Ook
bemoedigend is dat in het
lijstje van de twintig popu
lairste Vlaamse politici niet
minder dan zeven SP'ers
voorkomen. Zo'n luxe heb
ben we lang niet meer ge
kend.
Sterke prestaties in de rege
ring en hoopvolle maar nog
broze signalen rond de partij
maken sommigen onder ons
weer zelfgenoegzaam. Ze
denken dat we er al zijn en
ze zouden willen dat we lie
ver vandaag dan morgen de
vernieuwing van de SP zou
den stopzetten.
Ze dwalen. De gunstige sig
nalen moeten ons er, inte
gendeel, toe aanzetten om
met nog meer energie en
overtuiging verder te gaan.
We moeten de komende ja
ren niet zelfvoldaan begin
nen uithollen, maar juist een
tandje bijsteken en het tempo
opvoeren. We moeten de
moed hebben om de SP ver
sneld te vernieuwen en de
partij op korte termijn nog
ingrijpender te veranderen.
De SP moet als een heel an
dere, een veel opener partij
naar de verkiezingen van
2003 gaan. In de belangrijke
overgangsperiode waarin we
ons nu bevinden, mogen we
ons niet verliezen in oeverlo
ze interne debatten. Daar
wordt de partij niet beter van
en de buitenwereld heeft er
helemaal geen boodschap
aan.
We moeten de komende twee
jaar van een nog te veel in
zichzelf gekeerde SP een
open en naar buiten gerichte
partij maken. We moeten ons
minder met onszelf en veel
meer met de samenleving be
zighouden. We zijn er voor
de mensen, niet voor onszelf.
Dat is ongetwijfeld één van
de grootste, zo niet de groot
ste uitdaging voor de nieuwe
SP.
De leden moeten beseffen
hoe belangrijk de vernieu
wing voor de toekomst van
de partij is. Ze moeten die
vernieuwing mee dragen en
uitdragen. Dat is cruciaal.
Maar vanzelfsprekend moet
ook de kiezer weten dat de
nieuwe SP die in 2003 aan de
verkiezingen deelneemt, een
andere partij is. Daarom stel
ik voor om met een veran
derde, vernieuwde naam aan
de eerstvolgende verkiezin
gen deel te nemen.
spa
spa staat, eenvoudig, voor
"SP Anders". Niets meer,
maar ook niets minder. Het
is een naam met een duidelij
ke verwijzing naar de SP van
vandaag. Hij bevestigt de
band met onze geschiedenis,
want onze doelstellingen
blijven ongewijzigd. Nie
mand twijfelt aan de waar
den die de partij verdedigt.
We drijven op dezelfde ver
ontwaardiging over sociale
ongelijkheid waaruit destijds
het socialisme is gegroeid.
Dat is dus geen reden om on
ze naam te wijzigen. We
hebben wel een aangepaste
naam nodig om duidelijk te
maken dat we ons gedrag
willen veranderen. In een pe
riode waarin de meeste poli
tieke partijen naar het cen
trum opschuiven, is er ook in
Vlaanderen nood aan een
grote, linkse politieke partij,
spa moet zo'n open, linkse
partij zijn, waar iedereen
welkom is die onze doelstel
lingen onderschrijft. De
nieuwe naam drukt dus onze
vastberadenheid uit om op
een andere manier aan poli
tiek te doen.
spa moet staan voor een par
tij met een sterk en heden
daags sociaal-democratisch
programma. De" centrale idee
van dit programma formu
leerde ik al in mijn eerste in
tentieverklaring van twee
jaar geleden en scherpte ik
verder aan in de Open Brief.
Het gaat om "het realiseren
van een samenleving waarin
iedereen gelijke kansen heeft
om zich te ontplooien en de
verantwoordelijkheid om die
kansen daadwerkelijk te be
nutten."
Een politiek programma dat
onze centrale waarde van
daag geloofwaardig wil uit
dragen moet per definitie een
breed programma zijn. We
moeten dus verder kijken
dan de thema's waarop de SP
zich traditioneel profileert,
zonder deze klassieke the
ma's te lossen. Het spreekt
voor zich dat werk, sociale
zekerheid en gezondheid van
groot belang blijven voor een
moderne sociaal-democrati
sche partij. Maar we moeten,
bijvoorbeeld, ook onze visie
op de sociale zekerheid ver
der durven aanpassen. De
sociale zekerheid moet evo
lueren van een systeem dat
mensen schadeloos stelt voor
gemiste kansen, naar een
systeem dat bijkomende en
betere kansen creëert.
Vandaag zijn er, los van de
klassieke sociale thema's,
veel andere beleidsdomeinen
die minstens evenveel en
soms zelfs meer invloed heb
ben op de kansen die iemand
krijgt in onze samenleving.
Daarom moeten we onze vi
sie op onderwijs en levens
lang leren, huisvesting, mo
biliteit, de combinatie van
werk en gezin, leefmilieu of
politieke participatie perma
nent blijven vernieuwen.
Daarom ook moeten we weer
veel meer aandacht hebben
voor thema's die we de jong
ste tijd hebben verwaarloosd.
Ik denk hier in de eerste
plaats aan cultuur en de in
ternationale dimensie van de
sociaal-democratie,
spa wil zelf mee de politieke
agenda bepalen. We willen
niet alleen verdedigen wat
we dikwijls na moeizame
strijd hebben verworven. We
willen ook nieuwe thema's
aanreiken, snel registreren
wat er bij de mensen leeft en
daar moderne sociaal-demo
cratische antwoorden op ge
ven. Kortom, spa wil een
offensieve ploeg zijn. Daar
om moeten we, in de lijn van
het Toekomstcongres van
1998, permanent ons rood
groen en toekomstgericht
programma blijven hernieu
wen.
Een moderne sociaal-demo
cratische partij wil vooral
klare doelstellingen formule
ren. Ze klampt zich niet vast
aan middelen uit het verle
den. De nieuwe SP mag dan
ook niet de blinde verdediger
zijn van het onveranderbare
verleden, maar moet voort
durend een visie op heden en
toekomst blijven ontwikke
len.
We moeten dus ook niet kos
te wat kost elk overheidsop
treden verdedigen, maar op
een pragmatische manier af
wegen op welke manier we
op lange termijn de beste re
sultaten kunnen halen. Dat
kan met de overheid, dat kan
ook door het vrij initiatief
kansen te geven, dat kan ook
door overheid en privé-sec-
tor samen te laten werken.
Dat we niet langer de on
voorwaardelijke verdediger
zijn van de overheid, bete
kent niet dat we van de weer
omstuit even blind in de vrije
markt zouden geloven. De
zuivere vrije markt is een
slecht model en niet geschikt
om onze doelstelling te reali
seren: een meer rechtvaardi
ge wereld met gelijke kansen
op ontplooiing voor ieder
een.
De a van spa staat dus on
dubbelzinnig voor "anders".
Maar omdat het in de poli
tiek om mensen gaat, willen
we ook andere mensen aan
trekken. Met spa willen we
ons toekomstgericht pro
gramma niet op eigen kracht
ontwikkelen en uitvoeren.
Iedereen die zich herkent in
het gedachtegoed van de so
ciaal-democratie is welkom
om samen onze doelstellin
gen te realiseren.
De vernieuwde SP blijft een
ledenpartij. De ledenbewe-
