<880.
Fr. 4-00
Aalst, 2 December.
Fr. 4-75
VOOR VRIJHEID WAARHEID EN RECHT.
i\o 2;
De politieke sermoenen.
Op het zakje geklopt.
De excommunicatien,
s jaars voor de stad.
aankondigingen
15™" den drukregel.
V O O R U I T
verschijnt wekelijks
den Donderdag
in den namiddag.
's jaars voor heel het
land.
De abonnementsprijs
is voorop betaalbaar.
De aankondigingen
verzoekt men uiterlijk
des Woensdags voor
uren namiddag te
zenden.
Compagnie Générale dePublicité Elrangère G. L. Daube et C!«. Paris, Londres, Frankfort s. M., Berlin, Vienne, Zurich etc.
BEMJDENSNURUIliE OJiGlLlim.
Onlangs hoorden wij een onderpas
toor, in den stoel der waarheid, pre
diken dat de geestelijken tegenwoor
dig zoo hevig vervolgd worden en dat
zij ten uiterste te beklagen zijn
Ah M. de onderpastoor, gij schil
dert uwe ambtgenoten als weerlooze
slachtoffers af, dewijl de samenleving
u met al hare gunsten overlaadt, maar
in vergelijking met ons, uwe mede
burgers, zijt gij overgelukkig en uwen
staat is te veel geërbiedigd j
Vau zijne jongelingsjaren af is hij,
die priester wil worden, het voorwerp
van eene bescherming, welke hen
nooit verlaat, Studiebeurzen helpen
hem zijne humaniteiten doen. De mi-
liciewet, welke al de jongelingen van
zijnen ouderdom treft, spaart hem, hij
ontsnapt aan al de plagerijen der bur
gerwacht, hij moet niet zetelen als
gezwoorene, in een woord, voor hem
bestaan de lasten van burger en huis
vader niet
Indien de wet hem herdenkt dan
is het om hem tebeschermen, om hem,
uit de staatskas, eene jaarwedde te
geven om mis te lezen, te preêken.
biecht te hooren, te doopen, trouwen
en te begaven.
Boven deze jaarwedde en kosteloo-
ze huisvesting doet de geestelijke zich
nog een tweede maal betalen door het
publiek hij alleen, van al de bezol
digde staatsambtenaars, eiseht eene
bijzondere vergelding, buiten hetgeen
hem budjet verleent. Hij doet de ge-
loovigen betalen voor de missen, het
doopsel, het huwelijk en de be rave-
nissen. En nog is het niet al. Nog zijn
er de geldomhalingen in de kerk, de
offerpenningen, de geestelijke stich
tingen de giften enz. enz.
Men heeft gezien en ziet nog ko
ningen hunnen troon verliezen,
machtige nijveraars tot armoede ko
men, boeren die hunne pachten niet
kunnen geven, weelderige kooplieden
failliet gaan, rijke bankiers arm wor
den, notarissen hunne betalingen
staken, doctors veertig dagen vasten,
maar wat men nooit gezien heeft, M.
de onderpastoor, is eenen pastoor in
ellende levende.
Ondanks al de gunsten, waarmede
de geestelijken overladen worden,
zou niemand er aan denken hem te
benijden noch hen in hun geluk te
storen, indien zij het geluk van ande
ren niet stoorden.
Men vraagt hen niet in ruiling van
al de weldaden, welke zij genie
ten, niets dan zich stil te houden in
hunne kerken, de rust van anderen
met in gevaar te brengen. Deze
vraag schijnt zoo rechtvaardig als ge-
matig en gemakkelijk om voldoen.
Maar de geestelijken zijn overgeluk
kig
Zij hebben ledigen, veel ledigen
tijd over, en om hem te bezigen, den
ken niets beter te kunnen doen dan
zich met dingen te bemoeien, welke
hen niet aangaan en stoornis te bren
gen in de huisgezinnen, in de gemeen
ten en in den Staat.
Overal willen zj gebieden en, in
dien men hen wederstaat, den zeggen
zij de ongelukkigsten der menschen
te zijn, zij vergelijken hen aan de mar
telaars der eerste Kerk, zij stellen zich
aan als vervolgden, zij zuchten, zij
kermen en gaarn zou men met hen
medeweenen, indien zij er zoo welva
rend, zoo vet en zoo struisch niet uit
zagen en zoo men niet wist dat zij de
gelukkigste menschen van de wereld
zijn.
Het publiek was, verleden zondag
ter kerk hevig ongerust en op
gewonden en dit tot tweemaal toe, in
de eerste mis en in de aehture mis.
De kapel laans predikten wederom op
de liberale gazetten, een bewijs dat
dezen te veel de waarheid schrijven.
Het volk was diep verontwaardigd
dewijl juist dien dag de professors
gazet zich schuldig gemaakt had aan
eene massa laaghartige personalitei
ten, enkel met doel om treffelijke
burgers in hunne neering schade te
doen.
Iedereen vrceg zich af en zegde
'l is de professorsgazet die eene slechte
gazet is. Inderdaad zij aarzelt niet de
schandaligste leugens te verzinnen,
van welke geen enkel woord waar is
zij is eene faamroofster, eene dolzin
nige benijdster van den voorspoed
onzer burgerij in 't algemeen.
Het publiek was verontwaardigd
ter kerk gegaan en toen het gewaar
werd dat het voor de duizendste maal
een langdradig sermoen over de ga
zetten ging moeten hooren,
was iedereen verkond, het hoesten
nam geen einde, en de predikanten
moesten er van uitscheiden.
Het is de eerste maal dat zulks ge
beurd, maar ook er moet bijgevoegd
worden dat men Dixmude sinds eeni-
gen tijd op den rang van boeredorp
wil brengen. Echter weet men genoeg
zaam dat geweld hier nooit baat. Ser
moenen van evangelischen aard die
worden aanhoord met godsdienstige
stilte, maar politieke aanvallen daar
van heeft men walg en afkeer.
Dat de geestelijkheid het voorbeeld
geve van broederliefde en gematig-
heid en rechtvaardigheid Maar juist
het tegendeel gebeurt het is al ver
volging. haat en nijd dat de klok
slaatneeringrooverij voor de burgers
stoffelijken en geestelijken dwang
voor de arme lieden zij martelen de
onderwijzers, de ouders, de kinderen
erger dan bij de wilste volkeren.
Ah de liberale gazetten zijn slecht
omdat zij het goede recht wreken,
de waarheid laten kennen en tyrans
schandvlekken. Maar indien de gees
telijkheid geene verachtelijke en on-
menschelijke daden pleegde, gewis
zouden de gazetten er niet moeten
van spreken gewistzou de gods lienst
er bij winnen en eene zoet broeder
liefde onder de menschen heerschen.
De vrucht valt niet verre van den
stam; haat en tweedracht en vervol
ging prediken, daarvan toch kunnen
geene goede vruchten voor de prie
sters geplukt worden. Wee dezen
die wraak plegen
Wat een sermoen min of meer te
gen de gazetten betreft, dat is eene
recommandatie. Bovendien de gees
telijken doemen en vervloeken zoo
danig iedereen, dat er op het laatste
geen enkel katholieke meer zal kun
nen gevonden worden al ging men
met een lantaarn rond bij klaren da
ge.
De oorlog tegen de liberale gazet
ten is eei. strijd tegen waarheid; en
bewijst dat de geestelijken zelve be
schaamd zijn over hunne eigen daden.
Dwingers maak u van kant de tijd
is heen, voor altijd heen, dat liet
volk u geloofde en volgde op uw woord
op uw bevel. K'op op uwe borst,
heerschzuchtigf; kliek, gij vindt thans
wat gij gezocht hebt; het volk geloolt
u niet meer en wil weten en lezen.
O met recht en reden ,en ge
zond verstand (DL mudenaar J
De redevoering van den heer Jan -
son, vrijdag in de Kamer uitgespro
ken, heeft vooral op deklerikalen een
grooten indruk gemaakt. De redenaar
heeft ze bij hunne zwakke zijde ge
nomen en duidelijk aangetoond wat
wij reeds zoo dikwijls gezegd heb
ben, dat de geestelijken geene voor
rechten meer verdienen, sinds zij zich
op eene zoo geweldige en onwettige
wijze tegen liet officieel onderwijs
verzetten.
Het kan immers niet zijn, dat man
nen, die döor de belastingschuldigen
worden betaald, die nog soldaat,noch
burgerwacht moeten zijn, het recht
hebben, de wet door de meerderheid
der Kamer gestemd en door den ko
ning goedgekeurd, op eene zoo on
gehoorde wijze af te breken als zij
doen.
In geen enkel land zou men zoo iets
verdragen en het is maar redelijk dat
men zulke mannen, die voor niets te
rugwijken, zelfs niet voor de uithon
gering van de arme ouders, omdat de
ze hunne kinderen naar goede offici-
eele scholen zenden, alle voorrechten
ontneme.
Ja, M. Janson heeft wel gelijk. De
wet, welke de priesters van den sol
daten dienst vrijstelt, moet ingetrok
ken woi'deu daar waar het getal ge-
doemden, die ter kerk niet meer mo
gen gaan een zeker ceifer heeft be
reikt, moet men het getal dienaars
verminderen en men moet vooral
het budjet der kerkfabrieken nauw
keurig nazien, waar soms rekeningen
in voorkomen, die niet voldoende ge
rechtvaardigd zijn.
Men zal wel zien dat de toon der
klerikalen zal dalen, naarmate zij min
voorrechten zullen hebben en men ze
op den zak kan kloppen want als
men alles goed inziet, is bet geld en
de overheersching het eenig doel welk
zij beoogen. Alles wat met de kerk in
betrek staat, loopt altijd op geld uit.
Het middel door M. Janson in de
Kamer vooruitgesteld is het echte
middel om die oproerige mannen tot
reden te brengen en wij twijfelen niet
of geheel de liberale partij zal die
middelen goedkeuren.
Men heeft schoon te ze ggen dal er in
zake van Godsdienst, niels veranderd.
Het is gcnsch wat anders.
Zie, b'j voorbeeld, van hoe geinig
weerde tegenwoordig de excommunica
tie is.
Over eenige jaren was het noglans
eene zaak van groot belang. Het is wel
waar dat men er alsdan wat tneer fat
soen aanhing.
Om het even, de geëxcommuniceer-
den wisten er toen van te spreken.
L\\ w ierden door hunne medeburgers
aanzien en behandeld als lieden welke
door de pest aangedaan waren. Men
vluchtte allen omgang met hen. men
weigerde het water, brood, zout en
schuilplaats; in 't kort de dadelijke en
werkelijke gevolgen waren verschrikke-
-i$£5£5<£^-
fcX-
OORUÏT
