1880. Aalst, 11 November. N°21.
VOOR VRIJHEID WAARHEID EN RECHT.
Fu. 4-00
Fis. 4-73
De rechte zijde.
Afzetting van Mgr
Dumont.
SCHOOL-EN K WEST.
Bravo, M. SaincfeïeUe
's jaars voor de stad.
aankondigiagen
15mc" den drukregel.
VOORUIT
verschijnt wekelijks
den Donderdag
in den namiddag.
's jaars voor heel het
land.
De abonnementsprijs
is voorop betaalbaar.
De aankondigingen
verzoekt men uiterlijk
des Woensdags voor
6 uren namiddag te
zenden.
Compagnie Générale
Ingevolge de voorschriften der
grondwet heeft de opening der wetge
vende Kamers verleden dinsdag
plaats gehad en het is te voorzien
dat er weldra eene groote politieke
bepleiting zal plaats hebben, welke
natuurlijk door het verreclitveerdigen
van het afbreken met het pauselijk
hof zal ontstaan.
Men vraagt zich af welke de hou
ding zal zijn der rechte zijde in deze
bespreking.
Van den eenen kant hebben de lei
ders der clericale partij zich tot, den
Paus gewend en hem verklaart dat de
handelwijze der belgische bisschoppen
de kei k hatelijk maakte. Zij zijn door
Rome niet aanhoord geworden en de
clericale leiders hebben het hoofd
moeten buigen.
Van den anderen kant heeft het
schoolonderzoek, door M. Malou ge
vraagd, eenen gevoeligen slag aan de
clericale partij toegebracht en het
dossier van dit onderzoek bevat
schrikkelijke wapenen waarvan de
liberalen zullen kunnen gebruik ma
ken.
Hierbij komt het dossier Dumont,
waarin bewijsstukken gevonden wor
den die verpletterend zijn voor de
clericale hoofden der rechte zijde en
van aard eenen diepen afgrond tus-
schen hen en de bisschoppen op te
delven.
Inderdaad, zou het M. d'Anethan
niet kwalijk genomen hebben wan
neer de kardinaal, de man met twee
gezichten, eenen brief schrijft waarin
hij hem op verachtelijke wijze de
ongelukkige baron d'Anethan noemt
en dezes schrijven een ellendig ar
tikel
En wat zou M. Woeste doen, in
wien de rechte zijde al haar betrou
wen gesteld heeft, hij die door den
zelfden kardinaal voor eenen school
jongen uitgemaakt is, dien men be
kijft en op de kneukelen klopt.
De toestand der rechte zijde is ver
schrikkelijk. Wat zullen de clericale
kopstukken doen Zullen zij zich
verlagen tot het verdedigen der bis
schoppen door dewelke zij zoo wreed
gegeeseld worden Of zullen zij
zich aan de voogdij der bisschoppen
onttrekken, ze tegenspreken, hunne
handelwijze afkeuren en met de Jour
nal de Bruxelles zeggen dat zij de
religie afschrikkelijk maken. Het
woord hun door M. Bara toegeworpen
Gij zijt de polichinellen der bis
schoppen woord dat nu door de
geheime briefwisseling uit het dossier
dePublicité Etrangère G. L. Daube et C:c.
Dumont zoo waar gemaakt is, kleeft
op hun voorhoofd als eene onuitwisch-
bare vlek die hen met schaamte en
razernij moet vervullen.
Wat zal de rechte zijde doen Zal
zij de aanmatigende geestelijkheid die
opstaat tegen de wet en den burger
oorlog stookt voorspreken Of zal zij
ze tegen spreken met gevaar van ver
brijzeld te worden
Men moet bekennen dat de rechte
zijde zich in eenen zeer moeielijken
toestand bevindt.
Eene Pauselijke breve, door de
clericale bladen medegedeeeld, ont
doet Mgr. Dumont van zijne bisschop
pelijke weerdigheid.
Men mocht er zich aan verwachten
en nu is het doel der reis den Aarts
bisschop van Meehelen naar Rome
geen geheim meer.
De rede welke de Paus bijbrengt
om die afstelling te verreclitveerdigen
geeft aanleiding tot de grootste ver
wondering. Inderdaad de II. Vader
beweert dat de geest van den bisschop
van Doornijk aanhoudend ontroerd
is, welke ontroering zelfs dagelijks
erger wordt, in andere woorden dat
Mgr Dumont geheel en gansch zot is.
Is het niet te verwonderen dat men
er nogthans niet in gelukt is, die
geestesverbijstering te doen bestati-
gen door de rechterlijke macht
In alle geval is den genomen maat
regel ten minste willekeurig.
Onder het oogpunt der religie be
schouwd is het besluit, van den H.
Vader nog meer ongerijmd.
Inderdaad, men heeft ons altijd ge
leerd dat de bisschoppelijke wijding
een huwelijk daarstelde tusschen den
gewijden en de H. Kerk en daarom
ook dragen de bisschoppen eenen
trouwring.
Nu, een huwelijk kan niet ontbon
den worden dan door de dood, vol
gens hetgeen ons de catechismus
leert.
De onfeilbare Paus bekrachtigd al
dus de echtscheiding welke door de
H. Kerk altijd verworpen is geweest.
Indien wij de ware rede der afstel
ling willen opsporen, dan moeten wij
ze buiten de Pauselijke breve zoeken,
want de gedachten wisseling heeft
ons geleerd, hoe weinig geloof wij
mogen hechten aan de woorden, ja
zelfs aan de schriften die van het Va-
tikaan uitgaan.
Paris, Londres, Frankfort s. M., Berlin,
Mgr. Dumont die altijd nog bekleed
was met de weerdigheid en den titel
van bisschop van Doornijk heeft voor
de rechtbanken de betaling zijner
jaarwedde geeischt.
Uit vrees dat de rechtbanken den
bisschop Dumont somtijds zouden ge
lijk geven omdat hij inderdaad nog
altijd de ware bisschop van Doornijk
was, heeft men zich verhaast hem
dien titel aftenemen om er zijnen
plaatsvervanger Mgr. Duroussaeux te
kunnen mede bekleeden en omdat de
ze dan heUrecht zou hebben de gelden
op te strijken.
Aldus ahveêr eene geldkwestie.
Het is te denken dat Mgr. Dumont
die afzetting niet onbeantwoord zal
laten, en dat hij zal voortgaan met ons
meer en meer te doen klaar zien in
hetgeen een 1 onderpastor in het
schoolonderzoek «den geestelijken
winkel noemde.
V. Wie heeft het school-enkwest
gevraagd
A. Malou en al de andere kleri-
kalen der Kamer.
V. Waarom vroegen Malou en
consoorten dit
A. Om de liberalen bang te ma
ken en het volk te willen doen geloo-
ven dat de klerikalen geenen dwang
gebruikten om de kinderen naar hun
ne ezelscholen te sleuren.
V. Wie heeft het voorstel van
school-enkwest met opene handen en
met de grootste rechtzinnigheid aan
genomen
A. De liberalen.
V Waarom?
A. - Omdat zij de volle overtui
ging hadden dat de geestelijken en
hunne aanhangers den schandelijk
sten dwang gebruikten en dat dit
door het enkwest zoo klaar als de zon
zou bewezen worden.
V. Hoe wilden de liberalen dit
enkwest doen
A. Door eene commissie samen
gesteld uit liberalen en klerikalen.
V. Onpartijdig en rechtvaardig
dus
A. Ja, en in den volsten zin des
woords.
V. Werd die commissie zoo ge
noemd
A. Ja half uit liberalen en half
uit klerikalen.
V. Wie heeft terug getrokken als
het erop aankwam
A. De klerikalen die hetzelf ge
vraagd en voorgesteld hadden.
V. Waarom trekken zij toch te
rug
A. Omdat ze goed genoeg zagen
dat ze ongelijk hadden en dat het en
kwest verpletterend voor hen zijn zou.
V. Waarom moesten de klerika-
Vienne, Zurich etc.
Jen dan zulks voorstellen
A. Omdat ze dachten dat de libera
len hun voorstel niet zouden hebben
durven aannemen, dat stout gespro
ken half gevochten is.
V. De klerikalen hebben dus
eene strop voor hunnen eigen hals ge
kocht, met dit enkwest te vragen
A. Ja, volstrekt want nu ko
men al hunne deugnieten streken aan
den dag.
V. En hoe wordt dit enkwest ge
daan
A. In vollen klaren dag en in te
genwoordigheid van alle menschen
net als op het tribunaal.
V. Dus onpartijdig en openbaar
A. Natuurlijk en zeker vast.
V. Ook geene valscheid of on
rechtvaardigheid te vreezen
A. Onmogelijk want honderden
menschen van allen stand wonen het
enkwest b:j en ieder getuige moet zij
ne getuigenis teekenen zoo dat het
gansch onmogelijk is er nog iets aan
te veranderen.
V. Wat kènmerkt nu dit enkwest?
A. Dat er ongehoorde feiten van
drukking bekene geraken en dat tot
nu toe nog geen enkel pastoor of ka
pelaan de couragie gehad heeft van
recbtveerdiglijk en openlijk zijne
deugeniete streken te bekennen.
V. Wat volgt daaruit
A. Dat boer en burger thans de
volle overtuiging hebben dat de pas
toors niets anders dan leugenaars zijn.
Op 't oogenblik dat sommige bladen
den huidigen minister van openbare
werken aanranden voor de ramp van
Herstal, die hem hoegenaamd niet
aangaat of waarvoor hij niet verant
woordelijk is, bevat de Moniteur een
ministerieel besluit, welke door ieder
zal worden toegejuicht.
Dit ministeiieel besluit geeft vol
doening aan eene klacht, die onder
alle vorige ministeries weerklonken
heeft, zonder dat er naar geluisterd
werd.
Zooals men weet moeten de reizi
gers op de spoorwegen, die in eenen
wagon van hoogere klas zitten dan
hun coupon aanwijst, of op een ex-
presstrein gaan als hunne kaart maar
geldig is voor een gewonen trein,
eenen oppertaks betalen, die grooter
was dan de wezenlijke prijs der reis.
Zeker was dat niet rechtvaardig en
waren de klachten, die daartegen op
rezen, gansch gegrond. Maar klagen
noch protesteeren hielpen en men
bleef maar altijd dien opertaks eisch-
en.
Welnu, te beginnen van 1 januari
1880 zal die oppertaks, ingevolge dit
ministerieel besluit, afgeschaft zijn,
-XX-
OORUIT
-ooo-
