ANTISOCIALISTISCH DAGBLAD
HUN WERK EN HET ONZE.
Van alies wat.
DE ECHTSCHEIDING.
4° Jaar. If 303.
V centiemen het nummer.
Maandag, 10 December 1894.
Men schrijft in Op alle postkan
toren. aan lü fr. per jaar. Voor liet
buitenland, de postzegel erbij.
Fransch-Vlaanderen3 centiemen
pei' nummer. Per week 4 sous.
Alle briefwisselingen vrachtvrij inzenden aan G. Eylenbosch, uitgèoer en drukker. Warmoesberg, 10, Brussel
waar het bureel gevestigd is. Voor Gent, Oudburg. 32.
AANKONDIGINGEN
I EN REKLAMEN
I 4' bladzijde, per regel fr. 0,30
I Des Zondags- 0,40
bladz., 1 fr.2' bladz., fr. 2'cn 3,00
Voo^ankomligii|eii en rcklamcn zieii te wenden tot de Société Anonymc'Géntvvt/e. jie;i. ;;on\\ laaii. S9,_of tot liet beboer van het Christen Druhtcesen, Warmoesberg, 16, Brussél
't ls vier jaren geleden dat de Belgische
Volksbond geslicht werd, en dat do
Clirisienc Volkspartij, tot een machtig
geheel vervormd, over ganseh hét land
liaren invloed.heelt doen gevoelen.
't Is ruim twintig jaren dat het socia
lism in België onlslond als in een voor
geborchte der hel, grootgebracht in
eencn kelder.
Twintig jaren! De toestand van het
volk is sedert dien verlicht van dag tot
dag; de levensvoorwaarden werden
moeilijker, de openbare ellende steeg.
Wat deed het socialisme om daaraan
te verhelpen?
Niets. Eu daarin toonde het zich
logisch met zijn eigen zeiven. Niet de
wonden heelen en sluiten, maar wel ze
openrijten, diepér en dieper den nagel
van haat en tweedracht daarin doen
dringen, en in de bloedende hart
wonden van het volk, den pekel der
verbittering doen vloeien, dat is zijne
zending en daaraan is het trouw ge
bleven.
Twintig jaren hebben de socialisten
ftot hunne volgelingen gezegd - Gij
lijdtdoet de anderen ook lijden opdat
het schouwspel van hunne smarten,
het gevoel van uw wee verzachte. -
Zij hebben de ernstige en vreedzame
vereenigingen der arbeiders vaneen
getrokken en onmogelijk gemaakt;
getrouw aan hunne zending, ruiden zij
het volk op, stapelden haat op haat,
verbit teringopverbitteringinde harten,
riepen werkstakingen in het leven, die
f eenen anderen uitslag hebben gehad
an de armoede te doen stijgen, de
kassen der vereenigingen uitte putten.
Zij hebben vereenigingen gesticht
waarvan zij de leden gebruikt hebben
om zich tc dóen toejuichen de gelden
om er paleizen mede te bouwen waarop
zij, de ongelukkigen, knarsetandend
'staan te zien.
Wij w-erken slechts enkele jaren. Ons
ontwikkelen ging gepaard met bijna
onoverkomelijke hinderpalen. Wij
moesten afrekenen met den liaat onzer
tegenstrevers en met het mistrouwen
•van onze eigene vrienden.
En nochtans. Wij hebben vereeni
gingen gesticht op alle punten des
lands, wij hebben aan die kringen een
eigen programma, een eigen bestaan
gegevenwij hebben voor hen den eer
bied weten af te dwingen, zelfs van
degenen die hunne opkomst en hunnen
bloei, niet zonder mistrouwen aan-
'zagen.
Dat programma, wij hebben het niet
afgebedeld aan vreemde woelgeesten,
nocb gestulen uit de programma's onzer
tegenstrevers. Wij hebben, om het af te
werken, sociale studiekringen opge
richt, waarin, een voor een, al de groote
vraagstukken van onzen tijd worden
besproken en ontwikkeld. In den schoot
van die vereenigingen hebben wij man
nen gevormd, mannen van studie en
van strijd w ij hebben voor het geestes-
oog van den arbeider, eene nieuwe
toekomst geopend, en hem, in het ver»
schiet, een w-ereld getoond, van eerbied
voor zijne rechten, een wereld die wij
met hem eens hopen te bereiken.
Wij hebben werkstakingen onder
steund, daar waar zij het recht tot
grondslag haddenwij hebben er meer
dan eene tot eenen goeden uitslag-
geleid wij hebben meer dan eens onze
vlagge zegepralend in den stryd ge-
voord.
Wij hebben geenc250,00C fr. gevonden
om troischc paleizen te bouwen, waar
van het volk geen genot heeft; maar
wij vonden duizenden franks om ge
stichten op te richten, waar brood en
recht aan onze verdrukte broeders
werden verschaft.
Wij hebben beter gedaan dan te
klagen over den ellendigen toestand der
werkmanswoningen. Wij hebben er
betere gebouwdwij hebben geld gevon
den om aan de familie een verblijf van
vrede cn liefde, aan het huisgezin, een
oord zijner waardig te schenken. Wij
gaven aan den werkman eene woning
waarin hij als koning heerschen kon.
Wij hebben de band gereikt aan de
vrouw; wij hebben van baar, in onze
vrouwenbonden, toonbeelden van liefde
en deugd gemaakt, en geene furiën van
de revolutie. Wij hebben het kind van
den werkman verdedigd in zijne ont
wikkeling en dagelijks heeft onze stem
weerklonken om protest aan te teekenen
tegen het misbruik dat er van gemaakt
werd.
Wij hebben, om onze stem te doen
hooren in de nationale vergadering,
geene bedriegelijke beloften aan onze
ki.- .ers moeten doen/Met open vaandel,
eerlijk en zonder dwang, met ons
program ma ongeschonden, zijn wij naar
Brussel gegaan, en onze vrienden zijn
het parlement ingetreden langs de
groote deur der eerlijkheid, met hunne
eigene gedachten en niet met de ge
dachten van anderen.
En dat alles hebben wij gedaan en
verkregen zonder oproer, zonder twee
dracht, zonder haat. Wij hebben geene
verkregene rechten onder de voeten
getrapt, en geene verdiensten miskend.
Wij hebben bewaarheid wat wij altijd
gezegd haddendat geene eenheid zoo
duurzaam zou zijn als deze,gesteund op
den eerbied voor elks rechten.
•Ziedaar ons werk! Wij stéllen die
reuzentaak, afgelegd op enkele jaren
tijds,.tegenover liet werk der socialisten
Men kan onze gedachten op sommige
punten van ons programma niet deelen,
doch men kan niet loochenen dat wij
gewerkt hebben met moed en overtui
ging, en dat wij niet blozen moeten
over den uitslag van ons pogen.
Wij laten aan de socialisten hun
werk en de verantwoordelijkheid ervan.
Wij zyn fier op het onze en wij be
trouwen op de toekomst!
ALLEENE.
Ia het gerechtshof. Deze weel; werden
iu de wandelzaal de draden voor deelekti ickc
verlichtingen geplaatst.
De werklieden, die dit gevaarlijk werk op
cone hoogte van 20 lot 25 meters verrichtten,
waren niet eens vastgebonden. Er was noch
stelling, noch ladder.!. Eene verkeerde bewe
ging was voldoende om de werklieden naar
beneden te doen storten. Hoe is het mogelijk
dat daar waar reeds menige veroordeefing is
uitgesproken geweest tegen bazen die de
reglementen met onderhouden hadden, zulke
wetsovertredingen gebeuren? 't Is waar,
vrouw Themis is geblinddoekt.
Moest dit op straat gebeuren, het zou niet
lang duren of een policieageiit nam den baas
in overtreding.
De hertog van Orleans zal binnen
weinige dagen te Brussel aankomen. Hij
heeft reeds zijne kamers besproken.
Van eenen anderen kant kondigt men ook
binnen kort, de komst tc Brussel aan Van ver
scheidene hooggeplaatste Orleanisten. Over
driejaar hebben wij Boulangcr gehad; gis
teren hadden wij MJaurès wij hebben
heden M. Iiochefort en prins Victor, en
morgen zal Brussel de gastvrijheid geven
aan den hertog van Orleans.
Men is met de afbraak der oude kerk van
Laeken begonnen. Volgens eene overeen
komst, gesloten tnsschen de kerkfabriek en
de gemeente, is besloten dat de koor alleen,
die onder kunstopzicht eene zekere waarde
heeft, niet zal afgebroken worden en naar
her vorig inodel ganseh zal hersteld worden.
De afbraak zal rond den 15 Januari vol
trokken zijn. Men zal dan onmiddellijk aan
de herstelling beginnen.
De kapel zal den eigendom der kerkfabriek
zijn,, welke in het toekomende met haar
onderhoud belast is.
Het minimum van dagloon.—Te Binclie,
in de provincie Henegouwen, gaat een
openhaar slachthuis opgericht worden, en
liet gemeentebestuur heelt in de lastkohieren
eene bepaling gevoegd, waarbij de onder
nemer die liet werk Bekomt, verplicht is het
minimum van dagloon te betalen, alsook den
zondag niet tc laten werken.
De ondernemer zal zijne metsers en de
andere werklieden 3.50 ir. daags' betalen, eu
de motserdienders.3 fr. daags.
Mis. Een socialist had in de tribuun
gedurende do redovocriiig van M. Vander-
vclde geroepen Leee het voth! Hij w erd
daarom builen gezet.
Vooruit schrijftHad hij geroepen Leve
de koning! hij had mogen blijven zitten.
Dat is niet Avaar. De toeschouAvers inde
openbare tribunen, Avie zij ook zijn, moeten
ZAvijgeu of ze vliegen aan de deur.
Treze Mols, ecu van die oudo gierige
paprentenieren gaat naar tic markt om
eieren te koopen. Hoeveel voor dat nestje,
vraagt Trezc aan de boerin.
Veertien stuivers, madam, zegt de
boerin. |Hoeveel zegt ge? Veertien stuivers!
roept Treze; hoor, ik zal u acht stuivers
geven.
Hewel, madam, zegt de boerin, als gij
eieren Avilt eten aan dien prijs, leg ze zelf
Een smartelijk verlies heeft onzen
Opsteller, G. Eylenbosch, getroffen
zijne teergeliefde gade is hem ontrukt
na eene pijnlijke ziekte.
Onze lezers, die allen zijne vrienden
zijn, nemen innig deel in die groote
beproeving en zullen voor hem en zijne
vijf minderjarige kinderen—het oudste
is 7 jaar om troost en sterkte bidden.
In de Kamerzitting van vrijdag laatst
heeft de socialist Vandeiwelde met
ophef van de echtscheiding gesproken
maar daarin heeft hij weinig nieuws
verteld, voor hen zouden tAvee punten
bijzonder moeten ingevoerd worden
1° De vrijheid van echtscheiding, en
2° de verzekering van levensonderhoud
aan de gescheiden echtgenooten.
1° De vrijheid van echtscheiding en is
geene nieuwigheid, die bestaat reeds
sedert meer dan 300 jaar in de protes-
tantsclie landen, vooral in de luthersche
streken zooals Zweden, Denemarken,
NoorAvegen, Friesland.
Daar gaat men te werk op eene zeei
eeuA-ouaige wijze. Komen de echtelingen
niet overeen, cn als men goesting heeft
van te scheiden, vindt men altijd redens
om niet te Avillen overeenkomen, dan
verlaat de ontevredenegeheel eenvoudig
de echtelijke Avoning, waarop de ge
bleven echteling bij Consistorie, of
hoogste kerkelijk gezag der pror,a,\
tanten, eene klacht nedergelegt dat
hoofde van verschil in gemoedste'.,
ming, van tAvistzucht Aan den eenen'
voor een andere kleine oorzaak uw
echtelingen niet kunnen samen le\ren,
zoodat de eene het huis verlaten heeft
met besluit van niet meer weder te
keeren, en dat bij gevolg de echtschei
ding Avordt gevraagd.
Na drij oproepingen gedaan aan de
afgewekenc echtgenooten wordt dé
zaak Aveder voor het Consistorie
gebracht, die dan de echtscheiding uit
spreekt.
't Spel is gespeeld.
Elk blijft op zijnen kant, en de wet
verbiedtelke toenadering tot. malkander
onder straf van boete en gevang.
Het protestantism heeft de ëchtscheE
ding zoodanig gemakkelijk gemaakt,
dat iedereen kan hertrouwen en schei-
den zoo dikwijls als het hem behaagt.
Hoe dat het er uitziet bij de protes-
tantsche rijken, is gemakkelijk te ver
staan; schandalen zonder einde, onder
gang van den maatschappelijken
toestand der echtelingen, haat en
voortdurende vijandelijkheden, die met
elk nieuw huwelijk nog verergeren.
Ziet er pluis uit als een man drij of
viermaal hertrouwt, teravijl de afge
scheidene vrouwen nog leven en met
andere [mannen nieinve 'Huwelijken
hebben aangegaan.
En de kinaers? Wat wordt daar
mede gedaan? Gewoonlijk worden de
kinderen toegewezen aan den veronge
lijkte, indien er eenig misdrijf van Avege
de andere is gepleegd geworden; maar
is het slechts uit twistzucht of gemaakte
lastigheid van den eene of den andere,
dan krijgen eik een deel der kinderen,
zooals de zoons voor den vader, de
dochters voor de moeder.
En de kinderen worden aldra gewaar
wat er gaande is, en aldus wordt hun
zedelijk begrip van jongs af gekrenkt
en vulsch, de slechte voorbeelden geven
natuurlijk slechte navolgers men
springt lichtzinnig en onbedacht het
huwelijksbootje in, en waarom niet f
